İlahiyat Eğitimi Alan Öğrenciler İçin Kültür Varlıklarını Koruma Bilincinin Önemi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 29, 51 - 66, 30.09.2024

Işılay Konak , Mine Dilber , Mustafa Kartal

https://doi.org/10.31455/asya.1509751

Öz

Anadolu, bulunduğu stratejik konumu, sahip olduğu verimli toprakları ve sunduğu yaşam olanakları ile tarih boyunca ilgi çekmiş ve pek çok medeniyete yurt olmuştur. Bu medeniyetlerin izleri, çok çeşitli tarihi eserlerde görülebilmektedir. Bu kültür varlıklarının önemli bir grubu, dini mimariyi oluşturan cami ve mescitledir. Ait oldukları zaman ve medeniyetlerin dini, tarihi, sanatsal, teknolojik ve kültürel verilerini yansıtan bu eserler yalnızca mimari açıdan değil, barındırdıkları el yazmaları, duvar levhaları, kalem işleri, çini, alçı, ahşap ve taştan yapılan mihrap, ahşap minber ve kürsüler, pencere, kapı şebekeleri ve kandiller, yer yaygısı olarak kullanılan tekstiller gibi taşınır-taşınmaz eserler açısından da önemlidir. Kültür varlığı niteliğndeki bu eserlerle yakından ilgili olanlar sorumlu din görevlileri, cemaat ve ziyaretçilerdir. Fakat din görevlileri, cami ve mescitlerde bulunan cemaat ve ziyaretçilere ev sahipliği yapan, yönlendiren, bilgilendiren kişiler olarak öncelikli öneme sahiptir. Bu bağlamda ön lisans, lisans ve lisans üstü seviyede ilahiyat eğitimi alan öğrencilerin, taşıdıkları din görevlisi olma ve tarihi dini yapılarda istihdam edilebilme potansiyeli bakımından, kültür varlıklarını koruma bilincine sahip olmalarının önemi büyüktür. Bu çalışmayla sözü geçen potansiyeldeki din görevlilerinin tarihi cami ve mescitlerin sahip olduğu değerleri hakkında bilgilendirilmeleri ve gerekli koruma bilincine sahip olmalarının önemi üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Böylece, görevli olarak kendilerine emanet edilen cami ve mescit gibi kültür varlıklarının ve içlerindeki eserlerin zarar görmeden yaşamasına, sağlıklı olarak devamlılığını sürdürebilmesine ve gelecek nesillere ulaşabilmesine katkı sunmaları amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Kültür Varlığı, Koruma-Onarım, İlahiyat, Koruma Bilinci, Dini Eserler

The Importance of Awareness of Preserving Cultural Heritage for Students Studying Theology

Öz

Anatolia has attracted attention throughout history with its strategic location, fertile lands it has and the life opportunities it offers, and has been a home to many civilizations. Traces of these civilizations can be seen in a wide variety of historical monuments. An important group of these cultural assets is the mosque and masjid, which constitute the religious architecture. These works, which reflect the religious, historical, artistic, technological and cultural data of the time and civilizations to which they belong, are not only architecturally important. In addition, the manuscripts found in them are also important in terms of movable-immovable artifacts such as wall slabs, pencil works, an altar made of tile, plaster, wood and stone, wooden pulpit and lecterns, windows, door networks and oil lamps, textiles used as floor spreads. Those who are closely related to these works of art, which are cultural assets, are responsible religious officials, congregations and visitors. But religious officials are of the first importance as people who host, guide, inform the congregation and visitors in mosques and masjids. In this context, it is of great importance for students receiving theology education at associate, undergraduate and postgraduate levels to have an awareness of protecting cultural assets in terms of their potential to become religious officials and work in historical religious buildings. With this study, it has been tried to focus on the importance of informing potential religious officials about the values of historical mosques and masjids and having the necessary protection awareness. Thus, it is aimed that they contribute to the unharmed survival of cultural assets such as mosques and masjids entrusted to them as officials and the artifacts in them, to maintain their continuity in a healthy way and to reach future generations.

