Aflatoxin M In Milk and Milk Products and Situation In Our Country

Yıl 2006, Cilt: 4 Sayı: 2, 25 - 29, 01.04.2006

Orgun Deveci Emel Sezgin

Öz

Aflatoxins are the most investigated toxins of mycotoxins which are groupped by their effects such as Hepatotoxic, nefrotoxic, sitotoxic, carcinogenic and osteogenic. It is considered that milk and milk products are the most important group of food which carry aflatoxin to the people. Moreover, milk is the only food consumed by the newborn. Therefore, aflatoxin M AFM1 existence in mother milk or commercial milk and milk products is a potential risk for the public health. To reduce this risk, developed contries have assigned maximum tolerance limits for AFM1 in milk and milk products. Limits are changed due to conditions of each country. AFM1 existence in milk and milk products was found in studies performed in Turkey. It was also determined that AFM1 levels exceeded tolerance limits of Turkish Aliment Codex were found only in limited number of samples. Both of the producers and the consumers as well as government have important obligations in this subject

Anahtar Kelimeler

Aflatoxin M1, milk products, situation in Turkey

Süt Ve Ürünlerinde Aflatoksin M1 Ve Ülkemizdeki Durum

Öz

Hepatotoksik, nefrotoksik, sitotoksik, karsinojenik ve östrojenik etkiler oluşturmalarına göre gruplandırılan mikotoksinler arasında en fazla incelenenleri aflatoksinlerdir. Süt ve ürünlerinin, aflatoksinin insanlara taşınmasında en önemli gıda grubunu oluşturduğu düşünülmektedir. Bunun da ötesinde süt, yeni doğan yavrunun gelişiminde tükettiği tek gıda maddesidir. Bu yönüyle de anne sütünde ya da ticari süt ve süt ürünlerinde bulunan aflatoksin M toplum sağlığı açısından ciddi riskler taşımaktadır. Bu riski azaltabilmek için gelişmiş ülkeler gıda ve yemlerde bulunması muhtemel aflatoksin B ile süt ve ürünlerinde bulunan aflatoksin B 'in türevi M için maksimum kabul edilebilirlik limitlerini belirlemişlerdir. Anılan limit değerler her ülkenin kendi koşullarına bağlı olarak değişmektedir. Ülkemizde konu ile ilgili yapılmış çalışmalar incelendiğinde, süt ve ürünlerinde değişen oranlarda AFM1 bulunduğu, çok fazla sayıda olmasa da bazı örneklerde Türk Gıda Kodeksi tarafından belirlenmiş yasal sınırların üzerine çıktığı görülmektedir. Bu konuda hem üreticilere, hem tüketicilere hem de yasal mercilere önemli görevler düşmektedir

