3., 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Temel Becerileri Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 67, 0 - 0, 15.12.2016

Bulent Aydogdu

Öz

Problem durumu: Bilimsel süreç becerileri, öğrenmenin
kalıcı ve yaşamda kullanılır olmasını sağlar. Bilimsel süreç becerilerini
kazanan öğrenciler bilimsel bir araştırmanın nasıl yapıldığını anlar ve
karşılaştıkları sorunları bilimsel yöntemler kullanarak çözebilirler. Bu
nedenle, öğrencilere bilimsel süreç becerilerini kazandıracak ortamların
sunulması son derece önemlidir. Temel beceriler üst düzey becerilerin temelini
oluşturmaktadır. Başka bir ifadeyle; temel becerilerin öğrenilmesi üst düzey
bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi için ön koşuldur. Bu nedenle, temel
becerilerin öğrencilere kazandırılması son derece önemlidir. Bu becerilerin
ilköğretim öğrencilerine hangi düzeyde kazandırıldığı ve bu beceriler üzerinde
hangi değişkenlerin etkili olduğu, araştırılması gereken konular arasında yer
alır.

Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, 3., 4. ve 5.
sınıf öğrencilerinin temel beceri düzeylerini belirlemek ve bu beceri
düzeylerini öğrencilerin cinsiyetine, sınıf düzeyine, yaşadıkları yere ve
okulun bulunduğu sosyo-ekonomik çevreye göre incelemektir. Ayrıca, öğrencilerin
temel beceri düzeyleri ile fene yönelik başarı puanları arasındaki ilişkiyi
belirlemektir.  

Araştırmanın Yöntemi: Çalışma tarama modeline göre
tasarlanmıştır. Çalışmaya 3., 4., ve 5. sınıf düzeyinden toplam 1272 ilköğretim
öğrencisi katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin demografik özellikleri
incelendiğinde, 3.sınıftan 472 öğrenci, 4. sınıftan 352 öğrenci ve 5. sınıftan
448 öğrenci olmak üzere toplamda 625 erkek ve 647 kız öğrenciden oluştuğu
görülmektedir. Ayrıca, çalışmaya katılan öğrencilerin, 18 farklı köyde yer alan
18 okuldan 312 öğrenci, 18 farklı kasabada yer alan 18 farklı okuldan 308
öğrenci, 6 farklı ilçede yer alan 18 farklı okuldan 318 öğrenci ve şehir
merkezinde yer alan 18 farklı okuldan 336 öğrenci olacak şekilde dağılması
sağlanmıştır. Buradaki amaç, öğrencilerin temel beceri puanları üzerinde kırsal
ve merkezin etkisini daha net görebilmek içindir. Ayrıca, öğrencilerin
örnekleme seçiminde okulların bulunduğu sosyo-ekonomik düzeyin az, orta ve
yüksek şeklinde çeşitli düzeylerde olmasına dikkat edilmiştir. Çalışmada veri
toplama aracı olarak “Temel Beceri Ölçeği (Test of Basic Process Skills-BAPS)” kullanılmıştır. Temel Beceri
Ölçeği, Padilla, Cronin ve Twiest (1985) tarafından geliştirilmiş ve
Türkçeye Aydoğdu ve Karakuş (2015) tarafından uyarlanmıştır. Temel Beceri
Ölçeği, gözlem, sınıflama, çıkarım yapma, ölçme, tahmin ve iletişim kurma
becerilerinin her birine yönelik altışar sorudan ve toplamda 31 sorudan oluşan
çoktan seçmeli bir ölçektir.  Aydoğdu ve
Karakuş (2015) Temel Beceri Ölçeğinin uyarlanması çalışmasında, dil geçerliği
için öncelikle ölçeği uzmanlar tarafından Türkçeye çevrildiğini
belirtmişlerdir. Araştırmacılar, üç uzman çevirisinin ortak noktaları dikkate
alarak ortaya çıkan Türkçe taslak ölçekte yer alan maddelerin bir dil uzmanı
tarafından tekrar İngilizceye çevrildiğini belirtmişlerdir. Sonuç olarak
araştırmacılar ölçeğin orijinali ile İngilizceye tekrar çevrilmiş halini
karşılaştırılarak ölçeğe son halini verilmişlerdir. Araştırmacılar, ölçeğin
orijinali ile İngilizceye tekrar çevrilmiş hali arasındaki uyuşum yüzdesinin
0.92 olduğunu belirtmişlerdir. 
Araştırmacılar, temel beceri ölçeğinin başlangıçta 36 maddeden
oluştuğunu geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda 31 maddeye düştüğünü
belirtmişlerdir. 31 maddelik temel beceri ölçeğinin beşi gözlem, beşi
sınıflama, beşi ölçme, altısı tahmin, beşi çıkarım yapma ve beşi iletişim yapma
olmak üzere dağılmıştır. 31 maddelik temel beceri ölçeğinin KR-20 değeri 0.83
olarak hesaplanmıştır.

