Literacy Skills in Education

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 30, 41 - 66, 29.12.2024

Gürkan Mengüloğul , Bünyamin Sarıkaya

https://doi.org/10.31455/asya.1574908

Öz

The concept/skill of literacy, which goes far beyond the concepts/skills of reading and writing, has begun to be discussed and analyzed in detail in the literature day by day. The definition, types and usage areas of the concept are handled in different ways by researchers. The concept, which was initially integrated and associated with the concepts of reading and writing, has now gained a meaning far beyond this use or relationship. Because literacy comes to the fore as a complex and dynamic phenomenon that differs according to the time, language and geography in which it is handled. In this context, the concept of literacy has become ‘consciousness’, ‘being conscious’, ‘knowing’ and ‘critical thinking’. The concept of literacy is now recognized as a skill and beyond understanding the importance of this skill, each individual is expected to acquire, adopt and develop this skill. One of the fields where literacy, which is associated with many disciplines or fields, is discussed in detail is education. This concept is seen as a process, a basic necessity and a skill like education. Just like education, it is a lifelong process. In this context, the definitions, importance and historical development of the concept of literacy were mentioned in the study. In addition, literacy types such as academic literacy, information literacy, digital literacy, critical literacy, visual literacy, cultural literacy and media literacy are given in detail. At the same time, the place, importance and functions of these literacy types in education are also discussed in the light of the literature.

Anahtar Kelimeler

Literacy, Skills, Education

Eğitimde Okuryazarlık Becerileri

Öz

Okuma ve yazma kavramlarının/becerilerinin çok ötesine geçen okuryazarlık kavramı/becerisi gün geçtikçe alan yazınında daha fazla ele alınmaya ve detaylıca işlenmeye başlanmıştır. Kavramın tanımı, türleri ve kullanım alanları araştırmacılar tarafından farklı şekillerde ele alınmaktadır. İlk zamanlarda okuma ve yazma kavramlarıyla bütünleştirilen ve ilişkilendirilen kavram artık bu kullanımın veya ilişkinin çok ötesinde bir anlam kazanmıştır. Çünkü okuryazarlık; ele alındığı zamana, işlendiği dile ve coğrafyaya göre farklılık gösteren karmaşık ve dinamik bir olgu olarak ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda günümüzde okuryazarlık kavramı “bilinç” , “bilinçli olma” , “bilme” ve “eleştirel düşünebilme” halini almıştır. Okuryazarlık kavramı artık bir beceri olarak kabul edilmekte ve bu becerinin önemini anlamanın ötesinde, her bireyin bu beceriyi kazanması, benimsemesi ve geliştirmesi beklenmektedir. Birçok disiplin veya alanla ilişkilendirilen okuryazarlığın detaylıca ele alındığı alanlardan biri de eğitimdir. Bu kavram eğitim gibi bir süreç, temel bir gereklilik ve beceri olarak görülmektedir. Tıpkı eğitim gibi yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bu bağlamda çalışmada okuryazarlık kavramının tanımlarına, önemine, tarihsel gelişimine değinilmiştir. Bunun yanı sıra akademik okuryazarlık, bilgi okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, eleştirel okuryazarlık, görsel okuryazarlık, kültür okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı gibi okuryazarlık türleri de detaylı bir şekilde verilmiştir. Aynı zamanda bu okuryazarlık türlerinin eğitimdeki yeri, önemi ve işlevleri de alan yazını ışığında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuryazarlık, Beceri, Eğitim

