A Case Study Regarding of the Parental Responsibilities to Their Children

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 85, 65 - 92, 05.02.2020

Bilgen Kıral

Öz

Purpose: This research was conducted to identify the responsibilities the parents did not fulfill. It was carried out in a primary school in Aydin province in the first half of the 2018-2019 academic year.
Research Method: The research was a qualitative research design and a case study. A descriptive case study was adopted in this study. Nine primary school teachers were recruited according to the criterion sampling method. The data was gathered by a semi-structured interview form and descriptive data analysis was conducted.
Results: According to the results of the study, it was found that the parents in the primary school did not fulfill their responsibilities adequately.
These unfulfilled responsibilities were physical, educational and emotional responsibilities. The reasons for not being able to perform parental responsibilities were listed as economic, parent or family-related causes.
Implications for Research and Practice: The study suggested that students should get free breakfast at school; couples should get parental training both before and after they have become parents, public service advertisements on responsibilities of parents should be broadcasted on TVs, and talks of imams should include the importance of parental responsibilities in their Friday preaches. These suggestions are believed to increase parents’ participation in school activities and encourage them to comply with their parental responsibilities. Also, suggestions for researchers are given. The same research could be carried out in schools with low and high socio-economic students or private schools and public schools to make comparisons.

Anahtar Kelimeler

Primary school, responsibility, class teacher, parents, parental responsibilities

