İLKOKUL MATEMATİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ SAYI HİSSİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 43, 254 - 278, 29.12.2021

Sitki Çekirdekci Alper Yorulmaz

https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.851683

Öz

Karşılaşılan problemlerin çözümlerine farklı stratejiler ile yaklaşılması, hesaplama durumlarında esnek düşünebilme becerisinin gün geçtikçe önem kazanmasına bağlı olarak sayı hissi becerisinin de önem kazandığı söylenebilir. Sayı hissi, sayıları anlamlandırma, problem çözmeye yönelik stratejiler geliştirme, karşılaştırma yapma, sayısal işlemleri yapmak için prosedür ortaya koymayı, bilgiyi iletme, işleme ve yorumlamayı başarılı bir şekilde sağlayan bir beceri olarak ifade edilebilmektedir. Matematik başarısında önemli olan bu becerinin kazandırılmasına erken dönemlerden itibaren başlanması kavramın kazandırılması açısından önemlidir. Bu çalışmada 2009-2015-2018 ilkokul matematik dersi öğretim programındaki sayılar ve işlemler ile ölçme öğrenme alanı kazanımlarının sayı hissi bileşenlerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemi durum çalışması desenine uygun olarak tasarlanmış, verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada sayı hissi ile ilişkili kazanımların yıllara, sınıf düzeylerine ve sayı hissi bileşenlerine göre karşılaştırmalı analizleri yapılmıştır. Sayı hissi ile ilişkili kazanım sayılarının yıllara göre azaldığı, sayı hissi bileşenlerinin programlarda oransal olarak yer almadığı, yıllara göre dalgalanmalar görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, İlkokul matematik programları, sayı hissi, sayı hissi bileşenleri

INVESTIGATION OF PRIMARY SCHOOL MATHEMATICS CURRICULUMS ACCORDING TO NUMBER SENSE

Öz

It can be said that the skill of number sense has been gaining importance as a result of adopting different strategies to approach the solutions of encountered problems and increasing importance of the ability to think flexibly in situations involving calculation. Number sense can be expressed as the skill that makes it possible to successfully make sense of numbers, to develop strategies to solve problems, to make comparisons, to come up with correct procedures to conduct numerical operations and to convey, process and interpret information. It is important to invest efforts for children to acquire this skill, which is important in mathematics success, at early ages so that they can internalize the skill. In the current study, it was aimed to conduct a comparative analysis of the objectives set in the learning area of numbers and operations in relation to the components of number sense. The study was designed in line with the case study design, one of the qualitative research methods and in the analysis of the collected data, the descriptive analysis method was used. In this regard, the objectives related to number sense were analyzed comparatively according to years, grade levels and the components of number sense. It was found that the objectives related to number sense decrease over the years and that there is no balanced distribution of the components of number sense across the grade levels.

Anahtar Kelimeler

Primary school, primary school mathematics curriculum, number sense, components of number sense