Kaynakça

• Akaydın, Ş., & Çeçen, M. A. (2015). Okuma becerileriyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(177), 183-198. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4139.
• Akşit, F., & Dönmez, B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin medyayı kullanmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 2(1), 32-46.
• Akyol, H. (2015). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Pegem Akademi.
• Alfers, H., & Dison, A. (2000). Tracking students through the system: an investigation into eap students’ progress at Rhodes University. Proceedings of the SAALA.
• Armbruster, B., Osborn, J., & Lehr, F. (2006). A child becomes a reader: Proven ideas from research for parents. National Institute for Literacy.
• Art and Design University of Technology Sydney. (2024). http://www.adobe.co.uk/educatio adresinden 15 Temmuz 2024 tarihinde erişildi.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Ateş, M., & Aşcı, A. U. (2021, 1-3 Eylül). Okuryazarlık kavramı ve eğitimle ilgili okuryazarlık türleri. [Tam metin bildiri]. VII. TURKCESS Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, KKTC.
• Aufderheide, P., & Firestone, C. (1993). Media literacy: a report of the national leadership conference on media literacy. http://www.medialit.org/reading_room/pdf/358_AspenFrwd_Firestone.pdf adresinden 4 Ağustos 2024 tarihinde erişildi.
• Avcı, Y. E. (2021). Eğitimde akademik okuryazarlık. E. Koçoğlu (Ed.), Eğitimde okuryazarlık becerileri- II (s. 41-51). Pegem Akademi.
• Aydın, M. (2014). Toplum kültür eğitim. Gazi Kitapevi.
• Baker, F. W. (2012). Media literacy in the k-12 school. Iste Publishing.
• Bal, M., & Mete, F. (2019). Cultural literacy in mother tongue educa tion: an action research. Qualitative Research İn Education, 8(2), 215-244. http://dx.doi.org/10.17583/qre.2019.4186
• Bamford, A. (2003). The visual literacy white paper. Australia, Director of Visual Arts, Senior Lecturer in Interactive Media.
• Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts. The Journal of Documentation, 57(2), 218-259.
• Behrman, E. H. (2006). Teaching about language, power, and text: A review of classroom practices that support critical literacy. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 49(6), 490-98.
• Bircan, A. (2022). Öğretmenlerin internete yönelik eleştirel okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesinde bilgi ve teknoloji okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Tez No: 714456) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Bleed, R. (2005). Visual literacy in higher education. Educause Learning Initiative, 1(1), 1-11.
• Boughey, C. (2000). Multiple metaphors in an understanding of academic literacy. Teachers and Teaching, 6(3), 279-290.
• Buckingham, D. (2008). Defining digital literacy what do young people need to know about digital media? digital literacies. Concepts, Policies and Practices, 30(1), 73-91.
• Bulut, K. (2020). Çok Kültürlülük ve Çok Kültürlü Eğitim. İ. Kozikoğlu (Ed.). Eğitimde Güncel Yaklaşımlar içinde (ss. 177-201). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Burnett, K., & McKinley, E.G. (1998). Modeling information seeking. Interacting With Computers, 10, 285-302.
• Christensen, L. (2000). Reading, wriling, and rising up. Rethinking Schools.
• CILIP. (2004). Chartered institute of library and information professionals. http://www.cilip.org.uk/get-involved/advocacy/information adresinden 15 Mayıs 2024 tarihinde erişildi.
• Ciğerci, F. M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde dinleme becerilerinin geliştirilmesinde dijital hikâyelerin kullanılması (Tez No: 415878) [Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Comeron, L. (2008). Teaching languages to young learners. Cambridge Universty Press.
• Çelik, G. (2017). Türkçe derslerinde görsel okuryazarlık yoluyla okuma becerilerinin geliştirilmesi: bir karma yöntem çalışması. (Tez No: 481944) [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çiftçi, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin internet için eleştirel okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırılması. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1341-1358. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.501027
• Çubukçu, A., & Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148-174.
