Yazar(lar), Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komitesi (ICMJE) tarafından belirlenen yazarlık kriterlerini karşılamalıdır. Bu kriterler şunlardır:
- Çalışmanın tasarımına/planına veya veri toplama, analiz ya da yorumlama aşamalarına önemli katkı sağlamak,
- Makalenin yazımı ya da eleştirel olarak gözden geçirilmesinde yer almak,
- Nihai versiyonu onaylamak,
- Çalışmanın tüm yönlerinden sorumlu olmak ve özellikle doğruluk ile bütünlüğünü sağlamak.
Yazar(lar) ayrıca, hangi eş yazarın hangi katkıda bulunduğunu tanımlayabilmelidir. Katkılar, gönderim sırasında CRediT (Katkı Rolleri Taksonomisi) sistemiyle ayrıntılandırılabilir.
Yayına gönderilen çok yazarlı yazılarda, yazarların katkı düzeylerinin ve katkı alanlarının belirtilmesi, araştırmanın şeffaflığı ve etik kurallara uygunluğu açısından son derece önemlidir. Yazar(lar)ın katkıları, aşağıdaki tablo üzerinde belirtilir:
Yazar Katkı Türleri | Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) | Yazar adı ve katkı oranı (%) |
| 1. Fikir/Kavram, Yöntem ve Tasarım (Araştırma fikri, araştırma sorusu, varsayımlar ve hipotezlerin kurgulanması) | 40 | 15 | 15 | 30 |
| 2. Literatür değerlendirmesi (Araştırma problemine yönelik literatür taraması ve araştırma konusu bağlamında değerlendirilmesi) | 10 | 35 | 35 | 20 |
| 3. Veri Toplama ve Analizi (Veri toplama sürecinin planlanması, yürütülmesi, veri analizi ve yorumlanması | Eşit | Eşit | Eşit | Eşit |
| 4. Yazım ve Düzenleme (Makalenin yazımı ve revizyonları) | 10 | 5 | 5 | 80 |
| 5. Eleştirel İnceleme (Çalışmayı teslim etmeden önce sadece imla ve dil bilgisi açısından değil, aynı zamanda alana özgü entelektüel içerik açısından değerlendirme) | 70 | 5 | 5 | 20 |
| 6. Araştırma Altyapı Desteği ve Finansal Destek (Proje için araştırma olanakları, izinleri ve finansal desteğin sağlanması ve yönetilmesi) | 90 | 5 | 5 | 10 |
| 7. Yayımlama Süreci (Çalışmanın yayım sürecinin yönetilmesi) | 60 | 5 | 5 | 30 |
Her yazar, hem birlikte yazdığı yazarların dürüstlüğüne hem de sunulan araştırmanın bütünlüğüne güven duymalıdır. Yazarlık kriterlerini karşılamayan bireyler yazar olarak listelenmemeli ancak uygun şekilde katkılarına yer verilerek teşekkür edilmelidir.
Eğer gizli (ghost), fahri (honorary) veya hediye (gift) yazarlık şüphesi oluşursa, Yayın Kurulu gönderimi askıya alır ve durumu çözmek için COPE’un ilgili akış şemasını takip eder.
Yazar(lar)ın akademik, etik ve sosyal sorumluluğu bulunmaktadır. Aşağıda belirtilen kurallara uymak yazar(lar)ın sorumluluğundadır:
- Yazar(lar), derginin belirlediği temalı sayısına birden fazla makale başvurusu yapamazlar.
- Makale başvuru tarihleri, ilgili sayının yayım hazırlığı aşamasındaki çağrı metninde belirtilir. Başvuru tarihinden sonra gelen makale başvuruları değerlendirmeye alınmaz.
- Dergiye gönderilecek çalışmalar,
Telif Hakkı Devir, Yazar Katkı ve Üretken Yapay Zekâ (YZ) Beyan Formu ile birlikte sunulmalıdır. İmzalanan form taranarak sistem üzerinden ek dosya yükleme seçeneği ile yüklenmelidir. Bu formu iletmeyen yazar(lar)ın çalışmaları yayınlanmaz. Yayınlanmak üzere dergiye gönderilen çalışmalar, daha önce herhangi bir şekilde yayınlanmamış veya herhangi bir yere yayınlanmak üzere gönderilmemiş özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Yazar(lar) doldurdukları formu ıslak imza ile imzalamalıdır.
- Editör ekibinin üyeleri genellikle dergide yayın yapmaz. Böyle bir durumun ortaya çıkması halinde, yayın kurulunda yer alan kişinin metnine titiz ve tarafsız bir hakem değerlendirme süreci uygulanır. Gönderilen makaleler diğer makalelerle aynı incelemeye tabi tutularak adalet, şeffaflık ve yüksek yayıncılık standartlarının korunması sağlanır.
- Yazarlar, gönderdikleri makalelerde intihal, emek hırsızlığı, usulsüz referans gösterme, referans unutma, burs ve destek kurumlarının adını anmama gibi etik ihlallerden kaçınmalıdır. Aksi takdirde makale reddedilir.
