Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Genel Kimya Laboratuvarı Dersinde Aktif Öğrenmelerini Sağlamaya Yönelik Bir Eylem Araştırması

Yıl 2017, Sayı: 30, 574 - 587, 01.04.2017

Canan Cengiz

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1813

Öz

Ortaokul öğrencilerinin kimya laboratuvar bilgi ve becerilerinin gelişimini sağlayan fen bilgisi öğretmenlerinin bu konuda yeterlilik sahibi olması önemlidir. Fakat araştırmacının Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümünde yürüttüğü Genel Kimya Laboratuvarı 1 ve 2 (GKL) derslerinde yaptığı bireysel gözlemler ve yapılan çalışmalar, öğretmen adaylarının laboratuvarda güçlük çektiklerini göstermiştir. Bu sebeple araştırmacı GKL-1 dersinde gerçekleştirmek üzere eylem araştırması planlamıştır. Bu çalışmanın amacı GKL-1 dersinde fen bilgisi öğretmen adaylarının “laboratuvar malzemelerini tanıma, güvenlik kurallarına uyma ve çözelti hazırlama” gibi laboratuvar çalışmaları için gerekli olan temel konularda karşılaştıkları güçlükleri yansıtıcı öğretime dayalı bir öğretim anlayışıyla aşmak ve öğretmen adaylarının derse aktif katılımını sağlamaktır. Bu amaçla araştırmacı bu konular ile ilgili yansıtıcı öğretime dayalı etkinlikler geliştirmiş ve 22 birinci sınıf fen bilgisi öğretmen adayına uygulamıştır. Öğretimin kalıcı öğrenme üzerindeki etkililiğini değerlendirmek amacıyla geciktirilmiş başarı testi ve öğretmen adaylarının etkinliklere yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla deneyim belirleme testi uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular genel olarak öğretmen adaylarının etkinlikleri faydalı ve eğlenceli bulduklarını göstermiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarında genel olarak kalıcı öğrenme sağlanmış olsa da, çözelti hazırlamaya yönelik problem sorusunu cevaplayamadıkları tespit edilmiştir. Bu sonuca bağlı olarak, öğretmen adaylarının çözelti hazırlama problemlerine yönelik problem çözme süreçlerinin incelenmesi ve bu doğrultuda çözelti hazırlama problemlerine yönelik yeni bir etkinlik tasarlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Genel kimya laboratuvarı, fen bilgisi öğretmen adayları, yansıtıcı öğretim, laboratuvarda güvenlik, çözeltiler

An Action Research For Enabling Pre-Service Science Teachers’ Active Learning in General Chemistry Laboratory Course

Öz

It is important that science teachers who develop chemistry laboratory knowledge and skills of middle school students are qualified in this issue. However individual observations conducted by the researcher in the Department of Science Education and studies carried out in General Chemistry Laboratories 1 and 2 (GCL) courses have shown that the pre-service teachers have some difficulties in the laboratory. For this reason the researcher planned an action research to conduct in GCL-1 course. The aim of this study is to overcome the difficulties faced by the pre-service science teachers in the core subjects of laboratory science such as “recognition of laboratory materials, safety rules and solution preparation” in GCL-1 course by using reflective teaching approach. To this end, the researcher has developed reflective teaching-related activities on these subjects and applied them to 22 first-year pre-service science teachers. In order to evaluate the effectiveness of the teaching on the permanent learning an achievement test was used and experiental test was used to determine the opinions of the pre-service teachers on the activities. Findings of the study have shown that pre-service teachers find the activities useful and entertaining. However, it has been found that even though the pre-service teachers are generally provided with permanent learning, they can not answer solution preparation question. Based on this result, it is suggested for next studies to examine pre-service teachers’ problem solving processes for solution preparation problems and design a new activity for solution preparation problems in this direction.

