Güncel Sayı

Cilt: 1 Sayı: 1, 6.07.2024

Yıl: 2024
Prof. Dr. Mustafa SÜRMEN Adnan Menderes University, Faculty of Agriculture. Department of Field Crops, Aydın / TURKEY 0000-0001-9748-618X
Çayır-Mera ve Yem Bitkileri
Doç. Dr. Deniz ÖZEN ÜNAL Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi 0000-0002-9279-3452
Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcilerin Mesleki Gelişimi, Matematik Eğitimi, Bilim, Teknoloji ve Mühendislik Eğitimi ve Programlarının Geliştirilmesi
Doç. Dr. Emrah HİĞDE AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ, EĞİTİM FAKÜLTESİ 0000-0002-4692-5119
Fen ve Matematik Alanları Eğitimi
Doç. Dr. Korhan GÜNEL Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Matematik Bölümü, Uygulamalı Matematik ABD. 0000-0002-5260-1858
Makine Öğrenme, Diferansiyel ve İntegral Denklemlerin Sayısal Çözümü, Matematikte Optimizasyon, Uygulamalı Matematik

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi (ADUFMBD), temel bilimler ve mühendislikte son teknolojideki yenilikleri içeren bilimsel makalelerin yayınlamasını ilke edinmiş olup araştırmacıların bilim ve teknolojideki bilgi ve becerilerini, ulusal ve uluslararası literatürde paylaşmayı ve tartışmayı hedeflemektedir. Dergimiz, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü tarafından yılda en az iki kez yayınlanan hakemli, bilimsel elektronik bir dergidir. Yayın kurulunun kararıyla “Özel Sayı” olarak da yayınlanabilir. Dergide fen ve mühendislik bilimlerinde yapılmış deneysel ve teorik ilerlemeleri konu alan analitik ve nümerik çözümleri içeren araştırma makalesi türündeki çalışmalara yer verilir.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, temel bilimler ve mühendislik alanında yapılan özgün ve yenilikçi aynı zamanda bilime katkıda bulunacak olan araştırma ve derleme türü makaleleri kabul etmektedir. Dergide, Türkçe ve İngilizce yayınlara yer verilmektedir. Dergide yayımlanacak olan makalenin daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olması ve makale içerisindeki tüm yazarların onayının alınması sorumluluğu tamamen sorumlu yazara aittir.

Gönderilen makaleler “Kapak Sayfası”, “Kör Makale” ve “Telif Hakkı Devir Formu” olmak üzere üç ayrı dosyadan oluşmalıdır.

1. Makale sorumlu yazar tarafından Microsoft Word dosyasında Dergipark sistemine yüklemesi gerekmektedir.

2. Makale Aşağıdaki Bölümleri İçermelidir:

Eğer eser bir özgün araştırma makalesi veya teknik not ve Türkçe yazılmış ise; Türkçe Başlık, Türkçe ÖZET, Türkçe Anahtar kelimeler, İngilizce Başlık, ABSTRACT, Keywords, Öne Çıkanlar, GİRİŞ, MATERYAL VE METOT, BULGULAR VE TARTIŞMA, SONUÇ, TEŞEKKÜR (varsa), Çıkar Çatışması, Yazar Katkısı ve KAYNAKLAR bölümlerinden oluşmalı ve sırasına göre düzenlenmelidir.

Eğer eser bir özgün araştırma makalesi veya teknik not ve İngilizce yazılmış ise; İngilizce Başlık, İngilizce ÖZET (ABSTRACT), İngilizce Anahtar kelimeler (Keywords), Türkçe Başlık (zorunlu değil), Türkçe ÖZET (zorunlu değil), Türkçe Anahtar Kelimeler (zorunlu değil), Highlights INTRODUCTION, MATERIALS AND METHODS, RESULTS AND DISCUSSION, CONCLUSION, ACKNOWLEDGEMENTS (If any), Conflict of Interest, Author’s Contributions, REFERENCES ana bölüm başlıklarından oluşmalıdır.

Derleme makalelerde materyal ve metot, bulgular kısımları dikkate alınmamalıdır.

Birinci derece başlıkların (ana bölüm başlıkları) altına 2. derece ve 3. derece alt başlıklar ilave edilebilir.

