FEN VE TEKNOLOJİ DERSİNDE LABORATUAR KULLANIMINA YÖNELİK ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRMELERİ

Yıl 2013, Sayı: 20, 1 - 11, 01.06.2013

M.Handan Güneş , Nilay Şener Dilek , Nuray Topal Nesrin Can

Öz

Bu çalışmada, fen ve teknoloji derslerinde laboratuvar kullanımına yönelik öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşleri alınmıştır. Çalışma Samsun ili merkez ilköğretim okullarında görev yapan 37 fen bilgisi öğretmeni ve bu okullarda öğrenim gören 637 öğrenciyle yapılmıştır. Araştırmada 5 li likert tipi anket kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okulların tamamında laboratuvar bulunmasına rağmen fen ve teknoloji derslerinde laboratuvar etkinliklerine yeterince yer verilmediği saptanmıştır. Öğretmenlerin yaklaşık olarak yarısının, öğrencilerin %60’ının araç gereç eksikliğinden dolayı deney yapılamadığını, öğrencilerin %37’si öğretmenlerinin deney yapmak istemediğini belirtmişlerdir. Özellikle 8. sınıf öğrencilerinin deney yapmak yerine test çözmeye yönelik olarak hazırlandıkları gözlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin önemli bir kısmının laboratuvarlardan yararlanmadığı, günlük yaşamda kullanılan malzemelerle yapılabilecek deneylerin bile uygulama yapılmadan geçiştirildiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen ve teknoloji, fen eğitimi, laboratuvar kullanımı

Science and Technology Course for Teachers and Students Using Laboratory Evaluation

Öz

In this study, teachers and students’ views about using laboratory in science and technology courses are taken. Studies have been done with 37 science teachers who serving in primary schools the city center of Samsun and a total of 637 students who studying with in these schools. With this purpose, 5 likert-type questionnaires was used in research. According to the results of investigations, laboratory activities are not given enough in the majority of science and technology courses although there are laboratory in all schools, experiments cannot be done due to lack of equipment was found to be expressed approximately half of the teachers and 60% of students. 37% of students reported that teachers did not want make experiments. Especially 8 class of students prepared to solve the test instead of making experiments was observed. As a result, a significant proportion of teachers did not take advantage of the laboratories, even experiments made with materials that can be used in daily life not to be done was determined.

Anahtar Kelimeler

Science and technology, science education, using laboratory

Kaynakça

• Alpaut, O. (1993). Fen eğitiminin verimli ve işlevsel hale getirilmesi. Ortaöğretim Kurumlarında Fen Öğretimi ve Sorunları Sempozyumu. Ankara: TED.
• Akdeniz, H., Çelik, D., Damar, M., Özkurt, Ş. Sabancı. (1999). Fen laboratuvarı kılavuzu. Ankara: MEB Basımevi.
• Ayas, A., Çepni, S. ve Akdeniz, A. R. (1993). Development of the Turkish secondary science curriculum. Science Education, 77(4), 433-440.
• Ayas, A., Çepni, S. ve Akdeniz, A. R. (1994). Fen bilimleri eğitiminde laboratuvarın yeri ve önemi; tarihsel bir bakış. Çağdaş Eğitim Dergisi, 204, 21-25.
• Aydın, B., Polat, F. (2001). İlköğretim sertifika programında okutulan fen bilgisi öğretimi dersine karşı öğrencilerin tutumları. IV. Fen Bilimleri Kongresi. Ankara: MEB Basımevi.
• Aydoğdu, C. (1999). Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 30-35.
• Azizoğlu, N., Uzuntiryaki, E. (2006). Kimya laboratuvarı endişe ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 55-62.
• Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Tubav Bilim Dergisi, 3(4), 342-349.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Coştu, B., Ayas, A., Çalık, M., Ünal, S., Karataş, F.Ö. (2005). Fen öğretmen adaylarının çözelti hazırlama ve laboratuvar malzemelerini kullanma yeterliliklerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 65-72.
• Çallıca, H., Erol, M., Sezgin, G., Kavcar, N. (2001). İlköğretim kurumlarında laboratuvar kullanımına ilişkin bir çalışma. IV. Fen Bilimleri Kongresi. Ankara: MEB. Basımevi.
• Çepni, S., Akdeniz, A. R., Ayas, A. (1994). Fen bilimleri eğitiminde laboratuvarın yeri ve önemi. III. Çağdaş Eğitim Dergisi, 206, 24-28.
• Ekici, G. (1996). “Biyoloji öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erten, S. (1991). “Biyoloji laboratuvarlarının önemi ve laboratuvarda karşılaşılan problemler”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürdal, A. (1991). İlkokul fen eğitiminde laboratuvar ve araç kullanımı. Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 145–155.
• Gürdal, A., (1997). Fen öğretiminde laboratuvar etkinliğinin başarıya etkisi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 55, 14–16.
• Gezer, K., Köse, S. (1999). Fen bilgisi öğretim ve eğitiminin durumu ve bu süreçte laboratuvarın yeri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 160–164.
• Güneş, T., Demir, S. (2007). İlköğretim programında okutulmakta olan hayat bilgisi derslerinin öğrencileri fen bilgisi derslerine hazırlamadaki etkileri. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 169-180.
• Güzel, H. (2001). İlköğretim okullarındaki I ve II kademedeki fen bilgisi derslerinde laboratuvar etkinlikleri ve araç kullanımı düzeyi. IV. Fen Bilimleri Kongresi, Ankara: MEB Basımevi.
• Hofstein, A. (2004). The laboratory in chemistry education; thirty years of experience with developments, implementation and research. Chemistry Education: Research and Practice, 5(3), 247-264.
• Karaca, A., Uluçınar, Ş., Cansaran, A. (2006). Fen bilgisi eğitiminde laboratuvarda karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Milli Eğitim Dergisi, 170, 250-259.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledg.
• Kurt, T. (2003). “Fen bilgisi dersinde uygulamaların yeri ve önemi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Nakiboglu, C., Sarıkaya, S. (1999). Ortaöğretim kurumlarında kimya derslerinde görevli öğretmenlerin laboratuvardan yararlanma durumunun değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 395-405.
• Saka, M. (2002). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin fen bilgisi laboratuvarı uygulamaları ve laboratuvar şartlarına ilişkin görüşleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16 - 18 Eylül, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Singer, S., Hilton, M., & Schweingruber, H. (2005). Needing a new approach to science labs. The Science Teacher, 72(7), 10.
• Şahin, N., Şahin, B., Özmen, H. (2000). Liselerdeki biyoloji öğretmenlerinin derslerini deneylerle işleyebilme ve laboratuvar kullanma olanaklarının incelenmesi. IV. Fen Bilimleri Kongresi, 29-30. Ankara: MEB Basımevi.
• Tabachnick, B.G., & Fidell L.S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights: Allyn & Bacon.
• Tekbıyık, A., Akdeniz A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-3.
• Telli, A., Yıldırım ,İ. H., Şensoy, Ö., Yalçın, N. (2004). İlköğretim 7. sınıflarda basit makinalar konusunun öğretiminde laboratuvar yönteminin öğrenci başarısına etkisinin araştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 291-305.
• Topsakal, S. (1999). Fen öğretimi. Ankara: Alfa Yayıncılık.
• Uluçınar, Ş., Cansaran, A., Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
• Yeşilyurt, M. (2003). Yükseköğretim temel fizik laboratuvar uygulamalarında bütünleştirici yaklaşım. Yayımlanmış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.