Dengeli Beslenme Akademik Başarı Testi: Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 848 - 868, 25.12.2019

Selin Yıldız , Gonca Keçeci , Fikriye Kırbağ Zengin

Öz

Fen bilimleri dersi öğretim programında Besinlerimiz/Canlılar ve Yaşam ünitesi içerisinde besin çeşitleri, sağlıklı ve dengeli beslenme, sigara ve alkol kullanımının zararları, sağlıklı beslenmenin faydaları konuları yer almaktadır. Bu çalışma ilkokul 4. sınıf öğrencilerine besinlerimiz ünitesinin içinde yer alan sağlıklı ve dengeli beslenme konusu kazanımları ile uyumlu geçerliği ve güvenilirliği sağlanmış çoktan seçmeli bir başarı testi geliştirmeyi hedeflemiştir. Başarı testi 2017–2018 eğitim öğretim yılında, basit tesadüfî örneklemle belirlenen 127 ilkokul 4. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Başlangıçta 35 soru olarak hazırlanan testin kapsam geçerliği sağlamak amacı ile uzman görüşü alınmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılan test 30 soruya düşürülüp madde analizine tabi tutulmuştur. Madde analizi sonrasında 10 sorunun çıkarıldığı ölçek, 20 soru olarak son halini almıştır. Dengeli beslenme başarı testinin cronbach alpha katsayısının .817, spearman brown iki yarı test korelasyon değerinin ise .70 ve pearson korelasyon değerinin .775 olduğu görülmüştür. Yapılan tüm analizler sonucunda ölçeğin öğrencilerin dengeli beslenme konusuna ilişkin bilgilerini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dengeli Beslenme Başarı Testi, Fen Eğitimi, Test Geliştirme

Balanced Nutrition Academic Achievement Test: Validity and Reliability Research

Öz

The nutritional variants, balanced nutrition,
benefits of diet and damages of alcohol are included in the Our Food/Living Things and Life Units subjects of the science curriculum. The aim of this research is to develop a multiple
choice achievement test which is valid and
reliable in accordance with the balanced nutrition gains of the 4th grade
students in the unit called “Our Food/ Living
Things and Life”. The
achievement test was applied to 127 primary school 4th year students who were
determined by simple random sampling in 2017-2018 academic year. Initially, 35
questions were prepared and expert opinion was obtained in order to provide
scope validity. In accordance with the expert opinions, the necessary
corrections were made and the test was reduced to 30 questions and the item was
analyzed. After the item analysis, 10 questions were removed and
20 questions remained. The cronbach alpha
coefficient was .817, spearman brown two half test correlation value was .70,
and pearson correlation value was .775. As a result of all analyzes, it has
been determined that the scale is a valid and reliable measurement tool that
can be used to measure students' knowledge on balanced nutrition.

