2018-2019 Öğretim Yılında Güncellenen Öğretmen Yetiştirme Lisans Programının İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 52, 337 - 358, 31.12.2021

Abdullah Çetin , Serkan Ünsal , Ebru Hekimoğlu

https://doi.org/10.53444/deubefd.904931

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı 2018 yılında yenilenen öğretmen yetiştirme lisans programlarının güncellenme nedenlerini, yapılan değişikliklerin olumlu/olumsuz yönlerini, değişikliklerin öğretmen yetiştirmeye katkılarının neler olabileceğini akademisyenlerin görüşleri doğrultusunda belirlemektir. Araştırma olgubilim deseninde yürütülmüş nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Anadolu’da bir üniversitenin eğitim fakültesinde görev yapan 10 gönüllü akademisyen oluşturmuştur. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen yetiştirme lisans programının değişmesine neden olan faktörlerin önceki programdan kaynaklanan sorunlar, politik nedenler ve nitelikli öğretmen yetiştirme arayışı olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenler güncellenen programda seçmeli derslerin sayısının arttırılmasını, eğitim bilimlerinin ön plana çıkarılmasını, uygulamaya yönelik adımların atılmasını olumlu değişiklikler olarak değerlendirirken bazı derslerin programdan çıkarılmasını, ders içeriklerinin net olmamasını, uygulamaya yönelik derslerin azlığını olumsuz olarak değerlendirmektedirler. Akademisyenlere gröre güncellenen öğretmen yetiştirme programından teoriyi pratiğe aktaracak çok yönlü öğretmenlerin yetiştirilmesine katkı sunması beklenmektedir. Bu araştırmadaki akademisyen görüşlerinin yükseköğretim kurumları tarafından öğretmen yetişme programı hazırlarken dikkate alınması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, ,öğretmen yetiştirme, lisans programları