Anahtar Kelimeler

Aflatoksin M, süt ürünleri, Türkiye'deki durum

Kaynakça

• Çoksöyler, N., Dizdar, G., Korkut, H., Ataman, P. ve Çepni, J. 2005. Türkiye gıda denetim sistemi ve tüketici hakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik
• Kongresi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, sf: 1059-1073, Ankara.
• Bullerman, L.B. 1981. Public health significance of molds and mycotoxins in SONUÇ fermented dairy products. J. Dairy Sci. 64: 2439-2452.
• Ülkemizde konu ile ilgili yapılmış çalışmalar D'Mello, J.P.F. and Macdonald, A.C.M. 1997. Mycotoxins. Animal feed Sci. incelendiğinde, süt ve ürünlerinde değişen oranlarda AFM1 bulunduğu, çok fazla sayıda olmasa da bazı örneklerde Türk
• Gıda Kodeksi tarafından belirlenmiş yasal sınırların üzerine çıktığı görülmektedir. AFM1 süte bulaşması durumunda o sütten üretilen süt ürünlerine de değişen oranlarda geçmektedir. Bu ürünlerin tüketilmesi, toksijenik ve kanserojenik etkileri bilinen AFM1'in kolaylıkla insanların diyetine geçmesi anlamını taşımaktadır. Bu konuda aşağıdaki öneriler yol gösterici olabilir; Tech. 69; 155-166
• Çelik, K. 2001. Küf toksinleri ve hayvan beslemedeki önemi. Türk-Koop Ekin. Yıl:5, Sayı: 17; 62-66.
• Applebaum, R.S., Brackett, R.E., Wiseman, D.V. and Marth, E.H. 1982.
• Aflatoxin: Toxicity to dairy cattle and occurence in milk and milk products a review. J. Food Protect., 45(8); 752-777. Elden, E. ve Tağı, Ş. 2001. Tarımsal ürünlerde mikotoksinlerin önemi. Türk
• Koop, Ekin. Yıl:5, Sayı: 17; 38-43. Galvano, F., Galofaro, V. and Galvano, G. 1996. Occurence and stability of aflatoxin M in milk and milk products: A worldwide review. J. Food Protect. Vol: 59, No: 10, 1079-1090.
• Meerarani, S., Ramadas, P., Padmanaban, V.D. and Nachimuthu, k. 1997.
• Incidence of Aflatoxin M in milk samples around Chennai (Madreas) city. J. Food Sci. Tech. 34(6); 506-508. · Temel bulaşma kaynakları önlenmelidir: Sütün ürünlere işlenmesi sırasında uygulanan proses aşamaları AFM1 içeriğinde belirli oranda azalışlara sebep olsa da M 'in tamamen inaktivasyonu söz konusu değildir. Riski ortadan kaldırmanın tek yolu temel bulaşma kaynaklarının önlenmesidir. Lin, L., Zhang, J., Wang, P., Wang, Y. and Chen, J. 1998. Thin-layer chromotography of mycotoxins and comparison with other chromatographic methods. J. Chromatography A. 815; 3-20.
• Galvano, F., Galofaro, V., Ritieni, A., Bognanno, M., De-Angelis, A. and Galvano, G. 2001. Survey of the occurence of aflatoxin M in dairy products Marketed in Italy: Second year of observation. Food Additives and Contaminants. 18(7); 644-646.
• Moss, M.O. 1998. Recent studies of mycotoxins. J. Applied Microbiology ·
• Gıda Teknolojisi. 7(4); 42-48. Nilüfer, D. ve Boyacıoğlu, D. 2003. Süt ve süt ürünlerinde mikotoksin riski ve analizi. Süt Endüstrisinde Yeni Eğilimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 23 Mayıs, İzmir. Bildiri No.P49. p.419-424. İzmir.
• Alperden İ. 1976. Hayvansal gıda maddeleri ile mamüllerinde mikotoksin araştırmaları ve kalite kontrol esaslarının tespiti. I. Gelişme raporu.
• TÜBİTAK Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü, Beslenme ve Gıda Teknolojisi Ünitesi. Proje No: 2817. 11 s.
• Wiseman, D.W. and Marth, E.H. 1983a. Behaviour of aflatoxin M during manufacture and storage of Queso Blanco and Bakers cheese. J. Food Prot. 46;910-913.
• Stoloff, L. 1980. Aflatoxin M in perspective. J. Food Protect. 43(3); 226
