Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaların içeriği, derginin amacı ve kapsamı ile uyumlu olmalıdır. Dergi “orijinal araştırma” niteliğindeki yazıları yayınlamaya öncelik vermektedir. Bununla birlikte orijinal olmak şartıyla, betimsel çalışmalar, sistematik literatür analizleri, meta-analizler ve araştırma notları da değerlendirilmek üzere kabul edilir.

Etik İlkelere İlişkin Genel Hususlar

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi'ne gönderilecek çalışmaların daha önce başka bir dergide yayımlanmamış veya yayın programına dâhil edilmemiş ve yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olması gerekmektedir. Bu koşulu sağlayan çalışmaların değerlendirilebilmesi için değerlendirme öncesinde sorumlu yazar tarafından benzerlik tarama raporunun (iThenticate veya Turnitin) çalışma ile birlikte Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi sistemine yüklenmesi gerekmektedir.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi yayın etiğini uygulamada Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen standartları benimser. Bu çerçevede kötüye kullanım veya yayın etiğinin ihlali durumlarında COPE tarafından geliştirilen yayın etiği akış şemalarını referans alır.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, benimsemiş olduğu kör hakem süreci gereği, değerlendirmeye alınan çalışmaların hakem değerlendirmesi sürecinde, yazarların ve hakemlerin anonimliğini garanti altına alır.

Çalışmaların yazar(lar)ına dair bilgilerin gizliliği Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi'nin sorumluluğundadır. Ancak bu bilgiler, olası suistimalleri soruşturmak amacıyla olası bir soruşturmada paylaşılabilir. Olası suiistimal durumlarına ilişkin ilkelerini COPE tarafından oluşturulan yönergeler çerçevesinde tanımlar ve paydaşlarıyla derginin web sitesinden paylaşır.

Bir çalışmaya ait bölümlerin, belirtilmediği halde, yazar(lar)a ait birden çok yayında kullanılması durumu olan metin geri dönüşümü, Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi açısından kabul edilebilir değildir. Böyle durumlarda Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, COPE tarafından belirlenmiş olan ilgili yönergeleri uygular.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, ifade özgürlüğünü her koşulda savunur ve gözetir. Buna ek olarak; ırkçı, cinsiyetçi, ayrımcı her tür içeriği nefret söylemi içinde değerlendirir ve bu içerikteki çalışmaları değerlendirme sürecine almadan reddetme hakkını kullanır.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, bir çalışma ile ilgili çıkar çatışması durumunda, açık bir biçimde, entelektüel ve etik standartlardan yana taraf olur; konu ile ilgili olarak yazarların, hakemlerin, editörlerin ve alan editörlerinin yükümlü olduğu etik ilkeleri tanımlar. Ortaya çıkan bir çıkar çatışması durumunda, belirsizlik giderilene kadar çalışmanın değerlendirme sürecini askıya alır. Bu bağlamda, başvuru yapan yazar(lar)dan çalışması ile ilgili Etik Kurul İzni, Görüşmeci Rıza Formları ve ibraz edilmesi gereken belgeleri talep etme yetkisine sahiptir.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi; düzeltme, açıklama, özür, tekzip niteliğindeki içerikleri yayınlamak konusunda sorumlu ve hassas davranır.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi baş editörü ve alan editörleri, bir çalışmada oluşan yinelemelerin bir başka ifadeyle başka bir yayınla arasındaki çakışmaların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesi durumunda, yasal tavsiyelere uymakla yükümlüdür.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi,  COPE tarafından düzenlenen davranış kuralları ve uygulama klavuzlarını benimsemektedir. Bu kapsamda derginin işleyişi kapsamında editör, hakem ve yazarların uyması gereken etiksel davranışlar ve aldıkları sorumluluklar aşağıda belirtilmiştir. Söz konusu klavuzlara https://publicationethics.org/guidance/Guidelines adresinden erişim sağlanabilir.

