Öz
Türk mutfak kültüründe biri etten, diğeri tatlı besinlerden yapılan iki tür sucuk bulunmakta ve Türkçede bu iki tür yiyeceği karşılayan iki farklı sucuk sözü kullanılmaktadır. Bunların dışında Türkiye Türkçesi ağızlarında su ve suç kelimelerinden türemiş sucuk ve suçuk- isim ve fiilleri bulunmaktadır. Et, pirinç gibi gıdaların baharatla karıştırılması ve kurutulmuş bağırsağa doldurulmasıyla üretilen sucuk, Kuman Türkçesinde “bağırsak” anlamında kullanılan sucuk (< suç-u-k) sözünden gelmektedir. Tatlı gıdalar için kullanılan sucuk sözü ise sütsig (< süt+si-g) > sücig > sucuk gelişmesinden kaynaklanmaktadır. Zaman içinde sesteş olan bu kelimelerin hem yapısı hem de anlamı birbirinden farklıdır. Süçig sözü, Türk dilinin tarihî dönemlerinde “tatlı içecek ve yiyecek, içki” gibi anlamlarda kullanılmıştır. Et sucuğu için de Türk dilinin tarihî ve çağdaş kollarında kullanılan erişki / irişki, kolbasa gibi bazı kelimeler görülmektedir. Türk mutfak kültürünün iki farklı zenginliğini yansıtan bu gıdalar gibi, sucuk sözü de komşu kültürlere aktarılmıştır.
Kaynakça
- NİŞANYAN, Sevan (2002). Sözlerin Soyağacı Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, İstanbul: Adam Yayınları.
- ÖGEL, Bahaeddin (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş IV, Ankara: KB Yayınları.
- ÖGEL, Bahaeddin (1981). “Türk Mutfağının Gelişmesi ve Türk Tarihi Gelenekleri”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri 31 Ekim – 1 Kasım 1981, Ankara: KTB Yayınları, s. 15-18.
- SARI, Nil (1982). “Osmanlı Sarayında Yemeklerin Mevsimlere Göre Düzenlenmesi ve Devrin Tababetiyle İlişkisi”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri 31 Ekim – 1 Kasım 1981, Ankara: KTB Yayınları, s. 245-255.
- SEVORTYAN, E. V. (1978). Etimologiçeskiy Slovar Tyurskih Yazıkov Obşçetyurskie i mejtyurskie osnovı na bukvı “B”, Moskva: Akademie Nauk SSSR İnstitut Yazıkoznaniya
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 14 Sayı: 27 |
