Coğrafi İşaretli Pastacılık ve Fırıncılık Ürünleri: Marmara Bölgesi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 31 Sayı: 3, 573 - 596, 27.09.2024

Şevki Ulema , Dilek Karakaş , Serkan Semint

https://doi.org/10.18657/yonveek.1463706

Öz

Çalışmanın temel amacı, Marmara Bölgesi’nde bulunan coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürünlerini araştırmak, bu ürünler hakkında detaylı bilgi vermek ve literatüre katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi tekniği kullanılmıştır. İlk olarak Türk Patent ve Marka Kurumu sitesinden Marmara Bölgesi’nde bulunan 11 il için ayrı ayrı “pastacılık ve fırıncılık” kelimelileri taratılmış ve toplamda 25 adet coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürünlerinin var olduğu tespit edilmiştir. Saptanan bu ürünlerin genel bilgileri bulgular kısmında tablo halinde verilmiştir. Her bir ürünün tescil tarihi, verildiği yer, tescil türü ve ürün adı detaylı bir şekilde verilmiştir. En fazla coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürünlerine sahip illerin Balıkesir ve Bursa olduğu saptanmıştır. Tescillenen ilk coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürününün Balıkesir Höşmerim Tatlısı (2015) olduğu son coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürünü ise Kırklareli Brakana Tatlısı (2023) olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ortaya çıkarılan her bir coğrafi işaretli ürünler hakkında bulgular kısmında detaylı bilgiler verilmiştir. Son olarak markalaşma, coğrafi işaretli ürünler ve sürdürülebilirliğin öneminden bahsedilerek öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Coğrafi İşaret, Marka, Marmara Bölgesi, Pastacılık, Fırıncılık
JEL Sınıflandırması: Z30, Z31, Z39

Anahtar Kelimeler

Coğrafi İşaret, Marka, Marmara Bölgesi, Pastacılık, Fırıncılık

Etik Beyan

Çalışmamın/çalışmamızın kişiler üzerinde anket yapma veya deneysel çalışma olarak değil; hali hazırdaki veriler üzerinden yürütüldüğü sebebiyle etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını beyan ederim/ederiz.

Geographically Indicated Pastry and Bakery Products: An Example of Marmara Region

Öz

The main purpose of the study is to research geographically indicated pastry and bakery products in the Marmara Region, to provide detailed information about these products and to contribute to the literature. For this purpose, document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used. Firstly, the words "pastry and bakery" were scanned separately for 11 provinces in the Marmara Region from the Turkish Patent and Trademark Office website, and it was determined that there were a total of 25 geographically indicated pastry and bakery products. General information of these detected products is given in a table in the findings section. The registration date, place of issue, registration type and product name of each product are given in detail. It has been determined that the provinces with the most geographically indicated pastry and bakery products are Balıkesir and Bursa. It was revealed that the first registered geographically indicated pastry and bakery product was Balıkesir Höşmerim Dessert (2015) and the last geographically indicated pastry and bakery product was Kırklareli Brakana Dessert (2023). Detailed information about each geographically indicated product uncovered is given in the findings section. Finally, suggestions were developed by mentioning the importance of branding, geographically indicated products and sustainability.
Key Words: Geographical Indication, Brand, Marmara Region, Pastry, Bakery
JEL Classification: Z30, Z31, Z39