Editörlerin Etik Sorumlulukları 

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi baş editörü ve alan editörleri, dergiye gönderilen ve değerlendirme/yayın sürecinde ya da yayınlanmış bilimsel çalışmalar ile ilgili aşağıda belirtilen etik politikalarını titizlikle uygulamalıdır.
• Editör ve alan editörleri; ilgili alanda uzman hakemler aracılığıyla değerlendirme sürecinin eşit, adil ve zamanında tamamlanmasından sorumludur. Herhangi bir ek hakeme ihtiyaç duyulmadıkça editör veya alan editörü, dergiye gönderilen makalenin en az iki hakem tarafından değerlendirilmesini sağlamaktadır.
• Makaleler yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya siyaset felsefesi dikkate alınmadan editör veya alan editörü tarafından içeriklerine ve yeniliklerine göre değerlendirilmelidir.
• Derginin yayın politikaları şeffaf olmalı, bilimsel çalışmaların yayınlanmasına hakemler ve yazarlardan gelen dürüst raporlara göre karar verilmelidir.
• Editör ve alan editörleri, herhangi bir teknik problem haricinde tüm dergi iletişimleri için dergi standart elektronik sistemini kullanmalıdır.
• Editör, editör kararlarının temyizinde şeffaf bir açıklama süreci kullanmalıdır. Mantıklı bilimsel nedenler olmadıkça yazarları editörün veya alan editörlerinin makalelerini eklemek için zorlamamalıdır.
• Editör ve alan editörü, dergiye gönderilen tüm makalelerin yazar ve hakemlere ait kimlik bilgilerinin gizliliğini korumalıdır. Henüz basılmamış materyaller, gönderilen makalenin bilgi ve içerdiği fikirler, editör veya alan editörünün kendi araştırmasında, yazarın yazılı rızası olmadan kullanılmamalıdır.
• Herhangi bir olası editoryal çıkar çatışması durumunda yayıncının bilgilendirilmesi gerekir. Yayıncı, buna ilişkin bildirimleri dergide yayınlayabilir.
• Editör veya alan editörü, kendisi, aile üyesi veya meslektaşları tarafından yazılmış makaleler hakkında herhangi bir karar vermemelidir. Bu tür bir başvuru, derginin genel prosedürlerine tabi olmalı ve bu işlem, ilgili yazar/editör ve araştırma grupları dâhil edilmeden yapılmalıdır.
• Editör, şüpheli suistimali inceleyerek yayınlanan kaydın bütünlüğünü korumalıdır. Şüpheli bir durum varlığında eğer gerekirse, editör makale yazarıyla bağlantıya geçmeli ve ilgili talepler hakkında kendisini bilgilendirmelidir. Ancak böyle bir durumda editör, ilgili kurumlar ve araştırma merkezleriyle de iletişim kurabilmelidir. Bildirilen her etik olmayan yayıncılık davranışı, yayınlandıktan yıllar sonra keşfedilse dahi araştırılmalıdır. İntihal durumunda, editör yayıncı ile birlikte hareket etmeli ve bu duruma ilişkin düzeltme, geri çekilme veya açıklayıcı ifadenin derhal yayınlanmasını sağlamalıdır.


Hakem Etik Politikası ve Sorumlulukları
Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi hakemleri, dergiye yayımlanmak üzere gönderilen her türlü bilimsel çalışmalara aşağıda belirtilen etik politikalarını titizlikle uygulamalıdır.
• Hakemler, iki yönlü kör hakem usulüne riayet ederek çalışmayı adil ve tarafsız olarak değerlendirmelidirler.
• Hakemler, gizlilik ilkesine gereğince hakemlik sürecinden elde ettikleri bilgileri kişisel menfaatleri için kullanmamakla yükümlü olmakla birlikte raporlarını veya makale hakkındaki bilgilerini başkalarıyla paylaşmamalıdırlar.
• Hakem değerlendirmeleri objektif ve yapıcı olmalıdır. Yazının akademik yeterliliği esas alınmalı, yazarların şahsiyetlerine yönelik eleştirilerde bulunmamalıdırlar.
• Hakemler, yaptıkları değerlendirmeleri destekleyecek açıklamaları ve argümanları, dergi editörlüğünce sunulan hakem değerlendirme raporlarında sunmalıdırlar.
• Editörler/editör yardımcıları, taraflı ve şahsileştirilmiş değerlendirmeleri ile gerekçelendirilmemiş onay ve retleri değerlendirmeye almamalı ve bu durumdaki makaleler için yeniden hakem belirlemelidirler.
• Hakemler, kişisel veya kurumsal çıkar çatışmalarıyla sonuçlanabilecek makaleleri değerlendirmeyi kabul etmemelidirler.
• Hakemler, tespit etmeleri halinde, dergi editörlüğünü fiilî ya da olası herhangi bir intihal, çoklu yayın veya eş zamanlı başvuru vakasından haberdar etmelidirler.
• Hakemler, inceleyecekleri çalışmaları uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal görüş ve ticari kaygıları dikkate almadan değerlendirmeli ve akademik tarafsızlığı bozmamalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
• Makalenin akademik niteliğini artırmak maksadıyla, hakemlerin düzeltme önerileri yazarlara iletilir ve hakemlerin talep etmeleri halinde, yazar tarafından yapılan düzeltmeler hakeme iletilir. Hakemler talep ettikleri düzeltmeleri, yazarların yerine getirmesi durumunda makalenin yayınlanması konusunda onay verir ve kararını editöre iletir, bu şekilde makale değerlendirme sürecini sonlandırmış olurlar.


