A Review on the Compliance of Postgraduate Theses Written in the Field of Writing Education with Academic Text Writing Principles

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1024 - 1054

Kenan Bulut , Engin Kaya

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1417780

Öz

The purpose of this study is to determine the compliance of theses written in the field of writing education with the principles of academic text writing. Within the framework of this purpose, it has been tried to determine whether the language and expressions, titles, summaries, keywords, problem situations, theoretical frameworks, method, findings, conclusion and discussion sections, suggestions and citation system of the theses written in the field of writing education comply with the principles of academic text writing. The study was conducted according to the "basic qualitative research" design, one of the qualitative research methods. The study material of the research consists of a total of 67 postgraduate theses written in the field of writing education, 43 of which are master's theses and 24 are doctoral theses. In the study, data were collected based on document review. The Form for Evaluating the Compliance of Theses with Academic Writing Principles, developed by the researchers, was used to collect the data. The data obtained was analyzed by descriptive analysis, presented and interpreted in tables under themes with numbers (N) and percentages (%). It was determined that the compliance levels of the doctoral theses examined in the study with academic text writing principles were higher than the compliance levels of master's theses. It has been observed that the researchers are competent in preparing the language and expression, title, abstract, keywords, problem statement, theoretical framework, findings, recommendations and citation systems of both master's and doctoral theses, and that they wrote these sections largely in accordance with the principles of academic text writing. On the other hand, it was determined that while they wrote the method and discussion-conclusion sections appropriately according to most of the academic text writing principles, they were not written appropriately enough according to some principles. At the end of the study, various suggestions are given.

Anahtar Kelimeler

Writing education, graduate theses, academic text writing principles

Yazma Eğitimi Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlerin Akademik Metin Yazma İlkelerine Uygunluğu Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmanın amacı, yazma eğitimi alanında yazılan tezlerin akademik metin yazma ilkelerine uygunluğunu belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde yazma eğitimi alanında yazılan tezlerin dil ve anlatım, başlık, özet ve anahtar kelimelerinin; giriş, kuramsal çerçeve, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç bölümlerinin; öneriler ve alıntı sistemlerinin akademik metin yazma ilkelerine uygun olup olmadıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel araştırma türlerinden biri olan “temel nitel araştırma” desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyalini yazma eğitimi alanında yazılan 43’ü yüksek lisans, 24’ü doktora tezi olmak üzere toplam 67 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Çalışmada veriler doküman incelemesine göre toplanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen Tezlerin Akademik Yazma İlkelerine Uygunluğunu Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analizle çözümlenmiş, temalar altında, tablolar halinde sayı (N) ve yüzdeliklerle (%) sunulmuş ve yorumlanmıştır. Çalışmada incelenen doktora tezlerinin akademik metin yazma ilkelerine uygunluk düzeylerinin, yüksek lisans tezlerinin uygunluk düzeylerinden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmacıların hem yüksek lisans hem de doktora tezlerinin başlık, özet ve anahtar kelimelerini; giriş, kuramsal çerçeve, bulgular bölümlerini; öneriler ve alıntı sistemlerini yazmada yetkin oldukları ve bunları büyük oranda akademik metin yazma ilkelerine uygun yazdıkları görülmüştür. Söz konusu tezlerin dil ve anlatım açısından da uygun oldukları belirlenmiştir. Buna karşın yöntem ve tartışma ve sonuç bölümlerini akademik metin yazma ilkelerine göre yeterince uygun yazmadıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yazma eğitimi, lisansüstü tezler, akademik metin yazma ilkeleri

