A Conceptual Study on the Components of Meaning of Work

Yıl 2022, Sayı: 58, 316 - 335, 31.12.2022

Ceren Evcimen , Ayşehan Çakıcı

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1164024

Öz

The concept of meaning of work gives an image of a multi-component and inclusive structure that includes different perspectives from different disciplines. Due to the diversity of research areas, it is understood that the discussions on the concept have a mixed appearance and a coherent whole has not yet been formed. It has been determined that a detailed discussion of the definition of the concept, its causes, sources and consequences has not been reported in the literature. This situation can create difficulties in explaining and researching the meaning of work literature as a whole. Within the scope of this study, the framework created by Rosso et al. (2010) was based on, and the meaning of the work was tried to be explained in a consistent integrity. It is thought that this study, in which the meaning of the work is handled as a framework concept and examined with its possible sources and mechanisms, can offer a theoretical perspective to related researches. Based on the discussions in the literature, some suggestions were made to researchers and practitioners.

Anahtar Kelimeler

Meaning of work, sources of meaning, mechanisms of meaning

İşin Anlamlılığının Bileşenleri Üzerine Kavramsal Bir Çalışma

Öz

İşin anlamlılığı kavramı, farklı disiplinlerden farklı perspektifleri içeren çok bileşenli ve kapsayıcı bir yapı görüntüsü vermektedir. Araştırma alanlarının çeşitliliği nedeniyle kavramla ilgili tartışmaların karışık bir görünüm sergilediği ve tutarlı bir bütünün henüz oluşmadığı anlaşılmaktadır. Alanyazında kavramın tanımlanışı, nedenleri, kaynakları ve sonuçlarına dair ayrıntılı bir tartışma raporlanmadığı tespit edilmiştir. Bu durum, işin anlamlılığı yazınını bütün olarak açıklama ve araştırılmasında güçlükler yaratabilmektedir. Bu çalışma kapsamında Rosso ve diğerlerinin (2010) geliştirdiği çerçeve temel alınmış, işin anlamlılığı tutarlı bir bütünlük içinde açıklanmaya çalışılmıştır. İşin anlamlılığının bir çatı kavram olarak ele alındığı ve olası kaynak ve mekanizmalarıyla irdelendiği bu çalışmanın, ilgili araştırmalara teorik bir perspektif sunabileceği düşünülmektedir. Alanyazındaki tartışmalardan hareketle araştırmacılara ve uygulamacılara bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşin anlamlılığı, anlamlılığın kaynakları, anlamlılığın mekanizmaları