Kaynakça

• Akkaya, R. (2016). An investigation into the number sense performance of secondary school students in Turkey. Journal of Education and Training Studies. 4(2), 113-123.
• Berch, D. B. (2005). Making sense of number sense: Implications for children with mathematical disabilities. Journal of Learning Disabilities, 38(4), 333–339.
• Birgin, O. ve Peker, E. S. (2019). 2018 matematik dersi öğretim programının sayı duyusu bileşenleri bakımından incelenmesi. III. Uluslararası Bilim ve Eğitim Kongresinde sunulmuş bildiri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Birgin, O. ve Peker, E. S. (2020). Türkiye’de sayı duyusu konusunda yapılan çalışmalara ilişkin tematik içerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Advance online publication.
• Burns, M. (2007). Nine ways. Educational Leadership, 65(3), 16-21.
• Chen, P. C., Li, M. N. &Yang, D. C. (2013). An effective remedial instruction in number sense for third graders in Taiwan. New Waves-Educational Research & Development, 16(1), 3-21.
• Cheng, Q. & Wang, J. (2012). Curriculum opportunities for number sense development: A comparison of first-grade textbooks in China and The United States. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 1-52.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches [Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları] (Çeviri. F. I. Bilican). Thousand Oaks, California: Sage.
• Çekirdekçi, S. (2015). İlkokul 4. sınıf öğrencileri için sayı hissi testinin geliştirilerek öğrencilerin sayı hislerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çekirdekci, S., Şengül, S. ve Doğan, M. C. (2016). 4. sınıf öğrencilerinin sayı hissi ile matematik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Qualitative Studies (NWSAQS), 11(4), 48-66.
• Çekirdekci, S., Şengül, S. & Doğan, M. C. (2018). The relationship between number sense and metacognition. International Journal of Eurasia Social Sciences, 9(34), 2465-2481.
• Çekirdekci, S., Şengül, S. ve Doğan, M. C. (2020). 4. Sınıf öğrencilerinin kullandıkları sayı hissi stratejilerinin belirlenmesi. Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, 6(31), 680-695.
• Çetin, H. ve Öztürk, Ş. (2020). İlkokul matematik öğretim programının sayı duyusu temel bileşenlerine göre incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 4(2), 163-180.
• Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K. (2020). Eğitim ve ders kitapları, (Ö. Demirel ve K. Kıroğlu, Ed.). Ders kitabı incelemesi içinde. (ss. 4-13). Ankara: Pegem Yayınları.
• Dehaene, S. (2001). Précis of “The number sense”, Mind and Language, 16, 16–32.
• Emanuelsson, G., Johansson, B., Reys, B. J. & Reys, R. E. (1996). Using a journal to engage teachers in developmental work. Nordic Studies in Mathematics Education, 4, 61-73.
• Feigenson L. & Carey S. (2003). Tracking individuals via object-files: Evidence from infants’ manual search. Developmental Science, 6, 568–584.
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C. Cassell & G. Symon (Eds). Qualitative methods in organizational research: A practical guide. London: Sage Publications
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education (3th ed ). Mc Graw Hill Higher Education. New York.
• Ghazali, M., Rahman, S. A., Ismail, Z., Idros, S. N. & Salleh, F. (2003). Development of a Framework to Assess Primary Students’ Number Sense in Malaysia. The Mathematics Education into the 21st Century Project Proceedings of the International Conference. The Decidable and the Undecidable in Mathematics Education, (p. 83-86). Brno, Czech Republic.
• Greeno, J. G. (1991). Number sense as situated knowing in a conceptual domain. Journal for Research in Mathematics Education, 22(3), 170-218.
• Gülbağcı Dede, H. (2015). İlköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmen adaylarının sayı hissinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Harç, S. (2010). 6.sınıf öğrencilerinin sayı duygusu kavramı açsından mevcut durumlarının analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Hong Kong Matematik Dersi Öğretim Programı, (2017). Mathematics education key learning area curriculum guide (primary 1 – secondary 6). https://www.edb.gov.hk/attachment/en/curriculumdevelopment/renewal/ME/ME_KLACG_eng_draft_2017_04.pdf adresinden edinilmiştir.
• Işık, C. ve Kar, T. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı algılama ve rutin olmayan problem çözme becerilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-72.
• İymen, E. (2012). 8. sınıf öğrencilerinin üslü ifadeler ile ilgili sayı duyularının sayı duyusu bileşenleri bakımından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Japonya Matematik Dersi Öğretim Programı, (2008). Elementary school teaching guide for the japanese course of study: mathematics. http://www.lsalliance.org/wpcontent/uploads/2016/10/Japanese_COS_TeachingGuide_en.pdf adresinden edinilmiştir.
• Jordan, N. C., Glutting, J. & Ramineni, C. (2009). The importance of number sense to mathematics achievement in first and third grades. Learn Individ Differ, 20(2), 82-88.
• Karabey, B., Tunalı, C., Olkun, S. ve Ergut, G. (2019). 2009-2013-2017 ortaokul matematik öğretim programlarının sayı duyusu bileşenlerine göre karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1760-1774.
• Kayhan, A. M. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sayı duyularının; sınıf düzeyine, cinsiyete ve sayı duyusu bileşenlerine göre incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, Ç. (2011). NCTM ilkelerinde ve ilköğretim matematik dersi (1.-5. sınıflar) öğretim programında sayı hissi. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi’nde sunulmuş bildiri (5-8 Ekim), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Markovits, Z. & Sowder, J. (1994). Developing number sense: An intervention study in grade 7. Journal for Research in Mathematics Education, 25(1), 4-29.
• Maryam, A., Mahnaz, E. & Hasan, A. (2011). Comparing the ımpact of number sense on mathematics achievement in both dyscalculia and normal students. Procedia–Social and Behavioral Science, 28, 5-9.
