Catilina Komplosu (MÖ 63) Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2021, Cilt: 9, 283 - 302, 29.06.2021

Muzaffer Demir

Öz

Bu çalışma, bazı Roma vatandaşlarının genel olarak “Catilina Komplosu” olarak adlandırılan, MÖ 63’te Roma’da iktidarı ele geçirmeye yönelik başarısız girişimini yeniden gözden geçirmektedir. Romalı iki yazar, M. Tullius Cicero ve C. Sallustius Crispus, meydana gelen olaylarla aynı dönemde yaşadıklarından komplo süreci ve iktidarı ele geçirmek isteyen katılımcı-lar hakkında ayrıntılı eserler yazmışlardır. Komploya katılanlar bir yandan Roma içinde cinayet ve kundaklamalara başvururken, diğer yandan da Kuzey Etruria’da, planlanan bir zamanda Roma’ya saldıracak bir ordu oluştur-maya başlamışlardır. Konuyla ilgili kaynaklarda komplonun yükü, soylu bir ailenin ahlaksız ve borçlu çocuğu olarak nitelendirilen Catilina’nın liderliği üzerine atılmaktadır. Bize göre, Catilina dışında destek veren pek çok Romalının rolleri de dahil olmak üzere komplonun, çeşitli açılardan açıklanması gerekmektedir. Catilina başta olmak üzere Cicero’nun düşmanı olan liderlerin günah keçisi yapıldıkları ve aslında onların olayların belli bir aşamasından sonra komploya (coniuratio) ve ardından askeri harekata (bellum) zorlandıkları anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Catilina, Cicero, Komplo, Savaş, Roma

Kaynakça

• Bradford E. 1984, Julius Caesar: The Pursuit of Power. New York.
• Eagle E. D. 1949, “Catilina and the Concordia Ordinum”. Phoenix 3/1, 15-30.
• Gruen E. S. 1969, “Notes on the First Catilinarian Conspiracy”. Classical Philology 64/1, 20-24.
• Gruen E. S. 1974, The Last Generation of the Roman Republic. Berkeley.
• Hoffman R. J. 1998, “Review: Sallust and Catiline”. Classical Review 48/1, 50-52.
• Jones F. L. 1938/39, “The First Conspiracy of Catiline”. Classical Journal 34/7, 410-422.
• Kananack C. H. E. 2012, Reconsidering “The Conspiracy of Catiline”: Participants, Concepts, and Termino¬logy in Cicero and Sallust (PhD Thesis). University of Exeter. Exeter.
• Levene D. S. 2000, “Sallust’s ‘Catiline’ and Cato the Censor”. Classical Quarterly 50/1, 170-191.
• MacKay L. A. 1962, “Sallust’s ‘Catilina’: Date and Purpose”. Phoenix 16/3, 181-194.
• Marin P. 2009, Blood in the Forum: The Struggle for the Roman Republic. New York.
• Marshall B. A. 1974, “Cicero and Sallust on Crassus and Catiline”. Latomus 33, 804-813.
• Morgan L. 1997, “'Levi Quidem de re...': Julius Caesar as Tyrant and Pedant”. Journal of Roman Studies 87, 23-40.
• Odahl C. M. 1971, The Catilinarian Conspiracy. New Haven.
• Odahl C. M. 2010, Cicero and the Catilinarian Conspiracy. New York.
• Osmond P. J. 2000, “Catiline in Fiesole and Florence: The After-Life of a Roman Conspirator”. Internati¬onal Journal of the Classical Tradition 7/1, 3-38.
• Pelling C. B. R. 1985, “Plutarch and Catiline”. Hermes 113/3, 311-329.
• Philips E. J. 1976, “Catiline’s Conspiracy”. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 25/4, 441-448.
• Ramsey J. T. 1984, Sallust’s Bellum Catilinae. Oxford.
• Robb M. A. 2010, Beyond Populares and Optimates: Political Language in the Late Republic. Stuttgart.
• Robinso O. F. 1995/6, The Criminal Law of Ancient Rome. Baltimore.
• Salmon E. T. 1935, “Catilina, Crassus and Caesar”. American Journal of Philology 56/4, 302-316.
• Scheidel W. 2007a, “Roman population size: the logic of the debate”. Princeton/Stanford Working Papers in Classics (SSRN Electronic Journal, No: 070706, 2007) 1-37. Kaynak: https://www.princeton.edu/~ pswpc/pdfs/scheidel/070706.pdf
• Scheidel W. 2007b, “A Model of Real Income Growth in Roman Italy”. Historia: Zeitschrift für Alte Gesc¬hichte 56/3, 322-346.
• Seager R. 1964, “The First Catilinarian Conspiracy”. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 13, 338-347.
• Ward A. M. 1977, Crassus and the Late Roman Republic. New York.
• Waters K. H. 1970, “Cicero, Sallust and Catiline”. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 19/2, 195-215.
• Wilkins A. T. 1996, Villain or Hero: Sallust’s Portrayal of Catiline. New York.
• Yavetz Z. 1963, “The Failure of Catiline’s Conspiracy”. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 12/4, 485-499.