Examination of Street Tastes in the Scope of Gastronomy Tourism: The Case of Eskişehir

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 82 - 102, 01.04.2022

Aykut Şimşek , Seher Çelik Yeşil

https://doi.org/10.32958/gastoria.1011567

Öz

In this study, it is aimed to determine what the street tastes in Eskişehir are, the reasons for their consumption, the role of immigrants in these tastes, and their positive/negative effects in terms of economic, cultural, environmental and hygiene. In addition to the existing street delicacies, identifying the dishes/products of Eskişehir cuisine that can be potential street delicacies is another aim of the study. In line with the research, businesses and consumers were included in the research with snowball sampling method, semi-structured interview technique was used and data were collected by face-to-face interviews with 18 people included in this scope between 29 May and 12 June 2021. As a result of the interviews, it has been determined that the street flavors obtained are quite diverse (meatballs, çibörek, boza, etc.) and Eskişehir has an important potential (lentil and chickpea ravioli, Sivrihisar baklava, etc.) apart from the existing flavors. It has been concluded that street flavors have positive effects on economic, cultural and environmental aspects.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, street food, food culture.

GASTRONOMİ TURİZMİ KAPSAMINDA SOKAK LEZZETLERİNİN İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmada Eskişehir’deki sokak lezzetlerinin neler olduğunun, bunların tüketim sebeplerinin, bu lezzetlerin içerisinde göçmenlerin rolünün, olumlu/olumsuz ekonomik, kültürel, çevresel ve hijyen bakımından etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca mevcut sokak lezzetleri dışında Eskişehir mutfağına ait, potansiyel sokak lezzetleri olabilecek yemeklerin/ürünlerin belirlenmesi de çalışmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Araştırma doğrultusunda kartopu örneklem yöntemiyle işletme ve tüketiciler araştırma kapsamına alınarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış ve bu kapsamda yer alan 18 kişi ile 29 Mayıs-12 Haziran 2021 tarihleri arasında yüz yüze görüşmeler yapılarak veriler toplanmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen sokak lezzetlerinin oldukça çeşitli olduğu (köfte, çibörek, boza vb.) ve Eskişehir’in mevcut lezzetler dışında önemli bir potansiyele (mercimekli ve nohutlu mantılar, Sivrihisar baklavası vb.) sahip olduğu belirlenmiştir. Sokak lezzetlerinin ekonomik, kültürel ve çevresel yönden olumlu etkilerinin olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eskişehir, sokak lezzetleri, yemek kültürü.

