Matematik Öğretmeni Adaylarının Silindir Kavramıyla İlgili Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 46 Sayı: 2, 711 - 765, 15.11.2017

Meltem Koçak , Burçin Gökkurt Özdemir , Yasin Soylu

Öz

Bu çalışmada, ilköğretim matematik öğretmeni
adaylarının geometrik cisimler konusunda yer alan silindir kavramıyla ilgili
sahip oldukları pedagojik alan bilgilerini; konu alan bilgisi, öğretim strateji
bilgisi, öğrenciyi anlama bilgisi ve ölçme değerlendirme bilgisi alt
bileşenleri doğrultusunda araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada, nitel
yaklaşıma dayalı durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda çalışmanın
katılımcıları belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemi esas alınmış ve 7 öğretmen
adayı çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmanın verileri yarı-yapılandırılmış
mülakat yardımıyla toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, içerik
analizi ve betimsel analiz teknikleri birlikte kullanılmıştır. Analiz sonucunda
öğretmen adaylarının silindir kavramına yönelik pedagojik alan bilgilerinin
istenilen düzeyde olmadığı özellikle de konu alan bilgileri ve ölçme ve
değerlendirme bilgilerinin yetersiz olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmen
adaylarının öğretim strateji bilgilerine nazaran öğrenciyi anlama bilgilerinin
daha yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geometrik cisimler, silindir, öğretmen adayı, pedagojik alan bilgi

An Investigation the Pedagogical Content Knowledge of Primary Mathematics Prospective Teachers about the Concept of Cylinder

Öz

In this study, it was aimed to investigate the
pedagogical content knowledge of primary mathematics prospective teachers about
the concept of cylinder in the subject of geometric objects in accordance with
the sub-components of subject knowledge, knowledge of teaching strategy,
knowledge of understanding students and measurement and evaluation knowledge.
The case study method based on the qualitative approach was used in the study.
In this context, while determining the participants of the study, the
purposeful sampling method was taken as a basis and 7 prospective teachers were
included in the study. The data of the study were collected using the
semi-structured interview. The content analysis and descriptive analysis
techniques were used together in the analysis of the obtained data. As a result
of the analysis, it was observed that the pedagogical content knowledge of the
prospective teachers about the concept of cylinder was not at the desired level
and especially the subject knowledge and measurement and evaluation knowledge
were insufficient. Furthermore, it was concluded that the prospective teachers’
knowledge of understanding students was more adequate when compared to the
knowledge of teaching strategies.