Yazar Etik Politikası ve Sorumlulukları
Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’ne, yayımlatmak üzere gönderilen her türlü bilimsel çalışmalarda yazarların aşağıdaki etik politikalarına uymaları gerekmektedir.
• Dergiye sunulan makale intihal içermemeli ve makalenin içeriğinde, çalışmanın önemini vurgulayan orijinal sonuçlar ve tartışmaların olmasına dikkat edilmelidir. Bu konuda sorumluluk tamamen yazarlara aittir.
• Yüklenen makale, derleme veya diğer türde bir makaleyse, içeriklerinin somut ve nesnel olması gerekmektedir.
• İntihalin her çeşidi, yazarın kendi yayınlarından yaptığı usulsüz aktarımlar dâhil, çok ciddi bir etik sorundur. İntihal içerdiği tespit edilen makalelerin değerlendirme süreci derhal durdurulur. Yayımlandıktan sonra intihal tespit edildiği takdirde, editörler ve editör yardımcıları uygun önlemler alırlar.
• Dergiye gönderilen makaleler yeterince referans içermeli ve ayrıntılı bir şekilde yazılmalıdır.
• Çalışmanın destek kaynaklarından tümünün, makalenin teşekkür kısmında belirtilmesi gerekir.
• Bir yazar aynı makaleyi kısmen (bir özet veya yayımlanmış bir dersin veya akademik tezin veya elektronik bir basımın dışında) veya tamamen birden fazla dergiye göndermemelidir. Bu tür bir davranış etik değildir ve dergi tarafından kabul edilemez.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayınlanmış, baskıda veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazar, makalesini, yayın kararı alınıncaya kadar, dergi yayın kuruluna bildirmek koşuluyla geri çekme hakkına sahiptir.
• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez. Makalenin ilgili yazarı, uygun ve uygunsuz ortak yazarlardan sorumludur. Ayrıca ilgili yazar, makalenin son hali ve gönderildiği dergi konusunda tüm ortak yazarlardan ilgili onayları almalıdır.
• Tüm yazarlar, makalenin tüm bölümlerinden sorumludur.
• Eğer makale, hayvan veya insan deneklerin kullanımını içeriyorsa, uygun kurumsal komite(ler)in onayı gibi gerekli belgeler ve bununla ilgili bir ifade yazısı, yazar tarafından dergiye sağlanmalıdır.
• Herhangi bir düzeltme yapılması durumunda yazar, editör veya alan editörü tarafından istenen kanıtları sağlamakla yükümlüdür. Geliştirme, yer değiştirme, herhangi bir kısmın çıkartılması gibi orijinalliğine zarar verecek karmaşık değişiklikler, makale içinde yer alan görüntüler ve resimler için kabul edilemez. Bu tür değişiklikler etik dışı olarak algılanır ve gerekli önlemler alınır.
• Sorumlu yazar, bütün yazarların adına yetkili kişidir. Yazar(ları) makale sürecinden bilgilendirmesi kendi sorumluluğundadır.
• Dergi kurulu çalışması kabul edilen yazar(lar) arasında yaşanan çıkar çatışmazlığından sorumluluk kesinlikle kabul etmez.

Telif Hakkı Düzenlemesi ve Çıkar Çatışması İlkesi

Yazar(lar), kendi eser(ler)i üzerinde telif hakkına sahiptir ve çalışmasının ilk kez yayınlanması Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi’ne aittir. Creative Commons Attribution ilkeleri gereğince çalışmasının, yazar ve Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi kaynak gösterilerek paylaşılmasına izin verir.

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, paydaşları arasındaki olası çıkar çatışmalarının bilimsel yayın etiğine zarar vereceğini düşünür. Dergi, çıkar çatışmalarını tespit etmek ve önlemek amacıyla tüm paydaşları için yükümlülüklerine göre ve sorumlu davranmasını bekler. Bu anlamda sorumlu yazar, çalışmasını dergi sistemine yüklerken ayrıca Telif Hakkı Devir Formu’nu imzalı bir şekilde sisteme yüklemek zorundadır.


Yayın Politikası

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi yazım kurallarına uygun şekilde hazırlanarak gönderilen çalışmalar, ilk olarak dergi sekreteryası tarafından ön değerlendirmeye alınır ve baş editörüne ve/veya alan editörüne yönlendirilir. Baş editör ve/veya alan editörü tarafından çalışmalar; özgünlükleri, metodolojileri, ele alınan konunun önemi ve Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’nin kapsamına uygunluğu açısından değerlendirilir. Baş editör ve alan editörleri, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, cinsel yöneliminden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. İçerik veya nitelik olarak uygun görülmeyen çalışmalar, değerlendirilmek üzere hakemlere gönderilmez ve reddedilir.