- Yazar(lar), kültürel çeşitliliğe dikkat etmeli ve araştırma konularının kültürel bağlamlarına saygı göstermelidir. Saldırgan veya uygunsuz dil, görüntü veya içerik kesinlikle yasaktır.
- Dergide, hakem değerlendirmesine gerek görülmeksizin yayımlanan içerikler arasında etkinlik değerlendirmeleri gibi yazılar da bulunabilir. Editör, başvurulan makalenin derginin hangi kategorisi altında yayımlanabileceği konusunda yorum ve öneri sunabilir; ancak nihai karar, yazar ve/veya editöre aittir.
- Yazar(lar), araştırmaya dahil edilen bireylerin mahremiyetine ve gizliliğine saygı göstermelidir. Katılımcılardan yazılı onam (rıza) alınmalı, verilerinin kullanılabileceği açıkça belirtilmelidir. 18 yaş altındaki katılımcılar için ebeveyn veya yasal vasiden izin alınmalıdır. Aksi bir açık kullanım izni alınmadığı takdirde kişisel kimlik bilgileri gizli tutulmalıdır. Yazar(lar), deneklere insancıl muamele, verilerin uygun şekilde kullanılması ve ilgili yönetmelik ve kılavuzlara uygunluk dahil olmak üzere araştırmada etik standartlara bağlı kalmalıdır. İnsan veya hayvan denekleri içeren araştırmalar için etik izin alınmalı ve makalede açıkça belirtilmelidir. Raporlamada şeffaflık, bilimsel topluluk içinde güven oluşturmak için gereklidir.
- Çalışma veya araştırma desteği alan yazar(lar), makalede bu kaynağı belirtmelidir.
- Yazarlar, gönderecekleri çalışmanın daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olduğunu ve değerlendirme aşamasına alınmadığını taahhüt eder.
- Eğer makalede daha önce yayımlanmış materyaller (örneğin tablo, şekil, grafik vb.) kullanılmışsa, bu materyallerin telif hakkı sahiplerinden gerekli izinlerin yazılı olarak alınması yazar(lar)ın sorumluluğundadır. Üçüncü taraflara ait tüm içeriklerin kullanımına ilişkin yasal, etik ve mali yükümlülükler yazar(lar)a aittir.
- Yazarlar, yayımlanması talebiyle teslim ettikleri çalışmalardaki fikir ve ifadelerin daha önce başka bir yerde kullanılmamış olmasından sorumludur. Eğer kullanıldıysa, gerekli atıflar yapılarak belirtilmelidir.
- Yazar(lar), çalışmanın geçerlilik ve etik konularında hesap verebilir olmalıdır.
- Birden fazla yazarın katkıda bulunduğu çalışmalarda isim sıralaması, yazarların ortak kararı olmalıdır.
- Yazar(lar), makalede aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmemeli ve gerekçeli bir şekilde yazar sıralamasında değişiklik taleplerini açıklamalıdır.
- Yazar(lar), makalelerinin yayınlanmasından sonra hataları veya yanlışlıkları derhal dergi editörlerine bildirmelidir.
- Yazar(lar) tarafından gönderilen makale, en az iki alanında uzman hakem tarafından incelenir, gerekli durumlarda atanan üçüncü hakem ile karar süreci belirlenir.
TÜBA-HER makale kabulüne dair detaylı süreçler aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
Yazarlık Değişiklikleri
Yazar listesinde yapılacak her türlü değişiklik (yazar ekleme, çıkarma veya sıralama değişikliği), tüm yazarlar tarafından imzalanmış ve değişiklikleri açıklayan bir mektup ile desteklenmelidir.
Bu talepler, COPE yönergelerine uygunluk açısından Yayın Kurulu tarafından incelenir ve şeffaflık ile adaleti sağlamak amacıyla değerlendirilir.
Çıkar Çatışması Beyanı
Yazar(lar), gönderim sırasında olası çıkar çatışmalarını beyan etmelidir. Hakem ve editörler de kararlarını etkileyebilecek tüm çıkar çatışmalarını bildirmekle yükümlüdür.
Potansiyel çıkar çatışmalarına ilişkin durumlar, COPE rehberliği doğrultusunda ele alınır.
Finansman Bilgisi
Yazar(lar), araştırmalarını destekleyen tüm finansman kaynaklarını beyan etmelidir. Finansman bildirimi, varsa hibe numaralarını içermeli ve fon sağlayıcının araştırmadaki rolünü açıkça belirtmelidir. Fon sağlayıcılar araştırmaya dahil olmadıysa, bu durum da açıkça ifade edilmelidir.
Makale Yazarken Üretken Yapay Zekâ (YZ) Kullanımı
Yazar(lar) için üretken yapay zekâ kullanımına ilişkin kapsamlı ilke ve sorumlulukların yer aldığı detaylı bilgiye
Üretken Yapay Zekâ (YZ) Politikası sayfasından ulaşabilirsiniz.
Yayım Sonrası Düzeltme Talepleri ve Geri Çekmeler
Yayım sonrası yapılacak tüm düzeltme talepleri Yayın Kurulu tarafından incelenir. Bir düzeltme yayımlanıp yayımlanmayacağı, hatanın ciddiyetine ve etkisine bağlıdır. Kurul, gerektiğinde yazar, hakem ve diğer uzmanlarla istişare edebilir.