Velilerin Çocuklarına Karşı Sorumluluklarına İlişkin Bir Durum Çalışması

Öz

Problem durumu: Eğitimde öğretmen-öğrenci-veli işbirliğinin kurulması özelde çocukların, genelde ise okulların ve eğitim sisteminin ve en geniş anlamda da devletlerin iyiliği için gereklidir. Bu üçlü saç ayağından oluşan işbirliğinde velilere büyük görevler düşmektedir. Kimlerin veli olabileceğine ilişkin Türk eğitim sistemindeki mevzuat incelendiğinde; velinin, okula devam eden öğrencinin sorumluluğunu üstlenen aile ya da aile dışında kişiler olabileceği belirtilmektedir.
Veli olan kişilerin bir takım sorumlulukları vardır. Her evli ebeveyn çocuklarının doğumuyla birlikte otomatik olarak bir takım sorumluluklar kazanmaktadır (Hall, 1999; Lowe, 2005). Bu sorumluluklar çocuğun ölümü veya ebeveynlerin boşanması ile; velayetin verilmediği ebeveynin ve/veya ebeveynlerden birisinin ölümü ile kaybedilmektedir (Lowe, 2005). Velilerin yükümlülükleri çocuğun yetiştirilmesi ile ilgili her şeyi içermektedir. Çocuğun yaşamı ile ilgili tüm kararlar, yaşayacağı ortam, hangi okula gideceği, hangi tıbbi tedaviyi görmesi gerektiği veya tedavinin reddedilmesi gerektiği gibi sorumluluklar da bunun içerisindedir (Henricson, 2008; Moyo, 2014). Bunun yanı sıra velilerin çocuklarına karşı, onların gelişimine yönelik sorumlulukları da olup, çocuklarının karakter ve yetenek gelişiminde, kültürel ve toplumsal kuralları öğrenmelerinde önemli rolleri ve görevleri vardır (Dethloff, 2005). Sayılanların dışında ailelerin okulla ilgili faaliyetlerde görev almaları da sorumlulukları arasındadır. Öyle ki ailelerin okulla ilgili faaliyetlerde görev almaları, çocuğun topluma kazandırılmasında, akademik başarısının artmasında oldukça etkilidir. Bu sebeple ailelerle/velilerle olan iletişim kanalları sürekli açık tutulmalıdır. Bu iletişim kanalları arasında veli ve öğretmenlerin birebir görüşmeleri, veli toplantıları, telefon görüşmeleri, mailler, WhatsApp mesajları, mektuplar ve ev ziyaretleri sayılabilir (Kıral, 2017a). Bu iletişim kanallarının kullanılması ile velilere, çocukları hakkında sürekli bilgi aktarılarak, sorumlulukları da hatırlatılabilir. Görüldüğü gibi velilerin çocukları üzerinde bir takım sorumlulukları vardır. Bunların bilinmesinin ise önce çocuğa, ardından eğitim sistemine fayda sağlayacaktır. Yapılan araştırmalar incelendiğinde Türkiye’de bu konuda yeterli araştırmanın olmadığı görülmüştür.
Araştırmanın Amacı: Velilerin çocuklarına karşı yerine getirmedikleri sorumluluklarını araştırmak amaçlanmıştır. Bu amaçtan yola çıkarak aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır.
Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre;
1. Velilerin yerine getirmedikleri sorumlulukları nelerdir?
2. Velilerin sorumluluklarını yerine getirmeme nedenleri nelerdir?
3. Velilerin sorumluluklarını yerine getirmeleri için yapılması gerekenlere ilişkin önerileri nelerdir?
Araştırmanın Yöntemi: Araştırma nitel araştırma desenlerinden birisi olan durum çalışması ile desenlenmiştir. Mevcut durumun ortaya çıkarılmasını amaçlayan bu araştırma betimsel durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Durum çalışması gerçek yaşamdaki var olan, güncel durumların çalışılmasını, betimlenmesini ve ortaya konulmasını amaçlayan çalışmalardır (Creswell, 2016). Araştırma 2018-2019 akademik yılı birinci yarıyılında Aydın ili Efeler ilçesinde bir ilkokulda görev yapan gönüllü sınıf öğretmenleriyle gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar Göç İlkokulundan amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme yöntemine göre seçilmişlerdir. Öğretmenleri tercih etmedeki ölçüt en az 10 yıllık mesleki kıdem ve Göç İlkokulunda en az 5 yıllık hizmetlerinin olmasıdır. Çünkü çalışılan okulun veli profilinin anlaşılması için göç ilkokulunda uzun süre çalışmış olmaları ölçüt olarak alınmıştır. Araştırmaya 9 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada güvenirliği sağlamak için Miles ve Huberman (1994) formülünden yararlanılmıştır. Bu çalışma hesaplanan oran % 88 olup; araştırmanın güvenilir olduğu söylenebilir. Araştırmada içerik analizi kullanılmış, doğrudan alıntılar yapılmış, etik unsurlara dikkat edilerek katılımcılara kod ad verilerek çalışmada kullanılmıştır.
Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonuçlarına göre göç ilkokulundaki velilerin sorumluluklarını yeterince yerine getirmedikleri tespit edilmiştir. Velilerin yerine getirmedikleri sorumluluklar yetiştirme, öğretimsel ve duygusal sorumluluklar olarak sınıflandırılmıştır. Velilerin yerine getirmedikleri yetiştirme sorumlulukları arasında bedensel olarak beslenme, temizlik, sağlık, gelişim ve güvenlik sorumluluklarının karşılanmadığı gibi bulgularına ulaşılmıştır. Sosyal olarak yerine getirilmeyen sorumluluklar ise ilgi ve disiplin olarak ikiye ayrılmıştır. Yerine getirilmeyen bu sorumluluklara örnek olarak; çocukların okula kahvaltı yapmadan gelmeleri, kantindeki hazır gıdaların veliler tarafından iyi gıdalar olarak değerlendirilmesi, kılık kıyafet yönünden temiz olmamaları, veliler tarafından çocuklarının fiziksel gelişiminin takip edilmemesi, evin kalabalık olması sebebiyle akrabalar tarafından veya baba tarafından çocukların şiddet görmeleri vb. öğretmenler tarafından ifade edilmiştir.
Velilerin yerine getirmedikleri sorumluluklarından bir diğeri öğretimsel sorumluluklarıdır. Bunlar da ilgilenme, kontrol ve güdüleme olarak sınıflandırılmıştır. Araştırma sonunda, velilerin çocuklarının dersleri ile ilgilenmedikleri, ders çalışma, kitap okuma gibi alışkanlıkları kazandırmadıkları, okula devamlarını sağladıkları fakat sabah çocukların derse geç kaldığı ve kahvaltı yapmadan okula geldikleri, e-okul sistemini kullanmadıkları, çocuklarını ana sınıfına göndermedikleri, çocukların okula eksik materyalle gittiği ve çantalarında programa göre ders materyali, araç-gerecinin olmadığı, çocukların okula ve derslere karşı güdülenmedikleri ve çocukların eğitime, geleceğe dair amaçlarının olmadığı ve velilerin onlara amaç oluşturmadığı tespit edilmiştir.
Velilerin yerine getirmedikleri sorumluluklarından sonuncusu ise duygusal sorumluluklarıdır. Velilerin çocukları ile sohbet etmedikleri, ders veya çocukların diğer sorunlarını sorgulamadıkları, arkadaşlarını veya okulda ve mahallede yaptıklarını sormadıkları, paylaşımda bulunmadıkları, çocukları ile vakit geçirmedikleri, geçirdikleri vaktin zorunlu yemek vakitleri olduğu, çocukla birlikte özel bir paylaşımda bulunmadıkları, sevgi ve saygı, sorumluluk gibi değerleri aşılayamadıkları, çocuklara bağırma ile iş yaptırdıkları, çocuklara psikolojik şiddet uyguladıkları vb gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Velilerin sorumluluklarını yerine getirmeme nedenlerinin tespit edildiği bu araştırma sonuçlarına göre veliler ekonomik, veli kaynaklı ve ailevi nedenlerden ötürü sorumluluklarını yerine getirmemektedirler.
Yapılan bu çalışmada ayrıca katılımcılara velilerin sorumluluklarını yerine getirmeleri için neler yapılması gerektiği sorulmuş ve katılımcıların verdiği cevaplar neticesinde öneriler; devletin ve öğretmenlerin yapacakları faaliyetler olarak iki kategoriye ayrılmıştır. Devletin yapacakları arasında aileye yapılan yardımları özellikle kış mevsiminde artırmak, ücretsiz kahvaltı vermek, anne-baba olmadan evvel her bireye annelik-babalık eğitimi vermek, velilere çeşitli eğitimler vermek ve bu eğitimleri kullanıp kullanmadıklarını kontrol etmek, ev ziyaretleri ve bire bir görüşmeler yapmak, okul dışı farklı mekânlarda velilerle görüşmelerde bulunmak, gençlik merkezleri açmak, cami imamlarının farklı zamanlarda ve özellikle de cuma günleri velilerin sorumluluklarına ilişkin hutbeler vermesini sağlamak, okuma-yazma kursları açmak, verilen eğitimler ve kurslar sonunda mutlaka bir belge veya çeşitli ödüllendirmeler yapmak, erken evlenmenin önüne geçmek için çalışmalar başlatmak, taziye evlerini boşken eğitim merkezleri olarak kullanmak, televizyon kanallarında dizi ve program aralarında küçük reklamlar, kamu spotları ile velilerin yerine getirmeleri gereken sorumlulukları, annelik-babalık ile ilgili bilgileri halkla paylaşmak gibi öneriler geliştirilmiştir.
Geliştirilen bu önerilerin dışında aynı araştırma benzer örneklem gruplarında nicel araştırma yöntemi kullanılarak araştırılabilir, sonuçlar genellenebilir ve devlet ortaya çıkan sorunlara topyekün bir önlem alabilir. Aynı araştırma sosyo-ekonomik düzeyi yüksek ve düşük bir okulda yapılarak velilerin yerine getirdikleri ve getirmedikleri sorumluluklarını kıyaslanabilir. Bu bölgelere yönelik yapılacak Avrupa Birliği, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu veya diğer kurum ve kuruluşlar tarafından projeler yapılabilir. Destekli projelerin sayıları artırılarak bu bölge insanının dışa açılması, yenilikleri görmesi, kendini önemli ve özel hissetmesi sağlanabilir. Projeler vasıtasıyla elde edilen gelir ile söz konusu okullara kaynak sağlanması için çeşitli çalışmalar başlatılabilir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, sorumluluk, sınıf öğretmeni, anne-baba, veli sorumlulukları