3. Ana bölüm (Birinci derece) başlıklar kalın ve tümü büyük harflerle ikinci derece başlıklar kalın ve kelimelerin ilk harfleri büyük diğerler harfleri küçük, üçüncü derece başlıklar kalın ve sadece ilk kelimenin baş harfi büyük harfle diğer tüm kelimeler tamamen küçük harflerle cümle düzeninde yazılmalıdır.

4. Birinci derece başlıkların öncesinde ve sonrasında 6 nk boşluk bırakılmalıdır. Alt başlıklarda ise sadece önceki satırla arasında 6 nk boşluk bırakılmalıdır. Alt başlıktan sonra boşluk bırakılmamalıdır.

5. Ana Başlıklara ve alt başlıklara numara verilmemelidir.

6. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlığı kısa, açıklayıcı, kelimelerin ilk harfleri büyük diğer kelimeler küçük olmalı ve on dört kelimeden (edatlar hariç) fazla olmamalıdır. Matematik formüller makale başlığında olmamalıdır.

7. Kapak Sayfası (Cover Page): Eserin sisteme yüklenen ana metninde yazar adları ve adresleri kör hakemlikten dolayı kesinlikle verilmemelidir. Sadece kapak sayfasında yazar ile ilgili bilgiler yazılmalıdır. Bu nedenle makale için bir kapak sayfası oluşturulmalı ve aşağıdaki öğeleri içermelidir;
    • Kapak sayfası, Araştırma alanını, Makale türünü, Makalenin atıf için hazırlanmış bölümünü, Türkçe ve İngilizce başlık, Türkçe ve İngilizce özet, Türkçe ve İngilizce Anahtar kelimeleri, Türkçe ve İngilizce Highlights (Öne Çıkanlar), Yazar adres bilgileri, Yazar ORCID ID numaralarını, sorumlu yazar bilgilerini, Yazar Katkıları (Author Contributions), Çıkar Çatışması Bildirimi (Conflicts of Interest) ve Teşekkür ve Bilgilendirme (isteğe bağlı) bölümlerini içermelidir. (Eğer varsa Kongre Beyanı veya Tez Alıntısı ve Etik Kurul Onayını içermelidir.)
    • Makale türü kapak sayfasında belirtilmelidir; araştırma makalesi, derleme veya teknik not.
    • Makale başlığı mümkün olduğunca kısa ve açıklayıcı olmalı, başlıktaki bütün kelimeler büyük harfle başlamalı (bağlaçlar hariç), kalın puntoda yazılmalı ve sayfanın ortasına yerleştirilmelidir. Makale başlığında kesinlikle kısaltma kullanılmamalıdır.
    • Özet uzunluğu boşluklar dahil en fazla 300 kelime ve en az 100 kelime ile sınırlandırılmalıdır.
    • Tüm yazarların tam ad/ları açık olarak yazılmalı ve herhangi bir akademik unvan kullanılmamalıdır.
    • Kapak sayfası bütün yazarların kurum bilgilerini (kurumun adı, adres, posta kodu, şehri ve ülke) içermelidir.
    • Tüm yazarlara ait ORCID ID numarası ve e-posta bilgileri kapak sayfasında verilmelidir.
    • Yazarlar, yazar adının sağ üst köşesinde ve her kurumun başında yer alan "1" "2" "3" belirteçleri ile işaretlenmelidir.
    • Ayrıca, makalede yazışmalardan sorumlu yazar belirtilmeli, "*" ile işaretlenmeli ve iletişim bilgileri (telefon, fax ve e-posta) verilmelidir.
    • Yazar adlarında unvan kullanılmamalıdır.

SAYFA DÜZENİ İLE İLGİLİ KURALLAR
1. Makale, A4 boyutundaki sayfaya, 12 punto, Times New Roman yazı tipinde, 1.15 cm satır aralığında ve tek sütun olarak yazılmalıdır. Makalenin 1. sayfasında yer alan özet ve abstract ikinci sayfaya taşmayacak şekilde yazı puntosu düşürülebilir.

2. Sayfanın üstünde 1.5 cm, altında 1.5 cm, solunda 1.9 cm ve sağında 1.6 cm boşluk bırakılmalıdır.

3. Her sayfada birden başlayacak şekilde kaynaklar, şekiller ve çizelgeler dahil olmak üzere tüm sayfalardaki satırlar, ilk sayfadan başlayarak sol kenar boşluğunda art arda numaralandırılmalıdır.

