FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ 5E’YE DAYALI DENEY TASARLAMA SEVİYELERİNİN VE TASARIM HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Sayı: 25, 302 - 328, 01.08.2015

Elif Benzer

Öz

Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının sigaranın zararları konusunda 5E’ye dayalı deney tasarlama seviyelerini incelemek ve yapılan deney tasarımlarından hareketle 5E’ye dayalı deney tasarlama hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Durum çalışması model alınarak 116 fen bilgisi öğretmen adayıyla yürütülen bu çalışmada veriler araştırmacı tarafından oluşturulan “5E’ye dayalı deney tasarımlarını değerlendirme formu” ve “Öğretmen adaylarının görüşlerini belirleme formu” ile toplanmıştır. Öğretmen adaylarının deney tasarlama düzeylerini belirlemek için formdan elde edilen veriler ortalama puan ve yüzde ile değerlendirilmiş ve öğretmen adaylarının cevaplarından alıntılarla sunulmuştur. Öğretmen adaylarının görüşleri ise açık uçlu sorulardan elde edilen verilerin içerik analizi ile çözümlenmiş ve yine öğretmen adaylarından alıntılara yer verilmiştir. Çalışma sonucunda öğretmen adaylarının 5E’ye dayalı deney tasarlarken en çok girme aşamasında başarılı oldukları, en düşük puanı ise değerlendirme aşamasından aldıkları belirlenmiştir. Formdan alınan toplam ortalama puanın ise %80 olduğu ve bu puanla öğretmen adaylarının ortalamanın üzerinde, başarılı bir deney tasarımı yaptıkları sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte öğretmen adayları deney yapmaya yönelik bakış açılarının değiştiğini, öğretmen olduklarında bu tasarımın birçok olumlu yönünden yararlanacaklarını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, fen bilgisi öğretmen adayları, 5E’ye dayalı laboratuvar uygulamaları

EXAMINATION ON SCIENCE TEACHER CANDIDATES’ LEVELS IN DESIGNING EXPERIMENTS BASED ON 5E AND THEIR OPINIONS ABOUT THE DESIGNING

Öz

The study aims to investigate science teacher candidates’ levels in designing experiments on harms of smoking based on 5E and to determine their opinions about designing experiments. For this purpose, this study was carried out with 116 science teachers candidates based on the case study method. In the study, the data were collected with "Evaluation form for designing experiments based on 5E" and "Determine the opinions of prospective teachers form "created by the researcher. The data which was obtained from the form used to determine science teacher candidates’ levels in designing experiments was evaluated with average scores and percentages with excerpts from teacher candidates’ answers. The opinions of teacher candidates decoded by content analysis of the data obtained from open-ended questions and also again excerpts from teacher candidates’ answers were given. The results of the study show that the teacher candidates were successful in the beginning when designing experiments based on the 5E and their lowest rating was in the process of the evaluation. The total average rating based on the form was 80% and the average of these ratings on teachers showed that they made a successful experimental design. Meanwhile, the experiment changed the perspectives of the teacher candidates and they expressed that the advantage of this design would lead to many positive directions for them when they become teachers.