Kaynakça

• Abazaoğlu, İ., Yıldırım, O. ve Yıldızhan, Y. (2016). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 143-160.
• Ada, S. ve Ünal, S. (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayın No:13. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Döner Sermaye İsletmesi Matbaası.
• Akay, C. ve Ültanır, E. (2010). Andragojik temellere dayali kolaylaştirilmiş okuma-yazma eğitimi (KOYE) sürecine yönelik koye eğiticilerinin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 75-88. doi: 10.17860/efd.82884
• Akbar, R.A. (2001). A study of teaching practice of prospective secondary school teachers and development of a teaching practice model. Un published PhD Thesis. Rawalpindi Arid Agricultural University
• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Turkish Studies, 8(12), 15-28.
• Akyüz, Y.(2001). Başlangıçtan 2001’e Türk Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Alter, J. ve Coggshall, J. G. (2009). Teaching as a clinical practice profession: İmplications for teacher preparation and state policy. NYCC/TQ Center Teaching as a Clinical Practice Profession.1-12.
• Aslan, N. (2015). Öğretmenliğin meslek olarak seçilmesinde etkili olan temel unsurlar. International Journal of Social Science, 37 (1), 53-64. Doi: http://dx.doi.org/ 10.9761/ JASSS2958.
• Atav, E. ve Sönmez, S. (2013). Öğretmen adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 1, 1- 13.
• Aydın, A. (1998). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması ve öğretmen yetiştirme sorunu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(3), 275-286.
• Aydın, A., Sarıer, Y., Uysal, Ş., Aydoğdu Özoğlu, E. ve Özer, F. (2014). Türkiye’de öğretmen istihdamı politikalarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4), 397-420. doi: 10.14527/kuey.2014.016.
• Bahar, H. H. (2006). KPSS puanlarının akademik başarı ve cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 31(140), 68-74.
• Baki, A. (2010). Öğretmen eğitiminin lisans ve lisansüstü boyutlardan değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 15-31.
• Baştürk, R. (2008). Fen ve teknoloji alanı öğretmen adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavı başarılarının yordanması. İlköğretim Online, 7(2), 323-332.
• Berg L. B ve Lune, H. (2015) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Çev. Ed. H. Aydın) Ankara: Eğitim Yayınevi
• Berg, B.L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences. Boston: Ally and Bacon.
• Berk, Ş. (2014). Hayat ağacının toprağı: Eğitim. Kamuda sosyal politika, 29, 101-106.
• Boudersa, N. ( 2016 ). The importance of teachers’ training and professional development programs in the Algerian educational context: Toward informed and effective teaching practices, Expériences Pédagog iques, http://exp-pedago.ens-oran.dz.
• Center for Education National Research Council (2001). Educating Teachers of Science, Mathematics, and Technology. Washington: Natıonal Academy Press.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Çeviri Ed. M. Bütün & S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 69–73.
• Çetin, A. (2017). Özel dershanelerden resmi okullara atanan ilköğretim fen bilimleri öğretmenleri üzerine bir durum çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova üniversitesi, Adana.
• Darling H., L. (2000), Teacher quality and student achievement: A review of state policy evidence. Education Policy Analysis Archives, 8(1), 1-44.
• Demir, Ö ve Acar, M. (1996). Sosyal bilimler sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları
• Dinç, E. ve Doğan, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretim programı ve uygulanması hakkında öğretmen görüşleri. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-49.
• Doğanay, A (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(161), 332-348.
• Duran, H. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının “Öğretmenlik Uygulaması” üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 207-221.
• Eraslan, L. (2006) Öğretmenlik mesleğine girişte kamu personeli seçme sınavı (KPSS) yönteminin değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences 1(1), 1- 31.
• Erdem, A. R. (2013). “Türk Eğitim Tarihi” dersinin öğretmen adaylarının eğitimi açısından önemi. M. Aydın (Ed.), Prof. Dr. Önder Göçgün’e Armağan içinde (s. 441–474). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yayınları.
• Erdem, A. R. (2015). Türkiye’deki öğretmen yetiştirmenin [a], [b], [c]’si. Journal of Teacher Education and Educators, 4(1), 16-38.
• Ergün, M. (1987). Türkiye’ de öğretmen yetiştirme çalışmalarının gelişmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 10-18.
• Gerek, Ö. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programı hakkındaki görüş değerlendirme ve yeterlilikleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gömleksiz, M. N. (2004). Öğretmenlik mesleğinin nitelikleri. M. Taşpınar (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 152). Elazığ: Üniversite Kitabevi.
• Grossman, P. ve McDonald, M. (2008). Back to the future: Directions for research in teaching and teacher education. American Educational Research Journal, 45 (1), 184–205.
• Guerriero, S. (2017). Pedagogical knowledge and the changing nature of the teaching profession, OECD Publishing, Paris http://dx.doi.org/ 10.1787/9789264270695 adresinden 04.04.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Gujjar, A. A., Naoreen, S.S. ve Bajwa, M.J. (2010). Teaching practice: Problems and ıssues in Pakistan. International Online Journal of Education, 2 (2), 339-361.
