Türkçe Eğitiminde Yapılandırmacı Yaklaşım Bağlamında Anlama Eğitimi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 306 - 323, 15.04.2018

Esra Lüle Mert

https://doi.org/10.17556/erziefd.384984

Cited By: 3

Öz

Türkçe eğitiminin anlamaya yönelik temel dil becerileri
okuma ve dinlemedir. Her iki beceri de anlatma becerileri olan konuşma ve
yazmanın içten dışa dönük olan işlem eğiliminin tersine, dıştan içe doğru bir
işlenme sürecini barındırır. Okuma ve dinleme bir dil girdisi, okuma ve yazma
ise bir dil çıktısı olarak değerlendirilebilir. Anlama sürecinin ilk basamağı
ise duyum ve algıdır. Dinleme,
toplumsal ve bağlamsal bir eylemdir. İletişim ortağımız yalnızca dinleme
niteliklerimizi durumsal dinleme davranışlarımızla değerlendirebilir. Anlama
konusunda son yıllarda psikoloji ve eğitim alanında önemli araştırmalar
yapılmış, anlama işlem ve süreçlerini ayrıntılı olarak açıklayan, anlama
konusundaki bilgileri yenileyen sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırmalar
sonucunda bilişsel psikoloji
alanında zihinsel işlemlerin karmaşıklığını ortaya koyan çeşitli anlama
modelleri geliştirilmiştir. Yapılandırmacı yaklaşımda bireyin
dil ve zihin becerilerinin geliştirilmesi üzerinde önemle durulmaktadır. Yapılandırmacı anlama modellerinde öğrencilerin anlama
becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla doğrudan anlama
öğretimi öngörülmektedir. Anlama modeli, çeşitli metinlerle geliştirilmekte ve
sürekli okuyarak zenginleştirilmektedir. Öğrenci anlama modeline göre bir dünya
algısı ve bakış açısı oluşturmaktadır. Bu nedenle anlama modelini geliştirmeye
önem verilmelidir. Öğrenciye aynı tür metin ve yazarların verilmesi, anlama
modelinin dar ve sınırlı olmasını getirmektedir. Çeşitli metin ve etkinliklerle
öğrencilerin anlama modellerini geliştirmeye yardım edilmelidir. Yapılandırmacı
yaklaşımda metni anlama yerine öğrencinin anlama becerilerini geliştirmeye önem
verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anlama eğitimi, anlama modelleri, dinleme

Understanding Training in the Constructivist Apporach the Turkish Education

Öz

Reading and listening to basic Turkish language skills. Both skills have
a process of outward to inward processing, contrary to the outwardly
intentional tendency of speaking and writing, which are speaking skills.
Reading and listening can be considered as a language input, while reading and
writing can be regarded as a language output. Listening is a social and
contextual act. In recent years, important researches in psychology and
education have been carried out in order to understand, to explain the understanding
process and processes in detail and to reach the results of renewing the
information about understanding. As a result of these researches, various
understanding models have been developed which reveal the complexity of mental
processes in the field of cognitive psychology. The constructivist approach
emphasizes the development of individual language and mind skills. The
understanding model is developed with various texts and enriched by continuous
reading. The introduction of the same kind of text and authors of the pupil
suggests that the understanding model is narrow and limited. A variety of texts
and activities should be developed to help students improve their comprehension
models. The constructivist approach emphasizes improving the understanding
skills of the learners instead of understanding the text.

Anahtar Kelimeler

Understanding training, undestanding model, listening, reading

Kaynakça

• Adalı, O. (2010). Etkileşimli ve eleştirel okuma teknikleri. İstanbul: Toroslu Yayın. Adelmann, K. (2012). The art of listening in an educational perspective. Education Inquiry. Volume: 3 Number: 4. (513-534). Akay, H. (2009). Okuma’nın yeniden okunması: bile bile okumak -‘ile bile okumak. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,4(3),20-41. Akyol, H. (2016). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Applegate, A. J & Applegate, M.D. (2004). The peter effect: reading habits and attitutes of preservice teachers, International Reading Association, 57(6), 554-563. Arnold, U. (2000), “New dimensions of outsourcing: a combination of transaction cost economics and the core competencies concept”, European Journal of Purchasing & Supply Management, Vol. 6 No. 1, pp. 23-9. Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: PegemA Yayıncılık. Balcı, V. (2003). Ankara’daki üniversite öğrencilerinin boş zaman etkinliklerine katılımlarının araştırılması, Milli Eğitim Dergisi 158. Beaverson, S.K. (1999), Final report for the 1999 c-far water quality and natural resources strategic research ınitiative in ınformation systems and technology project entitled: map ıllinois - ıllinois natural resources geospatial Data Clearinghouse:http://www.isgs.uiuc.edu/nsdihome/webdocs/phase2.htm. Camp, D. (2007). Who’s reading and why: reading habits of 1 grade through graduate students, Reading Horizons Journal, 47(3), 251-258. Cohen I. and Mauffrey A. (1990). Vers une nouvelle pédagogie de la lecture. Armand Colin. Crahay, M. (1999). Psychologie de l’éducation, Paris: Editions PUF. Crowther, D. T. (1997). Constructivism. Electronic Journal of Science Education, 2 (2), http:/www.N.unr.edulhomepageljcannon/ejse/ejsev2en2ed.html Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitapevi. Demirel, Ö. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık. Doğan, Y.; Özçakmak, H. (2014). Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. Cilt: 2 Sayı:2 (90-99). Dökmen, U. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. İstanbul: MEB Yayınları. Duros, I. & Papadopoulos, C. (2009). Effects of a book club ınterventıon on fıfth graders' vocabulary, readıng habıt and attıtude. Boston: Boston University School Of Education Submitted In Partial Fulfillment of the Requirements For The Degree of Doctor of Education. Ergin, A. (1988). Öğretim teknolojisi iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık Esgin, A. ve KARADAĞ, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinde okuma alışkanlığı, Popüler Bilim, 25 (175): 19-20. Fayol, M. and Gombert, J. E. (1992). Psychologie cognitive de la lecture. Paris, Presses Universitaires de France. Fayol M. and Gombert J. E, (1999). L 'apprentissage de la lecture et de l'écriture, J. A. Rondal ve E. Esperet (Eds.). Manuel de Psychologie de l'enfant. Bruxelles: Mardaga. Filiz, K. (2004). Gazi Üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulunda okuyan öğrencilerin meslekle ilgili okuma ve araştırma alışkanlıkları, GÜ. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24, 2: 231-242. Giasson, J. (1995). La lecture: de la théorie à la pratique, Éditeur Gaëtan Morin, Montréal. Goh, C. (2000). A cognitive perspective on language learners’ listening comprehension problems. System, 28, 55-75. Good, T. L and Brophy, J. E. (2000). Educational psychology: A realistic approach. White Plains, NY: Longman. Graham, R. (1996), “Outsourcing – the major legal issues”, Information Security Technical Report, Vol. 1 No. 3, pp. 6-7, 51-56 Günay, D. (2003). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları. Güneş, Firdevs. (2014a).Konuşma öğretimi yaklaşım ve modelleri (speech approach and models) Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi / Bartın Unversity Journal of Faculty of Education, Cilt/Volume: 3, Sayı/Issue:1, Yaz/ Summer, 2014, Sayfa:1-27,Bartın. doi number: 10.14686/BÜEFAD.201416205 Güneş, Firdevs. (2014b). Anlama modelleri, Uluslararası Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, International Journal Of Literature And Language Education, Yıl/Year : 2014, Sayı/Number : 9, sayfa 59-74 Doi number: 10.12973/dee.11.225. Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem A Yayınları. Güneş, F. (2010). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımla gelen yenilikler, Eğitime Bakış Dergisi, Ocak-Şubat-Mart, 16, 3–10. Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırıcı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 1-21. Hurst, B., FRANKLIN, K., SCALES, K.B. (2010). How does a high school reading class ınfluence students’ reading levels, habits, and perceptions? Journal of Reading Education, 35(3), 10-18. İşleyen, E. (2009). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf Türk edebiyatı dersinde drama yönteminin öğrencilerin ders başarısına katkısı (Ankara İli-Akyurt İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kavcar, C. Oğuzkan, F., ve Sever, S. (2005). Türkçe öğretimi Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Engin Yayınevi. Lafontaine, D. (2003). L’engagement des jeunes de 15 ans à l’égard de la lecture, Caractères, 10, 29-40. Marlowe, A. B. and Page, L. M. (1998) Creating and sustaining the constructivist classroom. Califomia: Corwin Press. Mckool, S.& Gespass, S. (2009). Does Johnny’s reading teacher love to read? how teachers’ personal reading habits affect ınstructional practices, Literacy Reserarch and Instruction, 48, 264-276. Moini, M.; Rahimirad, M. (2015). The challenges of listening to academic lectures for eap learners and the ımpact of metacognition on academic lecture listening comprehension. SAGE Open. (1-9). Myette, S. (2006). Finding a great read: book selection strategies for sixth grade silent reading an abstract. United States: Master of Arts in Education, Pacific Lutheran University. Odabaş, H., ODABAŞ, Y. Z. ve POLAT, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: ankara üniversitesi örneği, Bilgi Dünyası, 9 (2), 431-465. Onan, B. (2005). İlköğretim ikinci kademe Türkçe öğretiminde dil yapılarının anlama becerilerini (okuma/dinleme) geliştirmedeki rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Olssen, M. (1996). Radical constructivism and its failings: Anti-realism and individualism. British Journal of Educational Studies, 44(3), 275-295. Öz, F. (2001). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık. Özbay, M. (2007). Türkçe özel öğretim yöntemleri. Ankara: Öncü. Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitabevi. Özen, F. (1998). Türkiye’de Okuma Alışkanlığı ve Öğretmenin Sorumluluğu. Eğitim Sen Demokratik Eğitim Kurultayı, 2-6 Şubat 1998. 571-590. Ankara: Volkan Matbaası. Ridge, A. (1993). A perspective of listening skills. USA: Ablex Publishing. SARACALOĞLU, A. S. BOZKURT, N. ve SERİN, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarım etkileyen faktörler, Eğitim Araştırmaları Dergisi. 4, 12: 149-158. Selley, N. (1999). The art of constructivist in the primary school a guide for students and teachers. London: David Fulton Publishers. Semerci, Ç. (2002). Türk üniversitelerinde beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, Eğitim ve Bilim, 27- (125): 36-43. Sever, S. (1997). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık. Spitzberg, B. H., & Cupach, W. R. (1984). Interpersonal communication competence. Beverly Hills, CA: Sage. Tardif, J. (1999). Le transfert des apprentissages. Montréal, Éditions Logiques. Terhart, E. (2003). Constructivism and teaching: a new paradigm in general didactics? Journal of Curriculum Studies, 35(1), 25-44. Tezcan, M., (1983). Boş zamanlar sosyolojisi. Ankara: Bilgi Yayınevi, 134. Tompkins, J. (1998). Warehouse management handbook. İngiltere: Tompkins Press. Umagan, S. (2007). Dinleme. Kırkkılıç, A; Akyol, H (Ed.), İlköğretimde Türkçe Öğretimi (149-163). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 218-228. Ünalan, Ş. (2006). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Von Glasersfeld, E. (1995). A constructivisit approach to teaching. In L. P. Steffe & J. Gale (Eds.), Constnictivism in Education. Hillsdale, New Jersey Hove, UK: Lawrance Erlbaum Associates, Publishers. Werner, A. (1975). A case of sex and class socialization. Journal of Communication. 10.1111/j.1460-2466.1975.tb00637.x.
• Wolvin, A. & Coakley C. G. (1996). Listening. USA: Brown Publishing. Yılmaz, B. (1993). Okuma alışkanlığında halk kütüphanelerinin rolü. Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü. Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı, Bilgi Dünyası, 5- (2), 115-136.