• Dal, S. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde eleştirel okuryazarlık uygulamaları: bir eylem araştırması. (Tez No: 312583) [Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Debes, J. (1969). What is ‘visual literacy. ınternational visual literacy association. http://fod.msu.edu/oir/visual-literacy adresinden 13 Nisan 2024 tarihinde erişildi.
• Demir, S., & Deniz, H. (2020). Akademik okuryazarlık ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1366-1379. https://doi.org/10.24106/kefdergi.4008
• Devecioğlu, D. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının eleştirel okuryazarlık açısından incelenmesi. (Tez No: 706754) [Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Doru, N. (2018). Akademik okuryazarlık. M. Öztürk (Ed.), Sosyal bilimlerde etik sorunlar (s. 87-102). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Doyle, C. S. (1992). Outcome mesasures for information literacy within the national education goals of 1990. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED351033.pdf adresinden 3 Nisan 2024 tarihinde erişildi.
• Duran, E., & Ertan Özen, N. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46.
• Dündar, R., & Kızık, M. M. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre kültürel okuryazarlık. International Journal of New Approaches in Social Studies, 7(1), 144-157. https://doi.org/10.38015/sbyy.1227233
• EduGAINS. (2009). Connecting practice and research: critical literacy guide http://www.edugains.ca/resourcesLIT/CoreResources/Critical_Literacy_Guide adresinden 29 Nisan 2024 tarihinde erişildi.
• Edwards, R., Ivanic, R., & Mannion, G. (2009). The scrumpled geography of literacies for learning. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 30(4), 483-499.
• Ekmekçi, V. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde akademik okuryazarlık öğretimine yönelik bir eylem araştırması. (Tez No: 456661) [Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Elkıran, Y. M. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının akademik okuryazarlık düzeyleri ile teknoloji yeterliği öz-değerlendirmeleri arasındaki ilişki. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,19(3), 325-343. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.975296
• Erbaş, Y. H. (2022). Çokkültürlü okuryazarlık. Disipliner okuryazarlık. M. Özden (Ed.), Disipliner okuryazarlıklar (s. 49-60). Anı Yayıncılık.
• Eshet, Y. (2004). Digital literacy: a conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93-106.
• Felten, P. (2008). Visual literacy change. The Magazine of Higher Learning, 40(6), 60-64.
• Ferdman, B. M. (1990). Literacy and cultural identity. Hardvard Educational Review, 60(2), 181-204.
• Ford, S. M. (2010). Visual literacy: how do they do it? undergraduate honor theses. paper 68. http://digitalcommons.usu.edu/honors/68 adresinden 15 Mart 2024 tarihinde erişildi.
• Galician, M. L. (2004). Introduction: high time for disillusioning ourselves and our media: media literacy in the 21st century. American Behavioral Scientist.
• Gemalmayan, R. Y. (2014). Görsel sanatlar eğitiminde görsel okuryazarlık ve temel tasarım öğretimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 95-120.
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. John Wiley.
• Gumus, A., & Ozad, B. (2011). Implication for Media convergence on news learning. Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(1), 125-135.
• Günay, V. D. (2012). Görsel göstergebilim ve imgenin anlamlandırılması. V. D. Günay & A. F. Parsa (Ed.), Görsel göstergebilim: İmgenin anlamlandırılması (s. 11-54). Es Yayınlar.
• Güneş, F. (1997). Okur-yazarlık kavramı ve düzeyleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (36), 499-507.
• Güneş, F. (2000). Okuma yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ocak Yayınları.
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Pegem Yayınları.
• Güneş, F. (2019). Okuryazarlık yaklaşımları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 4(3), 224-246.
• Güney, Z. (2019). Görsel okuryazarlık, bilişsel öğrenme yaklaşımı ve öğretim teknolojisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 867-884. https://doi.org/10.14686/buefad.567480
• Güngör, N. (2013). İletişim kuram ve yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi.
• Güvenç, B. (1979). İnsan ve kültür. Remzi Kitapevi Yayınları.
• Hague, C., & Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum. Futurelab.
• Hirsch, E. D. (2001). Cultural literacy. Houghton Miffin Company.
