Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi

Yıl 2021, Sayı: 51, 1 - 31, 30.06.2021

Zeher Dilek Öztürk

https://doi.org/10.53444/deubefd.550710

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisini incelemektir. Çalışmada ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı 1. yarıyılında, Denizli ili Merkez ilçesinde bulunan bir devlet ortaokulunda gerçekleştirilmiştir. Çalışmada,  deney grubu 30, kontrol grubu 27 olmak üzere toplam 57 öğrenci yer almıştır. Çalışma 10 hafta sürmüştür. Deney grubunda, probleme dayalı öğrenme yöntemi kullanılmıştır. Kontrol grubunda ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından önerilen Fen Bilimleri öğretim programına göre ders yapılmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak; Buldur, Tatar, Yıldız ve Aydoğdu (2012) tarafından geliştirilen ‘Bilimsel Süreç Becerileri Testi’ kullanılmıştır. Ön test ve son test verilerinin karşılaştırılmasında, bağımlı ve bağımsız gruplar t-testi analiz teknikleri kullanılmıştır. Veriler SPSS 16.00 analiz programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda deney grubu öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri son test puanları ile kontrol grubu öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri son test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Probleme dayalı öğrenme, bilimsel süreç becerileri, fen eğitimi

Kaynakça

• Açıkgöz, K. U. (2003). Aktif Öğrenme (5. Baskı). İzmir: Kanyılmaz Matbaası
• Aka İnce, E., (2012). Asitler ve Bazlar Konusunun Öğretiminde Kullanılan Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin Farklı Değişkenler Üzerine Etkisi ve Yönteme İlişkin Öğrenci Görüşleri. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Akınoğlu, O. & Özkardeş-Tandoğan, R. (2007). The effects of problem-based active learning in science education on students’ academic achievement, attitude and concept learning. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(1), 71-81.
• Arslan Turan, B., 2014. Probleme dayalı öğrenmenin başarıya, öz-düzenleyici öğrenme becerilerine ve akademik özgüvene etkisi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, A. G. ve Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 479-492.
• Ayaz, M. F., Ayaz. N. (2015). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımı ile İlgili Türkiye’de Yapılmış Tezlerin İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 38, 407- 427.
• Aydoğdu, C. (2012). Elektroliz ve pil konularının öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 48-59.
• Aydoğdu, B. Ergin, Ö. (2012). Fen ve Teknoloji Dersi “Kuvvet ve Hareket” Ünitesine Yönelik Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi, Vol.3,1, 49-62. Aydoğdu, B, Tatar, N, Yıldız, E, Buldur, S. (2012). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5 (3), 292-311. Erişim:http://dergipark.gov.tr/akukeg/issue/29346/314037
• Barrows, H. S. and Tamblyn, R. M. (1980). Problem-based learning: An approach to medical education. New York: Springer
• Boud, D., Felletti G. The challenge of problem based learning, 1997- books. Google. Com. (27,09,2017)
• Büyükdokumacı, H., (2012). İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayalı Öğrenmenin (PDÖ) Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.Can, B., Gencer- Savran, A., Yıldırım, C, Bahtiyar, A. Fen öğretiminde probleme dayalı öğrenme (5.,6.,7. Ve 8. Sınıf kazanımlarına yönelik senaryo etkinlikleri), 2016, Pegem A Akademi, Ankara.
• Can, B. ve Şahin Pekmez, E. (2010). Bilimin Doğası Etkinliklerinin İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesindeki Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,27, 113-123.
• Çelik, E., Eroğlu, B., Selvi, M. (2012). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin akademik Başarısı ile Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Kastamonu eğitim Dergisi,20 (1), 187-202.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1997). Fizik Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları.
• Çınar, D., İlik, A. (2007). İlköğretim Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Üst Düzey Düşünme Becerilerine ve Akademik Risk Alma Düzeyine Etkisi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dağyar, M. (2014). Probleme Dayalı Öğrenmenin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Metaanaliz Çalışması. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, M., Arslan Turan, B. (2010). Probleme Dayalı Öğrenmenin Başarıya, Tutuma, Bilişötesi Farkındalık ve Güdü Düzeyine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 55-66.
• Dewey, J. (1933). How We Think: A Restatement of the Relation of Reflective Thinking to the Educative Process. Boston: Heath and Company.
