ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 2, 587 - 603, 01.07.2019

Muhammed Yunusnur Nişli Zaim Alparslan Acar Emine Öz Nişli

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.46660-443300

Öz

Engelli bireylerin yaşamlarında beden eğitimi ve spor çok önemli
bir yere sahiptir. Dolayısıyla bu önem alandaki araştırmacılar tarafından
birçok çalışmayı da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, 2000-2017
yılları arasında gerçekleştirilen, ön test ve son test kontrollü araştırmalar
olarak desenlenen, engellilerde beden eğitimi ve spor çalışmalarının çeşitli
kriterler açısından gözden geçirilmesidir. Bu çalışma nitel bir doküman analizi
olarak desenlenmiştir. Bu çalışmada engelliler ile çalışılmış beden eğitimi ve
spor konularını içeren, ön test-son test çalışmaları yapılmış olan, bireylerin
fiziksel uygunluk düzeylerini inceleyen, dergilerde yayınlanmış Türkçe ve
İngilizce makaleler ve Türkiye’de yayımlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri
olmak üzere 44 makaleye ulaşılmıştır. Makaleler, çalışılan grup, kullanılan
ölçüm araçları, fiziksel uygunluklar açısından incelenmiş ve bu kriterler göz
önüne alınarak eleme yapıldığında 17 makale ile çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Engelliler, beden eğitimi ve spor, eurofit, ön test-son test, fiziksel uygunluk

Kaynakça

• Açak, M., Karademir, T., Taşmektepligil, Y., & Çalışkan, E. (2012). İşitme engelli futsal sporcularının çeviklik ve görsel reaksiyon zamanının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 283-289.
• Açak, M., & Kaya, O. (2015). İşitme engelli ve işitme engelli olmayan futbolcuların benlik saygıları ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-11.
• Aktekin, E., Bayazıt, B., Çolak, S., & Çolak, T. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli çocukların el becerilerinin gelişimine kapalı alan aktivitelerinin etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 469-477.
• Aslan, Ş., & Çalışkan, T. (2017). Zihinsel engellilerde egzersiz ve sportif oyun programı öncesi ve sonrası öfke durumunun karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 32-40.
• Baran, F. (2012). Zihinsel engelli çocukların motor beceri öğreniminde değişken uygulamaların edinim, transfer ve hatırlama süreçlerine etkisinin incelenmesi. Doktora, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Bayazıt, B., Fil, H., Son, M., Çolak, S., Eskiyecek, C. G., & Çolak, E. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli kız çocuklarda cimnastik çalışma programının denge gelişimine etkisinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 370-377.
• Bayazıt, B., Meriç, B., Aydın, M., & Seyrek, E. (2007). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda eğlenceli atletizm antrenman programının psikomotor özelliklere etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 173-176.
• Beasley, C. R. (1982). Effects of a jogging program on cardiovascular fitness and work performance of mentally retarded adults. American Journal of Mental Deficiency, 86(6), 609-613.
• Biçer, Y., Savucu, Y., Kutlu, M., Kaldırımcı, M., & Pala, R. (2004). Güç ve kuvvet egzersizlerinin zihinsel engelli çocukların hareket beceri ve yeteneklerine etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 173-179.
• Borremans, E., Rintala, P., & Kielinen, M. (2009). Effectiveness of an exercise training program on youth with Asperger syndrome. European Journal of Adapted Physical Activity, 2(2), 14-25.
• Ciğerci, A. E., Aksen, P., Cicioğlu, İ., & Günay, M. (2011). 9-15 yaş grubu işitme engelli ve işitme engelli olmayan öğrencilerin bazı fizyolojik ve motorik özelliklerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 35-42.
• Clark, H. H., & Clark, H. D. (1978). Developmental And Adapted Physical Education (2 ed.). Englewoad Cliffs New Jersey: Prentice Hall. Inc.
• Eichstaedt, C. B., & Lavay, B. W. (1992). Physical activity for individuals with mental retardation : infancy through adulthood. Champaign, Ill.: Human Kinetics Books.
• Elieyioğlu, S. (2014). 10-15 yaş işitme engelli öğrencilerde sportif eğitsel oyunların fiziksel gelişimlerine etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Giagazoglou, P., Kokaridas, D., Sidiropoulou, M., Patsiaouras, A., Karra, C., & Neofotistou, K. (2013). Effects of a trampoline exercise intervention on motor performance and balance ability of children with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 34(9), 2701-2707.
• İlhan, E. L., Kırımoğlu, H., Tunçel, M., & Altun, M. (2015). Zihinsel engelli çocuklarda özel atletizm antrenmanlarının öz bakım beceri düzeylerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(3), 145-160.
• Işık, M. (2016). Zihinsel engelli çocuklarda hemsball oyun becerilerinin motor yeterlik sonuçlarına etkisi. Doktora, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kaldırımcı, M., Şirinkan, A., & Şirinkan, Ö. (2012). 7-10 Yaş özel gereksinime ihtiyaç duyan öğrencilerle akranlarına uygulanan bireysel hareket eğitim programının etkilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4, 52-61.
• Nalbant, S. (2011). 14 haftalık fiziksel aktivite programının down sendromlu çocukların motor gelişimleri ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Doktora, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Özmen, T., & Yıldırım, N. Ü. (2011). Zihinsel engelli çocuklarda interval antrenmanın alt ekstremite kas kuvvetine etkisi Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 26-30.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3 ed.). California: Sage Pub. Inc.
• Ploughman, M. (2008). Exercise is brain food: The effects of physical activity on cognitive function. Developmental Neurorehabilitation, 11(3), 236-240. doi: 10.1080/17518420801997007
• Savucu, Y., Sirmen, B., İnal, S., Karahan, M., & Erdemir, İ. (2006). Zihinsel engelli bireylerde basketbol antrenmanının fiziksel uygunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 20(2), 105-113.
• Şirinkan, A., Yazar, A. N., & Şirinkan, Ş. Ö. (2011). 5-6 Yaş okulöncesi eğitilebilir öğretilebilir zihinsel engelli çocuklarda eğitsel oyunların fiziksel gelişimlerine etkisinin kaba motor gelişim testleriyle incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 144-150.
• Ün, N., Erbahçeci, F., & Ergun, N. (2004). Zihinsel özürlü çocuklarda fiziksel uygunluk eğitim programının fiziksel uygunluk düzeyleri üzerine etkisi. fizyoterapi rehabilitasyon, 15(3), 107-113.
• Yılmaz, H. (2012). Eğitilebilir düzeyde zihinsel engelli öğrencilerde yapılan beden eğitimi ve spor derslerinin biyomotorik özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans, Süleyman Demirel Üniversitesi. (91)