Kaynakça

• Acar, M. (2009). Eskişehir zaman, mekân, insan. Eskişehir: Eskişehir Ticaret Odası Yayınları.
• Akarçay, E. (2019). İzmir sokak lezzetleri. Meltem İzmir Akdeniz Akademisi Dergisi, 5, 106-109.
• Akarçay, E. ve Suğur, N. (2015). Dışarıda yemek: Eskişehir'de yeni orta sınıfın fast-food yeme-içme örüntüleri. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18, 1-29.
• Akşit, N. A. (2019). Yerli turistlerin sokak yiyeceklerine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 47-61.
• Albek, S. (1991). Dorylaıon’dan Eskişehir’e. Eskişehir: Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Vakfı Yayınları.
• Altunbağ, E. ve Yılmaz, H. (2019). Sokak satıcılarına göre sokak lezzetleri. 20. Ulusal Turizm Kongresi içinde (437-443 ss.). Eskişehir, Türkiye.
• Arıkan, A. D. (2017). Eskişehir’deki yiyecek içecek işletmelerinin menülerinde Eskişehir mutfağının yeri. Journal of Human Sciences, 14(2), 2061-2077.
• Ayverdi, İ. (2020). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayıncılık.
• Ballı, E. (2016). Gastronomi turizmi açısından Adana sokak lezzetleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 3-17.
• Ballı, E., Buzcu, Z. ve Oğuz, S. (2020). Yerel halkın sokak lezzetlerine karşı algıları: Adana örneği. Turizm Akademik Dergisi, 7(2), 107-121.
• Bayram, R. (2020). Ziyaretçilerin sokak lezzetlerine yönelik gastronomik imaj algısının satın alma niyetine etkisi: Antalya örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı, Alanya.
• Bektarım, N., Çakıcı, C. ve Ballı, E. (2019). Sokak lezzetleri tüketim sıklığı. 3.Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik içinde (678-684 ss.). Mersin, Türkiye.
• Berber, F. (2011). 19. yüzyılda Kafkasya’dan Anadolu’ya yapılan göçler. Karadeniz Araştırmaları, 31, 17-49.
• Cumhur, Ö. (2020). Sokak gıdalarının güvenliği için risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Food and Health, 6(2), 128-139.
• Demir, Ş., Sormaz, Ü., Akdağ, G. ve Özata, E. (2018). Sokak lezzetlerinin gastronomik değeri: İstanbul sokak lezzetleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 589-601.
• Demirci, B., Yılmazdoğan, O. ve Düşmezkalender, E. (2020). Festival algısı, festival memnuniyeti, festival değeri ve aidiyet ilişkisi: Eskişehir sokak lezzetleri festivali örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 1096-1112.
• Dönmez Polat, D. ve Gezen, A. (2017). Gastronomide sokak yiyecekleri ve satıcıları: teorik bir çalışma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 117-124.
• Erkuş, A. (2006). Sınıf öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme: Kavramlar ve uygulamalar. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (2021, 6 Mayıs). Erişim adresi http://www.fao.org/home/search/en/?q=streed%20food
• Güler, S. ve Şenel, P. (2017). Eskişehir'in yerel mutfak kültürünün zenginleştirilmesine yönelik bir çalışma: Çerkez mutfağı. International Congress on Future of Tourism: Innovation, Entrepreneurship and Sustainability.
• Gürhan, N. (2017). Toplumsal değişme ve yemek kültürü üzerine sosyolojik bir çözümleme: Mardin örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 561-570.
• Hastaoğlu, E., Sünbül, B. ve Demircioğlu, S. (2021). Sivas sokak lezzetleri ve tüketicilerin sokak lezzetlerine bakış açısı. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 299-313.
• İrigüler, F., Öztürk, B. ve Güven, S. (2016). Sokak yemekleri (Street foods). O. Özdoğan (Ed.), Yiyecek İçecek Endüstrisinde Trendler II Kavramlar Yaklaşımlar Başarı Hikâyeleri içinde (217-238. ss). Detay Yayıncılık.
• Kargiglioğlu, Ş. ve Aksoy, M. (2019). Sokak lezzetlerini tatma amacıyla istanbul’u ziyaret eden turistlerin istanbul seyahatlerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(3), 1821-1835.
• Karsavuran, Z. (2018). Sokak yemekleri: Farklı disiplinlerin yaklaşımı ve gastronomi turizmi alanında sokak yemeklerinin değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 246-265.
• Oğuz S. & Ballı E. & Buzcu Z. (2020). Yerel Halkın Sokak Lezzetlerine Karşı Algıları: Adana Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 7 (2), 107-121.
• Omemu, A. ve Aderoju, S. (2008). Nijerya Abeokuta şehrindeki sokak gıda satıcılarının gıda güvenliği bilgisi ve uygulamaları. Gıda Kontrolü, 19, 396-402.
• Samancı, Ö. (2010). 19. yüzyıl sonlarında İstanbul sokak lezzetleri. Yemek ve Kültür Dergisi, 21, 1-6.
• Solmaz, Y. ve Dülger Altıner, D. (2018). Türk mutfak kültürü ve beslenme alışkanlıkları üzerine bir değerlendirme. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 108-124.
• Solunoğlu, A. ve Nazik, M. (2018). Sokak lezzetlerine ilişkin tüketici tercihleri: Gaziantep örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 40-59.
• Şahin, C. (2011). Bir göçmen kenti olarak Eskişehir ve Eskişehir’in sosyo-kültürel yapısında Tatar kimliği. İdeal Kent, 3, 220-243.
• Şimşek, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Şimşek, A. (2021). Rakı ve Türk rakı sofrasındaki yemek kültürü. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 76-95.
• Toprak, M. ve İznik, E. (2009). Çizgilerle Eskişehir (Bir kent tarihi çalışması). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• World Health Organization, WHO Essential safety requirements for street-vended foods, Revised edition. (2021, 12 Mayıs). Erişim adresi http://apps.who.int/iris/handle/10665/63265
• Yıldız, E. (2020). Gastronomik ürün olarak sokak lezzetleri: İzmir sokak lezzetleri üzerine bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(104), 353-366.