4. Eserin Türkçe ve İngilizce başlıkları sayfaya ortalanmalı, kalan tüm kısmı iki yana yaslı olarak yazılmalı, paragraf başlarında 1 cm girinti bırakılmalıdır.

5. Özgün araştırma makaleleri çizelge, şekiller ve kaynaklar dâhil toplam en fazla 13 sayfayı, derleme makalelerinde en fazla 15 sayfayı ve teknik notlarda ise en fazla 5 sayfayı geçmemelidir. Bu sayfa sınırlarını aşan makaleler dikkate alınmayacaktır.

MAKALE BÖLÜMLERİ
Özet ve Anahtar Kelimeler Bölümleri
1. Tüm makale türleri (özgün araştırma makaleleri, derleme veya teknik not) için özet hazırlamak zorunludur.

2. Türkçe “ÖZET” ve İngilizce “ABSTRACT” bölümleri olmayan tek paragraf şeklinde olmalı ve bölümlerinin her biri 300 kelimeyi geçmemeli ve en az 100 kelime olmalıdır. Özet, ilgili sonuçları kısa fakat anlaşılabilir bir biçimde sunmalı ve çalışmanın amacını, yöntemini, elde edilen sonuçları ve önerileri içermelidir. Özette herhangi bir atıf yapılmamalıdır.

3. Özet kısmından sonra, Anahtar kelimeler ve Keywords çalışmayı en iyi biçimde tanımlayan, mümkünse başlıkta kullanılmayan, makale içeriğini en iyi açıklayan en az 3, en fazla 6 kelime verilmeli, anahtar kelimeler sadece ilk anahtar kelimenin baş harfi büyük diğer anahtar kelimelerin ise tamamı küçük harfle yazılmalı, anahtar kelimeler virgül (,) ile ayrılıp bir karakter boşluk bırakılarak önem sırasına göre sıralanarak diğer kelimeler yazılmalıdır. Anahtar kelimeler “Türkiye Bilim Terimleri” (http://www.bilimterimleri.com/)‘nden seçilmesine öncelik verilmelidir.

Highlights (Öne Çıkanlar)
Öne çıkanlar, makalenin arama motorları aracılığıyla bulunabilirliğini artırmaya yardımcı olan en az üç ve en fazla beş önemli özelliğinin birkaç kelime ile yazılmasıdır. Ayrıca araştırmanın yeni sonuçlarını ve (varsa) çalışma sırasında kullanılan yeni yöntemleri kapsamalıdır. Öne çıkanlara okuyucuların internette arayacağını bildiği terimler eklemelidir. Vurguların kısa olması gerektiği için araştırmanın tüm fikirleri, kavramları veya sonuçları yakalanmaya çalışılmamalıdır. Türkçe öne çıkanlar ile uyumlu olmalıdır.
Örnek olarak;
Öne Çıkanlar
• Kasımpatı polenleri +4ºC’de bekletilerek 4 güne kadar kullanılabilir.
• ANFIS yöntemi ile akarsu debisi tahmini yapıldı.
• hCA I, hCA II ve AChE enzimleri üzerindeki inhibisyon etkileri belirlendi.

Highlights
• Chrysanthemum pollen can be used for up to 4 days by keeping it at +4°C
• ANFIS yöntemi ile akarsu debisi tahmini yapıldı.
• Their inhibition effects on hCA I, hCA II, and AChE enzymes were determined.

Giriş
Bu bölümde; çalışmanın konusu verilmeli, teorik çerçeve ve çalışmanın gerekçesi ortaya koymalı, çalışmanın neden yapıldığını açıklamalı, test edilecek hipotezleri belirtmeli ve çalışmanın amacı verilir. İlgili literatürün kapsamlı tartışması giriş bölümünde değil, sonuçların tartışmasında yer almalıdır. Giriş bölümünün son paragrafında çalışmanın amacı net bir şekilde belirtilmelidir.

Materyal ve Metot
Çalışmada kullanılan materyaller, kullanılan metotların temel detayları, deneysel tasarımı ve istatistiksel analiz bu kısımda sunulmalıdır. Çalışmada kullanılan tüm biyolojik, analitik ve istatistiksel analizler için net bir açıklama veya özgün bir referans verilmelidir. Daha önce başka araştırmacılar tarafından ortaya konulmuş veya kullanılmış analizlerde herhangi bir değişiklik yapılmış ise yapılan değişiklik açıklanmalıdır. Muameleler ve yapılan ölçümler açıkça tanımlanmalıdır. Kullanılan yöntemler daha önce yayımlanmış referanslarla desteklenmelidir. İstatistiksel modeller ve analiz yöntemleri açık ve tam olarak belirtilmelidir.