Anahtar Kelimeler

geometric shapes, cylinder, prospective teacher, pedagogical content knowledge

Kaynakça

• Accascina, G. & Rogora, E. (2006). Using Cabri 3D diagrams for teaching geometry. International Journal for Technology in Mathematics Education, 13(1), 11-22.
• Avgören, S. (2011). Farklı sınıf seviyelerindeki öğrencilerin katı cisimler (prizma, piramit, koni, silindir, küre) ile ilgili sahip oldukları kavram imajı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aygün, B., Baran-Bulut, D., & İpek, A. S. (2013, Mayıs). Sınıf öğretmeni adaylarının eşit işaretine yönelik alan bilgileri ve pedagojik alan bilgileri. 12. Matematik sempozyumunda sunulan sözlü bildiri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Baştürk, S., & Dönmez, G. (2011). Matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin ölçme ve değerlendirme bilgisi bileşeni bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 17-37.
• Battista, M. T. & Clements, D. H. (1996). Students' understanding of three-dimensional rectangular arrays of cubes. Journal for Research in Mathematics Education, 27(3), 258-292.
• Batur, Z., & Balcı, S. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 1308-9196.
• Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8 sınıflar) (2. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ben-Chaim, D. (1989). The role of visualization in the middle school mathematics curriculum. Focus on Learning Problems in Mathematics, 11, 49-60.
• Bukova-Güzel, E., Uğurel, I., Özgür, Z., & Kula, S. (2010). The review of undergraduate courses aimed at developing subject matter knowledge by mathematics student teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2233-2238.
• Butler, S. M., & McMunn, N. D. (2006). A Teacher's Guide to Classroom Assessment: Understanding and Using Assessment to Improve Student Learning. Jossey-Bass, An Imprint of Wiley. 10475 Crosspoint Blvd, Indianapolis, IN 46256.
• Cansız-Aktaş, M. (2014). Nitel veri toplama araçları. M. Metin (Edt.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (337-371). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakmak, Z., Konyalıoğlu, A. C., & Işık, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin konu alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern ve African Journal of Educational Research MAJER,8,28-44.
• Dokumacı Sütçü, N. & Bulut, İ. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerini kullanma düzeylerine ilişkin yeterlik algılarının değerlendirilmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(3),23-45
• Durmuş, S., Toluk, Z., & Olkun, S. (2002, Ekim). Matematik öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin geometri alan bilgi düzeylerinin tespiti, düzeylerinin geliştirilmesi için yapılan araştırma ve sonuçları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi içinde(s.1118-1123). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Ersoy, Y. & Ardahan, H.(2003). İlköğretim okullarında kesirlerin öğretimi-II: tanıya yönelik etkinlikler düzenleme. www.matder.org.tr [14.11.2016].
• Gökbulut, Y. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının geometrik cisimler konusundaki pedagojik alan bilgileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökdal, N. (2004). İlköğretim 8. sınıf ve ortaöğretim 11. sınıf öğrencilerinin alan ve hacim konularındaki kavram yanılgıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökkurt, B.(2014).Ortaokul matematik öğretmenlerinin geometrik cisimler konusuna ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2016a). Matematik öğretmenlerinin matematiksel alan bilgilerinin incelenmesi:prizma örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,16(2),451-482
• Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2016b). Ortaokul matematik öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerinin bazı bileşenler açısından incelenmesi: koni örneği. İlköğretim Online,15(3),946-973
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Erdem, E., Başıbüyük, K. & Soylu, Y. (2015). Investigation of pedagogical content knowledge of middle school prospective mathematics teachers on the cone topic in terms of some components. Journal of Cognitive and Education Research, 1(1), 18-40.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y. & Doğan, Y. (2015). Öğretmen adaylarının geometrik cisimler konusuna ilişkin öğrenci hatalarına yönelik pedagojik alan bilgileri. İlköğretim Online, 14(1), 55-71.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y., & Soylu, C. (2013). Öğretmen Adaylarının Kesirlerle İlgili Pedagojik Alan Bilgilerinin Öğrenci Hataları Açısından İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3).
• Gürbüz, K., & Durmuş, S. (2009). İlköğretim matematik öğretmenlerinin dönüşüm geometrisi, geometrik cisimler, örüntü ve süslemeler alt öğrenme alanındaki yeterlikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-22.
• Gürefe, N. & Kan, A.(2013). Öğretmen adayları için geometrik cisimler konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(2), 356-366, 2013.
• Hashweh, M. Z. (1987). Effects of subject-matter knowledge in the teaching of biology and physics. Teaching and teacher education, 3(2), 109-120.
• Käpylä, M., Heikkinen, J. P., & Asunta, T. (2009). Influence of content knowledge on pedagogical content knowledge: The case of teaching photosynthesis and plant growth. International Journal of Science Education, 31(10), 1395-1415.
• Kılıç, Ç.(2003). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde Van Hiele düzeylerine göre yapılan geometri öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Mıhladız, G. (2007). İlköğretim fen bilgisi öğretiminde portfolyo uygulamasının öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Ortaokul matematik dersi (5,6, 7. ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mitchelmore, M. C. (1997). Children's informal knowledge of physical angle situations. Learning and Instruction, 7(1), 1-19.
• Olkun, S. (2001). Öğrencilerin hacim formülünü anlamlandırmalarına yardım edelim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 1(1), 181-190.
• Olkun, S., & Sinoplu, N. B. (2008). The Effect of Pre-Engineering Activities on 4th-and 5th-Grade Students’ Understanding of Rectangular Solids Made of Small Cubes. International Online Journal Science and Mathematics Education, 8, 1-9.
• Pesen, C. (2003). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Prescott, A., Mitchelmore, M.,& White, P. (2002). Students’ difficulties in abstractingangleconceptsfromphysicalactivitieswithconcretematerial. Proceedings of theAnnual Conference of theMathematics EducationResearchGroup of AustraliaIn corporated Eric Digest (ED 472950).
• Pusey, E. L. (2003). The Van Hiele model of reasoning in geometry: A Literature Review, Unpublished Master’s Thesis, North Carolina: North Carolina StateUniversity, A.B.D.
• Shulman, L.S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher,15(2), 4-14.
• Stake, R.E. (2010). Qualitative research: studying how things work. London: The Guilford Press
• Tahan, Ş. G. (2013). İlköğretim matematik 8 ders kitabı. Ankara: Can Matematik Yayınları
• Tekin-Sitrava, R.& Işıksal-Bostan, M.(2016). The nature of middle school mathematics teachers’subject matter knowledge: the case of volume of prisms. International Journal of Educational Sciences, 12(1), 29-37.
• Tekin-Sitrava, R.& Işıksal-Bostan, M.(2013). In-service mathematics teacher’s mathematical knowledgw for teaching: a case of volume of prism. Paper Presented at Eighth Congress of European Research in Mathematics Education(CERME 8),Turkey.
• Tekin-Sitrava, R.& Işıksal-Bostan, M.(2014). An investigation into the performance, solution strategies, and difficulties in middle school students’ calculation of the volume of a rectangular prism. International Journal for Mathematics Teaching and Learning,2-27
• Terzi, M. (2010). Van Hiele geometrik düşünme düzeylerine göre tasarlanan öğretim durumlarının öğrencilerin geometrik başarı ve geometrik düşünme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Toluk Uçar, Z. (2011). Öğretmen adaylarının pedagojik içerik bilgisi: Öğretimsel açıklamalar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 87-102.
• Tsamir, P., Tirosh, D., & Levenson, E. (2008). Intuitive nonexamples: the case of triangles. EducationalStudies in Mathematics, 69(2),81-95.
• Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17).
• Yemen-Karpuzcu, S., & Işıksal-Bostan, M. (2013). Geometrik cisimler: silindir, prizma, koni, piramit ve kürenin matematiksel anlamı. İÖ Zembat, MF Özmantar, E. Bingölbali, Şandır, H. ve A. Delice (Edt.). Tanımları ve tarihsel gelişimleriyle matematiksel kavramlar, 278-279.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (2014). Case study research: Design and methods. London: Sage