Araştırmanın Bulguları: Araştırma bulguları, ilköğretim
öğrencilerinin temel beceri düzeylerinin istenen düzeyde olmadığını
göstermiştir. Ayrıca bulgular, ilköğretim öğrencilerinin temel becerilerinin
cinsiyetlerine göre anlamlı farklılaşmadığını ancak kız öğrencilerin daha
yüksek aritmetik ortalamalara sahip olduğunu göstermiştir. Bir diğer bulgu ise,
ilköğretim öğrencilerinin temel becerilerinin sınıf düzeylerine göre anlamlı
farklılaştığıdır. Bu anlamlı farklılıkların ise genelde üst sınıflar lehine
olduğu görülmüştür. Bunların yanı sıra, elde edilen bulgular incelendiğinde
daha üst düzey sosyo-ekonomik okul çevresinden gelen öğrencilerinin düşük
sosyo-ekonomik okul çevresinden gelen öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı
olacak şekilde daha yüksek temel beceri düzeylerine sahip oldukları
görülmüştür. Bir diğer bulguda ise, 
merkezdeki öğrencilerin kırsaldaki öğrencilere göre istatistiksel olarak
anlamlı olacak şekilde yüksek temel beceri puanlarına sahip olduklarını
göstermiştir.  Bunlara ilaveten,
ilköğretim öğrencilerinin temel beceri düzeyleri ile fene yönelik akademik
başarı puanları arasında orta düzey pozitif bir ilişkinin (r = 0.598) olduğu
belirlenmiştir. 

Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonuçlarına göre, ilköğretim
öğrencilerinin temel beceri düzeylerinin istenen düzeyde olmadığı görülmüştür.
İlkokul öğrencilerinin temel becerilerini istenen düzeye getirebilmede
öğretmenlerin büyük rolü vardır. Bu anlamda öğretmenlere daha fazla görev
düşmektedir. Ayrıca elde edilen sonuçlardan, ilköğretim öğrencilerinin temel
becerilerinin cinsiyetlerine göre anlamlı farklılaşmadığını ancak kız
öğrencilerin daha yüksek aritmetik ortalamalara sahip olduğu görülmüştür. Bir
diğer sonuç ise, ilköğretim öğrencilerinin temel becerilerinin sınıf
düzeylerine göre anlamlı farklılaştığıdır. Bu anlamlı farklılıkların ise
genelde üst sınıflar lehine olduğu görülmüştür. Bu anlamlı farklılıklar ise
öğrencilerin bilişsel gelişimden kaynaklanmış olabilir. Bunların yanı sıra, elde
edilen sonuçlar incelendiğinde daha üst düzey sosyo-ekonomik okul çevresinden
gelen öğrencilerinin düşük sosyo-ekonomik okul çevresinden gelen öğrencilere
göre istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde daha yüksek temel beceri
düzeylerine sahip oldukları görülmüştür. Bu durumda özellikle düşük
sosyo-ekonomik düzeydeki okulların özellikle öğrencilerin temel becerilerini
geliştirecek şekilde daha çok desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bir
diğer sonuç ise,  merkezdeki öğrencilerin
kırsaldaki öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde yüksek
temel beceri puanlarına sahip olmalarıdır. Bu sonuca dayalı olarak özellikle
kırsaldaki okulların fizik durumlarının (fen laboratuvarı, ders araç-gereçleri
vb.) daha iyi desteklenmesi sağlanabilir. Bunlara ilaveten, ilköğretim
öğrencilerinin temel beceri düzeyleri ile fene yönelik akademik başarı puanları
arasında orta düzey pozitif bir ilişkinin (r = 0.598) olduğu belirlenmiştir. Bu
sonuçlara dayalı olarak ilköğretim öğrencileri ne kadar çok temel beceri
düzeyine sahip olurlarsa o kadar fene yönelik olarak akademik başarılarının
artacağı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