Bulgular ve Tartışma
Araştırma makalelerinin bulgular ve tartışma kısmı aynı başlık altında yazılmalıdır. Bu kısımda çalışmadan elde edilen bulgular, şekil ve çizelgelerle desteklenerek bu bölümde verilmelidir. Tartışma, sonuçları biyolojik mekanizmalar açısından açık ve kısaca değerlendirmelidir. Tartışmada bulgular tekrar edilmemelidir, bulgular benzer konularda yapılan başka araştırma sonuçları kullanılarak tartışılmalıdır. Tartışma, test edilen hipotezlerin kabul edilip edilmediğini veya reddedildiğini ortaya koymak için ilgili diğer çalışmaların araştırma bulgularıyla bütünleştirilmelidir. Sonuçların bilime katkısı ve önemi vurgulanmalıdır. Sonuçlar gereksiz tekrarlardan kaçınılarak yorumlanmalıdır.

Sonuçlar
Çalışmanın sayısal sonuçları tekrardan kaçınmak amacı ile bulgular kısmında mümkün olan en geniş ölçüde verilmemeli çizelge ya da grafiklerde sunulmalıdır. Bu bölümde, çalışmanın dikkat çekici sonuçları somut bir şekilde kısaca verilmelidir. Sonuçlar tartışmadan ayrı olmalı ve geçmiş zamanda yazılmalıdır. Ayrıca çalışma sonuçları ile ilişkili ileriye yönelik öneri ve görüşler belirtilebilir.

Yazar Katkıları (Author Contributions)
Bu bölümde yazarların makaleye katkıları her bir yazar için belirtilmelidir.
Yazar A: Çalışma planlamış ve tasarlamıştır.
Yazar B: Veri toplamış ve analizini yapmıştır.
Yazar C: Çalışmanın istatistiksel analizlerini yapmış ve makaleyi yazmıştır.

Çıkar Çatışması Bildirimi (Conflicts of Interest)
İlgili yazar(lar)ın verilerin yorumunu etkileyebilecek olası çıkar çatışmaları hakkında editörü bilgilendirmelidir. Yazarlar çıkar çatışması yaratabilecek herhangi bir finansal destek veya ilişkinin olup olmadığını beyan etmek zorundadır. (Yazarlar çıkar çatışması bildirmemişlerdir. The authors declare no conflict of interest.)

Teşekkür ve Bilgilendirme (isteğe bağlı)
Bu bölümde varsa çalışmanın desteklendiği projeler belirtilmelidir. Örneğin, “Bu çalışma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir.”

Ayrıca, çalışmaya dolaylı olarak katkıda bulunan kişi ve kuruluşlar da belirtilmelidir. Çalışmanın yapılması için firmalardan veya diğer kurumlardan izin alınmışsa bu bölümde belirtilmelidir. Teşekkürler mümkün olduğunca kısa ve kapsamlı olmalıdır.

Kaynaklar
Kaynaklar APA (7.0) stili dikkate alınarak düzenlenmelidir. Metin içerisinde atıf yapılan tüm makaleler kaynaklar listesinde bulunmalıdır. Kaynaklar listesi yazar soyadları dikkate alınarak alfabetik olarak düzenlenmelidir. Metin içerisindeki kaynaklar yazar-yıl esasına ve yıl sırasına göre yazılmalıdır (Gülçin vd., 2018; Türkan, 2019; Türkan ve Atalar, 2021). Aynı yıla fakat farklı yazarlara ait literatürler alfabetik olarak sıralanmalıdır (Aras vd., 2021; Türkan ve Atalar, 2021; Xu, 2021). Aynı yazar tarafından aynı yıl içinde yayınlanmış birden fazla kaynak kullanılması durumunda basım yılından sonra kaynak a, b, c gibi harfler ile gösterilmelidir. Mümkün olduğunca web adresli kaynakların kullanılmaması önerilmektedir. Yazarlar basılmamış sonuçları ve kişisel görüşmeleri kaynak göstermemelidirler. Dipnotlardan kaçınılmalı, çok gerekli ise (çalışmaya ait önemli bölümleri içermeyen) kullanıldığı sayfaya çizgi ile ayrılarak ve yıldız konularak kısa bir şekilde yazılmalıdır.

D-METİN İÇERİSİNDE KAYNAK GÖSTERİMİ
1. Dergimize Gönderilen Makale Türkçe yazılmış ise; tek yazar için (Soyadı, yıl), iki yazar için (Soyadı ve Soyadı, yıl), üç ve daha fazla yazar için (Soyadı vd., yıl) şeklinde;

2. Dergimize Gönderilen Makale İngilizce yazılmış ise; tek yazar için (Soyadı, yıl), iki yazar için (Soyadı and Soyadı, yıl), üç ve daha fazla yazar için (Soyadı et al., yıl) şeklinde yazılmalıdır.

3. Eğer birden fazla kaynağa atıfta bulunulacak ise atıfların arası (;) ile ayrılmalı ve alfabetik olarak sıralanmalıdır (Gülçin vd., 2018; Türkan, 2019).

4. Eğer yazarı belli olmayan bir kaynak ise, Türkçe yazılmış makalelerde (Anonim, Yıl), şeklinde, İngilizce yazılmış makalelerde (Anonymous, Yıl) şeklinde vermelidir.

E- KAYNAKLAR BÖLÜMÜ
1. Kaynaklar kısmı 10 ile 12 punto arasında yazı boyutunda ve her bir kaynağın ikinci satırda ve sonraki satırlarında bir cm asılı girinti bırakılmalıdır. Dergi isimleri kısaltılmamalıdır. Tüm kaynaklar alfabetik sıraya göre verilmelidir.

Genel: Hizalama (İki Yana Yasla), Anahat Düzeyi (Gövde Metni),
Girinti: Sağ-Sol (0 cm), Özel (asılı), Değer (1 cm),
Aralık: Önce (0 nk) ve Sonra (6 nk), Satır aralığı (1,15 satır) şeklinde yapılmalıdır.

2. Kaynağın basıldığı dergi ve kongre isimleri ile tezin yayınladığı birim isimleri açık (kısaltma yapılmadan) yazılmalı ve kaynak yazımları aşağıdaki gibi olmalıdır;
Referanslar bölümünde, referanslar alfabetik olarak sıralanmalıdır. Örnek referanslar aşağıda verilmiştir.

Kitaplar İçin Kaynakça Gösterimi
Tam metin kitap

Jackson, L. M. (2019). The psychology of prejudice: From attitudes to social action (2nd ed.). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000168-000

Editörlüğü yapılan kitap

Torino, G. C., Rivera, D. P., Capodilupo, C. M., Nadal, K. L. and Sue, D. W. (Eds.). (2019). Microaggression theory: Influence and implications. John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781119466642

Akademik Dergilerde Yayınlanan Makaleler İçin Kaynakça Gösterimi
Tek yazarlı makaleler

Pinus, A.G. (2021). Abstract Relations Between Functional Clones. Algebra and Logic, 60(4), 279-283. https://doi.org/10.1007/s10469-021-09652-w

Stolk, C.C. (2017). An improved sweeping domain decomposition preconditioner for the Helmholtz equation. Advances in Computational Mathematics, 43, 45–76 https://doi.org/10.1007/s10444-016-9475-y

İki yazarlı makaleler

Walk, M. and Papp, G. (1991). Self-consistent electron state calculations on bond-centered impurities in silicon. Acta Physica Hungarica, 70, 333–339. https://doi.org/10.1007/BF03054146

Üç yazarlı makaleler

Yılmaz, B., Köse, E. ve Korkut, Ş. (2008). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23, 22-51. Erişim adresi: http://www.tk.org.tr/

Sözlü Bildiriler İçin Kaynakça Gösterimi
Dergilerde yayınlanan konferans bildirileri

Duckworth, A. L., Quirk, A., Gallop, R., Hoyle, R. H., Kelly, D. R. and Matthews, M. D. (2019). Cognitive and noncognitive predictors of success. Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, 116(47), 23499-23504. https://doi.org/10.1073/pnas.1910510116

Kitap olarak yayınlanan konferans bildirileri

Kushilevitz, E. and Malkin, T. (Eds.). (2016). Lecture notes in computer science: Vol. 9562. Theory of cryptography. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-662-49096-9

Tezler İçin Kaynakça Gösterimi

Holmquist, S. (2007). An Examination Of The Effectiveness Of The Adomian Decomposition Method In Fluid Dynamic Applications. [Doctoral dissertation, University of Central Florida]. EBSCO Open Dissertations.