• Guskey, T. R. (2002). Professional development and teacher change. Teachers and Teaching: Theory and practice, 8(3), 381-391.
• Gülersoy, A. E. (2010). Eski ve yeni 9-10. sınıf coğrafya öğretim programlarının değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 163-173.
• Hanushek, E.A., Kain, J. F. ve Riykin, G.(1998). Teachers schools and academic achievement, NBER Working Paper Series, No. 6691, National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA.
• Hargreaves, L. (2009). The status and prestige of teachers and teaching. In. L.J. saha And A.G.
• Ingersoll, R.M. ve Perda, D.(2008). The status of teaching as a profession. Schools and Society: A Sociological Approachto Education. 12, 106-118.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2012). Educational research quantitative, qualitative and mixed approaches. London: SAGE.
• Karslı, M.D. ve Güven, S.(2011). Öğretmen yetiştirme politikaları. S. A. Kilimci (Ed.) Türkiye'de öğretmen yetiştirme içinde (s.53-83). Ankara: Pegem Akademi.
• Kazu, İ.Y. ve Yenen, E.T. (2015) Öğretmen yetiştirme sisteminde öğretmenlik uygulamalarının temel alındığı bir model önerisi. Researcher: Social Sciences Studies (RSSS), 5, 26–34.
• Kilimci, S. A.(2011). Türkiye'de öğretmen olmak. S. A. Kilimci (Ed.) Türkiye'de öğretmen yetiştirme içinde (s. 117-132). Ankara: Pegem Akademi.
• Köktaş, S., K. (2003). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Nobel Yayınları.
• MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. S. Turan) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. (2nd Edition). California: SAGE Publications.
• Muñoz, M. A. ve Prather, J. R. (2011). Exploring teacher effective nessusing hierarchical linear models: Student and classroom-level predictors and cross-year stability in elementary school reading. Planning and Changing, 42(3-4), 241-273.
• Nwanekezi, A. U., Okoli, N. J. ve Mezieobi, S. A. (2011). Attitude of student teachers towards teaching practice in the Universityof Port Harcourt, Rivers State, Nigeria. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies, 2(1), 41-46.
• Oğuz, A. (2004). Okul Deneyimi I dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 141-163.
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı: Temeller, ilkeler ve sorunlar (Çev. Ed. Asım Arı). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Seta Analiz, 17(26), 5-35.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Çeviri Ed. M. Bütün & S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sağlam, M.(2011).Türk eğitim sisteminde ve öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve program geliştirme çalışmaları. S. A. Kilimci (Ed.). Türkiye'de öğretmen yetiştirme içinde (s.137-179) . Ankara: Pegem Akademi.
• Saylan, N. (2013). Sürekli değişen öğretmen yetiştirme sistemi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 9-17.
• Seferoğlu, S. S. (2007). İlköğretim bilgisayar dersi öğretim programı: Eleştirel bir bakış ve uygulamada yaşanan sorunlar. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 29, 99-111.
• Seferoğlu, S. S. (Kasım, 2009). Yeterlikler, standartlar ve bilişim teknolojilerindeki gelişmeler ışığında öğretmenlerin sürekli mesleki eğitimi. Eğitimde Yansımalar: IX Türkiye’nin Öğretmen Yetiştirme Çıkmazı Ulusal Sempozyumu (s. 204-217). Başkent Üniversitesi ve Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı. Ankara.
• Seggie F. N ve Bayburt, Y. ( 2015). Nitel araştırma, yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sılverman, D. (2005). Doing qualitative research: A practical handbook. London: Sage Publication
• Şendağ, S. ve Gedik, N. (2015). Yükseköğretim dönüşümünün eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme sorunları: Bir model önerisi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5 (1),72-91.
• Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: Modern bir söylem ve retorik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 63–82.
• Tangülü, Z., Karadeniz, O. ve Ateş, S. (Mayıs, 2010).Cumhuriyetten günümüze ilköğretime öğretmen yetiştirme. 9.Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s.1056-1060). Elazığ.
• Türk Dil Kurumu (2019). Türk Dil Kurumu İnternet Sitesi (http://tdk.gov.tr), Erişim Tarihi: 10.05.2019 Ünsal, S ve Korkmaz F, (2018). Eğitim ve sosyoloji ilişkisi. S. Ünsal ve A. Çetin (Ed.). Eğitim Sosyolojisi içinde (s. 35-58). Ankara: Nobel
• Ünsal, S., Çetin, A., Korkmaz, F. ve Aydemir, M. (2019). The change in the curricula: Teachers’ perceptions. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergis 48(1), 624-661.
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 63-78.
• Wright, S.P., Hornand, S.P. ve Sanders, W. L. (1997). Teacher and classroom context effects on student achievement: Implications for teacher evaluation. Journal of Personnel Evaluation in Education, 11, 57-67.
• Yaman, E.,Yaman, H. ve Eskicumalı, A. (2001). Öğretmenlik mesleğinin sosyo-ekonomik statüsü. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 53-68
• Yıldırım, A. (2011). Öğretmen eğitiminde çatışma alanları ve yeniden yapılanma. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-17.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 503-522.
• Yurdakal, H.İ. (2018). Değişen sınıf öğretmenliği lisans program içeriğinin incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (29), 1483-1499.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Meteksan.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2018, 2020). Öğretmen yetiştirme lisans programları. www.yok.gov.tr adresinden 10.05.2019 tarihinde erişilmiştir.