Anahtar Kelimeler

Cultural Property, Protection-Repair, Theology, Awareness of Protection, Religious Artifacts

Kaynakça

• Ademi, Z. (2012). Hayatın dönüm noktalarında din görevlilerinin rolü (Bursa örneği) (Tez No: 319561) [Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Ahunbay, Z. (2009). Tarihi çevre koruma ve restorasyon. YEM Yayınları.
• Asatekin, N. G. (2004). Kültür ve doğa varlıklarımız: neyi, niçin, nasıl korumalıyız? T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Blake, J. (2015). International cultural heritage law. Oxford Press.
• Buys, S., & Oakley, V. (1993). The conservation and restoration of ceramics. Butterworth-Heinemann.
• Caple, C. (2000). Conservatıon skılls: judgment, method and decısıon makıng. Routledge.
• Corr, S. (2000). Caring for conservations: a manuel of preventive & conservation. The Heritage Council.
• Çolak, N. İ. (2015). Kültür ve tabiat varlıklarını koruma hukuku. On İki Levha Yayıncılık.
• Doğru, A. (2008). Din görevlilerinin hizmet alanları ve problemleri (Kayseri ilinde görev yapan vaizler üzerine sosyolojik bir inceleme) (Tez No: 221272) [Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tezleri.
• Emre, M. (2005). Kültürel ve doğal değerlerin korunması. Mimarlar Odası Yayını.
• Erder, C. (1975). Tarihi çevre bilinci. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Günay, R. (2002). Ahşap yapılar, sorun ve çözüm yolları. Birsen Yayınevi.
• İnci A. B. (2018). Klasik devir Türk tezyini sanatlarında desen. Kubbealtı Neşriyatı Yayıncılık.
• K. V. M. G. M. (2024). https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-108411/restorasyon-faaliyetleri.html 12 Ağustos 2024 tarihinde erişildi.
• Kathpalia, Y. P. (1973). Conservation and restoration of archive materials. UNESCO.
• Kuban, D. (1969). Modern restorasyon ilkeleri üzerine yorumlar. Vakıflar Dergisi, (8), 341-356.
• Kuban, D. (2000). Tarihi çevre korumanın mimarlık boyutu: kuram ve uygulama. YEM Yayınları.
• Lennard, F., & Hayward, M. (2006). Tapestry conservation: principles and practice. Butterworth-Heinemann. Oxford.
• Madran, E., & Özgönül, N. (2005). Kültürel ve doğal değerlerin korunması. TMMOB Mimarlar Odası Yayını.
• Özel, S. (1998). Uluslararası alanda kültür varlıklarının korunması. Alkım Yayınları.
• Song, J. (2011). Young-Won Kim (Ed.), Conservation treatment for cultural properties: paintings and written artyfacts., Conservation of Papers and Textiles (s. 7-111). National Research Institute of Cultural Heritage.
• Stolow, N. (1987). Conservati on and exhibitons: packing, transport, storage and environmental consideration. Butterworth – Heinemann.
• Tuncer, O. C. (2010). Korunması gerekli vakıf taşınmazlarının onarımları ve bir öneri. Vakıflar Dergisi, (32), 231-234.
• Tunçer, M., Madran, E., Özgönül, N., Alp, S., & Kılıççöte, N. C., (2012). Mustafa Servet Akbolat (Ed.), Kültürel miras mevzuatı. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Üçer, K. (2015). B. Tanman & G. Tanman (Ed.), Kalemişleri ve restorasyon., Meşk-i İstanbul Yenikapı Mevlevihanesi restorasyonu (2005-2010) (s. 126-133). Gürsoy Grup Kültür Yayınları (6).
• V.G.M. (2024) https://www.vgm.gov.tr adresinden 12 Ağustos 2024 tarihinde erişildi.
• Zakar, L., & Eyüpgiller, K. K. (2015). Mimari restorasyon koruma teknik ve yöntemleri. YEM Kitabevi.