Sağlıklı Beslenme ve Obezite Danışmanlığı Birimine Başvuran Yetişkin Bireylerde Ailesel Obezite Varlığının Bireydeki Obezite Durumuna Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 883 - 892, 29.12.2021

Ayla Açıkgöz Selin Karaer Taştan Ayşe Gülay Şahan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.887166

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı; birinci basamak sağlık hizmetinde Sağlıklı Beslenme ve Obezite Danışmanlığı Birimine başvuran 20 yaş ve üstü erişkin bireylerde obezite sıklığının belirlenmesi, ailesel obezite varlığının bireydeki obezite durumuna etkilerinin araştırılmasıdır. Tanımlayıcı, kesitsel tipte yapılan bu araştırmanın katılımcıları 01.01.2016 ile 30.12.2017 tarihleri arasında Sağlıklı Beslenme ve Obezite Danışmanlığı Birimi’ne ilk kez başvuran ≥20 yaş 657 bireyden oluşmaktadır. Birime başvuran bireylerin özellikleri ve diyetisyenlerin sunduğu hizmetlerin kaydedildiği veri tabanından veriler retrospektif olarak birimde çalışan diyetisyen tarafından elde edilmiştir. Bireylerin beden kütle indeksini hesaplamada diyetisyen tarafından ölçülen boy uzunluğu ve vücut ağırlığı değerleri kullanılmıştır. Araştırma grubunun %58,4’ünün obez, %31,7’sinin fazla kilolu olduğu saptanmıştır Katılımcıların %65,1’inin ailesinde en az bir bireyin obez olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan erkek bireylerde, evli olan bireylerde, kronik hastalık tanısı olan bireylerde obezite sıklığının daha yüksek olduğu (p<0,05); obezitenin yaş ile arttığı, öğrenim düzeyinin artışı ile azaldığı saptanmıştır (p<0,01). Ailesinde obezite öyküsü olmayanlara göre ailesinde obezite öyküsü olan bireylerde obezite riskinin 1,74 kat daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar aile öyküsünde obezite tanısı olan bireylere yönelik sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları konusunda birinci basamak sağlık hizmetleri çalışanlarına yol gösterici olabilir. Aile öyküsünde obezite tanısı olan bireylere, obez olmasa dahi hatalı beslenme alışkanlıkları ve sağlıklı beslenme konularında davranış değişimine yönelik danışmanlık yapılması önemlidir. Bu bireylerin izleminde aile yakınları ile birlikte değerlendirilmesi bireylere yapılacak öneriler arasında yer alabilir.

Anahtar Kelimeler

Beden kütle indeksi, Beslenme, Obezite

Destekleyen Kurum

Bu yazının araştırma ve yazarlık sürecinde herhangi bir finansal destek alınmamıştır.

Investigation of the Effects of Familial Obesity on the Individual's Obesity Status in Adults Applied to the Healthy Nutrition and Obesity Counseling Unit

Öz

The aim of this study is to determine the prevalence of obesity in adults aged 20 and over who applied to the Healthy Nutrition and Obesity Counseling Unit in primary health care, and to investigate the effects of familial obesity on the obesity status of the individual. Participants of this descriptive, cross-sectional study consist of 657 people aged ≥20 who applied to the Healthy Nutrition and Obesity Counseling Unit for the first time between 01.01.2016 and 30.12.2017. The data were collected by the dietician working in the unit. Data were obtained retrospectively from the database in which the characteristics of the individuals who applied to the unit and the services provided by dietitians working in the unit were recorded. Height and weight values measured by the dietician were used to calculate the body mass index of the individuals. 58.4% of the participants were obese and 31.7% were overweight. At least one member of the family of 65.1% of the participants was determined to be obese. The prevalence of obesity is higher in males participating in the study, in those who are married, and those with chronic diseases (p<0.05). It was determined that obesity increased with age and decreased with an increase in education level (p<0.01). The obesity risk was found to be 1.74 times higher in those with a family history of obesity compared to those without a family history of obesity. The results obtained from this study may guide primary health care workers about healthy nutrition and lifestyle habits for individuals with a family history of obesity. It is important to provide counseling to individuals with a family history of obesity, even if they are not obese, for behavioral change in nutritional type and healthy eating. Evaluation of these individuals together with their family relatives in the follow-up may be among the recommendations to be made to the individuals.

