Katılım Bankası Çalışanlarının Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Farklı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 37, 262 - 276, 25.02.2023

Betül Okudur Sabuncu , İlker Hüseyin Çarıkçı

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1136411

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma banka çalışanlarının işyerindeki öznel iyi oluş (mutluluk) düzeylerinin farklı demografik değişkenler (yaş, medeni ve eğitim durumu, cinsiyet ve çalışılan pozisyon) açısından farklılaşma durumunu ortaya koymayı hedeflemektedir. Araştırma, bir katılım bankasının Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şube çalışanlarını kapsamaktadır. Çalışmada online anket tekniğinden yararlanılmış, 15.04.2021-19 tarih ve sayılı Süleyman Demirel Üniversitesi etik kurul izni ile kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak veriler toplanmıştır. Ölçüm aracı olarak Lyubomirsky ve Lepper (1999)’ın geliştirdiği, Akın ve Satıcı (2011)’nın Türkçe uyarlamasını yaptığı ölçek kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 1100 banka çalışanına ulaşılmış, 374 kişi ankete katılım sağlamıştır. Toplanan verilerin analizinde SPSS 26.0 programından yararlanılmıştır. Araştırmada frekans analizleri, ölçeklere ait güvenilirlik analizi ile katılımcıların öznel iyi oluşlarının demografik değişkenlere göre farklılaşma durumlarını belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi ve anova testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, katılım bankası çalışanlarının genel öznel iyi oluş (mutluluk) seviyesi orta düzeyin üzerindedir. Katılımcıların öznel iyi olma durumları medeni duruma göre farklılaşmaktadır. Evli olan katılım bankası çalışanlarının evli olmayanlara göre öznel mutluluk düzeyinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve çalışılan pozisyona göre öznel iyi oluş düzeyleri farklılaşmamaktadır. Elde edilen sonuçlar önceki çalışmaların bulguları ile birlikte tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öznel İyi Oluş, Mutluluk, Banka Çalışanları, Demografik Faktörler, Subjective Well-Being, Happiness, Bank Employees, Demographic Factors

Examination of Subjective Well-Being Levels of Participation Bank Employees in Terms of Different Demographic Variables

Öz

The purpose of the study is to reveal the differentiation status of the subjective well-being (happiness) levels of participation bank employees according to demographic variables (age, marital and educational status, gender and working position). The study covers all branch employees of a participation bank operating in Turkey. The online survey technique is used in the study. Data collection process starts with the permission of Süleyman Demirel University ethics committee, dated 15.04.2021-19. Convenience sampling method is used to collect the data. The scale developed by Lyubomirsky and Lepper (1999) and adapted into Turkish by Akın and Seller (2011), is used in the study. 1100 bank employees are reached and 374 people participate in the survey. SPSS 26.0 program is used. In the study, frequency analysis, reliability analysis of the scales, and independent sample t-test and anova test are used to determine the differentiation status of participants' subjective well-being according to demographic variables. According to the findings of the research, the general subjective well-being (happiness) level of participation bank employees is above the medium level. Subjective well-being of the participants differs according to marital status. It is concluded that the level of subjective happiness of the married participation bank employees is higher than the unmarried ones. Subjective well-being levels of the participants do not differ according to gender, age, educational status and working position. The results obtained are discussed together with the findings of previous studies.

Anahtar Kelimeler

Subjective Well-Being, Happiness, Bank Employees, Demographic Factors

Kaynakça

• Akın, A. ve Akın, Ü. (2019). Pozitif psikoloji. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Akın, A. ve Satıcı, S. A. (2011). Öznel mutluluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 65-77.
• Batz, C. ve Tay, L. (2018). Gender differences in subjective well-being. E. Diener, S. Oishi, ve L. Tay (Ed.), Handbook of well-being. DEF Publishers.
• Bektaş, M. ve Karagöz, Ş. (2020). Mutluluk ve yalnızlık düzeylerinin demografik değişkenler temelinde incelenmesi: Finlandiya örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1), 411-435. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.846571
• Blanchflower, D. G. (2009). International evidence on well-being. Measuring the subjective well-being of nations: National accounts of time use and well-being içinde (s. 155-226). University of Chicago Press. https://doi.org/10.7208/9780226454573
• Blanchflower, D. G. ve Oswald, A. J. (2008). Is well-being u-shaped over the life cycle?. Social Science ve Medicine, 66(8), 1733-1749. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2008.01.030
• Campbell, A. (1981). Subjective measures of well-being. American psychologist, 31(2), 117.
• Coombs, R. H. (1991). Marital status and personal well-being: A literature review. Family Relations, 97-102. https://doi.org/10.2307/585665
• Çankaya, Z. C. (2009). Autonomy support, basic psychological need satisfaction and subjective well-being: Self-determination theory. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 23-31.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being, Psychological Bulletin, (95), 542-575.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34–43. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.34
• Diener, E. (2003). What is positive about positive psychology: The curmudgeon and Pollyanna. Psychological Inquiry, 14(2), 115-120.
• Diener, E. (2006). Guidelines for national indicators of subjective well-being and ill-being. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 7(4), 397–404. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9000-y
• Diener, E. D. (2009). In pursuit of happiness: Empirical answers to philosophical questions, the science of well-being: The collected works of ed diener içinde (s. 59-4). Springer Science ve Business Media.
• Diener, E. D. ve Suh, M. E. (1997). Subjective well-being and age: An international analysis. Annual Review Of Gerontology and Geriatrics, 17(1), 304-324. https://doi.org/10.1891/0198-8794.17.1.304
• Diener, E. ve Biswas-Diener, R. (2002). Will money increase subjective well-being?. Social Indicators Research, 57(2), 119-169.
• Diener, E., Diener, M. ve Diener, C. (1995). Factors predicting the subjective well-being of nations. Journal of Personality and Social Psychology, 69(5), 851-864.
• Diener, E., Sandvik, E., Seidlitz, L. ve Diener, M. (1993). The relationship between income and subjective well-being: Relative or absolute?. Social İndicators Research, 28(3), 195-223.
• Diener, E., Scollon, C. N. ve Lucas, R. E. (2009). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. E. Diener (Ed.), Assessing well-being: The collected works of Ed Diener içinde (s. 67-100). https://doi.org/10.1007/978-90-481-2354-4_4
• Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E. ve Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
• Diener, E., Tay, L. ve Oishi, S. (2013). Rising income and the subjective well-being ofnations. Journal of Personality and Social Psychology, 104(2), 267-276. https://doi:10.1037/a0030487
• Diener, M. L. ve Diener McGavran, M. B. (2008). What makes people happy?: A developmental approach to the literature on family relationships and well-being. M. Eid ve R. J. Larsen (Ed.), The science of subjective well-being içinde (s. 347–375).
• Dilmaç, B. ve Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen adaylarının öznel iyi olma ve karar verme stillerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 171-187.
• Dos Santos, B. R., Sarriera, J. C. ve Bedin, L. M. (2019). Subjective well-being, life satisfaction and interpersonal relationships associated to socio-demographic and contextual variables. Applied Research in Quality of Life, 14(3), 819-835.
• Dost, M. T. (2006). Subjective well-being among university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 188-197.
• Dost, M. T. (2010). Güney Afrika ve Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(158).
• Eryilmaz, A. ve Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Turkish Psychological Counseling ve Guidance Journal, 4(36).
• Fujita, F., Diener, E. ve Sandvik, E. (1991). Gender differences in negative affect and well-being: The case for emotional intensity. Journal of Personality and Social Psychology, 61(3), 427–434. https://doi.org/10.1037/0022-3514.61.3.427
• Gaygisiz, E. (2010). Economic and cultural correlates of subjective well-being in countries using data from the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Psychological reports, 106(3), 949-963. https://doi.org/10.2466/pr0.106.3.949-963
• Goodstein, J., Zautra, A. ve Goodhart, D. (1982). A test of the utility of social indicators for behavioral health service planning. Social Indicators Research, 10(3), 273-295.
• Güner, F. ve Bozkurt, Ö. Ç. (2018). İşgörenlerin öznel iyi olma düzeylerinin farklı sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi: Banka çalışanları üzerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 2(1), 1-21. https://doi.org/10.31200/makuubd.334570
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis, 664-755.
• Haller, M. ve Hadler, M. (2006). How social relations and structures can produce happiness and unhappiness: An international comparative analysis. Social indicators research, 75(2), 169-216.
• Haring, M. J. Stock, W. A. ve Okun, M. A. (1984). A research synthesis of gender and social class as correlates of subjective well-being. Human Relations, 37(8), 645-657. https://doi.org/10.1177/001872678403700805
• Hefferon, K. ve Boniwell, I. (2014). Pozitif psikoloji: Kuram, araştırma ve uygulamalar, (T. Doğan, Çev.) Nobel akademik yayıncılık.
• Horley, J. ve Lavery, J. J. (1995). Subjective well-being and age. Social indicators research, 34(2), 275-282.
• Inglehart, R. (2002). Gender, aging, and subjective well-being. International Journal of Comparative Sociology, 43(3-5), 391-408. https://doi.org/10.1177/002071520204300309
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik. Asil yayın dağıtım.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hanehalki için bazi sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 214-233.
• Karasar, N. (1994). Araştırmalarda rapor hazırlama, 3A araştırma eğitim danışmanlık Ltd. Şti., Ankara.
• Katja, R., Päivi, Å. K., Marja‐Terttu, T. ve Pekka, L. (2002). Relationships among adolescent subjective well‐being, health behavior, and school satisfaction. Journal of School Health, 72(6), 243-249. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2002.tb07337.x
• Keng, K. A. ve Hooi, W. S. (1995). Assessing quality of life in Singapore: An exploratory study. Social Indicators Research, 35(1), 71-91.
• Kousha, M. ve Mohseni, N. (2000). Are Iranians happy? A comparative study between Iran and the United States. Social Indicators Research, 52(3), 259-289.
• Landiyanto, E. A. Ling, J. Puspitasari, M. ve Irianti, S. E. (2011). Wealth and happiness: Empirical evidence from Indonesia. Chulalongkorn Journal of Economics, 23, 1-17.
• Levin, J. S. ve Chatters, L. M. (1998). Religion, health, and psychological well-being in older adults: Findings from three national surveys. Journal of aging and health, 10(4), 504-531. https://doi.org/10.1177/089826439801000406
• López Ulloa, B. F., Møller, V. ve Sousa-Poza, A. (2013). How does subjective well-being evolve with age? A literature review. Journal of Population Ageing, 6(3), 227-246.
• Lucas, R. E. ve Gohm, C. (2000). Age and sex differences in subjective well-being across cultures. E. Diener ve E. Suh, (Ed.) Culture and subjective well-being.
• Lyubomirsky, S. (2007). The how of happiness: a scientific approach to getting the life you want. The Penguin Press.
• Lyubomirsky, S. ve Lepper, H. S. (1999). A measure of subjective happiness: preliminary reliability and construct validation, Social İndicators Research, 46(2), 137-155.
• Lyubomirsky, S., King, L. ve Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: does happiness lead to success? Psychological bulletin, 131(6), 803-855. https://doi.org/10.1037/0033-2909.131.6.803
• Mastekaasa, A. (1992). Marriage and psychological well-being: Some evidence on selection into marriage. Journal of Marriage and the Family, 901-911.
• Michalos, A. C. (2017). Education, happiness and wellbeing. Connecting the quality of life theory to health, well-being and education içinde (s. 277-299). Springer, Cham.
• Mogilner, C., Whillans, A. ve Norton, M. I. (2018). Time, money, and subjective well-being. E. Diener, S. Oishi ve L. Tay (Ed.), Handbook of well-being. DEF Publishers.
• Myers, D. G. (2000). The funds, friends, and faith of happy people. American Psychologist, 55(1), 56-67. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.56
• Myers, D. G. ve Diener, E. (1995). Who is happy?. Psychological science, 6(1), 10-19.
• Rice, T. W. ve Steele, B. J. (2004). Subjective well-being and culture across time and space. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35(6), 633-647. https://doi.org/10.1177/0022022104270107
• Selim, S. (2008). Life satisfaction and happiness in Turkey. Social Indicators Research, 88(3), 531-562.
• Sheldon, K. M. ve Lyubomirsky, S. (2004). Achieving sustainable new happiness: Prospects, practices, and prescriptions. Positive psychology in practice, 127-145.
• Shmotkin, D. (1990). Subjective well-being as a function of age and gender: A multivariate look for differentiated trends. Social indicators research, 23(3), 201-230.
• Stock, W. A., Okun, M. A. ve Benin, M. (1986). Structure of subjective well-being among the elderly. Psychology and Aging, 1(2), 91-102. https://doi.org/10.1037/0882-7974.1.2.91
• Stutzer, A. ve Frey, B. S. (2006). Does marriage make people happy, or do happy people get married?. The Journal of Socio-Economics, 35(2), 326-347. https://doi.org/10.1016/j.socec.2005.11.043
• Suh, E. M. ve Oishi, S. (2004). Culture and subjective well-being: Introduction to the special issue. Journal of Happiness Studies, 5(3), 219-222.
• Şimşir Cömertler, N. (2013). Türkiye'de mutluluk ekonomisinin belirleyicilerinin ekonometrik analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50(579), 7-22.
• Tov, W. ve Diener, E. (2009). Culture and subjective well-being. Culture and well-being içinde (s. 9-41). Springer, Dordrecht.
• Veenhoven, R. (1991). Is happiness indicators relative?. Social research, 24(1), 1-34.
• Veenhoven, R. (1997). Advances in understanding happiness. Revue québécoise de psychologie, 18(2), 29-74.
• Wilson, W. R. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin, 67(4), 294-306. https://doi.org/10.1037/h0024431
• Witter, R. A., Okun, M. A., Stock, W. A. ve Haring, M. J. (1984). Education and subjective well-being: A meta-analysis. Educational Evaluation and Policy Analysis, 6(2), 165-173. https://doi.org/10.3102/01623737006002165
• Yurcu, G. ve Atay, H. (2015). Çalışanların öznel iyi oluşunu etkileyen demografik faktörlerin incelenmesi: Antalya ili konaklama işletmeleri örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 17-34.
• Yüksekbilgili, Z. ve Akduman, G. (2015). Sağlık personelinin mutlulukları üzerine bir alan araştırması: Aile sağlığı merkezlerinde bir uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 71-84.
• Zagorski, K., Kelley, J. ve Evans, M. D. (2010). Economic development and happiness: Evidence from 32 nations. Polish Sociological Review, 169(1), 3-20.