Anahtar Kelimeler

science education, science teacher candidates, 5E-based laboratory experiments

Kaynakça

• Açışlı, S., Turgut, Ü. & Gürbüz, F. (2012). Elektrik konularının öğretiminde 5E modelinin öğrenci başarısına etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 345-350.
• Aksoy, G. & Gürbüz, F. (2013). 5E Modeli’nin öğrencilerin akademik başarısına etkisi: “Kuvvet ve Hareket” ünitesi örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 1-16.
• Altun Yalçın, S., Açışlı, S. & Turgut, Ü. (2010). 5E öğretim modelinin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel işlem becerilerine ve fizik laboratuarlarına karşı tutumlarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 147-158.
• Arkün, S. & Aşkar, P. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 39, 32-43.
• Artun, H., & Coştu, B. (2013). Effect of the 5E model on prospective teachers’ conceptual understanding of diffusion and osmosis: A mixed method approach. Journal of Science Education and Technology, 22, 1-10.
• Aydoğmuş, E., Sarıkoç, A. & Cerit Berber, N. (2010). Lise 2 fizik dersi iş- enerji konusunun öğretiminde 5E modelinin öğrenci başarısına ve tutuma etkisinin araştırılması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 83-94.
• Balcı, S., Çakıroğlu, J. & Tekkaya, C. (2006). Engagement, exploration, explanation, extension, and evaluation (5E) learning cycle and conceptual change text as learning tools. Biochemistry and Molecular Biology Education, 34 (3), 199-203.
• Berionni, A., & Baldón, M.O. (2006). Models of social constructivism, laboratory teaching and concept maps to build scientific knowledge and organize concept network teaching experiences in first level education in Italian schools. Editörler: A. J. Cañas, J. D. Novak, Concept Maps: Theory, Methodology, Technology Proc. of the Second Int. Conference on Concept Mapping, San José, Costa Rica.
• Bilgin, İ., Coşkun, H., & Akdaş, İ. (2013). The effect of 5E learning cycle on mental ability of elementary students. Journal of Baltic Science Education, 12(5), 592-607.
• Bozdoğan, A.E., ve Altunçekiç, A. (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarının 5E öğretim modelinin kullanılabilirliği hakkındaki görüşleri. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 579-590.
• Bybee, R.W. (2014). The BSCS 5E instructional model: Personal reflections and contemporary implications. Science and Children, April/May, 10- 13.
• Ceylan, E., & Geban, Ö. (2009). Maddenin yoğun fazları ve çözünürlük kavramlarını anlamada 5E öğrenme modelinin kullanımı ile kavramsal değişimin kolaylaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 36, 41-50.
• Cook, K. (2009). A Suggested project-based evolution unit for high school: Teaching content through application. The American Biology Teacher, 71(2), 95-98.
• Çakıroğlu, J. (2006). The effect of learning cycle approach on students’ achievement in science. Eurasian Journal of Educational Research, 22, 61-73.
• Goldston, M.J., Dantzler, J., Day, J., & Webb, B. (2013). A psychometric approach to the development of a 5E lesson plan scoring instrument for inquiry-based Teaching. Journal of Science Teacher Education, 24, 527-551.
• Goldston, M.J., Day, J., Sundberg, C., & Dantzler, J. (2010). Psychometric analysis of a 5E learning cycle lesson plan assessment instrument. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 633- 648.
• Gülbahar, Y., Avcı, Ü. & Ergün, E. (2012). Yaparak öğrenme: “Hedefe dayalı senaryo yaklaşımı” uygulamasına bir örnek. Eğitim ve Bilim, 37(165), 293-306.
• Gürdal, A., Şahin, F., & Çağlar, A. (2001). Fen Eğitimi: İlkeler, Stratejiler ve Yöntemler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Yayını: İstanbul.
• Hanuscin, D.L., & Lee, M.H. (2008). Using the learning cycle as a model for teaching the learning cycle to preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education, 20(2), 51-66.
• Hırça, N. (2013). Using an animated case scenario based on constructivist 5E model to enhance pre-service teachers’ awareness of electrical safety. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1325-1334.
• Hofstein, A. (2004). The laboratory in chemistry education: Thirty years of experience with developments, implementation, and research. Chemistry Education: Research and Practice. 5(3), 247-264.
• Hofstein, A., & Lunetta, V.N. (2004). The Laboratory in Science Education: Foundations for the Twenty-First Century. Science Education, 88(1), 28-54.
