Veteriner bilimlerinde yayınlanan makalelerde kullanılan istatistiğin incelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 93 Sayı: 1, 9 - 17, 15.01.2022

Tuba Bayir Mehmet Emin Tekin

https://doi.org/10.33188/vetheder.960186

Öz

Bu araştırma, Veteriner Bilimlerinde yayınlanan makalelerde istatistiksel hataların belirlenmesi ve bu durumun Veteriner Fakültelerindeki bölümlere göre değişip değişmediğini araştırmak amacıyla yürütüldü. Materyal olarak; SCI- E (Science Citation Index-Expanded) indeksinde yer alan ve SCI-E indeksinde yer almayan dergilerden seçilen birer adet dergide yayınlanan 1018 araştırma makalesi incelendi. Öncelikle Veteriner Bilimlerinde yayınlanmış olan 562 makalede, istatistik kullanılan 531 (%94,48) ve kullanılmayan 31 (%5,52) makale tespit edildi. İstatistik kullanıldığı belirlenen makaleler arasından, SCI-E indeksinde yer alan dergiden 77, SCI-E indeksinde yer almayan dergiden 48 olmak üzere toplam 125 makale, istatistiksel hataların değerlendirilmesi amacıyla seçildi. Veteriner bilimlerinde; Besin Hijyeni ve Teknolojisi, Klinik Bilimler, Klinik Öncesi Bilimler, Temel Bilimler, Zootekni ve Hayvan Besleme bölümleri olmak üzere, her bölüm için seçilen 25 makale, belirlenen kriterlere göre detaylı olarak değerlendirildi. Toplam makale sayısı (125) içinde en çok yapılan istatistiksel hataların “sonuçların tablo ya da grafikle sunumuna yönelik hatalar” olduğu tespit edildi. Belirlenen kriterlere göre tespit edilen toplam 340 adet istatistiksel hata bakımından; indeksli/indeksiz dergiler arasında bir fark olmadığı (p>0,05) ve makalelerde istatistik kullanımının yüksek olduğu belirlendi. Sonuç olarak; araştırmacıların temel istatistik bilgisine sahip olmaları ve gerektiğinde biyoistatistik uzmanından yardım almalarının faydalı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, dergilerde bir biyoistatistik uzmanının yer alması ya da dergilere gönderilen makalelerin incelenmesi sürecinde bir biyoistatistik uzmanına gönderilmesinin yerinde olacağı kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel araştırma, İstatistiksel hata, Veteriner bilimleri

Investigation of the statistics used in the articles published in veterinary sciences

Öz

This research was carried out to determine statistical errors in articles published in Veterinary Sciences and to investigate whether this situation changes according to departments in Veterinary Faculties. As the material; 1018 research articles published in one journal selected from the journals included in the SCI-E (Science Citation Index- Expanded) index and not included in the SCI-E index were examined. First of all, in 562 articles published in Veterinary Sciences, 531 (94.48%) used statistics and 31 (5.52%) not used statistics were detected. Among the articles determined to use statistics, a total of 125 articles, 77 from the journal included in the SCI-E index and 48 from the journal not included in the SCI-E index, were selected to evaluate statistical errors. In veterinary sciences; 25 articles selected for each section, namely Food Hygiene and Technology, Clinical Sciences, Pre-clinical Sciences, Basic Sciences, Animal Science and Animal Nutrition, were evaluated in detail according to the determined criteria. Among the total number of articles (125), it was determined that the most common statistical errors were "errors in the presentation of the results with tables or graphics". It was determined that there was no difference between indexed and non-indexed journals in terms of a total of 340 statistical errors determined according to the identified criteria (p>0.05) and the use of statistics in the articles was high. As a result; It is thought that it would be beneficial for researchers to have basic statistical knowledge and to get help from a biostatistics expert when necessary. Also, it was concluded that it would be appropriate to include a biostatistician in the journals or to send the articles sent to the journals to a biostatistics expert during the review process.

Anahtar Kelimeler

Scientific research, Statistical error, Veterinary sciences

Kaynakça

• Tonta Y. Bilimsel araştırmalarda istatistik tekniklerin kullanımı ve bulguların sunumu üzerine. Türk kütüphaneciliği 1999;13(2):111-124.
• Menegazzi JJ, Yealy DM, Harris JS. Methods of data analysis in the emergency medicine literature. Am J Emerg Med 1991;9(3):225-227.
• Lee CM, Soin HK, Einarson TR. Statistics in the pharmacy literature. Ann Pharmacother 2004;38(9):1412-1418.
• Altman DG. Statistics in medical journals: developments in the 1980s. Stat Med 1991;10(12):1897-1913.
• Jin Z, Yu D, Zhang L, Meng H, Lu J, Gao Q, et al. A retrospective survey of research design and statistical analyses in selected Chinese medical journals in 1998 and 2008. PloS one 2010;5(5):e10822.
• Wang Q, Zhang B. Research design and statistical methods in Chinese medical journals. JAMA 1998;280(3):283-285.
• Badgley RF. An assessment of research methods reported in 103 scientific articles from two Can Med Assoc J 1961;85(5):246-250.
• Schor S, Karten I. Statistical evaluation of medical journal manuscripts. JAMA 1966;195(13):1123-1128.
• McGuigan SM. The use of statistics in the British Journal of Psychiatry. Br J Psychiatry 1995;167(5):683-688.
• Gore SM, Jones IG, Rytter EC. Misuse of statistical methods: critical assessment of articles in BMJ from January to March 1976. Br J Psychiatry 1977;1(6053):85-87.
• Glantz SA. Biostatistics: how to detect, correct and prevent errors in the medical literature. Circulation 1980; 61(1):1-7.
• Šimundić A-M, Nikolac N. Statistical errors in manuscripts submitted to Biochemia Medica journal. Biochemia Medica 2009;19(3): 294-300.
• Dede S. Veteriner Hekimlik Araştırmalarında Biyoistatistik Yöntemlerin Kullanımı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van 2014.
• Hanif A, Ajmal T. Statistical errors in medical journals (A critical appraisal). Annals of King Edward Medical University 2011;17(2):178.
• Welch GE 2nd, Gabbe SG. Review of statistics usage in the American Journal of Obstetrics and Gynecology. Am J Obstet Gynecol 1996;175(5):1138-1141.
• Karasoy D, Kadılar C, Ata N. Tıbbi Makalelerin Meta Analizin’de Kullanılabilmesi İçin Sağlaması Gereken İstatistiksel Özellikleri. Türkiye Klinikleri Biyoistatistik Dergisi 2009;1:26-32.
• Strasak AM, Zaman Q, Pfeiffer KR, Gobel G, Ulmer H. Statistical errors in medical research--a review of common pitfalls. Swiss Med Wkly 2007;3(4):44-49.