Türkiye’de Ulusal Mevzuata Göre Velilerin Okul Yönetimine Katılımı

Yıl 2020, , 374 - 404, 25.12.2020

Ali İhsan Çuhadar

https://doi.org/10.33711/yyuefd.692953

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de velilerin okul yönetimine katılmalarını düzenleyen ulusal mevzuatın ve velilerin okul yönetimine katılımı ile ilgili daha önceden yapılan araştırmalarda bu mevzuata yer verilme durumunun incelenmesidir. Nitel bir araştırma olarak tasarlanan bu araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Haziran 2019 tarihi itibarıyla yürürlükte olan ulusal mevzuat ve belirlenen ölçütleri karşılayan 4 Tez ve 9 makale içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda ulusal mevzuatta 39 maddenin velilerin yönetime katılımını düzenlediği görülmüştür. Bu maddelerin, Kartal’ın (2008) yönetime katılım sınıflandırmasına uygun olarak 14’ünün kurul üyeliği, 13’ünün komisyon üyeliği, 5’inin yönetime görüş ve öneri bildirme ve 7’sinin yönetime yardımcı olmak şeklinde yer aldığı görülmüştür. Ailelerin eğitime katılımı ile ilgili daha önce yapılan araştırmaların bir kısmında mülga yönetmeliğe atıf yapıldığı, bir kısmında sadece okul aile birliği yönetmeliğinin incelendiği, bir kısmında ilgili diğer mevzuatların taranmadığı, dolayısıyla mevzuatla ilgili taramaların sistematik olmadığı ve araştırmaların bu yönünün eksik çalışıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Veli, Okul yönetimine katılım