Anahtar Kelimeler

Body mass index, Nutrition, Obesity

Kaynakça

• World Health Organization. (2021). “Controlling The Global Obesity Epidemic”. Erişim adresi: http://www.who.int/nutrition/topics/obesity/en/ (Erişim tarihi: 28 Ocak 2021).
• World Health Organization. (2021). “Obesity and Overweight”. Erişim adresi: http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (Erişim tarihi: 28 Ocak 2021).
• Bhuyan, S.S, Chandak, A, Smith, P, Carlton, E.L, Duncan, K. and Gentry, D. (2015). “Integration of Public Health and Primary Care: A Systematic Review of The Current Literature in Primary Care Physician Mediated Childhood Obesity Interventions”. Obesity Research & Clinical Practice, 9, 539-552.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. (2013). Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2014-2017). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. (2019). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayını.
• World Health Organization. (2013). Global Action Plan For The Prevention And Control Of Noncommunicable Diseases 2013-2020. Geneva, Switzerland: WHO Press.
• Imanaka, M, Ando, M, Kitamura, T. and Kawamura, T. (2016). “Impact of Registered Dietitian Expertise in Health Guidance for Weight Loss”. PLoS ONE, 11 (3), e0151456.
• Leung, A.W.Y, Chan, R.S.M, Sea, M.M.M. and Woo, J. (2017). “An Overview of Factors Associated with Adherence to Lifestyle Modification Programs for Weight Management in Adults”. Int. J. Environ. Res. Public Health, 14, 922.
• Wang, Y, Min, J, Khuri, J. and Li, M. (2017). “A Systematic Examination of The Association Between Parental and Child Obesity Across Countries”. Adv Nutr, 17 (8), 436-448.
• Gray, L.A, Alava, M.H, Kelly, M.P. and Campbell, M.J. (2018). “Family Lifestyle Dynamics and Childhood Obesity: Evidence From The Millennium Cohort Study”. BMC Public Health, 18, 500.
• Bahreynian, M, Qorbani, M, Khaniabadi, B.M, Motlagh, M.E, Safari, O, Asayesh, H. and Kelishadi, R. (2017). “Association between Obesity and Parental Weight Status in Children and Adolescents”. J Clin Res Pediatr Endocrinol, 9 (2), 111-117.
• Ejtahed, H.S, Heshmat, R, Motlagh, M.E, Hasani-Ranjbar, S, Ziaodini, H, Taheri, M, Ahadi, Z, Aminaee, T, Shafiee, G, Goodarzi, A, Qorbani, M. and Kelishadi, R. (2018). “Association of Parental Obesity with Cardiometabolic Risk Factors in Their Children: The CASPIAN-V Study”. PLoS ONE, 13 (4), e0193978.
• Brown, C.L. and Perrin, E.M. (2018). “Obesity Prevention and Treatment in Primary Care”. Academic Pediatrics, 18 (7), 736-745.
• Lowe, M.R, Shank, L.M, Mikorski, R. and Butryn, M.L. (2015). “Personal History of Dieting and Family History of Obesity Are Unrelated: Implications for Understanding Weight Gain Proneness”. Eat Behav, 17, 144-148.
• Çayır, A, Atak, N. ve Köse, SK. (2011), “Beslenme ve Diyet Kliniğine Başvuranlarda Obezite Durumu ve Etkili Faktörlerin Belirlenmesi”. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 64 (1), 13-19.
• Kanciruk, M, Andrews, J.W. and Donnon, T. (2014). “Family History of Obesity and Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Meta-Analysis”. International Journal of Psychological and Behavioral Sciences, 8 (5), 261-273.
• Forhan, M, Risdon, C. and Solomon, P. (2013). “Contributors to Patient Engagement in Primary Health Care: Perceptions of Patients With Obesity”. Prim Health Care Res Dev, 14 (4), 367-372.
• Kahraman Görgel, H, Orbahçı, B.M, Alpay, S, Yılmaz, T.S. ve Kocasarı, B. (2019). “Birinci Basamakta Obezite Danışma Birimine Başvuran Obez ve Fazla Kilolu 18 Yaş Üstü Kişilerin İzlemlerinin Değerlendirilmesi”. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4 (3). 314-21.
• World Health Organization. (2021). “Body mass index – BMI”. Erişim adresi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi (Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021).