Kaynakça

• Acaray, A. (2019). İstismarcı yönetici algısı ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide işin anlamlılığı, işyeri arkadaş desteği ve sorumluluk kişilik özelliğinin düzenleyicilik rolü. Journal of Yasar University, 15 (Special Issue), 238-251.
• Adler, N. J. ve Jelinek, M. (1986). Is “organization culture” culture bond?. Human Resource Management, 25 (1), 73-90.
• Akar, V. ve Bekar, F. (2022). İşin anlamlılığının iş performansı üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracı Covid-19 korkusunun düzenleyici rolü. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (17), 24-36.
• Alparslan, A. M., Polatçı, S. ve Yastıoğlu S., (2021). Akademisyenlik mesleğinde işin anlam kaynakları-akademik performans ilişkisi üzerine bir araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/ Journal of Higher Education and Science, 11 (2), 281-289. doi: 10.5961/jhes.2021.448
• Ashforth, B. E., ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. The Academy of Management Review, 14 (1), 20-39.
• Balcı, A., Öztürk, İ. ve Akar, F. (2019). Akademisyenlerin işlerini anlamlı kılan faktörlere ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (3), 867-892. Barutçugil, İ. (2002). Performans yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Baumeister, R. F. (1991). Work, work, work, work. Meanings of Life içinde (s.116-144). NewYork: The Guilford Press.
• Baumeister, R. F. ve Vohs, K. D. (2002). The pursuit of meaningfulness in life. İçinde Snyder, C. R. ve Lopez, S. J. (Eds.), Handbook of positive psychology (ss. 608-618), New York: Oxford University Press.
• Baumeister, R. F. ve Vohs, K. D. (Ed.). (2007). Encyclopedia of social psychology. Los Angeles: Sage Publication. Boone, L. E. ve Kurtz, D. L. (2013). Çağdaş işletme (Çev. Ed. A. Yalçın). 7. Bölüm: Bir işletmede yönetsel hiyerarşi nasıl işler?, ss.216-251 (Bölüm Çev. B. Özkara). Ankara: Nobel Yayın. (Orijinal Baskı 2011).
• Brief, A. P. ve Atieh, J. M. (1987). Studying job stres: are we making mountains out of molehills?. Journal of Occupational Behaviour, 8, 115- 126.
• Brief, A. P., Brett, J. F., Raskas, D. ve Stein, E. (1997). Feeling economically dependent on one’s job: Its origins and functions with regard to worker well-being. Journal of Applied Social Psychology, 27 (15), 1303- 1325.
• Brown, S. P. (1996). A-meta-analysis and review of organizational research on job involvement. Psychological Bulletin, 120 (2), 235- 255.
• Bunderson, J. S. ve Thompson, J. A. (2009). The call of the wild: zookeepers, callings, and the double-edged sword of deeply meaningful work. Administrative Science Quarterly, 54 (32), 32-57.
• Cartwright, S., ve Holmes, N. (2006). The meaning of work: The challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human Resource Management Review, 16, 199-208.
• Crocker, J. ve Park, L. E. (2004). The costly pursuit of self-esteem. Psychological Bulletin, 130 (3), 392-414. doi: 10.1037/0033-2909.130.3.392
• Cüceloğlu, D. (1998). İnsan ve davranışı (8. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
• Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11 (4), 227-268.
• Demirtaş, Ö., Özdevecioğlu, M. ve Gök, K. (2015). İş-yaşam dengesinin anlamlı iş üzerindeki etkisi: Lider-üye etkileşiminin düzenleyici rolü. İçinde Karadal, H. (Ed.), 14. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Aksaray, 550-553.
• Dik, B. J. ve Duffy, R. D. (2009). Calling and vocation at work. The Counseling Psychologist, 37 (3), 424-450.
• Dik, B. J., Duffy, R. D., ve Eldridge, B. M. (2009). Calling and vocation in career counseling: Recommendations for promoting meaningful work. Professional Psycology: Research and Practice, 40 (6), 625-632.
• Dik, B. J., Eldridge, B. M., Steger, M. F. ve Duffy, R.D. (2012). Development and validation of the calling and vocation questionnaire (cvq) and brief calling scale (bcs). Journal of Career Assessment, 20 (3), 242-263.
• Dobrow, S. R. ve Tosti-Kharas, J. (2011). Calling: the development of a scale measure. Personnel Psychology, 64, 1001-1049.
• Dutton, J. E. ve Heaphy, E. (2003). The power of high quality connections. İçinde Dutton, C. J. ve Quinn, R. E. (Eds.), Positive Organizational Scholarship. (ss. 263-278). San Francisco: Berrett-Koehler Publishers.
• Frankl, V. E. (2016). İnsanın anlam arayışı (Çev. S. Budak). İstanbul: Okuyan Us Yayınları. (Orijinal Baskı 1984).