• Rustom, I.Y.S. 1997. Aflatoxin in food and feed: occurence, legislation düzeyi ve çeşitli ısıl işlemlerin AFM1 stabilitesi üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Hansen, T.J. 1990. Affinity column cleanup and direct fluorescence measurement of aflatoxin M in raw milk. J. Food Protect. 53(1); 75
• Demirer, M.A. 1973. Süt ve mamüllerinde AFLM1 ve B1 aranması üzerinde araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg. XX: (2-3) 421-443.
• Barbieri, G., Bergamini, C., Ori, E. and Resca, P. 1994. Aflatoxin M in
• Çoksöyler, N. ve Köşker, Ö. 1980. Süt ve Yemde aflatoksin oluşumu üzerine
• Parmesan cheese: HPLC determination. J. Food Sci. 59(6); 1313- araştırmalar. A.Ü.Z.F. Diploma sonrası Y.O. İhtisas Tez Özetleri Vol.1 s:436-456.
• Mayes, L. and MacDonald, S. 1995. Aflatoxin M in retail milk and milk
• Kardeş, E. 2000. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı birliklere alınan peynirlerde products. CSL Food Sci. Lab. Norwich Research Park, Colney Norwich NR4 7 UQ. aflatoksin B ve M varlığının ve seviyelerinin saptanması. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü., Ankara.
• Stoloff, L., Trucksess, M., Hardin, N., Francis, O.J., Hayes, J.R., Polan, C.E. and Campbell, T.C. 1975. Stability of aflatoxin M in milk. J. Dairy Sci. 58;1789-1793.
• Gürbüz, Ü., Nizamlıoğlu, M., Nizamlıoğlu, F., Dinç, İ. ve Doğruer, Y. 1999.
• Bazı et, süt ürünleri ile baharatlarda aflatoksin B1 ve M1 aranması. Veterinarum. 10(1); 34-41. Creppy, E.E. 2002. Update of survey, regulation and toxic effects of mycotoxins in Europe. Toxicology Letters. 127; 19-28.
• Anonymous 1997. Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete. Sayı
• Kaya, S. 1982. Süt yemi ve çiğ sütte aflatoksin kalıntılarının kromatografik yöntem ile araştırılması. Ankara Univ. Vet. Fak. Derg. 29 (3-4); 443- , Ankara.
• Egmond-Van, H.P., Paulsch., W.E., Veringa, H.A. and Schuller, P.L. 1977. The Dağoğlu, G., Keleş, O. ve Yıldırım, M. 1995. Peynirlerde aflatoksin effect of processing on the aflatoxin M content of milk and milk products. Extrait des Archives de I'institut Pasteur de Tunis. 3-4; 390. düzeylerinin ELISA testi ile araştırılması. İ.Ü. Vet. Fak. Derg. 21(2), 317
• Sarımehmetoğlu, B., Çelik, T.H. ve Özdemir, H. 2000. Pastörize sütlerde
• Wiseman, D.W. and Marth, E.H. 1983b. Heat and acid stability of aflatoxin
• ELISA yöntemiyle AFM1 varlığının ve düzeylerinin saptanması. IV. Ulusal Veteriner Mikrobiyoloji Kongresi Kongre Kitapçığı. Sayfa: 16- 26-28 Eylül, Ankara. Milchwissenschaft. 38;464-466. Wiseman, D.W. and Marth, E.H. 1983c. Behaviour of aflatoxin M in yoghurt
• Oruç, H.H. and Sonal, S. 2001. Determination of aflatoxin M levels in buttermilk and kefir. J. Food Prot. 46;115-118. cheese and milk consumed in Bursa, Turkey. Vet. Human Toxicol. 43 (5); 292-293.
• Blanco, J.L., Dominguez, L., Gomez-Lucia, E., Garayzabal, J.F.F., Goyache, J. and Suarez, G. 1988. Behaviour of aflatoxin during the manufacture, ripening and storage of Manchego-type cheese. J. Food Sci., 53;1373-1376.
• Seyrek, K. 2001. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı birliklerde tüketilen beyaz peynirlerdeki aflatoksin M1 seviyesinin ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) metodu ile saptanması. Vet. Hek. Der. Dergisi. 72(1-2-3-4):55-58.
• Hassanin, N.I. 1994. Stability of aflatoxin M during manufacture and storage of yogurt, yoghurt-cheese and acidified milk. J. Sci. Food Agric. 65; 31-34.
• Yaroğlu, T. 2002. Türk Silahşı Kuvvetleri'ne bağlı birliklerde tüketime sunulan peynirlerde aflatoksin M1 düzeylerinin araştırılması.