Dışarıdan kişiler ve sosyal medya üzerinden gelen yayın usulsüzlüğü iddiaları COPE’un akış şemalarına uygun şekilde ele alınır. İç çözüm mekanizmalarının yetersiz kaldığı durumlarda bir ombudsman görevlendirilebilir.
Yayın Kurulu, etik ihlalleri araştırmak amacıyla diğer dergilerle veya kurumlarla iş birliği yapabilir. Tespit edilen usulsüzlükler, ilgili makalenin geri çekilmesine (retraction) neden olabilir. Geri çekilen makaleler Derginin arşivinde kalır ancak açıkça “geri çekilmiştir” (retracted) ibaresiyle işaretlenir.
Makale Geri Çekme (Yayım Öncesi)
Yayım öncesinde bir makalenin geri çekilmesi talep ediliyorsa, tüm yazarlar tarafından imzalanmış ve geri çekme gerekçesini açıklayan bir mektup sunulmalıdır. Editör Kurulu makul bir süre içinde yanıt vermezse, yazar(lar) çalışmayı geri çekilmiş kabul edebilir; ancak resmi onay alınmadan başka bir dergiye sunulmamalıdır.
Makale Geri Çekme (Yayım Sonrası / Retraction)
Yayım sonrası makalenin geri çekilmesi, ciddi yayın etiği ihlallerinde gerçekleştirilir. Bu durumlar arasında şunlar yer alır: İntihal, veri uydurma veya tahrif etme, sahte yazarlık, tüm yazarların onayı olmaksızın yayımlama.
Bir makale iptal edildiğinde şu adımlar izlenir:
- Gelecek bir sayıda "Geri Çekilmiştir: [Makale Başlığı]" başlıklı resmi bir iptal bildirimi yayımlanır.
- Makalenin PDF dosyasına görünür bir şekilde “Geri Çekilmiştir” (Retracted) filigranı eklenir.
- Orijinal makale ve geri çekilen versiyon arasında bağlantı kuran bir link paylaşılarak, tüm okuyucuların çevrimiçi platformlarda kolayca bu bilgilere erişebilmesi sağlanır.
- Makalenin HTML versiyonu kaldırılır; böylece düzeltme süreci netleştirilir ve akademik dürüstlük korunur.
- Dergi, geri çekme işleminin doğru yapıldığından emin olmak için ilgili
COPE yönergesini izleyecektir.
Makale Silinmesi (Hukuki veya Güvenlik Gerekçeli)
İstisnai durumlarda, bir makalenin dergi web sitesinden kalıcı olarak silinmesi gerekebilir. Bu, yasal ihtilaflar, mahkeme kararları, iftira niteliğindeki içerik veya kamu sağlığı/güvenliğine tehdit oluşturan durumlar nedeniyle olabilir. Böyle durumlarda makalenin içeriği tamamen kaldırılır ve yerine yasal gerekçeyi açıklayan resmi bir bildiri yayımlanır. Ancak makalenin başlığı ve yazar listesi gibi üst veriler erişilebilir kalır.
Makale Değiştirme (Article Replacement)
Eğer bir makalede kamu sağlığı veya güvenliği açısından etkili olabilecek hatalar tespit edilirse, yazar(lar) düzeltme yapılmış yeni bir versiyon sunabilir. Bu durumda dahi, orijinal makale için bir “geri çekme bildirimi” yayımlanır ve yeni sürüme bağlantı verilir. Bu sayede şeffaflık sağlanır ve yayın kaydı doğru şekilde korunur.
İtiraz ve Şikâyetler
Tüm itiraz ve şikâyetler Editör Kurulu’na yönlendirilmelidir. Bu başvurular, COPE yönergeleri çerçevesinde değerlendirilir. Nihai karar yetkisi Baş Editör'e aittir. Kimi durumlarda, adil bir süreç yürütülmesini sağlamak üzere bir ombudsman devreye alınabilir.
İzinler
Ayrıntılar için: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.tr
Dergi yönetim sistemine girilen isim ve elektronik posta adresleri gibi kişisel bilgiler, yalnızca derginin ve TÜBA’nın bilimsel amaçları doğrultusunda kullanılacaktır. Bu bilgiler başka bir amaç veya bölüm için kullanılmayacak olup üçüncü taraflarla paylaşılmayacaktır.
Dergi, içeriğinin bütünlüğünü korumak için reklam kabul etmemektedir. Yayın kararları, herhangi bir ticari etki olmaksızın, yalnızca araştırmanın kalitesi ve katkısına dayanmaktadır.
Sorumluluk Reddi
Dergide yayımlanan makalelerde dile getirilen görüşler yazar(lar)a aittir; editörlerin, yayın kurulunun veya yayımlayıcının görüşlerini yansıtmaz. Çalışmanın doğruluğu ve kalitesinden tamamen yazar(lar) sorumludur. Dergi, akademik iletişim için bir platform sağlar; ancak bireysel görüşleri desteklemez.