Fransızca Öznellik Ve Türkçe Dilek-İstek Kipleri

Yıl 2015, Frankofoni Özel Sayısı, 273 - 284, 01.01.2016

Sonel Bosnalı , Yusuf Topaloğlu

https://doi.org/10.19171/uuefd.27381

Cited By: 2

Öz

Fransızca “öznellik” (subjonctif) kipi ile Türkçedeki eşdeğeri olduğu öne sürülen “dilek-istek” kipinin dil tipolojisi ve karşıtsal dilbilgisi açısından ele alındığı bu çalışmada, hem biçimbilimsel hem de anlambilimsel bakımdan bu iki kip arasındaki farklılıkların benzerliklerden daha ön planda olduğu ileri sürülmektedir. Biçimsel açıdan Fransızcada tek bir biçimle karşımıza çıkan “öznellik” kipini, Türkçede dilek-istek bildiren {-E} biçimbiriminin yanında {-mElI}, {-Ebil-} ve {-sE} biçimbirimleri ile daha birçok başka sözcük türleri karşılamaktadır. Anlamsal açıdan ise, Fransızca “öznellik” kipinin kullanım alanlarının Türkçeye göre çok daha geniş olduğu görülmektedir. Fransızca öznellik kipinin kullanıldığı on dört alanı, Türkçede ne dilek-istek kipi ne de daha genel anlamda tasarlama kipleri karşılamaz. Fransızca öğretimi ve çeviriye yönelik dilbilgisi kitaplarında dilek-istek kipi olarak sunulan “öznellik” kipinin öğrenimi ve öğretimi konusunda karşılaşılan sorunun temelinde, bu kipin çekiminden daha çok, kullanım alanlarının tam olarak kavranamaması yatıyor olmalıdır. Bunun nedeni ise, kullanım alanlarının öğrenenin anadilindeki alanlarla birebir örtüşmemesi olmalıdır.
Anahtar Sözcükler: Tasarlama Kipliği, “öznellik” Kipi, Fransızca Öğretimi.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Baydar, N. 1938. Kırmızı zambak. İstanbul, Semih Lütfi Kitabevi.
• Benzer, A. 2012. Türkçede Zaman, Görünüş ve Kiplik. İstanbul, Kabalcı yayınevi.
• Bouton, C. 1984. La linguistique appliquée. Presses universitaires de France.
• Delatour, Y. et Jennepin, D. et Léon-Dufour, M. et Teyssier, B. 2004.
• Nouvelle grammaire du Français. Paris, Hachette Livre.
• Doğan, L. 2010. Türkiye Türkçesi Grameri. İstanbul, Kriter Yayınları.
• Emeksiz, Z. E. 2008. Türkçede Kiplik Anlamının Belirsizliği ve Anlamsal Roller. Dil Dergisi Sayı: 141.
• France, A. 1906. Le lys rouge. Paris, L’Académie Française.
• Gaonac’h, D. 2009. L’apprentissage précoce d’une langue étrangère. Achevé d’imprimer en France.
• Grégoire, M. 2012. Grammaire progressive du français. France, CLE International.
• Goosse, A. 1988. Grevisse le bon usage, grammaire français. Paris, Éditions DUCOLOT.
• Gürer, G. 1997. Türkiye Türkçesinde Zaman ve Kip Çekiminde birleşik Yapılar Üzerine. (VIII. Milletler Arası Türkoloji Kongresi, İstanbul 1999) Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, s. 215-224, Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Gürer, G. 2002. Eski Türkiye Türkçesinde İstek Kipi Üzerine. İlmi Araştırmalar, Cilt XIII. s.35-50, İstanbul.
• Jeon, Y.-S. 1996. Le mode subjonctif: Étude contrastive entre le français et le Coréen. (Thèse de doctorat).
• Kerimoğlu, C. 2011. Kiplik İncelemeleri ve Türkçe. İzmir, Dinozor Kitapevi Yayınları.
• Korkmaz, Z. 2009. Türkiye Türkçesi Grameri: Şekil bilgisi. Ankara, Türk Dil Kurumu yayınları.
• Lado, R. 1957. Linguistics across Cultures: Applied Linguistics for Language Teachers.
• Palmer, F.R. 2001. Mood and modality. Cambridge University Press.
• Poisson-Quinton, S. et Mimran, R. et Mahéo-Le Coadic, M. 2002.
• Grammaire expliquée du français. France, CLE International.
• Soutet, O. 2000. Le subjonctif en français. Paris, Ophrys.
• Türkyılmaz, F. 1999. Tasarlama Kiplerinin İşlevleri. Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Vardar, B. 2002. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul, Yabancı Dil Yayınları.
• Verstraete, J.C. 2001. Subjective and Objective Modality: Interpersonal and Ideational Functions in the English Modal Auxiliary System. Journal of Pragmatics 33, 1505-1528, Dept. of Linguistics, Fat. Letteren, Blijde Inkomststraat 21, P.B. 33, 3000 Leuven, Belgium.
• Weinrich H. 1986. Petite xénologie des langues étrangères. In: Communications, 43. Le croisement des cultures. pp. 187-203.
• doi: 10.3406/comm.1986.1647
• url:/web/revues/home/prescript/article/comm_0588-8018_1986_num_43_1_1647
• Erişim: 19 Aralık 2014.
• Yücel, T. 2008. Kırmızı Zambak. İstanbul, Can Yayınları.