• Gecas, V. (1991). The self concept as a basis for a theory of motivation. İçinde Howard, J. A. ve Callero, P. L. (Eds.), The self-society dynamic: cognition, emotion, and action (ss. 171-187). New York: Cambridge University Press.
• Grant, A. M. (2007). Relational job design and the motivation to make a prosocial difference. Academy of Management Review, 32 (2), 393- 417.
• Grant, A. M. (2008). The significance of task significance: job performance effects, relational mechanisms, and boundry conditions. Journal of Applied Psychology, 93 (1), 108-124. Doi: 10.1037/0021-9010.93.1.108
• Hall, D. T. ve Chandler, D. E. (2005). Psychological success: when the career is a calling. Journal of Organizational Behavior, 26, 155-176.
• Hill, P. C. ve Pargament, K. I. (2003). Advances in the conceptualization and measurement of religion and spirituality. American Psychologist, 58 (1), 64- 74. Doi: 10.1037/0003-066X.58.1.64
• Hogg, M. A. ve Terry, D. J. (2000). Social identity and self-categorization processes in organizational contexts. The Academy of Management Review, 25 (1), 121-140.
• Hulin, C. L. ve Blood, M. R. (1968). Job enlargement, individual differences, and worker responses. Psychological Bulletin, 69 (1), 41-55.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. The Academy of Management Journal, 33 (4), 692-724.
• Kanungo, R. N. (1982). Measurement of job and work involvement. Journal of Applied Psychology, 67 (3), 341-349.
• Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği (12. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Koçoğlu, İ. ve Kılıç, E. (2019). İş anlamlılığının sosyal ve kültürel belirleyicileri: Bütünleştirici bir sosyal çevre mi sağlamalı, çeşitlendirici bir kültür mü oluşturmalı?, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (4), 2912-2923.
• Levinson, H. (1965). Reciprocation: The relationship between man and organization. Administrative Science Quarterly, 9 (4), 370-390.
• Lips-Wiersma, M. (2002). The influence of spiritual “meaning-making” on career behavior. Journal of Management Development, 21 (7), 497- 520. doi: 10.1108/02621710210434638
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. (Orijinal Baskı 1994).
• Near, J. P., Rice, R. W. ve Hunt, R. G. (1980). The relationship between work and nonwork domains: a review of empirical research. Academy of Management Review, 5 (3), 415-429.
• Neck, C. P., ve Milliman J. F. (1994). Thought self-leadership finding spiritual fulfilment in organizational life. Journal of Managerial Psychology, 9 (6), 9-16.
• Oruç, E. (2019). İş şekillendirmenin psikolojik iyi oluşa etkisinde işin anlamının aracılık etkisi. Sakarya Üniversitesi İşletme Entitüsü Dergisi, 1 (1), 24-28.
• Peterson, C., Park, N., Hall, N. ve Seligman, M. E. P. (2009). Zest and work. Journal of Organizational Behavior, 30, 161-172.
• Podolny, J. M., Khurana, R. ve Hill-Popper, M. (2005). Revisiting the meaning of leadership. Research in Organizational Behavior, 26, 1-36.
• Polatçı, S. ve Sobacı F. (2021). COVID-19 küresel salgınında iş performansı için aranan kaynak olarak işin anlamı: Doktorlar üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2), 185-207.
• Pratt, M. G. (2000). The good, the bad, and the ambivalent: Managing identification among Amway distributors. Administrative Science Quarterly, 45, 456-493.
• Pratt, M. G. ve Ashforth, (2003). Fostering meaningfulness in working and at work. İçinde Cameron, K. S., Dutton, J. E. ve Quinn, R. E. (Eds.). Positive organizational scholarship. (ss. 309-327). San Francisco: Berrett- Koehler Publishers.
• Rhoades, L. ve Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: a review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87 (4), 698-714. Doi: 10.1037//0021-9010.87.4.698
• Ros, M., Schwartz, S. H. ve Surkiss, S. (1999). Basic individual values, work values, and the meaning of work. Applied Psychology: An International Review, 48 (1), 49- 71.
• Rosso, B. D., Dekas, K. H., ve Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: A theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91-127.
• Salancik, G. R. ve Pfeffer, J. (1978). A social information processing approach to job attitudes and task design. Administrative Science Quarterly, 23, 224-253.