Anahtar Kelimeler

Geographical Indication, Brand, Marmara Region, Pastry

Kaynakça

• Aaker, J. (2009). Building innovate brands, Stanford Press: Stanford.
• Aylangan, A., Oktar, O., Mert, Y., Çantay, E., Ergun, E., İç, E., Tahmaz, H. ve Söylemezoğlu, G. (2018). Coğrafi orijin belirlemede kararlı izotop ve elemental analiz yöntemlerinin kullanılması. Bahçe Bağcılık Sempozyumu Özel Sayı, 91-96.
• Baş, M. (2015). Marka yönetimi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Blythe, J. (2001). Pazarlama ilkeleri. (Çeviri: Yavuz Odabaşı). Bilim Teknik Yayınevi: İstanbul.
• Briciu, Victor ve Briciu, Alexandru (2016), A brief history of brands and the evolution of place branding, bulletin of the transilvania university of brasov, series vıı: Social Sciences, Law, S.9(58), Ss.137-142.
• Cebeci, H. ve Şen, M. (2020). Coğrafi işaret tescilli soğuk bir lezzet: Görele Dondurması, Gastroya: Gastronomi ve Seyahat Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 197-217.
• Ceyhun-Sezgin, A. (2016). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmine yansımaları. I. Ulusal Alternatif Turizm Kongresi’nde sunuldu. Erzincan. 350-356.
• Çakaloğlu, M., ve Çağatay, S. (2017). Coğrafi işaretler ve marka değerine sahip ürünlere yönelik tüketici algısı: Finike Portakalı ve Antalya Tavşan Yüreği Zeytini örnekleri. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 52-65.
• Çukur, T., Kızılaslan, N., Çukur, F., ve Kızılaslan, H., (2020). Tüketicilerin coğrafi işaretli ürünler için ödeme istekliliğine etki eden faktörler: Niksar Cevizi örneği, Türk Tarım- Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8 (11), 2479-2481.
• Demirer, H.R., (2010). Yöresel ürün ve coğrafi işaretler: Fransa ve Türkiye üzerine bir inceleme. (Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Denk, E. (2021). Türkiye’de gastronomi turizmi açısından coğrafi işaretli ürünler. Journal of Silk Road Tourism Research, 1(1), 51-61.
• Doğanlı, B. (2020). Coğrafi işaret, markalaşma ve kırsal turizm ilişkileri. Journal of Human and Social Sciences, 3(2), 525-541.
• Durmaz, Y., ve Ertürk, S. (2016). Marka uygulamaları ve önemi, International Journal of Academic Value Studies, 2 (1): 82-93.
• Durusoy, Y. Y. (2017). Coğrafi işaretli gastronomik ürünlerin bölge halkı tarafından algılanması üzerine analitik bir araştırma: Kars kaşarı örneği. (Doktora Tezi), Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Ekici, F. G. (2021). Türkiye’de coğrafi işaret kavramı ve Trb1 bölgesi incelemesi, Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1) ,159-176.
• Ercan, M. O. ve Bayesen, D. (2022). Coğrafi işaretli yiyecek ürünlerinin incelenmesi: Diyarbakır ili örneği, OCAK: Türk Mutfak Kültürü Araştırmaları Dergisi, 2(2), 54-63.
• Ertan, A. (2010). Prestijli tarım ürünlerinin pazarlanmasında kalite ve coğrafi işaret kavramlarının tutundurulması ve bu bağlamda tarım satış kooperatiflerinin önemi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 157-170.
• Esen, Ş. (2016). Bir farklılaşma stratejisi olarak coğrafi işaretler ve Türkiye incelemesi, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(14), 447-464.
• Gökhan, O. (2022). Coğrafi işaretli ürünlerin incelenmesi: Rize örneği. Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar I, 64.
• Güler, D. ve Saner, G. (2018). Türkiye'de hayvansal gıdaların coğrafi işaret korumalarının Avrupa Birliği çerçevesinde değerlendirilmesi, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 11 (1), 50-55.
• Gündoğdu, G. (2006). Türk hukukunda coğrafi işaret kavramı ve korunması. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• İçöz, O. (2013). Turistik ürün pazarlamasında marka imajının rolü ve bölgesel marka imajı yaratma. (Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• İnaç, H. ve Yacan İ. (2018) Ülkelerin markalaşma süreci ve marka kavramı, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 1, Sayı: 3, Ss.317-331.
• Kan, M. (2011). Yerel düzeyde ekonomik kalkınmada coğrafi işaretlerin kullanımı ve etkisi: Akşehir Kirazı araştırması. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kan, M., Gülçubuk, B., Kan, A., Küçükçongar, M. ve Küçükçongar, M. (2010). Coğrafi işaret olarak Karaman Divle Tulum Peyniri, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2) ,15-23.
• Kan, M., ve Gülçubuk, B. (2008). Geographical ındications for recovery and local owned of rural economy.
• Kızıltepe, H. (2005). Türk coğrafi işaretler mevzuatı, ab mevzuatı ile mukayesesi ve bazı önemli ülkelerdeki coğrafi işaret mevzuatı. (Uzmanlık Tezi), Türk Patent Enstitüsü, Ankara.
• Kotler, P. (1997), Marketing management: analysis, planning, implamentation, and control, 9 th edition, prentice hall international ınc., Upper Saddle River, New Jersey.
• Kotler, P. ve Armstrong, G. (2004). Principles of marketing. Pearson-Prentice Hall Education International: New Jersey.
• Kök, A., Güngör, A. (2021). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi açısından önemi: Akçakoca-melengücceği tatlısı örneği, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), 61-74.
• Küçükyılmaz, S. (2019). Tüketicilerin coğrafi işaretli ürün farkındalığı ve algısının analizi. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Lalelidağ, A. N. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerde markalaşma ve pazarlama stratejileri üzerine bir çalışma. (Yüksek Lisans Tezi), TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara.
• Meral, Y. (2013). Kahramanmaraş kent merkezinde coğrafi işaretli ürünlere ilişkin tüketici tercihleri: Gemlik zeytini örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Oğuz, Z. (2016). Yerel değerlerin turizm ürününe dönüştürülmesinde coğrafi işaretlerin kullanımı: Siirt ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.
• Oraman, Y. (2015). Türkiye'de coğrafi işaretli ürünler, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 01(01), 76-85.
• Özcan, S. (2016). Coğrafi işaret kavramı ve Devrek Bastonu örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Özdemir, G., ve Altıner, D. D. (2019). Gastronomi kavramları ve gastronomi turizmi üzerine bir inceleme, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 1-14.