• Hofstein, A., Kipnis, M., & Kind, P. (2008). Learning in and from science laboratories: enhancing students'meta-cognition and argumentation skills. Ed. C. L. Petroselli, In: Science Education Issues and Developments. Nova Science Publishers, Inc.: New York, 59-94.
• İlter, İ. & Ünal, Ç. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde 5e öğrenme döngüsü modeline dayalı etkinliklerin öğrenme sürecine etkisi: bir eylem araştırması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (TSA), 181, 295-330.
• Johnson, N.C., Chaudhary, V.B., Hoeksema, J.D., Moore, J.C., Pringle, A., Umbanhowar, J.A., & Wilson, G.W.T. (2009). Mysterious mycorrhizae? A field trip & classroom experiment to demystify the symbioses formed between plants & fungi. The Amerıcan Bıology Teacher. 71(7), 424-429.
• Kapanadze, M., Eilks, I., Janashia, S., Makashvili, M., Stuckey, M., ve Markic, S. (2011). Promoting student-active and inquiry-based science learning by the project SALIS. Paper presented at 9th European Science Education Research Association (ESERA) Conference, Lyon, France, 5-9 September.
• Kaynar, D., Tekkaya, C., & Çakıroğlu, J. (2009). 5E Öğrenme modelinin öğrencilerin hücre konusundaki başarı ve bilimsel epistemolojik inançlarına olan etkisi. . Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 37, 96-105.
• Keen-Rocha, L. (2005). To Tan or not to Tan? Students learn about sunscreens through an inquiry activity based on the learning cycle. The Science Teacher, September, 46-50.
• Keleş, Y. (2010). Fen eğitiminde öğrenme döngüsü modelleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 41-51.
• Kocakülah, A., & Savaş, E. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının deney tasarlama ve uygulama sürecine ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-28.
• Krantz, P.D. & Barrow, L.H. (2006). Inquiry with seeds: To Meet the Science Education Standards. The American Biology Teacher, 68(2), 92-97.
• Nuhoğlu, H., & Yalçın, N. (2006). The effectiveness of the learning cycle model to increase students’ achievement in the physics laboratory. Journal of Turkish Science Education, 3(2), 28-30.
• Orgill, M., & Thomas, M. (2007). Analogies and the 5E model: Suggestions for using analogies in each phase of the 5E model. The Science Teacher, January, 40-45.
• Patro, E.T. (2008). Teaching Aerobic Cell Respiration Using the 5Es. American Biology Teacher, 70(2), p85-87.
• Piyayodilokchai, H., Panjaburee, P., Laosinchai, P., Ketpichainarong, W., & Ruenwongsa, P. (2013). A 5E learning cycle approach–based, multimedia-supplemented instructional unit for structured query language. Educational Technology & Society, 16 (4), 146–159.
• Sağlam-Arslan, A., Devecioğlu-Kaymakçı, Y. & Arslan, S. (2009). Alternatif ölçme-değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: fen ve teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-12.
• Schlenker, R.M., Blanke, R., & Mecca, P. (2007). Using the 5E learning cycle sequence with Carbon Dioxide. Science Activities, 44(3), 83-93.
• Senan, D.C. (2013). Infusing BSCS 5E instructional model with multimedia: A promising approach to develop 21st century skills. Journal on School Educational Technology, 9(2), 1-7.
• Sickel, A.J., Witzig, S.B., Vanmali, B.H., & Abell, S.K. (2013). The nature of discourse throughout 5E lessons in a large enrolment college biology course. Research in Science Education, 43, 637-665.
• Şahin, Ş. & Baturay, M.H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin 5E öğrenme modeli ile desteklenmiş webqust ortamına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 Eylül, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Şaşmaz Ören, F., Ormancı, Ü. & Evrekli, E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz- yeterlilik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698.
• Taşdere, A. & Özsevgeç, T. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisi bağlamında strateji-yöntem-teknik ve ölçme- değerlendirme bilgilerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 27- 30 Haziran, Niğde.
• Turgut, Ü. & Gürbüz, F. (2011). Isı ve sıcaklık konusunda 5E modeliyle öğretimin öğrencilerdeki kavramsal değişime ve onların tutumlarına etkisi. International Online Journal of Educational Sciences (IOJES), 3(2), 679-706.
• Wilder, M., & Shuttleworth, P. (2005). Cell inquiry: A 5E learning cycle lesson. Science Activities, 41 (4), 37-43.
• Yeşilyurt, S. & Gül, Ş. (2011). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı hazırlanan çalışma yaprağının öğrenci başarısına etkisi (Pilot Uygulama). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 247- 261.