Understanding a New Lecture in the Transition Process from the Village Institutes to the Teacher Schools: Examination of the Curriculum of Social Sciences Course of the Year 1953

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 321 - 370, 26.03.2023

Erol Çiydem , Selahattin Kaymakcı

https://doi.org/10.24186/vakanuvis.1232959

Cited By: 3

Öz

The study aims to analyze and evaluate the Social Studies Curriculum in the Teacher Training Schools and Village Institutes Program prepared in 1953 in Turkey. In the study, the document analysis method was used in the analysis of the data. In Turkey, social studies was first taught as a course in Teacher Training Schools. There are many studies in the literature about the historical development of the social studies course in Turkey. However, in most of these studies, no information was given about the 1953 Social Studies Curriculum (SSC). In some studies, the program took place with explanations of only a few sentences. In this sense, the examination on the 1953 Social Studies Curriculum will shed light on the historical background of the social studies course. At the same time, such a review will make new contributions to the field of Turkish education history. Historical research method was used in the study.

Anahtar Kelimeler

Teacher Training School, Village Institute, Social Studies, Curriculum

Türkiye’de Köy Enstitülerinden Öğretmen Okullarına Geçiş Sürecinde Müfredattaki Yeni Bir Dersi Anlamak: 1953 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının İncelenmesi

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de 1953 yılında hazırlanmış olan Öğretmen Okulları ve Köy Enstitüleri Programında yer alan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nı analiz ederek değerlendirmektir. Çalışmada verilerin analizinde doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’de sosyal bilgiler, ilk olarak Öğretmen Okullarında bir ders olarak okutulmuştur. Sosyal bilgiler dersinin Türkiye’deki tarihsel gelişimi hakkında literatürde birçok çalışma yer almaktadır. Ancak bu çalışmaların birçoğunda 1953 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (SBDÖP) hakkında hiç bilgi verilmemiştir. Bazı çalışmalarda ise program sadece birkaç cümlelik açıklamalarla yer almıştır. Bu anlamda 1953 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı üzerindeki inceleme sosyal bilgiler dersinin tarihsel arka planına ışık tutacaktır. Aynı zamanda böyle bir inceleme Türk eğitim tarihi alanına yeni katkılar sağlayacaktır. Çalışmada tarihsel araştırma yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Okulu, Köy Enstitüsü, Sosyal Bilgiler, Öğretim Programı