• Marques, E.S. (2018). “Effective Strategies for Prevention, Control, and Treatment of Obesity in Primary Health Care Setting for Adolescents, Adults, and Elderly People A Protocol for Systematic Review and Meta-analysis”. Medicine, 97, 22(e10925).
• Oliveira, A, Araújo, J, Severo, M, Correia, D, Ramos, E, Torres, D, Lopes, C. and The IAN-AF Consortium. (2018). “Prevalence of General and Abdominal Obesity in Portugal: Comprehensive Results From The National Food, Nutrition and Physical Activity Survey 2015–2016”. BMC Public Health, 18 (1), 614.
• Satman, I, Omer, B, Tutuncu, Y, Kalaca, S, Gedik, S, Dinccag, N, Karsidag, K, Genc, S, Telci, A, Canbaz, B, Turker, F, Yilmaz, T, Cakir, B, Tuomilehto, J. and TURDEP-II Study Group. (2013). “Twelve-Year Trends in The Prevalence and Risk Factors of Diabetes and Prediabetes in Turkish Adults”. Eur J Epidemiol, 28 (2), 169-180.
• Üner S, Balcılar M. Ve Ergüder T. (2018). Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı 2017 (STEPS). Ankara: Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi.
• Aydın, Y, Celbek, G, Kutlucan, A, Önder, E, Güngör, A, Alemdar, R, Coşkun, H. ve Özhan, H. (2012). “Batı Karadeniz Bölgesinde Obezite Prevelansı: Melen Çalışması”. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, 16, 52-57.
• Işık, E, Kanbay, Y, Aslan, Ö, Işık, K. ve Çınar, S. (2013). “Aile Hekimliği Birimine Başvuran Bireylerde Obezite Sıklığı ve İlişkili Etmenler: Artvin Örneği”. F.N. Hemşirelik Dergisi, 21 (2), 107-115.
• Fruh, S.M. (2017). “Obesity: Risk Factors, Complications, and Strategies for Sustainable Long-term Weight Management”. Journal of the American Association of Nurse Practitioners, 29, S3–S14.
• Schutz, D.D, Busetto, L, Dicker, D, Farpour-Lambert, N, Pryke, R, Toplak, H, Widmer, D, Yumuk, V. and Schutz, Y. (2019). “European Practical and Patient-Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care”. Obes Facts, 12 (1), 40-66.
• Aktaş, D, Öztürk, F.N. ve Kapan, Y. (2015). “Adölesanlarda Obezite Sıklığı ve Etkileyen Risk Faktörleri, Beslenme Alışkanlıklarının Belirlenmesi”. TAF Prev Med Bull, 14 (5), 406-412.
• Erkol, A. ve Khorshid L. (2004). “Obezite; Predispozan Faktörler ve Sosyal Boyutun Değerlendirilmesi”. SSK Tepecik Hast Derg, 14 (2), 101-107.
• Sakarya, S, Kanlı, S, İkiışık, H, Marak, I, Taşdemir, M, Topçu, İ. ve Çalı, Ş. (2017). “Aileler, Öğretmenler ve Aile Hekimlerinin Gözüyle Çocukluk Çağı Obezitesi: Bir Karma Metod Çalışması”. The Journal of Turkish Family Physician, 8 (2), 27-39.
• Kleinendorst, L, Massink, M.P.G, Cooiman, M.I, Svas, M, van der Baan-Slootweg, O.H, Roelants, R.J, Janssen, I.J.M, Meijers-Heijboer, H.J, Knoers, N.V.A.M, van Amstel, H.K.P, van Rossum, E.F.C, van den Akker, E.L.T, van Haaften, G, van der Zwaag, B. and van Haelst, M.M. (2018). “Genetic Obesity: Next-Generation Sequencing Results of 1230 Patients with Obesity”. J Med Genet, 55 (9), 578-586.
• Ünal, B. ve Ergör, G. (2013). Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları. Yayın No: 909.
• Ergör, G, Soysal, A, Sözmen, K, Ünal, B, Uçku, R, Kılıç, B, Günay, T, Ergör, A, Demiral, Y, Saatlı, G, Meseri, R, Baydur H, Şimşek H, Budak, R, Arık, H. and Karakuş, N. (2011). “Balcova Heart Study: Rationale and Methodology of The Turkish Cohort”. Int J Public Health, 57, 535-542.
• Zileli, R, Şimşek, Ö, Özkamçı, H. ve Diker, G. (2016). “Bilecik İlinde Yaşayan Kadınlarda Spora Katılım, Obezite Prevalansı ve Risk Faktörleri”. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1 (1), 85-98.
• Deniz, S. ve Oğuzöncül, A.F. (2020). “Bir İlçede Yaşayan Erişkinlerde Obezite Sıklığı ve İlişkili Faktörler”. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5 (1), 53-61.
• Aşık, Z. ve Çakmak, T. (2016). “Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Hastalarda Obezite ve Metabolik Sendrom Değerlendirmesi”. The Journal of Turkish Family Physician, 7 (4), 94-102.