ilköğretim öğrencileri, fen bilimleri dersi, bilimsel süreç becerileri, fene yönelik akademik başarı.

A Study on Basic Process Skills of Turkish Primary School Students

Öz

Purpose: The purpose of this study was to find out primary school students’ basic process skills (BPSs) in terms of select variables. In addition, this study aims to investigate the relationship between BPSs and academic achievement. Research Methods:  The study had a survey design and was conducted with 1272 primary school students. The study data were obtained from the “Test of Basic Process Skills—BAPS.” BAPS was originally developed by Padilla, Cronin and Twiest (1985) and adapted to Turkish by Aydogdu and Karakus (2015). Findings: The results indicated that the BAPS scores of primary school students are not at a satisfactory level. Moreover, results indicated that the BAPS scores of primary school students were higher among the upper grades than the lower grade levels. Other results indicated that the BAPS scores of primary school students were higher among students coming from better socio-economic levels than those with low level socio-economic backgrounds. Furthermore, the BAPS scores of primary school students were higher among primary school students in urban areas than those living in rural areas. Finally, the results indicated that a positively significant relationship was found between primary school students’ basic process skills and achievement in science courses. Implications for Research and Practice: Teachers have the great responsibility to develop the BPSs of students. The socio-economic levels of students must be taken into account during in-class activities that are the focus of BPSs. The results suggest that the more BPSs primary school students acquire, the more academically successful they will be.

Anahtar Kelimeler

primary school students science course science process skills academic achievement towards science course

Kaynakça

• Abruscato, J. (2000). Teaching children science. A Discovery Approach (5th Ed.). USA: A Person Education Company.
• Akdeniz, A.R. (2006). Problem çözme, bilimsel süreç ve proje yönteminin fen eğitiminde kullanımı [The use in science teaching of problem solving, science process skills and project method]. S. Çepni (Eds.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi içinde [Science and technology teaching from theory to practice] (pp.107-133). Ankara: Pegema Company.
• Bybee, R. W., & DeBoer, C. E. (1993). Research on goals for the science curriculum. In: Gabel (Eds.), Handbook of research on science teaching and learning. (pp. 357-387). National Science Teachers Association, New York: USA.
• Arslan, A. (1995). İlkokul ogrencilerinde gozlenen bilimsel beceriler [Science process skills observed in primary school students]. (Unpublished Doctorate Thesis), Hacettepe University, Ankara.
• Aydogdu B (2006). İlkogretim fen ve teknoloji ogretiminde bilimsel surec becerilerini etkileyen degiskenlerin belirlenmesi [Identification of variables effecting science process skills in primary science and technology course]. (Unpublished Master Thesis). Dokuz Eylul University, İzmir.
• Aydogdu, B. (2015). The investigation of science process skills of science teachers in terms of some variables. Educational Research and Reviews (ERR). 10 (5), 582-594. DOI:10.5897/ERR2015.2097.
• Aydogdu, B. & Karakus, F. (2015). İlkokul ogrencilerine yonelik temel beceri olceginin turkceye uyarlama calismasi [The adaptation study to Turkish of basic process skills scale towards primary students]. MAE University Journal of Education Faculty, 2015(34), 105 -131.
• Bilgin, I. (2006). The effects of hands-on activities incorporating a cooperative learning approach on eighth grade students‟ science process skills and attitudes toward science. J. Baltic Sci. Educ. 1:27- 36.
• Bybee, R. W., & DeBoer, C. E. (1993). Research on goals for the science curriculum. In: Gabel (Eds.), Handbook of research on science teaching and learning. (pp. 357-387). National Science Teachers Association, New York: USA.
• Chabalengula, V.M., Mumba, F. & Mbewe, S. (2012). How Pre-service Teachers’ Understand and Perform Science Process Skills. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 2012, 8(3), 167-176. DOI: 10.12973/eurasia.2012.832a
• Chiappetta, E., & Koballa, T. (2002). Science instruction in the middle and secondary schools (5th ed). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Edition). London: Routledge Falmer.
• Cepni S. & Cil, E. (2009). Fen ve teknoloji programi ilkogretim 1. ve 2. kademe ogretmen el kitabi [Science and technology curriculum, elementary 1st and 2nd phase teacher handbook]. Pegem Akademi: Ankara.
• Dokme, İ. & Aydinli, E. (2009). Turkish primary school students’ performance on basic science process skills. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1 (2009), 544–548. doi:10.1016/j.sbspro.2009.01.098.
• Ergin, O., Sahin-Pekmez, E. & Ongel-Erdal, S. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen ogretimi [Science teaching through experiment from theory to practice]. İzmir: Dinozor Publications.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education student mastery activities to accompany (6th Edition). Newyork: Mcgraw-Hill.
• Germann P.J. (1994). Testing a model of science process skills acquisition: an interaction with parents’ education, preferred language, gender, science attitude, cognitive development, academic ability, and biology knowledge. J. Res. Sci. Teach. 31(7):749-783. DOI: 10.1002/tea.3660310707.
• Germann, P.J., Aram, R. & Burke, G. (1996). Identifying patterns and relationships among the responses of seventh grade students to the science process skills of designing experiments. J. Res. Sci. Teach. 33(1), 79–99. DOI: 10.1002/(SICI)1098-2736(199601)33:1<79::AID-TEA5>3.0.CO;2-M.
• Guevara, C.A. (2015). Science process skills development through innovations in science teaching. Research Journal of Educational Sciences. 3(2), 6-10.
• Hazir A, Turkmen L (2008). İlkogretim 5. sinif ogrencilerinin bilimsel surec beceri duzeyleri [The fifth grade primary school students’ the levels of science process skills]. Ahmet Kelesoglu University J. Educ. 26:81-96.
• Kazeni, M.M.M. (2005). Development and validation of a test integrated science process skills for the further education and training learners. (Unpublished Master Thesis), University of Pretoria, South Africa.
• Martin, D.J. (2003). Elementary science methods: A constructivist approach (3rd ed.). USA: Thomson Publishing Company.
• Mohamad, M.A.J. & Ong, E.T. (2013). Test of Basic and Integrated Science Process Skills (T-BISPS): How do Form Four Students in
• Kelantan Fare? International Journal of Assessment and Evaluation in Education. Vol. 3, 15-30. National Center for Education Statics [NCES] (1999). Trends in international mathematics and science study. http://nces.ed.gov/Timss/results99_1.asp