Kaynakça

• Kaynakça Abbak, B. S. (2008). Okul Öncesi Eğitim Programındaki Aile Katılımı Etkinliklerinin Anasınıfı Öğretmenleri ve Veli Görüşleri Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Akbaşlı, S.(2007). Ortaöğretim okullarındaki okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeyleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Akbaşlı, S., Kavaklı, Y. (2008). Ortaöğretim okullarındaki okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeyleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(19). 1-21. Argon, T., Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailenin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2012), 80-95. Arslanargun, E. (2007). Okul aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 18(18). 119-135. Aşlamacı, İ., Eker, E. (2017). İmam-Hatip Lisesi öğrenci velilerinin çocuklarının eğitimine katılım durumları: Okul yöneticilerinin görüşlerine dayalı nitel bir araştırma. Journal of Education in Muslim Societies and Communities, 1(2), 153–185. http://dx.doi.org/10.12738/talim.2017.2.0007 Aytaç, T. (1999). Okul merkezli yönetim. Eğitim ve Bilim, 23(111). 69-75. Babaoğlan, E., Çelik, E., ve Nalbant, A. (2018). İdeal öğrenci velisi üzerine nitel bir çalışma. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 51-65. Doi. 10.19160/ijer.370497. Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler (5. Baskı), Pegem A Yayıncılık, Ankara. Balkar, B. (2009). Okul-aile işbirliği sürecine ilişkin veli ve öğretmen görüşleri üzerine nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 105-123. Başaran, İ.E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri, Ankara: Kadıoğlu Matbaası. Bayrakçı, M., Dizbay, S. (2013). Ortaöğretim kurumlarında okul aile birliklerinin yönetime katılım düzeyleri, Sakarya University Journal Of Education, 3 (1), 98-112. Bilgin, M. (1990). Ankara merkez ilçelerindeki ortaokullarda okul ve ailenin işbirliği ve sorunları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Ünversitesi, Ankara. Çakır, E. (2017). Ortaokullarda Aile Katılımına Yönelik Okul Müdürlerinin Görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Çalışkan, N., Ayık, A. (2015). Okul aile birliği ve velilerle iletişim. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 69-82. Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: okul aile dayanışması, İlköğretim Online E-dergi, 2(2), 28-34. http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/2046/1882 adresinden alınmıştır. Ceylan, M., Akar, B. (2010). Ortaöğretimde okul aile birliği işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşlerinin incelenmesi (Karacasu Lisesi Örneği). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2010), 43-64. Çınkır, Ş., Nayır, F. (2017). Okul aile işbirliğine ilişkin veli görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 245-264. Council of Europe (2005). Education for democratic citizenship, 2001-2004, Strasbourg, 22.12.2004, EC. https://rm.coe.int/16803034e5 adresinden alınmıştır. Dicle, A. (1980). Endüstriyel demokrasi ve yönetime katılma, Ankara: ODTÜ Yayınları, Durmuş, E. (2016). Ortaöğretim Kurumlarında Öğretmenlerin Aile Katılımıyla İlgili Görüşlerinin İncelenmesi (İstanbul Sultanbeyli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Epstein, J. L. (1995). School/family/community partnerships: caring for the children we share. Phi Delta Kappan, 76(9), 701-712. Epstein, J. L. (2010). School/Family/Community Partnerships: Caring for the Children We Share. Phi Delta Kappan, 92(3), 81–96. https://doi.org/10.1177/003172171009200326. Erol, Y. C. & Turhan, M. (2018). The relationship between parental involvement to education of students and student’s engagement to school. International Online Journal of Educational Sciences, 10 (5), 260-281. Eroğlu, H. T. (2006). Yönetime katılma biçimleri ve yerel yönetimlerde demokratik mekanizmalar. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6 (11), 191-206. Gail L. Zellman & Jill M. Waterman (1998) Understanding the ımpact of parent school ınvolvement on children's educational outcomes. The Journal of Educational Research, 91(6), 370-380, Doi: 10.1080/00220679809597566 Güçlü, N. (2000). Okula dayalı yönetim. Milli Eğitim Dergisi, Güz 2000, Sayı 148.http://dhgm. meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/148/6.htm adresinden alınmıştır. Gümüşeli, A.İ. (2004). Aile katılım ve desteğinin okul başarısına etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni, 2(6), 14-17. Kahramanoğlu, R. ve Şahin, H. (2014). Öğrenmeyi Destekleyici Ev Ortamının Veli Toplantılarında Yer Alma Durumunun İncelenmesi. E. Yalçınkaya (Ed.). Küreselleşme Teknolojik Yenilikler ve Eğitim Araştırmaları. https://www.researchgate.net/profile/ recep _kahramanoglu/publication/330113281_bolum_2.pdf adresinden alınmıştır. Karayazı, A. (2007). Çalışanların Yönetime Katılması ve Öneri Sistemleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Kartal, S. (2008). İlk ve ortaöğretim kurumlarında velilerin okul yönetimine katılımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 23-30. Kazak, E. (1998). Okul-Aile İşbirliği ve Sorunları: Adapazarı Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Kolay, Y. (2004). Okul-aile-çevre işbirliğinin eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, Güz 2004, Sayı 164. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_ Dergisi/164/kolay.htm adresinden alınmıştır. Kotaman, H.(2008). Türk ana babaların çocuklarının eğitim öğretimlerine katılım düzeyleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 135-149. Kuluçlu, E. (2008). Türk hukuk sisteminde normlar hiyerarşisi ve sayıştay denetimine etkileri. Sayıştay Dergisi, 71(1), 1-20. Milli Eğitim Bakanlığı (2001). Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/ dosyalar/95.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2005). Öğrenci-Veli-Okul Sözleşmesi Konulu 2005/92 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Genelgesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1971.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2009). Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarında, Tanıtım, Mezunları İzleme, İstihdam, Mesleki Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Yönergesi. http:// mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/825.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2010). 18. Milli Eğitim Şurası Kararları. http://ttkb.meb.gov.tr/ meb_iys_ dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2012a). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.15878&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Milli%20E%C4%9Fitim%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Okul-Aile adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2012b). Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1617.pdf adresin den alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2012c). Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.16154&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=%C3%B6zel%20e%C4%9Fitim%20kurumlar%C4%B1 adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2013a). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18812&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=orta%C3%B6%C4%9Fretim adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2013b). Öğrenci Okul Kılık Kıyafetleri Konulu 2013/24 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Genelgesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1654.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2014a). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1703.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2014b). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Çocuk Kulüpleri Yönergesi, http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1706.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2015). Milli Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı. http://sgb.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakanligi-2015-2019-stratejik-plani-yayinlan mistir /icerik/181 adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2016). Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Resmi Okullarda Yatılılık, Bursluluk, Sosyal Yardımlar ve Okul pansiyonları Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov. tr/dosyalar/1812.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2017a). Öğretmen Strateji Belgesi (2017-2023).http://oygm. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-26.07. 20 17.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2017b). Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.23639& Mevzu at Iliski=0&sourceXmlSearch=sosyal%20etkinlikler adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2017b). Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1878.pdf adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1963.pdf adresinden alınmıştır. Okul Servis Araçları Yönetmeliği (2017c). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx? MevzuatKod=7.5.24022&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=okul%20servis%20ara%C3%A7lar%C4%B1 adresinden alınmıştır. Özeke Kocabaş, E. (2006). Eğitim sürecinde aile katılımı: dünyada ve Türkiye’deki çalışmalar, Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 143-150. Özyolcu, T. (2017). Ortaöğretimde Yönetime Katılma ve Çalışan Tutumlarının Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Silver, M. (2004). Trends in School Reform, New Horizons For Learning. http://archive. education.jhu.edu/PD/newhorizons/Transforming%20Education/Articles/Trends%20in%20School%20Reform/index.html adresinden alınmıştır. Şad, S. N., Gürbüztürk, O. (2013). İlköğretim birinci kademe öğrenci velilerinin çocuklarının eğitimine katılım düzeyleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 993-1011. Şimşek, H., Tanaydın, D. (2002). İlköğretimde veli katılımı: öğretmen-veli-psikolojik danışman üçgeni, İlköğretim Online Dergisi, 1(1), 12-16. http://www.ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır. Şişman, M., Güleş, H., Dönmez, A., (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182. Şişman, M. (2010). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Tican Başaran, S., Koç, F. (2001). Ailenin Çocuğun Eğitimine Katılım Sorunları ve Katılımın Sağlanması İçin Alternatif Bir Model, Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Ünüvar, P. (2010). Aile katılımı çalışmalarına yönelik ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (3), 719-730. Vural, S. (1989). Yayın kurumlarında yönetime katılma ve TRT örneği. Amme İdaresi Dergisi, 22(2), 53-75. Yakıcı, A. P. (2018). Okul Öncesi Velilerinin Aile Katılımını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Yaylacı, A.F. (1999). İlköğretim Okullarında Ailenin Okula Katılımı (Ankara İli Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, M.C., Dönmez, B. (2008). Okul aile işbirliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal İlköğretim Okulu Örneği), Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (23), 98-115. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınları.