EMİNÖNÜ’NDE (İSTANBUL) BALIK EKMEK YEME DENEYİMLERİ

Yıl 2019, 3. ULUSLARARASI BATI ASYA TURİZM ARAŞTIRMALARI KONGRESİ ÖZEL SAYISI, 201 - 218, 30.12.2019

Özkan Demir Cevdet Avcıkurt Emin Güleç

Öz

Yerli ve yabancı turistler tarafından sıklıkla tercih edilen Eminönü’nde önemli bir sokak lezzeti olan balık ekmek; destinasyon kimliğinin oluşmasında ve destinasyonun pazarlanmasında önemli bir çekicilik unsurudur. Bu araştırma İstanbul’da oldukça fazla turist ağırlayan bir semt olan Eminönü’nde balık ekmek tüketen tüketicilerin deneyim öncesi, deneyim sırasında ve deneyim sonrası davranışlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak tüketicilerden sokak lezzetleri tüketim alışkanlıkları, balık ekmek yemeye iten motivasyonlar, balık ekmek tüketimi sonrası davranışlar ve balık ekmek yeme davranışları hakkında veri toplanmıştır. Görüşme formunda sorulan her bir soru için alınan cevaplar incelenmiş ve bu doğrultuda bazı tema ve alt temalar oluşturularak içerik analizi ve betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmada Eminönü’nde balık ekmek tüketen kişilerin genel olarak sokak yiyeceklerini sık sık tercih ettiği, balık ekmeğin de sokak lezzetleri içerisinde önemli bir yerinin olduğu, lezzet ve fiziki çevrenin kalitesi nedenleri ile Eminönü’nü tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, bir arkadaşı, eşi veya akrabası ile gelen katılımcıların balık ekmek deneyimi sonrası memnun oldukları bulgusuna ulaşılmıştır. Bu nedenle kendi sosyal çevrelerine de bu deneyimi yaşamaları için tavsiyede bulunacaklarını belirtmişlerdir. Katılımcılar, sokak lezzetlerine ilişkin hijyen ve temizlik ile ilgili bazı endişe ve tereddütlerini de paylaşmışlardır. Araştırmanın sonuçları dikkate alınarak bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

sokak lezzetleri, balık ekmek, Eminönü

Kaynakça

• Abdüsselam, M. ve Köferstein F. (1993). Safety of Street Food. World Health Forum, 14 (‎2)‎, 191-194.
• Ali, A. B. M. A., Sulaiman, N. A. B., Fatin, N. B. M. J., Habib, N. A. B. ve Rahim, M B. A. (2017). Sanitary Practice Among Street Food Vendors in Kota Bharu, Kelantan. 1st Colloquium for Final Year Project: Faculty of Hospitality, Tourism and Wellness, Universiti Malaysia Kelantan Tam Metin İçinde (s. 223-229).
• Alimi, B. A. (2016). Risk Factors in Street Food Practices in Developing Countries: A Review. Food Science and Human Wellness, 5 (3), 141-148.
• Ballı, E. (2016). Gastronomi Turizmi Açısından Adana Sokak Lezzetleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4 (1), 3-17.
• Bayraktar, G. ve Zencir, E. (2019). Sokak Satıcılarının Gözünden Sokak Lezzetleri: İzmir Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 1367-1382.
• Cardoso, R. D. C. V., Companion, M. ve Marras, S. R. (Ed.). (2014). Street Food: Culture, Economy, Health and Governance. New York: Routledge.
• Cortese, R. D. M., Veiros, M. B., Feldman, C. ve Cavalli, S. B. (2016). Food Safety And Hygiene Practices of Vendors During The Chain of Street Food Production in Florianopolis, Brazil: A Cross-Sectional Study. Food Control, 62, 178-186.
• Çavuşoğlu, M. ve Çavuşoğlu, O. (2018). Gastronomi Turizmi ve Kıbrıs Sokak Lezzetleri Üzerine Bir Araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 637-651.
• Çetin, A. G. ve Başol, O. (2014). X ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme Var Mı ?, Electronic Journal of Vocational Colleges, 4 (4), 1-15.
• Da Silva, S. A., Cardoso, R. D. C. V., Góes, J. Â. W., Santos, J. N., Ramos, F. P., de Jesus, R. B. ve Silva, P. S. T. (2014). Street Food on The Coast of Salvador, Brazil: A Study From The Socioeconomic and Food Safety Perspectives. Food control, 40, 78-84.
• Demir, Ö. (2018). Yiyecek ve İçecek İşletmelerinde Tüketicilerin Yiyecek Tutum Davranış Açıklık Ölçeğinin Uygulanması Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Demir, Ö., Samav, U. ve Girgin G. K. (2017). Gastronomi ve Aşçılık Öğrencilerinin Gıda Hijyeni Ve Gıda Güvenliği Konusunda Bilgi, Tutum ve Uygulama Düzeylerinin Ölçülmesi. Journal Of Recreation And Tourism Research, 4 (1), 1-11.
• Demir, Ş., Akdağ, G., Sormaz, Ü. ve Özata, E. (2018). Sokak Lezzetlerinin Gastronomik Değeri: İstanbul Sokak Lezzetleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 589- 601.
• Dönmez, P. G. ve Gezen, A. (2017). Gastronomide Sokak Yiyecekleri ve Satıcıları: Teorik Bir Çalışma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (2), 117-124.
• Ekanem, E. O. (1998). The Street Food Trade in Africa: Safety and Socio-Environmental İssues. Food Control, 9 (4), 211-215.
• Ekiz, D. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eryılmaz, B. ve Yücetürk, C. (2018). Genç Turistlerin Doğu Ekspresi Seferleri Tercihlerinde Instagram’ın Rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (4), 210-228.
• Fellows, P. ve Hilmi, M. (2011). Selling Street and Snack Foods. diversification booklet, (18). Roma: FAO
• Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2003). Assuring Food Safety and Quality: Guidelines for Strengthening National Food Control Systems.
• Gönülgül, S. ve Durlu Özkaya, F. (2017). Los Angeles ve Toronto Sokak Lezzetlerinin Menü İçeriği ve Üretim Bakımından İncelenmesi. Journal of Tourism And Gastronomy Studies 5(4), 454-465.
• Güzeler, N. ve Çağla, Ö. (2017). Conceptual Analysıs of Street Flavors of Turkey. Annals of The University of Craiova-Agriculture, Montanology, Cadastre Series, 47(2), 147-155.
• İrigüler, F. ve Öztürk, B. (2016). Street Food as a Gastronomic Tool in Turkey. II. International Gastronomic Tourism Congress Proceedings Tam Metin İçinde (s. 49-64).
• Karsavuran, Z. (2018). Sokak Yemekleri: Farklı Disiplinlerin Yaklaşımı ve Gastronomi Turizmi Alanında. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (1), 246-265.
• Omemu, A. M. ve Aderoju, S. T. (2008). Food Safety Knowledge and Practices of Street Food Vendors in the City of Abeokuta, Nigeria. Food Control, 19 (4), 396-402.
• Polat, D. D. ve Gezen, A. (2017). Gastronomide Sokak Yiyecekleri ve Satıcıları: Teorik Bir Çalışma. Journal of Tourism and Gastronomy, 5 (2), 117-124.
• Sani, N. A.. ve Siow, O. N. (2014). Knowledge, Attitudes and Practices of Food Handlers on Food Safety in Food Service Operations at The Universiti Kebangsaan Malaysia. Food Control, 37 (1) , 210-217.
• Sezgin, A. C. ve Şanlıer, N. (2016). Street Food Consumption in Terms of the Food Safety and Health. Journal of Human Sciences, 13 (3), 4072-4083.
• Solunoğlu, A. (2018). Sokak Lezzetlerine İlişkin Tüketici Tutumları: Gaziantep ve İstanbul Örnekleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Solunoğlu, A. ve Nazik, M. H. (2018). Sokak Lezzetlerine İlişkin Tüketici Tercihleri: Gaziantep Örneği. Consumer Preferences. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (3), 40-59.
• Tinker, I. (1997). Street Foods: Urban Food and Employment in Developing Countries. New York: Oxford University Press.
• Toruntay, H. (2011). Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Üzülmez, M. (2018). Yabancı Turistlerin Türk Mutfağı Seçim Motivasyonlarının Neofobi ve Neofili Düzeylerine Göre İncelenmesi: İstanbul'da Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• World Health Organization. (1996). Essential Safety Requirements for Street-Vended Foods. Geneva: World Health Organization.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Ö. ve Albayrak, A. (2019). Yabancı Turistlerin İstanbul Sokak Yemeklerini Değerlendirmeleri Üzerine Bir Çalışma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 1077-1092.
• Yiğit, S. ve Doğdubay, M. (2017). Gastronomi Eğitimi Alan Öğrencilerde Yiyecekte Yenilik Korkusu: Balıkesir Üniversitesi Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (2), 162-168.