• Holschuh, J. P. (2019). College reading and studying: the complexity of academic literacy task demands. Journal of Adolescent Adult Literacy, 62(6), 599-604. https://doi.org/10.1002/jaal.876
• Holum, A., & Gahala, J. (2001). Critical issue: using technology to enhance literacy instruction. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED480229.pdf adresinden 15 Nisan 2024 tarihinde erişildi.
• Huvila, İ. (2012). Information services and digital literacy ın search of the boundaries of knowing. Chandos Publishing.
• ICAS. (2002). Academic literacy: a statement of competencies expected of students entering california public colleges and universities. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED469982.pdf adresinden 1 Eylül 2024 tarihinde erişildi.
• İpek, İ. (2003). Bilgisayarlar, görsel tasarım ve görsel öğrenme stratejileri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 68-76.
• Julien, H., & Barker, S. (2009). How high-school students find and evaluate scientific information: a basis for information literacy skills development. Library and Information Science Research, 31(1), 12-17. https://doi.org/10.1016/j.lisr.2008.10.008
• Kafadar, T., & Şan, S. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarına göre kültürel okuryazarlık. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (59), 214-234.
• Kansızoğlu, H. B. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı dersine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486. https://doi.org/10.17051/io.2016.43360
• Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı dersinin Türkçe öğretimiyle birleştirilmesi sürecinde medya okuryazarlığı dersi öğretmenlerinde bulunması gereken yeterlikler (Tez No: 486029) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Karabudak, N. İ. (2022). Dijital görüntü kılavuzu metodunun Türkçe öğretmeni adaylarının görsel okuryazarlık becerisine etkisi (Tez No: 758770) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Karaman, M. K., & Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online, 8(3), 798-808.
• Karataş, K., & Oral, B. (2017). Kültürel değerlere duyarlı eğitime hazır bulunuşluk ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 257-268.
• Kejanoğlu, D. B. (2011). Türk medyasında haberin manipülasyonu ve dezenformasyon. Parşömen Yayınları.
• Kellner, D. (2001). New technologies/new literacies: Reconstructing education new millenium. International Journal of Technology and Design Education, (11), 67- 87.
• Kılıçoğlu Kıvrak, A., Özden, M., & Erbaş, Y. H. (2023). Kültürel okuryazar mıyım? bir ölçek geliştirme çalışması. Kültür Araştırmaları Dergisi, (19), 23-40. https://doi.org/10.46250/kulturder.1334296
• Knobel, H. (1998). Critical literacies in the primary classroom. Rozelle Primary English Teaching Association.
• Kocadaş, B. (2005). Kültür ve medya. Bilig, (34), 1-13.
• Konan, E. (2020). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Tez No: 653288) [Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Korkmaz, Ö., & Yeşil, R. (2011). Medya ve televizyon okuryazarlık düzeyleri ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 110-126.
• Köksal, H. (2010). Türkiye’de tarih öğretimi tartışmalar ve tarih öğretiminde kültür okuryazarlığı. K. Çayır (Ed.), Eğitim, çatışma ve toplumsal barış: Türkiye’den ve dünyadan örnekler (s. 113-121). Tarih Vakfı.
• Kuo, J. (2009). Critical literacy and a picture-book-based dialogue activity in Taiwan. Asia Pacific Education Review, 10(4), 483-494.
• Kurbanoğlu, S., & Akkoyunlu, B. (2001). Öğrencilere bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 81-88.
• Kurt, A., & Kürüm, D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 20-34. https://doi.org/10.20875/sb.92802
• Kurudayıoğlu, M., & Tüzel, S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (8), 283-298.
• Livingston, S. (2021). Academic literacy for deaf postsecondary students through integrated reading and writing instruction. English Language Teaching, 14(6), 1-11. https://doi.org/10.5539/elt.v14n6p1
• Maden, S., Maden, A., & Banaz, E. (2018). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 685-698. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20185537239
• Martin, A. (2005). Digeulit - A European framework for digital literacy: A progress report. Journal of e-Literacy, 2(2), 130-136.
• McLaughlin, M., & Devoogd, G. L. (2004) Critical literacy as comprehension: Expanding reader response. New York: Journal of Adolescent Adult Literacy,48(1), 52-62. https://doi.org/10.1598/JAAL.48.1.5