Baş editör ve/veya alan editörü, gönderilen çalışma biçimsel esaslara uygun ise, çalışmayı yurtiçinden ve/veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar. Hakemler gerek gördükleri takdirde yazar(lar)dan çalışmada birtakım değişiklikler isteyebilir, bu değişiklikler yazar(lar) tarafından yapıldıktan sonra hakemler tarafından tekrar kontrol edilir. Hakemler tarafından yapılan son kontrollerden sonra alan editörleri, çalışma yabancı dilde hazırlanmışsa çalışmayı önce dil editörüne, sonra da mizanpaj editörüne atayarak çalışmanın yabancı dil ve derginin yazım kurallarına uygunluğunun değerlendirilmesini ve gerekli düzeltmelerin yapılmasını sağlar. Derginin yazım kuralları bakımından son şeklinin verilmesi ile çalışma, Yayın kuruluna sunularak yayımlanmak için onay alınır. 

Çalışma değerlendirilmek üzere Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi sistemine yüklendikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez, yeni bir isim, yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.

Bilimsel toplantılarda sunulan özet bildiriler, çalışmada belirtilmesi koşulu ile kaynak olarak kabul edilir.

Yayına kabul edilmeyen çalışma ve eklentiler, yazar(lar)a iade edilmek zorunda değildir.


Açık Erişim Politikası

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’nin tüm içeriği açık erişimlidir ve Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) olarak lisanslıdır (Lisanslama işlemleri devam etmektedir). Başka bir deyişle Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’nin tüm içeriği, online biçimde ve ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazar(lar)dan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve tam metnine link sağlayabilir.


İşlemleme Ücreti

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’in tüm giderleri, Uşak Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’nde değerlendirmeye alınması için gönderilen çalışmalardan gönderim ücreti veya değerlendirme süreçlerinin yürütülebilmesi amacıyla işlemleme ücreti alınmaz. Ayrıca Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’nde yayına kabul edilmiş bir çalışma için yayın ücreti de alınmamaktadır.


Hakem Süreci

Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi  Dergisi, çift-kör hakem değerlendirme sürecini benimsenmiştir. Ayrıca bu süreçte, yazar ve hakem birbirinin kimliğinden habersizdir.

Baş editör ve/veya alan editörü, gönderilen çalışma biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı çalışmayı yurtiçinden ve/veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar.

Yayın kararı, hakemlerin talepleri doğrultusunda yazar(lar)ın gerçekleştirdiği düzenlemelerin ve hakem sürecinin sonrasında baş editör tarafından verilir.

Hakemler, çalışmayı olduğu haliyle kabul etme, küçük veya büyük düzeltme isteme veya ret tavsiyelerinde bulunabilirler. Hakemler arasında görüş ayrılığı olduğu takdirde çalışma, başka hakem(ler)e yönlendirilebilir.

Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.

• Çalışma belirtilen makale türüne uygunluğu nasıldır?
• Çalışmanın bilime katkısı yönünden özgün değeri nasıldır?
• Çalışma konu ve içerik itibarı ile akademik bir dergide yayımlanmaya uygunluğu nasıldır?
• Çalışmada içerik- başlık uyumu nasıldır?
• Özetin çalışmayı yansıtma düzeyi nedir?
• Türkçe ve İngilizce özlerin uyumluluğu nasıldır?
• Makalenin bilimsel özgünlük seviyesi nedir?
• Giriş bölümünde çalışmanın konu amaç ve öneminin vurgulanmış mıdır?
•(Çalışma uygulamaya dayalı ise) Nitel ve/veya nicel araştırma yönteminin doğruluğu nasıldır?
• Çalışma, makale hazırlama sistematiğine uygunluk açısından (Özet, giriş, önem, gelişme, hipotez bulgular, sonuç, öneriler, kısıtlar, yazım kuralları vb.) nasıldır?
• Çalışma, dil ve ifade yönünden yeterliliği nasıldır?
• Şekil resim ve tabloların anlaşılırlığı uygunluk ve gereklilik derecesi nasıldır?
• Kaynakların yeterliliği, gereklilik ve güncellik derecesi yeterliliği nasıldır?
• Çalışmanın yazına getirdiği katkı nedir?

Hakemler, gönderilen çalışmalara ilişkin tüm bilginin, çalışma yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, çalışma konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.

Değerlendirme sürecinde editör, hakemlere gözden geçirme için gönderilen çalışmaların, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir.