Sınıf Öğretmenlerinin Geometrik Cisimlere İlişkin Alan Bilgilerinin İncelenmesi

Yıl 2017, , 601 - 636, 20.12.2017

Hülya Yıldızlı Mehmet Hayri Sarı

https://doi.org/10.19171/uefad.368975

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin ilkokul matematik öğretim programında bulunan geometrik cisimlere (küp, üçgen prizma, kare prizma, dikdörtgen prizma, silindir, koni) ilişkin alan bilgilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Nevşehir ilinde bulunan çeşitli ilkokullardaki 15 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı-yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; sınıf öğretmenlerinin geometrik cisimlere ilişkin çizim becerilerinin yeterli düzeyde olmadığı, özellikle tanımlama ve şekilleri tanıma konusunda konu alan bilgilerinin eksik olduğu tespit edilmiştir. Geometrik cisimlerden silindir, koni ve üçgen prizmada öğretmenlerin konu alan bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin büyük çoğunluğunun geometrik cisimlerin özelliklerini ayırt etmede ise, yeterli oldukları fakat silindir ve konide aynı yeterliğe sahip olmadıkları ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin günlük hayattan örnek vermede en çok zorlandıkları cisim üçgen prizma olmuştur. Elde edilen tüm bulgular bir araya getirildiğinde hem mesleğinin başındaki hem de deneyimli öğretmenlerin alan bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çerçevede araştırmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, alan bilgisi, geometri, geometrik cisimler

The Investigation of Primary Teachers’ Content Knowledge On Geometric Objects

Öz

In this research, it was aimed to investigate the primary school teachers’

content knowledge of geometric objects (cubic, triangular prism, square prism,

rectangular prism, cylinder, cone) in primary school mathematics curriculum. The

research was conducted through a case study, one of the qualitative research designs.

The study group of the study created 15 primary school teachers in various primary

schools in the province of Nevşehir in the second term of the academic year of 2015-

2016. The data of the study were collected through a semi-structured interview form

developed by the researchers. In the analysis of the data, a descriptive analysis

method was used. According to the findings obtained from the research; It has been

determined that primary school teachers do not have sufficient skills in drawing

about geometric objects, and subject area knowledge has some difficulties in

identifying and recognizing. It has been found that the vast majority of teachers are

sufficient to distinguish the properties of geometric objects, but they are not the

same qualities in cylinders and cones. The geometric objects in which the subject

knowledge of the primary school teachers is not sufficient are cylinder, cone and

triangular prism. On the other hand, the most challenging subject for teachers to give

daily examples was the triangular prism. Both the beginning of the profession in the

study group and the knowledge of the experienced teachers are not sufficient.