• Özsoy, T. (2015). Coğrafi işaretlemenin katma değer oluşturmada bir araç olarak kullanımı, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 31-46.
• Polat, E. (2017). Turizm ve coğrafi işaretleme, meriç uluslararası sosyal ve stratejik yayına kabul tarihi:01/07/2017 Araştırmalar Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Yıl: 2017, Sayfa: 17-31 Issn: 2587-2206.
• Post, K. (2004) Brain tattoos: creating unique brands that stick in your Customers’ Minds, New York, Usa: Amacom.
• Sabancı, A. E., ve Girgin, G. K. (2023). Destinasyon pazarlamasında coğrafi işaretli ürünler; Gaziantep örneği. Boyabat İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergisi, 3(2), 237-264.
• Savaşkan, Y. ve Kıngır, S. (2020). Sakarya ili gastronomik unsurlarının coğrafi işaret kapsamında değerlendirilmesi, Alanya Akademik Bakış, 4(3) ,939-961.
• Schneıder G. K., ve Ceritoğlu, A., B. (2010). Yöresel ürün imajının tüketici satınalma davranışı ve yüksek fiyat ödeme eğilimi üzerindeki etkisi- İstanbul ilinde bir uygulama, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, Sayı: 06.
• Suluk, C. (2018). 6769 Sayılı sınai mülkiyet kanununun getirdiği yenilikler, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 4 (1), 91-109.
• Şentürk, B. (2011). Coğrafi işaretlerin ekonomik etkileri: Mikro ve makro açıdan bir değerlendirme (Yüksek Lisans Tezi), Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Tanrıkulu, M. (2018). Coğrafya ve kültür (mekân-kültür-tarih-coğrafi işaret) (2 baskı). Ankara: Edge Akademi Yayınları.
• Tanrıkulu, M., ve Doğandor, E. (2021) Coğrafi işaretleri ve coğrafi işaret potansiyeliyle Bolu ili. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 223-257.
• Tekelioğlu Y. (2019) Coğrafi İşaretler ve Türkiye Uygulamaları, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl:8 Sayı:15.
• Tepe S. (2008). Coğrafi işaretlerin ekonomik etkileri, (Uzmanlık Tezi), Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Ankara, 4-62.
• Tuncay, M. (2009). Coğrafi işaretlerin korunması, (Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Türkpatent. (2023). https://www.turkpatent.gov.tr/cografi-isaret (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document Analysis.
• Yüksek Avcılar, M. ve Varinli, İ. (2013). Perakende marka değerinin ölçümü ve yapısal eşitlik modeli uygulaması, 1. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Zengin, B. ve İldeniz, H. (2005). Turizm sektöründe marka ve imaj oluşturmanın müşteri talebine etkileri, Pazarlama Dünyası Dergisi, Sayı: Eylül-Ekim, S.38.
• Url-1: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/39824038-44fe-4674-97a0-1d14f77ef343.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-2: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/b5bd4489-f3a0-49fd-b2c4-2fe1d85dc2b2.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-3: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/e9c0a4ab-3039-46de-a2b0-dcb412df2d09.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-4: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f74fe7e1-08e8-478e-bb52-b57ce1612bf9.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-5: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f7782332-f213-4ad1-91aa-c9576b5c0daf.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-6: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/becfaa58-174d-40e0-a5b5-9e88264054da.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-7: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/80b90a4c-90f6-41aa-93cc-e7caac912384.pdf (Erişim Tarihi:15.02.2023).
• Url-8: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/554839dd-b8b7-4dcd-9373-05fa6688f7fa.pdf (Erişim Tarihi:16.02.2023).
• Url-9: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/43fb127e-bc4b-4fe7-a814-f1ffb7171d5f.pdf (Erişim Tarihi:16.02.2023).
• Url-10: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/ad4129c7-6a91-4ad6-bb0c-cf3ca2ddae48.pdf (Erişim Tarihi:17.02.2023).
• Url-11: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/2b5a23e2-040d-4b6c-9243-06ca3ad4d0c2.pdf (Erişim Tarihi:17.02.2023).
• Url-12: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/c5a24bb2-1ac9-4069-9292-f47af46cf834.pdf (Erişim Tarihi:17.02.2023).
• Url-13: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/824749f2-043a-47fc-9089-92ff44774c77.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• Url-14: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/3b5df5b7-8387-48e5-bf60-c348892b0725.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• Url-15: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/7519697d-d6c1-41a1-ab11-def081df7fca.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• Url-16: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/eee9ed5b-623b-4b45-a583-f9ac9ba07448.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• Url-17: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f5ce6d62-0990-4469-abdc-b32958cd3d94.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2023).
• Url-18: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/9b798483-989f-48b4-b9ae-6a6124d61f0e.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).
• Url-19: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/abffc634-4e92-44b7-8135-be6b92b6fd36.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).
• Url-20: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f1861a15-0d43-41f2-9570-541bcf1af016.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).
• Url-21: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/f6d2fe30-36a3-425a-b5ff-a2b45aefe23f.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).
• Url-22: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/93432dd8-cf72-4884-95f6-a1d598ff0e83.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).
• Url-23: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/39057c07-d28e-4d24-afc2-b6d1248ae704.pdf (Erişim Tarihi:19.02.2023).