Kaynakça

• Akar, H. (2016). Case study. A. Saban & A. Ersoy (Edts.). Qualitative research models in education (pp. 111-148). Ankara: Ani.
• Altschul, I. (2011). Parental involvement and the academic achievement of Mexican American youths: what kinds of involvement in youths' education matter most? Social Work Research, 35(3), 159-170.
• Aslanargun, E. (2007). The review of literature on school-parent cooperation and students’ school success. MANAS Journal of Social Studies, 18, 119-135.
• Aydin, I. (2006). Ethics in education and teaching. Ankara: PegemAkademi.
• Balci, A. (1993). Effective school, school development. Ankara: PegemA.
• Benner, A. D., Boyle, A. E., & Sadler, S. (2016). Parental involvement and adolescents’ educational success: The roles of prior achievement and socioeconomic status. Journal of Youth and Adolescence, 45(6), 1053-1064.
• Berger, E. H. (1991). Parent involvement: Yesterday and today. The Elemantary School Journal, 3, 209-219.
• Burns, R. C. (1993). Parent involvement: Promises, problems, and solutions. R. C. Burns (Ed.), Parents and schools: From visitors to partners (pp. 9-20). Washington, D.C.: National Education Association.
• Clark, R. (1983). Family life and school achievement: Why poor black children succeed or fail. Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Creswell, J. W. (2016). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches. M. Butun & S. B. Demir ( Tr. Edt.). Ankara: Siyasal.
• Celenk, S. (2003). The prerequisite for school success: Home-school cooperation. Elementary Education Online, 2(2), 28-34.
• Dimock, C., O’Donoghue, T. & Robb, A. (1996). Parent involvement in schooling: An emerging research agenda. Compare, 26(1), 5-20.
• Celik, N. (2005). The problems faced in school-parents relationship (Master Thesis). Marmara University, Istanbul.
• Coelho, V., Barros, S., Burchinal, M. R., Cadima, J.Pessanha, M., Pinto, A. I., Peixoto, C. & Bryant, D. M. (2018). Predictors of parent-teacher communication during infant transition to childcare in Portugal. Predictors of parent-teacher communication during infant transition to childcare in Portugal. Early Child Development and Care. 1-15.
• Dethloff, N. (2005). Parental rights and responsibilities in Germany source. Family Law Quarterly, 39(2), 315-337.
• Dulger, H. (2015). Expectations of parents, whose children are studies in primary schools, from teachers (Master Thesis). Istanbul Aydin University, Istanbul.
• Epstein, J. L. (1995). School/family/community partnerships: Caring for the children we share. Phi Delta Kapan, 76(9), 701-712.
• Epstein, J. L. & Sanders, M. G. (2006). Prospects for change: Preparing educators for school, family and community partnerships. Peabody Journal of Education, 81(2), 81-120.
• Epstein, J. L. & Connors, L. J. (1995). School and family partnerships in the middle grades. B. Rutherford (Edt). Creating family/school partnerships. Ohio: National Middle School Association.
• Epstein, J. L. (2013). Ready or not? Preparing future educators for school, family, and community partnerships. Teaching Education, 24(2), 115-118.
• Epstein, J. L. & Sanders, M. G. (2000). Connecting home, school and community: New directions for social research. M. Hallinan (Edt.). Handbook of Sociology of Education. New York: Plenum.
• Eroglu, E. (2008). Effective communication and dimensions in educational environments, effective communication. Ankara: Pegem A.
• Fan, X. & Chen, M. C. (2001). Parental involvement and students’ academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
• Finders, M. & Lewis, C. (1994). Why some parents don’t come to school? Educational Leadership, 51(8), 50-54.
• Guba, E. G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. Educational Technology Research and Development, 29(2), 75-91.
• Hall, B. (1999). The origin of parental rights. Public Affairs Quarterly, 13(1), 73-82.
• Henricson, C. (2008). Governing parenting: Is there a case for a policy review and statement of parenting rights and responsibilities? Journal of Law and Society, 35(1), 150-165.
• Hornby, G. & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37–52.
• Hornby, G. (1995). Working with parents of children with special needs. London: Cassell.
• Hornby, G. (2000). Improving parental involvement. London: Cassell.
• Hoover-Dempsey, K.V. & Sandler, H.M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of Educational Research, 67(1), 3–42.
• Karabag, E. (2007). The leadership of parents (Master Thesis). Gaziosmanpasa University, Tokat.
• Kaya, S. (2012). Primary school level 1 student parents expectations from the school and the satisfaction level of expectations (Master Thesis). Yeditepe University, Istanbul.
• Kiral, B. (2017a). School community relations. M. M. Arslan (Edt.). Turkish education system and school administration (pp. 299-356). Ankara: Soysal.
• Kiral, B. (2017b, September-October). Responsibilities of parents for children. 2nd International Contemporary Educational Research Congress, Mugla.