Kurum Raporları İçin Kaynakça Gösterimi
Sadece kurum adı belirtilmişse:

National Cancer Institute. (2019). Taking time: Support for people with cancer (NIH Publication No. 18-2059). U.S. Department of Health and Human Services, National Institutes of Health. https://www.cancer.gov/publications/patienteducation/takingtime.pdf

Yazar adları belirtilmişse:

Stuster, J., Adolf, J., Byrne, V. and Greene, M. (2018). Human exploration of Mars: Preliminary lists of crew tasks (Report No. NASA/CR-2018-220043). National Aeronautics and Space Administration. https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20190001401.pdf 


ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
YAZAR, EDİTÖR ve HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI ve GÖREVLERİ

YAYIN ETİĞİ
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD)’nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD bilginin ulusal ve uluslararası tüm yayılım sürecinde etik kurallar çerçevesinde şeffaflık, gizlilik ve hesap verebilirlik ilkelerini gözetmektedir. Ayrıca kalite odaklı bir yaklaşımla tüm süreçleri verimli ve rekabetçi bir yapıda sürekli iyileştirmeyi hedeflemektedir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD Araştırmada Dürüstlük için Avrupa Davranış Kurallarını takip etmektedir.

• Hakemli makaleler, bilimsel yöntemler gerektiren ve tarafsızlık sağlayan çalışmalardır.
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD kullanıcıları olan (yayıncı, editörler, yazar(lar), hakem(ler), alan editörleri, okuyucular) tüm yapılan işlemlerde dergimizin etik ilkelerine uymaları gerekir.
• Bu kapsamda Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’in yayın etiği ile açık erişim politikasın da,

o Uluslararası Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics, COPE) ve
o Bilim Kurulu Editörleri Konseyinin (Council of Science Editors, CSE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE)" Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.

• Ayrıca derginin editörlük ve yayın süreçleri Türkiye Yükseköğretim Kurulu yönetmeliği kurallarına uymakta ve şüpheli araştırma ve yayın suistimali vakalarını takip etmektedir.
Bu etik kurallara ve sorumluluklar aşağıda da özetlenmiştir. Tüm yazarların/hakemlerin makale göndermeden/değerlendirmeden önce Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’nin etik politikasını okuması ve anlaması beklenmektedir.

YAYINCININ ETİK GÖREV ve SORUMLULUKLARI
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD, editörler kurulu, çeşitli ülke ve üniversitelerden alanında uzman akademisyenlerden oluşmaktadır. Editör Kurulu üyeleri, fen bilimlerinin bilim dalları gözetilerek görevlendirilir ve üyeler baş editörlerin ve editör kurulu üyelerinin kendi taleplerine göre görevlendirilir. Editörler kurulu başkanları ve duruma göre bir ya da birden fazla baş editör yardımcıları ile alan editörleri belirlenir. Ayrılan üyenin yerine yeni üye görevlendirilir. Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelemesi için makale gönderebilir.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD, herhangi bir makale ile ilgili bir durumu açıklığa kavuşturmak, söz konusu makalede değişiklik yapmak veya çalışmanın herhangi bir bilimsel yanlış davranış içermesi, hileli yayın, intihal veya editörlerle yakın iş birliği iddiası veya kanıtlanması için gerekli tüm önlemleri almaktadır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD, editörlerle birlikte, herhangi bir kötüye kullanımının meydana geldiği makalenin yayınlanmasını önlemek için ilgili adımları atacak ve hiçbir koşulda bu tür bir suistimali veya bilerek bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine izin vermeyecektir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD, okurlar, hakemler veya diğer editörler tarafından ortaya konan tüm iddialara veya şüphelere yanıt vermekle sorumludur. Böyle bir durumda ilgili makale dergi tarafından değerlendirilir ve gerekli açıklamalar yapılır.

EDİTÖRLER KURULU’NUN SORUMLULUKLARI
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD'e başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD Editörler Kurulu sorumludur ve Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
Editörler Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir. Ayrıca yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar. Editörler Kurulu, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’de yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur ve makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur. Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazım kuralları”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem değerlendirme kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller. Editörler Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler ve her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak saklar.

