Geleneksel Keçe ve Batik Teknikleri ile Deneysel Yüzey Oluşumları

Yıl 2023, Sayı: 30, 159 - 172, 31.07.2023

Gizem Mendi , Gülcan Batur

https://doi.org/10.17484/yedi.1212684

Öz

Bu araştırmada iki farklı geleneksel tekstil tekniği kullanılarak “mix media” (karışık teknik) olarak tanımlanan farklı teknik ve malzeme-lerin bir araya gelmesiyle bütünleşen deneysel tekstil yüzeyleri oluşturulmuştur. Karışık teknik (mix media) farklı disiplinlere ait parçaların birleştirilmesi ile özdeşleşmektedir. Yapılan çalışmada geleneksel tekstil tekniklerinden dokusuz (nonwoven) bir yüzey olan “Keçe” ve rezerve boyama desenlendirme yöntemlerinden “Batik” (wax-resist) kullanılmıştır. Keçe ıslak ve kuru olmak üzere iki farklı teknik ile uygulanmakta ve genellikle yüzey oluşturmada tercih edilmektedir. Batik ise doğal maddelerle yüzeyi kapatma rezerve etme (boyama-desenlendirme) yöntemidir. Geleneksel tekstil tek-nikleri farklı kıta ve kültürlerde yüzyıllar boyunca geleneksel yön-temlerle uygulanmış kültürel miras değeri taşıyan sanatsal üretim-lerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu makalede yapılan deneysel çalışmalarda geleneksel iki farklı tekstil tekniğini bir yü-zeyde birleştirmenin meydana getirebileceği çeşitli olasılıklar üze-rinde durularak yaratıcı, yenilikçi ve deneysel tekstil yüzeyi araştır-maları hedeflenmiştir. Proje kapsamında oluşturulan farklı dokulara sahip deneysel çalışmalar, üretim ve uygulama yöntemleriyle birlik-te detaylı bir şekilde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karışık teknik(Mix media),, Keçe, Batik, Geleneksel tekstil teknikleri

Kaynakça

• Acar, S. (2010). Yünlü giysi tasarımında bölgesel keçeleştirme yöntem ve uygulamaları (Tez No. 293258), [Sanatta yeterlilik tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Akça, C., Bahtiyar, İ. ve Duran, K. (2008). Yün lifinin yeni kullanım olanakları. Textile and Apparel, 18 (1), s. 4-8.
• Akpınarlı, H.F., Onuk, T. ve Ortaç, H.S. (2003). Kırım Tatar Türklerindeki el dokumalarının Türk kültüründeki yeri ve önemi. Halk Kültürlerinin Uluslararası ilişkilere Katkısı Sempozyumu, Motif vakfı yayınları-4, İstanbul, s. 78 .
• Arabalı Koşar, S.T. (2016). Lif sanatında hacmin etkilerine farklı yaklaşımlar (Tez No.446904). [Sanatta yeterlilik tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Arabalı Koşar, S.T. (2019). Lif sanatında hacmin etkisine farklı bir yaklaşım: Keçenin sanat objesine dönüşümü. İdil Dergisi, 8(53), 87-88, DOI: 10.7816/idil-08-53-09.
• Arıoğlu, İ.E. ve Aydoğdu Atasoy, Ö. (2015). Somut olmayan kültürel miras kapsamında geleneksel el sanatları ve kültür turizm bakanlığı. Turkish Studies, 10(16), 109-126.
• Aydoğan, M. ve Oyman, N.R. (2019). Batik tekniğinin farklı tekstil yüzey düzenleme yöntemleriyle kullanımı ve uygulamaları (Tez No. 568151). [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Begiç, H. N. (2014). Gelenekteki değişim ve keçecilik sanatı (Tez No. 380104). [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çeliker, D. (2011). Geçmişten günümüze Türklerde keçecilik ve keçe yapımında yeni teknikler. Art-e Sanat Dergisi, 4(8), s.7. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduarte/issue/20727/221473
• Ekitap. (t.y.). Tepme keçe üretimi. https://ekitap.ktb.gov.tr/yazdir?C5104F86AB5A877F0D45BB42F31635B1 (Erişim tarihi: 14.03.2022)
• Ercivan, G. B. (2017). Rezerve boyalı tekstillerin gelenekten modern tekstil tasarımları ve uygulamalarına dönüşüm süreci. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (17), 87-101.
• Gürcüm, B. H. & Öztürk, Ö. (2020). Tekstil ve moda tasarımında gelenekselin yaşatılması. Folklor Akademi Dergisi, 3(4), 244 – 251.
• Steelyana, E. (2012). Batik, A Beautiful Cultural Heritage That Preserve Culture And Support Economic Development In Indonesia. BINUS Journal, 3(1), s. 116.
• White, C. (2007). Uniquely felt. Storey Publishing (s. 207-210).