Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Unvanlarına ve Sınavlarına İlişkin Görüşleri

Yıl 2024, Sayı: 27, 151 - 164, 29.02.2024

Kamil Uygun , Şifa Karabulut

https://doi.org/10.33404/anasay.1422240

Cited By: 1

Öz

İnsanlar saygınlık kazanabilmek, maaşlarında artış yaşayabilmek gibi bazı nedenlerden dolayı mesleklerinde yükselmek istemektedir ve bu da kariyer basamaklarını ortaya çıkarmaktadır. Birçok meslekte olduğu gibi öğretmenlik mesleğinde de kariyer basamakları mevcuttur. Öğretmenler kariyerlerinde yükselmek için bazı sınavlara tabii olmaktadır. Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik unvanlarına ve sınavlarına ilişkin görüşlerini almak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır ve bu doğrultuda çalışma grubunu oluşturan sosyal bilgiler öğretmenlerine yarı yapılandırılmış mülakat formunda yer alan açık uçlu sorular yöneltilerek görüşmeler yapılmıştır. Toplanan veriler içerik analizine tabii tutulmuştur. Araştırmada ulaşılan bulgular dahilinde uzman ve başöğretmenlik sınavları sosyal bilgiler öğretmenlerin çoğunluğu tarafından gereksiz görüldüğü, unvanların verilmesinin amacı kariyer basamakları oluşturma amacıyla veya maaşlarda artış yapma gerekçesi ile böyle bir uygulamanın yapıldığı ve avantajının en çok maaş artışı olduğu gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Kariyer basamaklarında kıdem yılının, akademik başarının dikkate alınması gibi de bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uzman öğretmenlik, başöğretmenlik, kariyer basamakları, sosyal bilgiler.

Social Sciences Teachers' Opınıons on Specıalıst Teacher and Head Teacher Tıtles and Exams

Öz

People want to advance in their profession for some reasons, such as gaining respect and increasing their salaries, and this leads to career ladders. As in many professions, there are career stages in the teaching profession. Teachers are subject to some exams to advance in their careers. In this research, it was aimed to get the opinions of social studies teachers regarding the titles and exams of specialist teaching and head teaching. The phenomenology pattern, one of the qualitative research methods, was used in the study, and in this direction, interviews were conducted by asking open-ended questions in the semi-structured interview form to the social studies teachers who formed the study group. The collected data were subjected to content analysis. Within the findings of the research, it was concluded that specialist and head teacher exams were seen as unnecessary by the majority of social studies teachers, that the purpose of granting titles was to create career ladders or to increase salaries, and that the biggest advantage was salary increase. Some suggestions are also offered, such as taking seniority and academic success into account in career steps.

Anahtar Kelimeler

Specialist teaching, head teaching, career stages, social studies.

Kaynakça

• Aydın, P.İ. (2002). Alternatif okullar. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, N. (2006). Öğretmen liderliğinin geliştirilmesinde müdürün hal ve stratejileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 349-363.
• Canpolat, C. (2011). Öğretmen kariyer basamakları uygulaması ile öğretmen motivasyonu ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Celep, C. (2009). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, M. (2004). Bilgi ve hikmet, enformasyon toplumunun belleği. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Dağlı, A. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 184-197.
• Drucker, P. F. (1994). Yeni gerçekler. (Çev. B. Karanakçı) (4. Baskı.). Ankara: İş Bankası Yayınları.
• Göksoy, S., Sağır, M. ve Yenipınar, Ş. (2014). Öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 443-456.
• Gündoğdu, K. ve Kızıltaş, E. (2008). Kariyer basamaklarında yükselme sistemi ve sınavına ilişkin uzman öğretmen görüşleri. Educational Administration: Theory and Practice, XVI. Eğitim Bilimleri Kongresi, sayı 55, 363-388.
• Güven, Y. (2015). Lider öğretmenlerin okul kültürüne etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karalı, M. A. ve Akıncı Z. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki geleceklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 01-11.
• Kart, C. (2009). Hasan Ali Yücel’den günümüze bilim ve eğitim politikaları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 361, 37-41.
• Kaya, K. (2007). Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kocakaya, M. (2006). Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sisteminin öğretmenler tarafından algılanması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• MEB. (2022). “Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı ve Başöğretmenlik Eğitim Programı” https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_05/13140214_Yonerge_Ek-1.pdf adresinden Erişim Tarihi: 17.04.2023.
• MEB. (2022). “Uzman ve Başöğretmenlik Yazılı Sınav Başvuruları ile Muaf Olanların Başvuruları Başladı.” https://oygm.meb.gov.tr/www/uzman-ve-basogretmenlik-yazili-sinav-basvurulari-ile-muaf-olanlarin-basvurulari-bugun-basladi/icerik/1046 adresinden Erişim Tarihi: 17.04.2023.
• Miles, M, B.,ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Sağ, V. (2004). Öğretmenlerin kariyer geliştirme hakkındaki görüşleri ve öğretmenlik mesleğinin kariyer basamakları halinde düzenlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Seferoğlu, S. (1999). Hizmet içinde meslekî gelişim ve uzaktan eğitim teknolojilerinin kullanılması. birinci uzaktan eğitim sempozyumu bildiriler kitabı, (103-111). Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Eğitim ve Doktrin Komutanlığı. Balgat-Ankara, Aralık 1999, İstanbul.
• Tekışık, H. H. (2004). Öğretmenlik mesleğinin öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılması. Çağdaş Eğitim Dergisi, 311, 3-6.
• Turan, B. (2007). Öğretmenlerin çalışma statülerine göre yeterliliklerinin incelenip, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmelerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Tutum, C. (1976). Personel yönetimi. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.