EDİTÖR ve ALAN EDİTÖRLERİNİN ETİK GÖREV ve SORUMLULUKLARI
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisinde editör ve alan editörleri, “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları"; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors” açık erişimde yayınlanan kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda, bu rehberlerde belirtilen etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır. Bu görev ve sorumluluklar aşağıda özetlenmiştir.

• Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Makale değerlendirme sürecinde hakemlere rehberlik etmesi ve talep ettiği bilgiyi sağlamakla görevlidir.
• Editör körleme hakemlik sayesinde yazar ve hakemin kimlik bilgilerini gizlemekle yükümlüdür.
• Editörler makalelerin tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirme süreçlerinin tamamlanması için Yazar(lar), hakemler ve üçüncü kişiler arasında oluşabilecek çıkar ilişkisi ve çatışmalarına karşı önlem almakla sorumludur.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, makaleler hakkında danışma kurulunun görüş ve önerilerini dikkate alması gerekmektedir.
• Editörler makale hakkında alacağı kararlar dergi sahibi ve yayıncı kuruluştan bağımsız olmalıdır.
• Editörler; dergide yayına verilecek makalelerde dergi yayın ilkelerini, dergi amaçlarını ve uluslararası standartları gözetmekle sorumludur.
• Editörler makale Yazar(lar)ının rızası haricindeki kişisel bilgilerini üçüncü kişilere aktarmamakla sorumludur.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddetmekle sorumludur.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar.
• Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler hakem, yazar ve okuyuculardan gelen şikayetlere açık ve aydınlatıcı cevap vermekle sorumludur.
• Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale reddedilecektir.
• Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

HAKEMLERİN ETİK GÖREV ve SORUMLULUKLARI
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler aşağıdaki etik sorumlulukları taşımalıdırlar.

• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır.
• Hakemler kendilerine gönderilen makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar.
• Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret, iftiraya düşmanlık içeren kişisel yorum ve ifadelerden kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

YAZARLARIN ETİK GÖREV ve SORUMLULUKLARI
• Yazar(lar) aynı anda iki dergide aynı makale için süreç takip edemez. Bir dergide süreç tamamlandığında ve makalesi reddedildiğinde diğer dergiye makalesini gönderebilir. Başka bir dergide yayınlanmış makale Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’ne gönderilemez.
• Yazar(lar), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’ne çalışmalarını özgün olarak hazırlamalı ve göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru ve eksiksiz biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisinde değerlendirme süreci başlamış bir makaleye yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkarma gibi işlemlere ihtiyaç duyulduğu takdirde dergi yönetimine tüm Yazar(lar)ın onayı ile başvuruda yapılabilir. Dergi yönetimi başvuruyu inceleyip kararı sorumlu yazara bildirir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmeli ve açıklamaları gerekmektedir.
• Değerlendirme sürecinde editör, hakem ve alan editörü tarafından yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veriler talep edilebilir. Bundan dolayı yazar(lar) makalelerine ait bilgi ya da ham verileri sunacak şekilde hazır bulundurmalıdır.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin "Etik Onay" (Ethical Approval) bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır.
• Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir.
• Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin "Etik Onay" (Ethical Approval) bölümünde belirtilmelidir.
• Yayınlanmak üzere değerlendirmeye gönderilen her makale editör yardımcıları tarafından iThenticate yazılımıyla intihal açısından kontrol edilir.
• Makalenin benzerlik endeksi (SI), Referans bölümleri hariç %20'in ve tek kaynak benzerlik oranı ise %5’in üzerindeyse, bu oranların altına düşürülmesi için ilgili yazara geri gönderilir.
• İlgili makalenin yayınlanmasının ardından intihal kanıtlanırsa, makale derhal geri çekilecek ve web sitesinden kaldırılacaktır. Böyle bir durumda ilgili yazarların makaleleri Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisinde beş yıl boyunca yayınlanmaya uygun olmadığı kabul edilecektir.
• Yazar(lar) ön kontrol, değerlendirme, düzenleme ve yayın aşamalarının herhangi birinde makalesi hakkında hatalar ve yanlışlıklar bulunması halinde makaleyi düzeltme veya geri çekme işlemleri için dergi yönetimine bilgi vermek zorundadır.

ETİK İLKELERE UYMAYAN DURUMUN EDİTÖRE BİLDİRİLMESİ
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD 'de editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda fbedergi@adu.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.

AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ YAYIN POLİTİKASI
Açık Erişim Politikası
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan makaleler tam metin olarak açık erişim olarak dergi sayfamızda yer almaktadır. Bu durum bilime daha fazla katkı yapacağı düşüncesindeyiz.

Gizlilik Beyanı
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’nin web sayfasında yayında olan makaleler ve değerlendirme aşamasında olan makalelere ait gizli bilgiler sadece derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.

Değerlendirme Politikası
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makalelerin tüm değerlendirme aşamalarında makale yazarları ile makaleyi değerlendiren hakem kimlikleri çift körleme ile gizlenmektedir. Makalelerin yayınlanması için iki olumlu hakem raporu gereklidir.
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi'ne sunulan çalışmaların yayın inceleme sürecinin 6 ayda tamamlanması öngörülmektedir. Ancak, editör veya hakemlerin yazar(lar)dan düzenleme yapmasını istediği ve yazar(lar)ın düzenlemeyi tamamladığı süre bu süreye dahil değildir. Yayımlanmış bir makalede düzeltme yapılamaz. Ancak yazar düzeltme talebinde bulunması durumunda düzeltme talebinden sonraki sayıda kısa bir düzeltme metni yayınlanabilir.

Yayın Ücreti
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD Yayın Kuralları gereğince, yazarlardan makale gönderim ve yayın ücreti alınmamaktadır. Dergimizde makale gönderimi ücretsizdir.

Arşivleme
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD yayınlamış olduğu tüm makaleleri tam metin olarak, derginin içindekiler, kapak sayfası ve sayı tam dosyaları olarak DERGİPARK sistemi üzerinde arşivlenmekte ve tüm kullanıcıların erişimine sunulmaktadır.

Reklam ve Sponsorluk
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD herhangi bir reklam ve sponsorluk kabul etmemekte ve yayın sayfasında bunlara yer vermemektedir.

İntihal politikası
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’ne gönderilen makaleler Yazar(lar) tarafından kişisel kullanımına açık olan “iThenticate Plagiarism Detection” yazılımı ile kaynaklar hariç olmak üzere intihale karşı kontrol edilmektedir. Yapılan kontrollerde benzerlik oranının % 20'nin (Kaynaklar hariç) altında olması ve tek kaynak benzerlik oranı ise %5’i geçmemesi gerekmektedir.

Etik Kurul İzni/yasal/özel izin gerektiren çalışmalar
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD yayın kuralları gereğince, Etik Kurul İzni/yasal/özel izin gerektiren çalışmalarda, Etik Kurul İzninin nereden, hangi kapsam, hangi tarih ve sayı numarasında alındığını belirten ifadeyi, makalenin Dergiye sunulması esnasında makale içerisinde mutlaka belirtilmesi gerekmektedir.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.

• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi

Telif Hakkı Devir Sözleşmesi
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’ne gönderilen tüm makalelerde yer alan Yazar(lar) aşağıda içeriği belirtilen “Telif Hakkı Devir Sözleşmesi’ni imzalamaları gerekmektedir. Bu sözleşme metni makale gönderme sayfasında indirilerek tüm Yazar(lar) tarafından imzalandıktan sonra PDF formatında taranmalı ve sisteme yüklenmelidir.

1. Her türlü yayın haklarının Aydın Adnan Menderes Üniversitesi FMBD’ne ait olduğunu,
2. Derginin belirttiği yazım ve yayın kurallarına uygun olduğunu,
3. Makalenin orijinal ve daha önce yurtiçinde veya yurtdışında Türkçe veya yabancı bir dilde yayınlanmadığını veya yayınlanmak üzere değerlendirme aşamasında olmadığını,
4. Bilimsel ve etik sorumluluğunun tarafımıza ait olduğunu, diğer Yazar(lar)a ulaşılamaması halinde; tüm Yazar(lar)ın çalışmadan haberdar olduklarını ve diğer Yazar(lar)ın sorumluluklarını, makalenin birinci yazarı olarak üzerime aldığımı kabul ve beyan ederim.

No article processing charge is requested for the articles sent to the ADU Journal of Science and Engineering.

Kapak Resmi İndir

https://dergipark.org.tr/tr/pub/adufmbd