Anahtar Kelimeler

Primary school teacher, content knowledge, geometry, geometric objects

Kaynakça

• Alkış Küçükaydın, M., ve Gökbulut, Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının geometrik cisimlerin tanımlanması ve açılımına ilişkin kavram yanılgıları. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(1),102-117.
• Altaylı, D., Konyalıoğlu, A. C., Hızarcı, S., ve Kaplan, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern ve African Journal of Educational Research, 10, 4-24.
• Aygün, B., Baran-Bulut, D., ve İpek, A. S. (2013, Mayıs). Sınıf öğretmeni adaylarının eşit işaretine yönelik alan bilgileri ve pedagojik alan bilgileri. 12. Matematik sempozyumunda sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Baki, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bölme işlemi ile ilgili matematiksel bilgileri ve öğretimsel açıklamaları. Eğitim ve Bilim, 38(167). 300-311.
• Ball, D. L. (1990). The mathematical understandings that prospective teachers bring to teacher education. The Elementary School Journal, 90(4), 449–466.
• Baumert,J., Kunter, M., Blum,W., Brunner, M., Voss, T., Jordan, A., Klusmann, U., Krauss, S., Neubrand, M., and Tsai, Y. (2010). Teachers’ mathematical knowledge, cognitive activation in the classroom, and student progress. American Educational Research Journal, 47(1), 133–180.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (4.Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Clotfelter, C.T., Ladd, H.F., and Vigdor, J.L. (2007). Teacher credentials and student achievement in high school: A cross-subject analysis with student fixed effects. Economics of Education Review, 26(6), 673-782.
• Çakmak, Z., Konyalıoğlu, A.C., ve Işık, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin konu alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern and African Journal of Educational Research, 8, 28-44.
• Çetin, Ö. F., ve Dane, A. (2004). Sınıf öğretmenliği III. sınıf öğrencilerinin geometrik bilgilere erişi düzeyleri üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 427–436.
• Darling-Hammond, L., and Bransford, J. (2007). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. San Fransisco, CA: Jossey-Bass.
• Duatepe-Paksu, A. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının geometrik yapılara ilişkin çizim becerilerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 827-840.
• Durmuş, S., Toluk, Z., ve Olkun, S. (2002, Eylül). Matematik öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin geometri alan bilgi düzeylerinin tespiti, düzeylerinin geliştirilmesi için yapılan araştırma ve sonuçları. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nce düzenlenen V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, ODTÜ, Ankara.
• Ersoy, Y. (2006). İlköğretim matematik öğretim programındaki yenilikler-I: Amaç, içerik ve kazanımlar. İlköğretim Online, 5(1), 30-44.
• Erskine, B.M. (2010). Raising mathematical achievement starts with the elementary teacher: recommendations to ımprove content and pedagogical knowledge of elementary math teachers. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Delaware, USA.
• Even, R. (1990). Subject matter knowledge for teaching and the case of functions. Educational Studies in Mathematics, 21, 521-554.
• Fennema, E., and Franke, M. L. (1992). Teachers’ knowledge and its impact. D. A. Grouws (Editör), In Handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 147–164). New York: Macmillan Publishing Company.
• Gökbulut, Y. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının geometrik cisimler konusundaki pedagojik alan bilgileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökkurt, B. (2014). Ortaokul matematik öğretmenlerinin geometrik cisimler konusuna ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Gökkurt, B., Koçak, M. ve Soylu, Y. (2014, Eylül). Öğretmen adaylarının kesirler konusuna yönelik konu alan bilgileri ve öğretim stratejileri bilgilerinin incelenmesi. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan sözlü bildiri. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Gökkurt, B., ve Soylu, Y. (2016). Ortaokul matematik öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi: koni örneği. İlköğretim Online, 15(3), 946-973.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., ve Soylu, Y. (2012). Matematik öğretmenlerinin matematiksel alan bilgileri ile pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8),997-1012.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y., ve Doğan, Y. (2015). Öğretmen adaylarının geometrik cisimler konusuna ilişkin öğrenci hatalarına yönelik pedagojik alan bilgileri. İlköğretim Online, 14(1), 55‐71.
• Grossman, P., Wilson, S., and Shulman, L. S. (1989). Teachers of substance: Subject matter knowledge for teaching. C. Reynolds (Ed.). In Knowledge base for the beginning teacher (pp. 23-36). New York: Pergamon Press.
• Hill, H. C., Rowan, B. and Ball, D. L. (2005). Effects of teachers' mathematical knowledge for teaching on student achievement. American Educational Research Journal, 42(2), 371-406.
• Käpyla, M., Heikkinen, J.P. and Asunta, T. (2009). Influence of content knowledge on pedagogical content knowledge: The case of teaching photosynthesis and plant growth. International Journal of Science Education, 31(10), 1395–1415.
• Lampert, M. (2001). Teaching problems and the problems of teaching. New Haven: Yale University Press.
• Lannin, J. K., Webb, M., Chval, K., Arbaugh, F., Hicks, S., Taylor, C., and Bruton, R. (2013). The development of beginning mathematics teacher pedagogical content knowledge. Journal of Mathematics Teacher Education, 16(6), 403-426.
• Mansfield, H. (1985). Points, lines, and their representations. For the Learning of Mathematics. 5(3). 2-6.
• Marchis, I. (2012). Preservice primary school teachers’ elemantary geometry knowledge. Acta Didactica Napocensia, 5(2), 33-40.
• MEB. (2009). Matematik Dersi(1-5. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Muflıhın, M. (2015). Matematik öğretmen adaylarının cebire ilişkin pedagojik alan bilgileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• National Research Council (NRC) (2010). Preparing teachers building evidence for sound policy. Washington, D.C.: The Natioanl Academic Press.
• Olkun, S., ve Altun, A. (2003). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar deneyimleri ile uzamsal düşünme ve geometri başarıları arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4), 86-91.
• ÖSYM. (2015). 2015 lisans yerleştirme sınavları sonuçları. http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2015/LYS/2015LYSSAYISALBILGILER30062015.pdf adresinden 12.02.2016 erişildi.
• ÖSYM. (2016). 2016 lisans yerleştirme sınavları sonuçları. http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2016/LYS/LYSSayisalBilgiler19072016.pdf adresinden 30.06.2017 erişildi.
• Özmantar, M.F., ve Bingölbali, E. (2009). Sınıf öğretmenleri ve matematiksel zorlukları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 401-427.
• Programme for International Student Assessment (2003). PISA 2003 ulusal nihai rapor. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2003-Ulusal-Nihai-Rapor.pdf adresinden 02.03.2016 erişildi.
• Programme for International Student Assessment (2006). PISA 2006 ulusal ön rapor http://yegitek.meb.gov.tr/dosyalar%5Cdokumanlar%5Culuslararasi/pisa_2006_ulusal_on_raporu.pdf adresinden 02.03.2016 erişildi.
• Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. J. Sikula (Editör), In Handbook of research on teacher education (pp.102–119). New York: Simon ve Schuster.
• Rivkin, S.G., Hanushek,, E. A., and Kain, J.F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement. Econometrica, 73(2), 417–458.
• Sarı, M.H., ve Tertemiz, N. (2017). İlkokul 4. sınıfta Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış geometri etkinliklerinin öğrenci başarısına ve kalıcılığa etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 1-23.
• Schunk, D.H. (1996). Goal and self-evaluative influences during children’s cognitive skill learning. American educational research journal, 33(2), 359-382.
• Shulman, L. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(1), 4–14.
• Şahin, Ö., Gökkurt, B., ve Soylu, Y. (2013, April). Matematik öğretmeni adaylarının kesirlerle ilgili pedagojik alan bilgilerinin öğrenci hataları bağlamında incelenmesi. 4th International Conference on New Trends in Education and Their Implications konferansında sunulan sözlü bildiri, Antalya.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB). (2011). Matematik dersi (1-5. Sınıflar) öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 02.03.2016 erişildi
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB). (2015). Matematik dersi (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar) öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 18.03.2016 erişildi.
• Trends in International Mathematics and Science Study (1999). TIMSS 1999 ulusal rapor. 1 http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/timss_1999_ulusal_raporu.pdf adresinden 10.02.2016 erişildi.
• Trends in International Mathematics and Science Study (2011). TIMSS 2011 ulusal matematik ve fen raporu: 4.sınıflar. http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/TIMSS-2011-4-Sinif.pdf adresinden 10.02.2016 erişildi.
• Trends in International Mathematics and Science Study (2015). TIMSS 2015 ulusal matematik ve fen raporu: 4.sınıflar.http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/TIMSS_2015_Ulusal_Rapor.pdf adresinden 10.02.2016 erişildi.
• Toluk-Uçar, Z. (2011). Öğretmen adaylarının pedagojik içerik bilgisi: Öğretimsel açıklamalar. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 87-102.
• Toptaş, V. (2008). Geometri öğretiminde sınıfta yapılan etkinlikler ile öğretme-öğrenme sürecinin incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1), 91-110.
• Toptaş, V. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının ‘ayrıt’ terimini matematiksel düşünce gelişim aşamalarına göre açıklamalarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 1, 255-265.
• Tsamir, P., Tirosh, D., and Levenson, E. (2008). Intuitive nonexamples: the case of triangles Educ Stud Math. 69. 81–95.
• Quinn, R. J. (1997). Effects of mathematics methods courses on the mathematical attitudes and content knowledge of preservice teachers. Journal of Educational Research, 92(2), 108–113.
• Ubuz, B., ve Gökbulut, Y. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının piramit bilgileri: tanım ve örnekler oluşturma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 16(2), 335-351.
• Ural, A. (2011). Matematik öğretmen adaylarının boyut ölçütleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 13-25.
• Yemen-Karpuzcu, S., ve Işıksal-Bostan, M. (2013). Geometrik cisimler: silindir, prizma, koni, piramit ve kürenin matematiksel anlamı. İ.Ö. Zembat, M.F. Özmantar, E. Bingölbali, H. Şandır ve A. Delice (Eds.) Tanımları ve tarihsel gelişimleriyle matematiksel kavramlar içinde (ss.273-288). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, C. (2000). Matematiksel düşünme. Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlı, H. (2015). Özdüzenlemeli öğrenmenin altıncı sınıf öğrencilerinin matematik başarılarına, tutumlarına ve özdüzenleme becerilerine etkisi. Yayımlanmış doktora tezi. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.