Anahtar Kelimeler

Balanced Nutrition Achievement Test, Science Education, Test Development

Kaynakça

• Akbulut, H. İ. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir? İlköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bir çalışma. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Akbulut, H.H. (2010). Sıvıların kaldırma kuvveti ve yüzme kavramlarına yönelik probleme dayalı öğrenme uygulaması ve değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Akdağ, M. ve Tok, H. (2008). Geleneksel öğretim ile powerpoint sunum destekli öğretimin öğrenci erişisine etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(147), 26-34.
• Alkan H. (Eylül, 2002). Matematik öğretiminde belirlenen hedef davranışlar ile kullanılan ölçme araçlarının ilişkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 16-18 Eylül, İzmir.
• Ataman, Ü. (2009). Okul öncesi beslenme eğitiminde çocuktan çocuğa eğitim. Doktora tezi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Bağcı, T. ve Akdağ, F. (1992). Kentsel ve Yarı Kentsel Alanda İlkokul Beşinci Sınıf Oğrencilerinin Buyume Gelişme Durumlarının ve Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 21(1), 25-30.
• Bingöl, A. ve Halisdemir, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin temel bilgi teknolojileri dersine yönelik akademik başarı testi geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 54, 541-554.
• Budak, N., Özer, E., Kovalı, S. ve İnceiş, N. (2005). Kahvaltının öğrencilerin beslenmesine katkısı ve akademik başarıya etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 33(1), 47-54.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem A Yayıncılık.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Holt, Rinehart and Winston, 6277 Sea Harbor Drive, Orlando.
• Çakır, M. ve Aldemir, B. (2011). İki aşamalı genetik kavramlar tanı testi geliştirme ve geçerlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 335-353.
• Çelik, F. ve Toksöz, P. (1999). Dicle Üniversitesi beden eğitimi ve spor bölümünde okuyan öğrencilerin besin tüketim düzeyleri ve beslenme alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi, 28(1), 4-9.
• Çongar, O. ve Özdemir, L. (2004). Sivas il merkezinde beden eğitimi öğretmenlerinin genel beslenme ve sporcu beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 26(3), 113-118.
• Demir, N., Kızılay, E. ve Bektaş O. (2016). 7. sınıf çözeltiler konusunda başarı testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 10(1), 209-237.
• Fulmer, G.W. (2010). Estimating critical values for strength of alignment among curriculum assessments, and instruction. San Francisco, US.
• Gönen, S., Kocakaya, S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliği ve güvenirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Gürbüzöztürk, O., Aktı Aslan, S. ve Et, S. (2017). 8. sınıf fen ve teknoloji programı “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ünitesinin kazanımlarına ulaşma düzeyinin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 62-72.
• Işıksoluğu, M.K. (1986). Yükseköğrenim yapan kız öğrencilerin beslenme durumu ve buna beslenme eğitiminin etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 15, 55-70.
• Jayanthi, J. (2014). Development and validation of an achievement test in mathematics. International Journal of Mathematics and Statistics Invention (IJMSI), 2(4), 40-46.
• Kempa, R. (1986). Assessment in Science. Cambridge University Press, Cambridge, London.
• Kızıltan, G. (2000). Başkent üniversitesi yiyecek içecek işletmeciliği programına kayıtlı öğrencilerin beslenme bilgi düzeyi ve beslenme durumuna beslenme eğitiminin etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 29(2), 34-41.
• Küçükahmet, L. (2004). Öğretimde planlama değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Liu, X., & Fulmer, G. (2008). Alignment between the science curriculum and assessment in selected NY state regents exams. Journal of Science Education and Technology, 17(4), 373-383.
• Mertoğlu, H. (2002). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin beslenme kavramını öğrenmelerinde aktif öğrenme yöntemlerinin etkisi. Yüksek lisans tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Narlı, S., ve Baser, N.E. (2008). "Küme, Bağıntı, Fonksiyon" konularında bir başarı testi geliştirme ve bu test ile üniversite matematik bölümü 1. sınıf öğrencilerinin bu konulardaki hazırbulunuşluklarını betimleme üzerine nicel bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 147-158. Ogan Bekiroğlu, F. (2004). Ne kadar başarılı? Klasik ve alternatif ölçme- değerlendirme yöntemleri ve fizikte uygulamalar (1. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Saderholm, J.C., & Tretter, T.R. (2008). Identification of the most critical content knowledge base for middle school science teachers. Journal of Science Teacher Education, 19(3), 269-283.
• Samaie, M., & Khosravian, F. (2014). Achievement test development and validation: A measure of reading comprehension strategies for Iranian learners of English. International Journal of Linguistics, 6(2), 12-22.
• Saygın, M., Öngel, K., Çalışkan, S., Yağlı, M., Has, M., Gonca, T. ve Kurt, Y. (2011). Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alişkanliklari. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 43-47.
• Sireci, S.G., Hauger, J.B., Wells, C.S., Shea, C., & Zenisky, A.L. (2009). Evaluation of the standard setting on the 2005 grade 12 national assessment of educational progress mathematics test. Applied Measurement in Education, 22(4), 339- 358.
• Süel, E., Şahin, İ., Karakaya, M.A. ve Savucu, Y. (2006). Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20(4), 271-275.
• Sümbül, E.İ. (2009). 4-6 yaş arasındaki öğrencilerin okul dönemindeki yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlıklarının saptanması, Doktora tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Şanlıer, N. ve Güler, A. (2005). İlköğretimin ikinci kademesinde eğitim gören öğrencilere verilen beslenme eğitiminin öğrencilerin beslenme bilgi düzeyi ve alışkanlıklarına etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 33(2), 31-38.
• Şen, H. C. ve Eryılmaz, A. (2011). Bir başarı testi geliştirme çalışması: basit elektrik devreleri başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-39.
• Tanrıverdi, D., Savaş, E., Gönüllüoğlu, N., Kurdal, E. ve Balık, G. (2011). Lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi. Gaziantep Medical Journal, 17(1), 33-39.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları. Timothy, Brown, A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research, New York, Guilford Press.
• Turgut, M. F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Turgut, M.F. (1990). Türkiye'de fen ve matematik programlarını yenileme çalışmaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(5), 1-14.
• Turgut, M.F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi
• Türkmen, N. (2005). Canlılar ve doğayla etkileşimleri’ ünitesine yönelik çoklu zeka kuramı tabanlı rehber materyal geliştirilmesi ve öğretim sürecindeki etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Uskun, E. ve Şabaplı, A. (2013). Lise Öğrencilerinin Beden Algıları ile Yeme Tutumları Arasındaki İlişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(5), 519-528.
• Ünal, Ç. ve Çelikkaya, T. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. sınıf örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 197-212.
• Ünver, Y. (2004). Beş altı yaş okulöncesi dönemi çocukları đçin geliştirilecek, besin gruplarına yönelik beslenme eğitimi programlarının, çocukların beslenme bilgisi ve davranışlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yan, X., & Erduran, S. (2009). Arguing online: case studies of pre-service science teachers’ perceptions of online tools in supporting the learning of arguments. Journal of Turkish Science Education, 5(3), 2-31.