• National Center for Education Statics [NCES] (2007). Trends in international mathematics and science study. http://nces.ed.gov/timss/results07_science07.asp
• National Center for Education Statics [NCES] (2011). Trends in international mathematics and science study. http://nces.ed.gov/Timss/results11.asp.
• Ong, T.E., Ramiah, P., Ruthven, K., Salleh, S.M., Yusuff, N.A.N.& Mokhsein, S.E.(2015). Acquisition of basic science process skills among Malaysian upper primary students. Research in Education, 94 (2015), 88-101.
• Ostlund, K.L. (1992). Science process skills: Assessing hands-on student performance. New York: Addison-Wesley.
• Ozgelen, S. (2012). Students’ Science Process Skills within a Cognitive Domain Framework. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 8(4), 283-292. http://dx.doi.org/10.12973/eurasia.2012.846a
• Ozturk, N. (2008). İlkogretim yedinci sinif ogrencilerinin fen ve teknoloji dersinde bilimsel surec becerileri kazanma duzeyleri [Primary seventh grade students' level of gaining science process skills in science and technology course] (Unpublished Master Thesis), Osmangazi University, Eskisehir.
• Ozturk, N., Tezel, O. & Acat, B. (2010). Science process skills levels of primary school seventh grade students in science and technology lesson. Journal of Turkish Science Education (TUSED), 7(3), 15-28.
• Padilla, M. J. (1990). The science process skills. Research Matters - to the Science Teacher. National Association for Research in Science Teaching.
• Padilla, M., Cronin, L., & Twiest, M. (1985). The development and validation of the test of basic process skills. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, French Lick, IN.
• Rabacal, J.S. (2016). Test of Science Process Skills of Biology Students towards Developing of Learning Exercises. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 4(4), 9-16.
• Raj, R.G. & Devi, S.N. (2014). Science process skills and achievement in science among high school students. Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, 2(15), 2435-2443.
• Rambuda A.M. & Fraser W.J. (2004). Perceptions of teachers of the application of science process skills in the teaching of geography in secondary schools in the Free State province. South Afr. J. Educ. 24(1):10 – 17.
• Ramig, J. E., Bailer, J., & Ramsey, M. J. (1995). Teaching science process skills. Torrance, California: Good Apple
• Rillero, P.(1998). Process skills and content knowledge. Science activities. [Online] Available url: EBSCOHost: Academic Search Elite, Full display: <http://www-sa.ebsco.com> (18 August 2014).
• Saat, R.M. (2004). The acquisition of integrated science process skills in a web-based learning environment. Research in Science & Technological Education. 22(1). 23-40. DOI: 10.1080/0263514042000187520.
• Saban, Y. (2015). 5. sinif ogrencilerinin bilimsel surec becerilerini kullanabilme yeterliliklerinin incelenmesi [The examination of 5th grade primary school student's proficiency in the use of science process skills]. (Unpublished Master Thesis), A.Kocatepe University.
• Saracoglu S., Boyuk U. & Tanik N. (2012). Birlestirilmis ve bagimsiz siniflarda ogrenim goren ilkogretim ogrencilerinin bilimsel surec beceri duzeyleri. Journal of Turkish Science Education (TUSED), 9(1), 83-100.
• Senturk, M.L. (2012). İlkogretim ogrencilerinin bilimsel surec becerileri ile bilime olan inanclari arasindaki iliskinin incelenmesi [Examination of the relationship between science process skills and belief in science of elementary students]. (Unpublished Master Thesis), Kirikkale University.
• Sittirug, H. (1997). The predictive value of science process skills, cognitive development, attitude toward science on academic achievement in a Thai teacher institution. Ph.D. dissertation. University of Missouri, Columbia.
• Taconis, R., Ferguson-Hessler, M.G.M & Broekkamp, H. (2000). Teaching science problem solving: an overview of experimental work. Journal of Research in Science Teaching, 38 (4), 442-468. DOI: 10.1021/ed078p1162.
• Tan, M & Temiz, B.K (2003). Fen ogretiminde bilimsel surec becerilerinin yeri ve onemi [The importance and role of the science process skills in science teaching]. Pamukkale University J. Educ. 1(13):89–101.
• Zeidan, A.H. & Jayosi, M.R. (2015). Science process skills and attitudes toward science among palestinian secondary school students. World J. Educ. 5 (1), 13-24. DOI: 10.5430/wje.v5n1p13.
• Zeitoun, S. & Hajo, Z. (2015). Investigating the science process skills in cycle 3 national science textbooks in Lebanon. American Journal of Educational Research, 3(3), 268-275. DOI: 10.12691/education-3-3-3.
• Zorlu, F., Zorlu, Y. & Sezek, F. (2013). Examining secondary school students’ scientific process skills in terms of some variables. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 106 (2013), 1181 – 1189. doi:10.1016/j.sbspro.2013.12.133.