• McIntosh, A., Reys, B. J. & Reys, R. E. (1992). A proposed framework for examining basic number sense. For the Learning of Mathematics, 12(3), 2-8.
• McIntosh, A., Reys, B. J., Reys, R. E., Bana, J. & Farrel, B. (1997). Number sense in school mathematics: Student performance in four countries. Perth, Australia: Mathematics, Science & Technology Education Centre, Edith Cowan University.
• McGuire, P., Kinzie, M. B. & Berch, D. B. (2012). Developing number sense in pre-k with five-frames. Early Childhood Education Journal, 40, 213-222.
• Menon, R. (2004). Elementary school children's number sense. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 57, 1-16.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. London: Sage Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2009). İlköğretim matematik dersi 1-5. sınıflar öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2015). İlkokul matematik dersi (ilkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Oral, B. (2020). Ders kitaplarının öğretim programlarına uygunluğu, (Ö. Demirel ve K. Kıroğlu, Ed.). Ders kitabı incelemesi içinde, (ss. 72-95). Ankara: Pegem Yayınları.
• Purnomo, Y.W., Kowiyah, Alyani, F. & Assiti, S.S. (2014). Assessing number sense performance of Indonesian elementary school students. International Education Studies, 7(8), 74-84.
• Reys, R. (1989). Some Personal Reflections on the Conference on Number Sense, Mental Computation, and Estimation. In J. T. Sowder ve B. P. Schappelle (Eds.), Establishing Foundations for Research on Number Sense and Related Topics: Report of a Conference (pp. 65-66). San Diego, CA: San Diego State University, Center for Research in Mathematics and Science Education.
• Reys, R.E., & D.C. Yang. (1998). Relationship between computational performance and number sense among 6th- and 8th-grade students in Taiwan. Journal for Research in Mathematics Education, 29, 225–37.
• Reys, R., Reys, B., McIntosh, A., Emanuelsson, G., Johansson, B. & Yang, D. C. (1999). Assessing number sense of students in Australia, Sweeden, Taiwan and The United States. School Science and Mathematics, 99(2), 61–70.
• Singh, P. (2009). An assessment of number sense among secondary school students. International Journal for Mathematics Teaching and Learning.1-29.
• Şengül, S., Gülbağcı, H. ve Gerez Cantimer, G. (2012). 6. sınıf öğrencilerinin yüzde kavramı ile ilgili sayı hissi stratejilerinin incelenmesi. The Journal Of Academic Social Science Studies, 5(8), 1055-1070.
• Şengül, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kullandıkları sayı duyusu stratejilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1951-1974.
• Şengül, S. ve Gülbağcı, H. (2013a). 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı hissi ile matematik öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 1049-1060.
• Şengül, S. ve Gülbağcı, H. (2013b). Sayı hissi bileşenlerine ait sınıflandırmaların incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(8). 645-664.
• Şengül, S. ve Özcan, M. (2013). İlköğretim matematik öğretmenlerinin işlemsel tahmin becerilerinin incelenmesi. 12. Matematik Sempozyumu: Toplumda Matematik sunulmuş bildiri, (s. 127-131). Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
• Umay, A., Akkuş, O. ve Duatepe Paksu, A. (2006). Matematik dersi 1-5. sınıf öğretim programlarının NCTM prensip ve standartlarına göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 198-211.
• Van de Walle, J., Karp, K. S. & Bay-Williams, J. M. (2016). İlkokul ve ortaokul matematiği; Gelişimsel yaklaşımla öğretim (S. Durmuş, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Verschaffel, L., Greer, B & De Corte, E. (2007) Whole number concepts and operations, (F. K. Lester, Ed.). Second handbook of research on mathematics teaching and learning, (pp 557–628). Greenwich: Information Age Publishing.
• Yang, D. C. (1995). Number sense performance and strategies possessed by sixth and eighth grade students in Taiwan. (Unpublished Doctoral Dissertation), University of Missouri, Columbia.
• Yang, D. C. (2003). Teaching and learning number sense–an intervention study of fifth grade students in Taıwan. International Journal of Science and Mathematics Education, 1, 115-136.
• Yang, D. (2005). Number sense strategies used by 6th‐grade students in Taiwan. Educational Studies, 31(3), 317-333.
• Yang, D. C. & Hsu, C. J. (2009). Teachıng Number Sense for 6th Graders in Taıwan. International Electronic Journal of Mathematics Education, 4(2), 92-109.
• Yang, D.C., Hsu, C.J. & Huang, M.C. (2004). A study of teaching and learning number sense for sixth grade students in Taiwan. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 407-430.
• Yang, D. C. & Huang, F. Y. (2004). Relationships among computational performance, pictorial representation, symbolic representation, and number sense of sixth grade students in Taiwan. Educational Studies, 30(4), 373-389.
• Yang, D. C. & Li, M. N. (2013). Assessment of animated self-directed learning activities modules for children’s number sense development. Educational Technology & Society, 16(3), 44-58.
• Yang, D. C., Li, M. N. & Li, W. J. (2008). Development of a computerızed number sense scale for 3-rd graders: relıabılıty and valıdıty analysıs. International Electronic Journal of Mathematics Education, 3(2), 110-124.
• Yang, D.C., Li, M.N. & Lin, C.I. (2007). A study of the performance of 5th graders in number sense and its relationship to achievement in mathematics. International Journal of Science and Mathematics Education, 6, 789-807.
• Yang, D. C., Reys, R. E. & Reys, B. J. (2009). Number sense strategies used by pre-service teachers in Taiwan. International Journal of Science and Mathematics Education, 7(2), 383-403.
• Yang, D. & Wu, W. R. (2010). The study of number sense: Realistic activities integrated into third-grade math classes in Taiwan. The Journal of Educational Research, 103(6), 379-392.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.