• Kiral, E. & Ocak, E. (2016, May). Executive branch counselor and parent opinion on parent visits to the secondary school. VIII. International Educational Research Congress, Canakkale.
• Kiral, E. (2008). Kultur olarak orgutler. A. Balci (Edt). Orgut mecazlari. Ankara: Ekinoks.
• Kiral, E. & Kacar, O. (2016). The Relationship between teachers school commitment and school culture. International Education Studies, 9(12), 90–108.
• Kocak, Y. (1991). Barriers to school-family communication. Hacettepe University Journal of Education, 6(6), 129-133.
• Kohl, G. O., Lengua, L. J., McMahon, R. J. & Conduct problems prevention research group (2000). Parent involvement in school conceptualizing multiple dimensions and their relations with family and demographic risk factors. Journal of School Psychology, 38(6), 501-523.
• Kuscu, O. (2012). Expectations of primary school students parents from school administrators (Master Thesis). Usak University, Usak.
• Lee, S. A. (2018). Family structure effects on student outcomes. B. Schneider & J. C. Coleman (Edts.). Parents, their children, and schools. New York: Routledge.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1986). But is it rigorous? Trustworthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New Directions for Evaluation, 30, 73-84.
• Lopez, K. A. & Willis, D. G. (2004). Descriptive versus interpretive phenomenology: Their contributions to nursing knowledge. Qualitative Health Research, 14(5), 726-735.
• Lowe, N. V. (2005). The allocation of parental rights and responsibilities the position in England and Wales. Family Law Quarterly, 39(2), 267-299.
• Marquez, C. A. (2019). Latino parent school involvement: Do parents read and respond to teacher invitations? (Master Projet of Social Work). California State University, San Bernardino.
• Merriam, S. B. (2013). A guide to qualitative research design and implementation. S. Turan (Tr.Ed.). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, Sage.
• Ministry of Education, Scholarship, Social Assistance and School Board Regulation. (2016, 25 November). Official Gazette Number: 29899.
• Ministry of National Education Regulation on Special Education Services. (2018, 07 July). Official Gazette Number: 30471.
• Ministry of National Education Regulation on Secondary Education Institutions. (2013, 07 September). Official gazette number: 28758.
• Ministry of National Education Regulation on Preschool and Primary Education Institutions. (2014, 26 July ). Official gazette number: 29072.
• Moyo, A. (2014). Balancing child participation rights, parental responsibility and state intervention in medical and reproductive decisionmaking under South Afrıcan Law (Doctoral Dissertation). University of Cape Town, South Africa.
• Muller, C. (2018). Parent involvement and academic achievement. B. Schneider & J. C. Coleman (Edts.). Parents, their children, and schools. New York: Routledge.
• Muller, C. & Kerbow, D. (2018). Parent involvement in the home, school, and community. B. Schneider & J. C. Coleman (Edts.). Parents, their children, and schools. New York: Routledge.
• Nayir, K. F. (2019). School- parent- environment partnership. U. Akin (Ed). Turkish education system and school administration (pp. 366-383). Ankara: Pegem Akademi.
• Orman, M. (2012). Socio economic status of parents, their participation in class parental meetings and success of students: Tahir Merzeci Primary School sample (Master Thesis). Dokuz Eylul University, Izmir.
• Sheldon, S. B. & Jung, S. B. (2018). Student outcomes and parent teacher home visits. Maryland: Johns Hopkins University Pub.
• Student–Parent-School Agreement (2015). Retrieved date: 10.10.2018http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/28/962986/dosyalar/2015_08/27013442_velisozlemesi.pdf
• Quiocho, A. & Daoud, A. (2006). Dispelling myths about Latino parent participation in schools. Educational Forum, 70(3), 255-267.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods. M. Butun & S. B. Demir (Tr. Eds.). Ankara: PegemAkademi.
• Shpancer, N. (1998). Caregiver-parent relationships in daycare: A review and re-examination of the data and their implications. Early Education and Development, 9(3), 239–259.
• Sui-Chu, E. & Willms, J. (1996). Effects of parent involvement on eigth-grade achievement. Sociology of Education, 69(2), 126-141.
• Swartz, M. I., & Easterbrooks, M. A. (2014). The role of parent, provider, and child characteristics in parent–provider relationships in infant and toddler classrooms. Early Education and Development, 25(4), 573–598.
• Wang, M. T., & Sheikh‐Khalil, S. (2014). Does parental involvement matter for student achievement and mental health in high school? Child Development, 85(2), 610-625.
• Wright, K. B., Shields, S.M., Black, K., & Waxman, H. C. (2018). The effects of teacher home visits on student behavior, student academic achievement, and parent involvement. School Community Journal, 28, 67–90.
• Yildirim, A. & Simsek, H. (2005). Qualitative research methods in the social sciences. Ankara: Seckin.
• Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. New York: The Guilford Press.