Kaynakça

• Akdoğan, Esra Mindivanli, Köy Enstitülerinde Eğitim Anlayışı ve Tarih ve Yurttaşlık Bilgisi Öğretimi, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum 2016.
• Akpınar, Mehmet ve Kaymakcı, Selahattin, “Ülkemizde Sosyal Bilgiler Öğretiminin Genel Amaçlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20/2 (2012), s. 605-626.
• Ata, Bahri, “Yeni Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programının 2005 Sosyal Bilgiler Dersi (6, 7. Sınıflar) Öğretim Programı Açısından Değerlendirilmesi”, I. Uluslararası Katılımlı Bilim Çalıştayında sunulan bildiri, Çanakkale 2007.
• Baymur, A. Fuat, Toplu Tedris Nazariyat ve Tatbikatı, Ankara 1932.
• Bogdan, Robert C. ve Biklen, Sari Knopp, Qualitative Research for Education, Boston 2007.
• Bozkaya, Hasan, “1953 Tarihli Köy Enstitüleri ve Öğretmen Okulları Programında Sosyal Bilgiler”, Ekev Akademi Dergisi, 88 (2021), s. 179-198.
• Çatak, Muzaffer, “Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitim Programlarının İncelenmesi”, EKEV Akademi Dergisi, 62 (2015), s. 69-94.
• Çelik, Hülya ve Şenel, Taha “Tarihî Süreçte Sosyal Bilgiler: Amerika Birleşik Devletleri Örneği”, Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 7/Özel Sayı: Dr. Mahmut Kırkpınar’a Armağan (2022): s. 1384-1414.
• Çetin, Kenan, “Türk Eğitim Tarihinde Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgilerin Tarihsel Süreci”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2/1-2 (2010), s. 163-185.
• Çiydem, Erol ve Kaymakcı, Selahattin, “Türkiye’de Sosyal Bilgiler Dersinin Yönelimi Üzerine Bir Değerlendirme”, İnsan ve İnsan, 8/27 (2021), s. 179-207.
• Çiydem, Erol, Sosyal Bilgiler ve Toplumsal Değişim, B. Ü. İbret ve S. Kaymakcı (Ed.), Sosyal Bilgiler ve Toplum içinde (s. 95-120), Ankara, 2019.
• Dinç, Erkan ve Doğan, Yasin, “İlköğretim İkinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve Uygulanması Hakkında Öğretmen Görüşleri”, Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2010), s. 17-49.
• Doğanay, Ahmet, Sosyal Bilgiler ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 15-46). Ankara 2002.
• Fraenkel, Jack R.; Wallen, Norman E. ve Hyun, Helen H., How to Design and Evaluate Research in Education, Boston 2009.
• Hertzberg, Hazel Whitman, Social Studies Reform: 1880-1980, Boulder, 1981.
• Hesapçıoğlu, Muhsin, Öğretim İlke ve Yöntemleri: Eğitim Programları ve Öğretim. (7. Baskı). Ankara 2011.
• İbret, Ünal ve Avcı, Emine Karasu, “Toplumsal Kimliğin Oluşumunda Sosyal Bilgiler Dersinin Rolünün İncelenmesi: Sosyal Bilgiler Öğretim Programları (1968, 1998, 2005)”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29 (2018), s. 336-376.
• İbret, Ünal; Bayraktar, Mehmet ve Kocaman, Hüseyin, “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Branş Dersliği Uygulamasına İlişkin Görüşleri”, Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 1/1 (2011), s. 124-132.
• İlk Mekteblerin Müfredat Programı, İstanbul, 1926.
• Kan, Çiğdem, “A.B.D ve Türkiye’de Sosyal Bilgilerin Tarihsel Gelişimi”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30/2 (2010), s. 663-672.
• Kaya, Erdoğan, “Sosyal Bilgiler Öğretiminde “Sosyal Bilgiler Dersliği” Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12/2 (2012), s. 999-1021.
• Kaya, Erdoğan, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilgisi Derslerinin Temeli: Toplu Öğretim Sistemi, (2. Baskı), Ankara 2020.
• Kaymakcı, Selahattin, “Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programlarının İçerik Değerlendirmesi”, Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 2/1 (2012), s. 45-61.
• Kaymakcı, Selahattin, “Understanding Changes about 1998 and 2005 Turkish Social Studies Curricula in The Light of Teachers’ Perceptions”, Education and Science, 40/181 (2015), s. 293-309.
• Meydan, Ali ve Akdağ, Hakan, Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, B. Tay ve A. Öcal (Edt.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 153-192), Ankara 2015.
• Miles, Matthew B. ve Huberman, A. Michael, Nitel Veri Analizi, (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. Ed.), Ankara 2015.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Beşinci Millî Eğitim Şûrası (5-14 Şubat 1953), İstanbul 1991, s. 351.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Öğretmen Okulları ve Köy Enstitüleri Programı, Ankara 1953.
• NCSS, Curriculum Standards for Social Studies: Expectations of Excellence, Washington DC, 1994.
• Öztürk, Cemil ve Kafadar, Tuğba, “2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi”, Trakya Eğitim Dergisi, 10/1 (2020), s. 112-126.
• Öztürk, Cemil, Sosyal bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış, C. Öztürk (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (ss. 1-32). Ankara 2012.
• Sağdıç, Mustafa, “Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitiminde Disiplinlerarası Öğretim Yaklaşımının Tarihsel Gelişimi”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 8/2 (2019), s. 390-403.
• Savage, Tom V. ve Armstrong, David G., Effective Teaching in Elementary Social Studies, Fourth Edition, New Jersey, 2000.
• Semenderoğlu, Adnan ve Gülersoy, Ali Ekber, “Eski ve Yeni 4-5. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2005), s. 141-152.
• Şimşek, Ahmet ve Kaymakcı, Selahattin, Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretiminin Amacı Ve Kapsamı, A. Şimşek ve S. Kaymakcı (Ed.), Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 1-13), Ankara 2015.
• Tarman, Bülent; Ergür, Şeyma ve Eryıldız, Filiz, “Yenilenen Sosyal Bilgiler Programına Dair Bir Değerlendirme”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11/1 (2012), s. 103-135.
• Taş, Halil, “2017 İlkokul Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, İlköğretim Online, 17/2 (2018), s. 697-716.
• Yalçın, Ali ve Akhan, Nadire Emel, “Cumhuriyetten Günümüze Sosyal Bilgiler Programlarının Sosyal Bilgiler Öğretim Yaklaşımlarına Göre İncelenmesi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12/3 (2019), s. 842-873.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, 2008.
• Yıldırım, Gülsüm, “Türkiye Cumhuriyeti’nde Dünden Bugüne Toplu Öğretim Anlayışı”, Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 3/2 (2019), s. 60-69.