• MEB. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları ortak metni, https://gorusoneri.meb.gov.tr/ adresinden 02 Şubat 2024 tarihinde erişildi.
• Melanlıoğlu, D. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersinde görsel okumanın yeri. Türk Dili, (2)725, 316-326.
• Merryfield, M. M. (1989). Cultural literacy and African education. Annual Conferance of the African Studies Association.
• Miller, J. D. (1983). Scientific literacy: A conceptual and empirical review. Daedalus, (12), 29-48.
• Naik, M. M., & Padmini. (2014). Importance of infortmation literacy. International Journal of Digital Library Services, 4(3), 92-100.
• Nakilcioğlu, İ. H. (2007, 31 Ocak-2 Şubat). İletişimden bilişime: İnternet kültüründen kesitler. [Tam metin bildiri]. IX. Akademik Bilişim Konferansı, İstanbul, Türkiye.
• Neeley, S. D. (2005). Academic literacy. Pearson Education.
• Newman, M., & Ogle, D. (2019). Visual literacy: reading, thinking, and communicating with visuals. Rowman & Littlefield.
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
• Ochoa, G. G., McDonald, S., & Monk, N. (2018). Open-space learning techniques to teach cultural literacy. Open Cultural Literacy Studies, 2(1), 510-519. https://doi.org/10.1515/culture-2018-0046
• OECD. (2000). Literacy in the information age: final report of the international adult literacy survey. OECD and Statistics Canada.
• OECD. (2021). 21st-century readers: developing literacy skills in a digital world, PISA, oecd publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/a83d84cb-en adresinden 02 Ağustos 2024 tarihinde erişildi.
• Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
• Özbay, M., & Çelik, M.E. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(4), 10-21. https://doi.org/10.16916/aded.15991
• Özbay, M., & Karakuş, E. (2016). Dede Korkut hikâyeleri’nin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından önemi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 21-31.
• Özden, M. (2018). Digital literacy perceptions of the students in the department of computer technologies teaching and Turkish language teaching. International Journal of Progressive Education, 14(4), 26-36. https://doi.org/10.29329/ijpe.2018.154.3
• Özden, M. (2022). 21. yüzyıl öğretmen yeterlilikleri ve okuryazarlıklar. M. Özden (Ed.), Okuryazar mıyım? (s. 1-11). Anı Yayıncılık.
• Özensoy, A. U. (2012). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş sosyal bilgiler dersiyle ilgili öğrencilerin görüşleri. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 187-202.
• Parsa, A. F. (2007). Görsel okuryazarlık: Görselleri̇ okuma değerlendirme ve yaratma süreci. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (2), 111-127.
• Pekman, C. (2011). Avrupa birliğinde medya okuryazarlığı. N. Türkoğlu & M. C. Şimşek (Ed.), Medya okuryazarlığı (s. 37-45). Parşomen Yayıncılık.
• Pettersson, R. (2020). Görüntüleri kullanma. İnfoloji Enstitüsü. https://doi.org/10.1007/978-1-4471-1541-0_6 adresinden 25 Haziran 2024 tarihinde erişildi.
• Pilgrim, J., & Martinez, E. E. (2013). Defining literacy in the 21st century: A guide to terminology and skills. Texas Journal of Literacy Education, 1(1), 60-69.
• Potur, Ö. (2014). Ortaokul Türkçe derslerinde eleştirel okuryazarlık eğitimi (Tez No: 375609) [Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Potur, Ö. (2024). Türkçe derslerinde eleştirel okuryazarlık. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 32-49. https://doi.org/10.16916/aded.07689
• Ribble, M. (2011). Digital citizenship in schools. The International Society for Technology in Education.
• Saatçioğlu, Ö., Özmen, Ö., & Özer, P. S. (2003). Bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesinde kütüphanelerin rolü ve dokuz eylül üniversitesi uygulaması. Bilgi Dünyası, 4(1), 45-63.
• Sarıkaya, B. (2017). Türkçe öğretiminde görsel okuma. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,5(3), 779-796. https://doi.org/10.18506/anemon.298912
• Sarıkaya, B. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık durumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Journal of International Social Research, 12(62), 1098-1107 http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3122
• Seglem, R., & Witte, S. (2009). You gotta see ıt to believe it: Teaching visual literacy in the english classroom. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 53(3), 216-226.