Kaynakça

• Aktaş, E., & Uzuner Yurt, S. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki makale özetlerine yönelik bir içerik analizi. Turkish Studies, 10(7), 73-96. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8121
• APA Publication Manual. (2015). Amerikan Psikoloji Derneği yayım kılavuzu (E. Karadağ, Çev.). Kaknüs Yayınları.
• Aydın, G. (2015). Türk dili ve edebiyatı hizmet öncesi öğretmen eğitiminde yansıtıcı öğretim uygulamalarının akademik yazma becerilerine etkisi (Tez No: 418238) [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Ayşan, E. (2016). Bilimsel makale ve tez yazımı. Nobel Tıp Kitapevleri Yayınları.
• Bahar, M. A. (2014). Lisansüstü eğitimde akademik yazma ve önemi. International Journal of Language Academy, 2(4), 209-233. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.150
• Balcı, A. (2020). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi Yayınları.
• Başkan, A. (2021). Akademik metinlerde tanım, kavram ve terimlerden yararlanma. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 17-34). Pegem Akademi Yayınları.
• Bayat, N. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ile akademik yazma başarıları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173), 155-168. https://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/2333/690
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.3316/qrj0902027/full/pdf
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
• Can, F. (2021). Akademik metinlerin biçimsel özellikleri. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 69-86). Pegem Akademi Yayınları.
• Cansız Aktaş, M. (2014). Nitel veri toplama araçları. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 337-371). Pegem Akademi Yayınları.
• Coşkun, E. & Kan, O. (2013). Lisansüstü tezlere ait özet metinlerinin yazım tekniği bakımından değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 299–313. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/63373
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık Yayınları.
• Day, R. A. (2005). Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır? (G. Aşkar Altay, Çev.). TÜBİTAK Yayınları.
• Deniz, K., & Karagöl, E. (2016). Eğitim bilimleri alanındaki lisansüstü tez başlıklarının kelime sayısı ve söz dizimi bakımından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 248-260. https://doi.org/10.16916/aded.00288
• Deniz, K., & Karagöl, E. (2017a). Akademik yazma açısından tez yazım kılavuzları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 287-312. https://doi.org/10.16916/aded.298783
• Deniz, K., & Karagöl, E. (2017b). Akademik yazma açısından makale hakem değerlendirme formları. Turkish Studies, 12(34), 143-162. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12632
• Deniz, K., & Karagöl, E. (2018). Akademik yazma açısından dergi yazar rehberleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1210-1225. https://doi.org/10.16916/aded.458116
• Ergişi, A., & Kozener Yenigül, Ç. (2020). Öğretmen adaylarının akademik yazma eğitimine yönelik görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 100-125. https://doi.org/10.29000/rumelide.835421
• Güneş, F. (2019). İlkokuma yazma öğretimi, yaklaşımlar ve modeller. Pegem Akademi Yayınları.
• Güneş, F., & Çevik, A. (2016). Makale başlıklarının incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 1185-1202. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9195
• Kan, M. O. (2014). Sözbilimsel yapı temelli bir metindilbilim çözümlemesi: Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin sözbilimsel yapı özellikleri (Tez No: 383386) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Kan, M. O. (2017). Akademik yazma. Eğiten Matbaacılık Yayınları.
• Kan, M. O., & Gedik, F. N. (2016). Türkçe eğitimi alanında yüksek lisans tezi tamamlayanların akademik yazma ve tez oluşturma sürecine ilişkin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 404-410. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1711648
• Karadağ, E. (2009). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelemesi: Bir durum çalışması (Tez No: 250896) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Karagöl, E. (2018). Akademik yazma açısından lisansüstü tezler (Tez No: 510520) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Karakuş, N., & Karacaoğlan, M. Ö. (2021). Metin türleri. M. N. Kardaş (Ed.), Yazma eğitimi içinde (s. 161-177). Pegem Akademi Yayınları.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kardaş, M. N. (2021). Akademik metin yazmanın basamakları-II: Başlık, özet ve anahtar sözcük yazma. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 103-132). Pegem Akademi Yayınları.
• Kardaş, M. N., Esendemir, N., & Kardaş S. (2021a). Yazma eğitimiyle ilgili temel bilgiler. M. N. Kardaş (Ed.), Yazma eğitimi içinde (s. 1-24). Pegem Akademi Yayınları.
• Kardaş, M. N., Koç, R., & Kaya, M. (2021b). Akademik metin yazmanın basamakları–VI: Bulgular bölümü hazırlama. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 189-220). Pegem Akademi Yayınları.
• Kardoğan, M. (2020). Yabancılara Türkçe öğretimi alanında yayımlanan makalelerin eğilimleri ve akademik metin hazırlama ilkelerine uygunluğu üzerine bir inceleme (Tez No: 659056) [Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. 2nd Edition. Sage Publications Ltd.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev.). Pegem Akademi Yayınları.
• Özkara, Y. (2007). 6+1 analitik yazma ve değerlendirme modelinin 5. sınıf öğrencilerinin hikâye edici metin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi (Tez No: 206907) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Polat, F. A. (2005). Tefsir ana bilim dalı lisansüstü seminer ve tezlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar ve yazım ilkeleri üzerine. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 5(1), 211-223. http://marife.org/tr/download/article-file/2214180
• Sarıkaya, B. (2021). Akademik dil ve yazının önemi. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 01-16). Pegem Akademi Yayınları. (Orijinal yayın tarihi 2019)
• Sevim, O. (2021). Akademik metin yazmanın basamakları- I: Genel bilgiler. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 2 akademik yazma eğitimi içinde (s. 87-102). Pegem Akademi Yayınları.
• Sevim, O. (2022). Yazı dili ve özellikleri. M. N. Kardaş & R. Koç (Ed.), Türk dili 1 yazma eğitimi içinde (s. 27-48). Pegem Akademi Yayınları.
• Sevim, O., & Özdemir Erem, N. (2012). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin başlıklarına ve özetlerine eleştirel bir bakış. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(3),174-186. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/136774
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P., & Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(3), 187-205. file:///C:/Users/hp/Downloads/515-2261-1-PB.pdf
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G., G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, D., & Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008) (Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri. https://dspace.ankara.edu.tr/server/api/core/bitstreams/91c09506-5dee-4184-a20a-078ab4898536/content
• Tiryaki, O. (2014). Bilimsel yayın hazırlama teknikleri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 143–155. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/237510
• Tok, M. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde akademik yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik uygulamalı bir çalışma (Tez No: 345895) [Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Toprak, Z. (2017). Türkiye’de akademik yazı: İntihal ve özgünlük. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 34(2), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/474131
• Turan, L., Sevim, O., & Tunagür, M. (2018). Türkçe eğitimi alanında hazırlanan doktora tez özetlerine yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 29-44. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/554688
• Türkiye Bilimler Akademisi (2011). Türkçe bilim terimleri sözlüğü sosyal bilimler. TÜBA Yayınları.
• Yaman, E. (2008). Yazma sanatı. Savaş Yayınevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.