• (yüksek lisans tezi). U.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Günsen, U. and Büyükyörük, İ. 2002. Aflatoxins in retail food products in from artificially contaminated milk using ultrafiltration and diafiltration. J. Food Sci. Vol. 60, No. 3; 645-647.
• Bursa, Turkey. Vet. Human Toxicol. 44 (5); 289-290. Dragacci, S. and Fremy, J.M. 1996. Application of imunoaffinity column
• Ayçiçek, H., Yarsan, E., Sarımehmetoğlu, B. and Çakmak, O. 2002. Aflatoxin cleanup to aflatoxin M determination and survey in cheese. J. Food Protection. 59(9); 1011-1013.
• M in white cheese and butter consumed in İstanbul, Turkey. Vet. Human Toxicol. 44(5); 295-296. Saitanu, K. 1997. Incidence of aflatoxin M in Thai milk products. J. Food
• Sarımehmetoğlu, B., Kuplulu, Ö. and Çelik, T.H. 2003. Detection of aflatoxin
• M in cheese samples by ELISA. Food Control. 15; 45-49. Bostan K., Çetin, Ö., Büyükünal, S.K. ve Ergün, Ö. 2003. İstanbul'da satışa
• Lopez, C., Ramos, L., Ramadan, S., Bulacio, L. and Perez, J. 2001.
• Distribution of aflatoxin M in cheese obtained from milk artificially contaminated. Int. J. Food Microbiology. 64;211-215. Choudhary, P.L., Sharma, R.S. and Borkartria, V.N. 1998. Effect of chilling sunulan içme sütü örneklerinde aflatoksin M düzeyleri üzerine bir araştırma. Seyes 2003 Süt Endüstrisinde Yeni Eğilimler
• Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Bidiri no: p50, sayfa 425-428. 22-23 Mayıs 2003, İzmir. and heating on aflatoxin M content of contaminated Indian cow's milk. Egyptian J. Dairy Sci., 26;223-229.
• Özkaya, Ş., Başaran, A., Kaymak, T., Dikmen, O., Kocabey, M., Demirkazık, Bakırcı, İ. 2001. A study on the occurence of aflatoxin M in milk and milk
• G., Altındiş, N. ve Ramis, R. 2002. Türkiye'de üretilmekte olan süt ve peynirlerde Aflatoksin M aranması. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
• Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü. Gıdalarda katkı kalıntı ve bulaşanların izlenmesi II. 80-92. Bursa.. Kendirci, P. ve Altuğ, T. 2003. Kefir ve kefir tanesinde aflatoksin M tayin yönteminin geliştirilmesi ve kontamine sütlerden kefire ve kefir tanelerine aflatoksin M geçişinin araştırılması. Süt Endüstrisinde
• Yeni Eğilimler Sempozyumu, Bildiri Kitabı. Bildiri no: S26; 157-162, İzmir. Deveci, O. and Sezgin, E. 2005. Aflatoxin M1 levels of skim milk powders produced in Turkey. J. Food and Drug Analysis. 13 (2); 139-142.
• Çetin, T., Gürsoy, A., Deveci, O., Sezgin, E. 2005. Ankara piyasasında satışa sunulan kaşar peynirlerinin aflatoksin M içeriklerinin belirlenmesi.
• Gıda Teknolojisi. 9(3); 93-95. Sezgin, E., Deveci, O., Çetin, T. ve Kırımhan, E. 2004. Bazı süt ürünlerinin aflatoksin M düzeyi ve prosesteki değişimi. TUBİTAK projesi.
• TOGTAG-3010 (Basılmamış). Ankara.
• Kırımhan, E., Sezgin, E. ve Deveci O. 2005 Çeşitli ısıl işlemlerin sütün AFM 1 stabilitesi üzerine etkisi. Gıda Teknolojisi. 9(9); 93- 96.
• Ekşi, A., Yurdakul, O., Emiroğlu, M., Güneş, E., Atamer, M., Topal, E., Deveci, Deveci, O. 2003. İnek sütlerinden üretilen yağsız süttozlarının aflatoksin M1 düzeyi ve prosesteki değişimi. Doktora tezi (basılmamış). Ankara
• Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü., Ankara. O. ve Taşdöğen, F. 2005. Gıda Sanayinde Yapısal Değişimler. Türkiye
• Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, sf: 1001-1016, Ankara.
• Kırımhan, E. 2005. Ankara'da satışa sunulan içme sütlerinin aflatoksin M 1 Yoğurt