Anahtar Kelimeler

General Chemistry Laboratory, pre-service science teachers, reflective teaching, laboratory safety r

Kaynakça

• öğretmen adaylarının çözelti hazırlama problemlerini çözme süreçlerinin incelenerek, nerelerde hatalar
• yaptıklarının belirlenmesini sağlayacak mikro düzey çalışmalar konu ile ilgili etkinliklerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
• Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: Eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 9(4), 474-489.
• Aslan, A. (2015). Etkileşimli sınıf dışı kimya ortamı tasarımı ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniveristesi, Trabzon.
• Cengiz, C. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genel kimya laboratuvarı dersinde hazırladıkları yansıtıcı günlüklerin yansıtıcı düşünme ve akademik başarıları üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Collins, A., & Spiegel, S. A. (1995). So you want to do action research? http://www.chem.fsu.edu/~gilmer/PDFs/Action%20research_Science%20FEAT%20teachers.pdf#p age=77. Adresinden 1.12.2016 tarihinde edinilmiştir.
• Coştu, B., Ayas, A., Çalık, M., Ünal, S. & Karataş, F. Ö. (2005). Determining preservice science teachers’ competencies in preparing solution an in use of laboratory tools. Hacettepe University Journal of Education, 28, 65-72.
• Ersözlü, Z. N. & Arslan, M. (2009). The effect of developing reflective thinking on metacognitional awareness at primary education level in Turkey. Reflective Practice, 10(5), 683-695.
• Ertmer, P. A., & Newby, T. J. (1996). The expert learner: Strategic, self-regulated, and reflective. Instructional science, 24(1), 1-24.
• Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Ateş, A., Çobanoğlu, İ. & Altun, E. (2011). Kimya öğretmenlerinin laboratuvar uygulamalarına yönelik algıları: İzmir ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 1005- 1029.
• Gündoğan Çögenli, A., & Güven, M. (2014). Bilişüstü öğrenme stratejileri belirleme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 283-297.
• Hatton, N. & Smith, D. (1995). Reflection in teacher education: Towards definition and implementation. Teaching and Teacher Education, 11, 33-49.
• Herrington, D. G., & Nakhleh, M. B. (2003). What defines effective chemistry laboratory instruction? Teaching assistant and student perspectives. Journal of Chemical Education Research, 80(10), 1197.
• Hofstein, A. (2004). The laboratory in chemistry education: Thirty years of experience with developments, implementation, and research. Chemistry Education Research and Practice, 5(3), 247-264.
• Karataş, F. Ö. (2016). Pre-service chemistry teachers' competencies in the laboratory: A cross-grade study in solution preparation. Chemistry Education Research and Practice, 17(1), 100-110.
• Kırbaşlar, F. G., Güneş, Z. Ö., & Derelioğlu, Y. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar güvenliği konusuna yönelik düşünce ve bilgi düzeylerinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3).
• Kocakülah, A. & Savaş, E. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının deney tasarlama ve uygulama sürecine ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-28.
• Nakhleh, M. B. (1994). Chemical education research in the laboratory environment: How can research uncover what students are learning?.
• Özdem, Y., Ertepınar, H., Çakıroğlu, J. & Erduran, S. (2013). The nature of pre-service science teachers’ argumentation in inquiry-oriented laboratory context. International Journal of Science Education, 35(15), 2559- 2586.
• Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740.
• Paşa, S., Bolat, Y. ve Karataş, F. Ö. (2015). Kimya Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilişim Teknolojilerine Yönelik Tutum Ve Görüşlerindeki Değişimler: Chembıodraw Uygulaması. Journal of Computer and Education Research, 3(6), 71-98.
• Rickey, D., & Stacy, A. M. (2000). The role of metacognition in learning chemistry. J. Chem. Educ, 77(7), 915.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (21. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Towndrow, P. A., Ling, T. A., & Venthan, A. M. (2008). Promoting inquiry through science reflective journal writing. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(3), 279-283.
• URL-1, https://www.youtube.com/watch?v=XIsznZR4hzY. What is reflective learning? 05.05.2016
• Ürey, M. & Aydın, M. (2014). Genel biyoloji laboratuvarı kapsamında geliştirilen bio-lab-web yönteminin etkililiği ve öğretmen adaylarının görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 150- 167.
• Wilson, J. & Jan, L.W. (1993). Thinking for themselves: Developing strategies for reflective learning. Australia: Eleanor Curtain Publishing.
• Winter, R. & Munn-Giddings, C. (2002). A handbook for action research in health and social care. London: Routledge.
• Zuber-Skerritt, O. (1992). Action Research in Higher Education: Examples and Reflections. Kogan Page Limited, 120 Pentonville Road, London N1 9JN England, United Kingdom.