• Saruhan, Ş. C. ve Yıldız, M. L. (2012). İnsan kaynakları yönetimi teori ve uygulama (1. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Seçkin, Ş. N. (2018). Yapılan işin anlamlılığı ve işe tutkunluk ilişkisi akademisyenler üzerine bir araştırma. ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (1), 143-160.
• Seligman, M. E. P. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment (1. Baskı). New York: Simon and Schuster.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: theoretical advances and empirical tests in 20 countries. M. P. Zanna (Ed.). Advances in experimental social psychology içinde (Vol.25, s. 1-65). California: Academic Press.
• Shamir, B. (1991). Meaning, self and motivation in organizations. Organization Studies, 12 (3), 405-424.
• Sheldon, K. M. ve Elliot, A. J. (1999). Goal striving, need satisfaction, and longitudinal well-being: The self-concordance model. Journal of Personality and Social Psychology, 76 (3), 482- 497.
• Sheldon, K. M., Turban, D. B., Brown, K. G., Barrick, M. R. ve Judge, T. A. (2003). Applying self-determination theory to organizational research. Research in Personnel and Human Resources Management, 22, 357-393.
• Sigler, T. H. ve Pearson, C. M. (2000). Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 5, 27-52.
• Solunoğlu, A., Örgün, E. ve Erol, G. (2021). Meslek aşkı, işin anlamlılığı ve mutluluk ilişkisi: Turizm eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 333-345.
• Spreitzer, G. M. (1996). Social structural characteristics of psychological empowerment. The Academy of Management Journal, 39 (2), 483-504. doi: 10.2307/256789.
• Spreitzer, G., Sutcliffe, K., Dutton, J., Sonenshein, S. ve Grant, A. M. (2005). A socially embedded model of thriving at work. Organization Science, 16 (5), 537-549. doi: 10.1287/orsc.1050.0153
• Steger, M. F., Dik, B. J., ve Duffy, R.D. (2012). Measuring meaningful work: The work and meaning inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20 (3), 322-337.
• Steger, M. F., Pickering, N. K., Shin, J. Y. ve Dik, B. J. (2010). Calling in work secular or sacred?. Journal of Career Assessment, 18 (1), 82-96. doi: 10.1177/1069072709350905
• Thomas, K. W., ve Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. The Academy of Management Review, 15 (4), 666-681.
• Thompson, J. A. ve Bunderson, J. S. (2001). Work-nonwork conflict and the phenomenology of time. Work and Occupatiıns, 28 (1), 17-39.
• Uzunbacak, H. H., Akçakanat, T. ve Erhan, T. (2019). Meslek aşkı ve mutluluk ilişkisi: İşin anlamının rolü. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7 (19), 294-317.
• Uzunbacak, H. H. ve Karagöz, Ş. (2021). Kurumsal sosyal sorumluluğun (KSS) işin anlamı üzerindeki etkisi: Banka çalışanları üzerine bir araştırma. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 9 (2), 78-88.
• Vural, G., Güney, S. ve Metin Orta, İ. (2021). İşin anlamlı bulunmasının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi: Sosyal hizmet kuruluşlarına ilişkin bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32 (2), 459-481.
• Weber, M. (2013). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu (Çev. E. Aktan). Ankara: Alter Yayıncılık. (Orijinal Baskı 1905).
• Weick, K.E. (1995). Sensemaking in organizations. California: Sage Publications.
• Wiener, Y. (1988). Forms of value systems: a focus on organizational effectiveness and cultural change and maintenance. The Academy of Management Review, 13 (4), 534-545.
• Wrzesniewski, A. (2003). Finding positive meaning in work. K. S. Cameron, J. E. Dutton ve R. E. Quinn (Edt.), Positive organizational scholarship: Foundations of a new discipline içinde (s. 296-308). San Francisco, CA: Barrett- Koehler.
• Wrzesniewski, A., ve Dutton, J. E. (2001). Crafting a job: Revisioning employees as active crafters of their work. The Academy of Management Review, 26 (2), 179-201.
• Wrzesniewski, A., Dutton, J. E. & Debebe, G. (2003). Interpersonal sensemaking and the meaning of work. Research in Organizational Behavior, 25, 93-135.
• Wrzesniewski, A., McCauley, C., Rozin, P., ve Scwartz, B. (1997). Jobs, careers, and callings: People’s relations to their work. Journal of Research in Personality, 31, 21-33.
• Yıldırım, Ü. B., Taş, M. A. ve Çiçek, H. (2021). İşin anlamlılığının işten ayrılma niyeti ile ilişkisinde iş stresinin aracılık rolü: Havaalanı yer hizmeti çalışanları üzerinde bir araştırma. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51, 277-306.