• Dewey, J. (1916). Democracy and education. Teddington: Echo Library
• Divarcı, Ö., F., 2016. Multimedya Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının 8. sınıf Öğrencilerinde Akademik Başarıya, Tutuma ve Kalıcılığa Etkisi: Basınç Konusu. Yüksek lisans tezi. Amasya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Dönmez Usta, N., Kasap G.( 2013). 2000- 2012 Yılları Arasında Türkiye’de Kuvvet Ve Hareket Konusuna Yönelik Yapılan Çalışmalar. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 76-91.
• Duch, B. J., Groh, S. E., & Allen, D. E. (2001). Why problem-based learning? A case study of institutional change in undergraduate education. the power of problem-based learning, Eds: Duch, B. J., Groh, S. E. and Allen, D. E., Sterling, Virginia, 3-11.
• Ergin, Ö., Şahin Pekmez, E., ve Öngel Erdal, S. (2005). Kuramdan Uygulamaya Deney Yoluyla Fen Öğretimi, Dinazor Kitabevi, Birinci Baskı, Kanyılmaz Matbaası, İzmir.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Gallagher, Shelagh A., Stepien, William J., Sher, Beverty T. and Workman, David, (1995). “Implementing Problem-Based Learning in Science Classrooms”. School Science and Mathematics, 95 (3), 136–146.
• Glasser, W. (1993). The Quality School Teacher. New York: Harper Perennial Publisher.
• Hung, W. (2006). The 3C3R Model: A Conceptual Framework for Designing Problems in PBL. The Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, Vol.1, No.1, 55-57
• Hung, W., Jonassen, D. H., & Liu, R. (2012). Encyclopedia of the Sciences of Learning. (N. M. Seel, Ed.)Encyclopedia of the Sciences of Learning. Boston, MA: Springer US. doi:10.1007/978-1-4419-1428-6
• Hmelo-Silver, Cindy E. (2004). “Problem-Based Learning: What and How Do Students Learn?”. Educational Psychology Review,16 (3), 235-266.
• İnel, D. (2012). Kavram Karikatürleri Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Problem Çözme Beceri Algılarına, Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarına ve Kavramsal Anlama Düzeylerine Etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no:313398)
• İnel, D. (2009). Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayalı Öğrenme Yöntemi Kullanımının Öğrencilerin Kavramları Yapılandırma Düzeyleri, Akademik Başarıları ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algıları Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 185- 192.
• Karaöz, M. P. (2008). İlköğretim Fen Ve Teknoloji Dersi "Kuvvet Ve Hareket" Ünitesinin Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımıyla Öğretiminin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerileri, Başarıları Ve Tutumları Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kartal Taşoğlu, A. (2009). Fizik Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Başarılarına, Bilimsel Süreç Becerilerine ve Problem Çözme Tutumlarına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kılınç, A. (2007). Probleme Dayalı Öğrenme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 561-578.
• Korucu, E. N. (2007). Probleme Dayalı Öğretim ve İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin İlköğretim Öğrencilerinin Başarıları Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Lee, H., Bae, S. (2008). Issues in implementing a structured problem- based learning strategy in a volcano unit: a case study, International Journal of Science and Mathematics, 6 ,(4), 655-676.
• M.E.B. (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu(6,7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• M.E.B. (2013). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6,7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• M.E.B. (2015). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6,7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• M.E.B. (2018). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6,7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• Moralar, A., 2012. Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Akademik Başarı, Tutum ve Motivasyona Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Edirne.
• National Research Council (NRC). (1996). National science education standards. https://www.nap.edu adresinden elde edildi. Oskay, Ö. Ö. (2007). Kimya Eğitiminde Teknoloji Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Etkinlikleri. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ostlund, K. L. (1995). Science Process Skills: Assessing Hands on Student Performance California: Addison Wesley.
• Padilla, J. M. & Okey, J. R. (1984). The effects of istruction on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 21 (3), 227-287.Peterson, R. F., ve Treagust, D. F. (1998). Learning to Teach Primary Science through Problem Based Learning. Science Education, 82(2), 215-237.
• Savery, J. R. (2006). Overview of Problem-Based Learning: Definitions and Distinctions. The Interdisciplinary Journal of Problem-based Learning, 1(1), 9-20.
• Savery, J. R. and Duffy, T. M. (1996). Problem based learning: an instructional model and its constructivist framework,http://www.udel.edu/soe/whitson/curriculum/files/Savery_Duffy_PBL _Ait.pdf (22.03.2016).
• Serin, G. (2009). The Effect of Problem Based Learning Instruction on 7th Grade Students’ Science Achievement, Attitude Toward Science and Scientific Process Skills. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu.
• Sifoğlu, N. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Yapısalcı Öğrenme ve Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımlarının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Söyleyici, H., (2018). Probleme dayalı öğrenmenin ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine, tutumlarına ve başarılarına etkisinin incelenmesi: Işık Ünitesi örneği. Yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, .
• Şenocak, E. ve Taşkensengil Y. (2005). Probleme Dayalı Öğrenme Ve Fen Eğitiminde Uygulanabilirliği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 359-366.
• Tan, M. ve Temiz, B.K. (2003). Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Yeri ve Önemi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 89-101.
• Tandoğan, R. Ö. (2006). Fen eğitiminde probleme dayalı aktif öğrenmenin öğrencilerin başarılarına ve kavram öğrenmelerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İzmir.
• Taşkesenligil, Y., Şenocak, E. ve Sözbilir,M. (2008). Probleme Dayalı Öğrenme Teorik Temelleri. Milli Eğitim Dergisi, 177. 50-64.
• Tatar, E. (2007). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Termodinamiğin Birinci Kanununu Anlamaya Etkisi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Tavukçu, K. (2006). Fen bilgisi dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Torp, L. ve Sage.S. (1998). Problems as possibilities: Problem-based learning for K-12 education. USA: Association for Supervision and Curriculum Development. Turan, S. (2009). Probleme dayalı öğrenmeye ilişkin tutumlar, öğrenme becerileri ve başarı arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Temel, S , Morgil, İ . (2007). Kimya Eğitiminde Laboratuarda Problem Çözme Uygulamasının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine Ve Mantıksal Düşünme Yeteneklerine Etkisi. Dokuz EylülÜniversitesiBucaEğitimFakültesiDergisi,(22),.erişim: http://dergipark.gov.tr/deubefd/issue/25429/268296
• Torp, L., and Sage, S. (1998). Problems As Possibilities, Problem Based Learning for K-12 Education, Association for Supervision and Curriculum Development, Virginia, USA.
• Tosun, C. Şenocak , E. Özeken Ö.F. (2013). Probleme dayalı öğrenme yönteminin üniversite öğrencilerinin kimya dersine karşı motivasyonlarına ve bilimsel süreç beceri düzeylerine etkisi. Mersin üniversitesi Eğitim fakültesi dergisi, 9, (3), 99-114.
• Tüysüz, C. , Tatar, E. ve Kuşdemir, M. (2010). Probleme Dayalı Öğrenmenin Kimya Dersinde Öğrencilerin Başarı ve Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(13),48-55.
• Urtekin, A., (2012). İlköğretim 7. Sınıf öğrencilerinin kuvvet ve hareket ünitesinde kullandıkları bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenlerle incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, N., 2010. Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Senaryolarının Çözümünde Deney Uygulamalarının Öğrencilerin Başarısına, Tutumuna ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversite Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. Yıldırım, H., 2011. Probleme dayalı öğrenme ve proje tabanlı öğrenme yöntemlerinin ilköğretim öğrencilerinin başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yurd, M., 2007. İlköğretim 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayalı Öğrenme Yöntemi ile Bil-İste-Öğren Stratejisi Kullanılarak Geliştirilen Bil-İsteÖrnekle-Öğren Stratejisinin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarının Giderilmesine ve Derse Karşı Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Hatay.
• Zimmerman, C. (2007). The development of scientific thinking skills in elementary and middle school. Development review, 27, 172-223.
• Woods, D. (1985). Problem-based learning and problem-solving, Ed: D. Boud, Problem-Based Learning for the Professions, Higher Education Research and Development Society of Australasian, Sydney, 59-66