• Semiz, L. (2013). Ortaokul öğrencilerinin medya okuryazarlığı yeterlikleri ve medya okuryazarlığı dersini yürüten öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Tez No: 330425) [Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Smircich, L. (1983). Concepts of culture and organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 28(3), 339-358.
• Stokes, S. (2002). Visual literacy in teaching and learning: A literature perspective’. Electronic Journal for the integration of Technology in Education, 1(1), 10-19.
• Şakiroğlu, Y. (2021). Görsel okuma/görsel sunu ve görsel okuryazarlık becerileriyle ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların analizi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 103-119.
• Şimşek, N. D. (2022). Disipliner okuryazarlık. M. Özden (Ed.), Disipliner okuryazarlıklar (s.1-10). Anı Yayıncılık.
• Tanrıkulu, M. (2022). Coğrafya ve kültür. Pegem Akademi.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486.
• Tezer, H. (2018). Bilgi ekonomisinin gelişimi ve dünya ekonomileri üzerindeki etkisi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1(2), 79-103. https://doi.org/10.35235/uicd.459304 The Association of College and Research Libraries. (2000). Information literacy competency standards for higher education. American Library Association.
• Thoman, E., & Jolls, T. (2008). Medya okuryazarlığı-değişen dünya için ulusal bir öncelik. Amerikalı Davranış Bilimcisi, 48(1), 18-29.
• Topdemir, H. G. (2009). Felsefe nedir? bilgi nedir? Türk Kütüphaneciliği, 23(1),119-133.
• Tuna, G., & Ulu, M. O. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,12(12), 128-141.
• Tunagür, M. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının akademik okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, (87), 435-450.
• Tuncer, A. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri (İzmir örneklemi) (Tez No: 322066) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Türk Dil Kurumu. (2024). https://sozluk.gov.tr Ağustos 2024 tarihinde erişildi.
• Türkkahraman, M., & Tutar, H. (2009). Sosyal değişme, bütünleşme ve çözülme bağlamında toplumda farklı kültür ve anlayışların yeri ve önemi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-16.
• Tüzel, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde medya okuryazarlığı eğitimi (Tez No: 345904) [Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• UNESCO. (2006). Development of information literacy through school libraries in South-East Asian Countries. UNESCO Bangkok.
• UNESCO. (2006). Education for all: literacy for life; EFA global monitoring report. Global Education Monitoring Report Team.
• Uyar, Y. (2007). Türkçe öğretiminde kültür aktarımı ve kültürel kimlik geliştirme (Tez No: 207106) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Venezky, R. L., Wagner, D. A., & Ciliberti, B. S. (1990). Toward defining literacy. International Reading Association. Wasilewska, M. (2017). The power of image nation: How to teach a visual generation. K. Donaghy & D. Xerri (Ed.), The image in English language teaching, (p. 43-50). ELT Council.
• Welsh, T. S. & Wright, M. (2010). Cultural literacy ınformation literacy in the digital age: An evidence-based approach. Chandos Publishing.
• Yalçın, S. K., & Şengül, M. (2007). Dilin iletişim süreci içerisindeki rolü ve işlevleri. Electronic Turkish Studies, 2(2), 749-769. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.105
• Yatkın Bozkurt, Ş., Özen, F., & Altunbay, M. (2020). Küreselleşme, kültürel etkileşim, kültürel okuryazarlık ve eğitim. M. Güçlü (Ed.), Eğitim antropolojisi (s. 142-160). Pegem Akademi.
• Yıldırım, Ö. K, & Yemenici, A. İ. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Afyonkarahisar örneği). Turkish Studies, 15(3), 2303-2316.
• Yıldırım, T. (2016). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenliği öğrencilerinin coğrafya okuryazarlığı algı düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies, 11(14), 847-860.
• Yıldız, A. (2006). Türkiye’de yetişkin okuryazarlığı: yetişkin okur-yazarlığına eleştirel bir yaklaşım (Tez No: 231712) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yordamlı, D. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve bilgi okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No: 648374) [Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Zor, A. (2014). Kültürel okuryazarlık açısından görsel sanatlar dersinin önemi. Ulakbilge, 2(4), 1-13.