The Considerations on Behrengi’s Small Black Fish as An Allegorical Story

Yıl 2020, Güz, 51 - 62, 18.12.2020

Mustafa Türkyılmaz

https://doi.org/10.21733/ibad.680457

Öz

The person tells what he wants to say with semiotics. Therefore, the message can be interpreted in different ways depending on the perspective and period. Moreover, there are gaps in meaning in qualified literature. Like Alice’s hole. These gaps can be filled in different ways in the context of different literary theories. The readers response theories say that the reader approaches the text with all its acquisitions and makes sense of the text within this framework. This study was conducted to reveal the allegorical elements in Samed Behrengi 's Little Black Fish story and to reveal the visible and invisible surface and the universe of meaning presented by the text to the reader. Samed Behrengi or Small Black Fish studies were examined during the process.The point of view of these researches was directed towards Little Black Fish and the story was approached from different perspectives. The text was analyzed by using document analysis, one of the qualitative research methods. As a result, it was understood that Little Black Fish had traces from the period in which the author lived. Samed Behrengi lived during the Pahlavi Dynasty and faced the oppression of the regime like other intellectuals. As such, Behrengi hid behind the fiction and used allegorical elements. As the author writes his time with allegories, he also wanted to serve the upbringing of children who research, question and think creatively by using the possibilities of fiction.

Anahtar Kelimeler

Samed Behrengi, Little Black Fish

Alegorik Bir Öykü Olarak Küçük Kara Balık Üzerine Değerlendirmeler

Öz

İnsan, anlatmak istediklerini göstergelerle anlatır. Dolayısıyla verilmek istenen ileti, bakılan açı ve döneme göre farklı farklı biçimlerde yorumlanabilir. Kaldı ki nitelikli edebiyat ürünlerinde de anlam boşlukları vardır. Bu boşluklar, farklı edebiyat kuramları bağlamında farklı biçimlerde doldurulabilir. Okur merkezli edebiyat kuramları, okurun tüm edinilmişlikleri ile metne yaklaştığını ve bu çerçevede metni anlamlandırdığını söyler. Bu araştırma, Samed Behrengi’nin Küçük Kara Balık isimli öyküsündeki alegorik unsurları ortaya koymak, görünen ve görünmeyen yüzeyi ile metnin okura sunduğu anlam evrenini açık etmek için yapılmıştır. Süreçte Samed Behrengi ya da Küçük Kara Balık üzerine yapılmış olan çalışmalar incelenmiştir. Bu araştırmaların Küçük Kara Balık’a yönelik bakış açısından yararlanılmış ve öyküye farklı cephelerden yaklaşılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak metin incelenmiştir. Sonuçta Samed Behrengi, Pehlevi Hanedanlığı döneminde yaşamış ve diğer aydınlar gibi rejimin baskısı ile karşılaşmıştır. Hâl böyle olunca Behrengi de kurmaca büyüsünün ardına gizlenip alegorik unsurlar kullanmıştır. Küçük Kara Balık’ın yazarın yaşadığı dönemden izler taşıdığı anlaşılmıştır. Yazar alegorilerle dönemini anlattığı gibi kurmacanın imkânlarından yararlanarak araştıran, sorgulayan ve yaratıcı düşünebilen çocukların yetiştirilmesine de hizmet etmek istemiştir.

Anahtar Kelimeler

Samed Behrengi, Küçük Kara Balık

Kaynakça

• Abrahamian, E. (1983). Iran between two revolutions. Princeton New Jersey: Princeton University Press. Akçay, S. (2015). Samed Behrengi'nin hikâyelerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul. Akçay, S. ve Baş, B. (2015) Samed Behrengi’nin hikâyelerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 77-90. Akın, G. (1976). Benrengi ve masalları. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi. C. XXXIV. S. 298. s. 291-293. Alamdar, S.G. (2017). Samed Behrengi'nin Küçük Kara Balık adlı kitabının özerk benlikli çocuk ve genç yetiştirme sürecindeki önemi. International Journal of Language Academy, 5, (4), 189- 204. Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi (1994). Hürriyet Yayınları. Ateş, S., Yıldırım, K., ve Çetinkaya, F. Ç. (2019). Çocuk kitaplarını çözümlemeye yönelik bir uygulama: Samed Behrengi ve Küçük Kara Balık Örneği. Turkish Studies Language and Literature, 14(3), 1023-1049. Bassiri, K. (2018). Whatever happened to The Little Black Fish?. Iranian Studies, 51(5), 693-716. Behrengi, S. (2011). Küçük kara balık. (26. Basım, çev. İlknur Özdemir). İstanbul: Can Sanat Yayınları. Belet Boyacı, Ş. D., Güner, M., ve Babadağ, G. (2017). “Dünyada başka şekilde yaşamak da mümkün mü?” Değer eğitiminde “Küçük Kara Balık” örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 172-194. Calp, Ş. ve Calp, M. (2019). Küçük Kara Balık ve Küçük Prens kitaplarının sosyal bilgiler öğretim programı’ndaki temel beceriler, değerler ve 4. sınıf kazanımları açısından incelenmesi. SETSCI Proceedings. 19-21 Nisan 2019, Ankara. CIA (1949). The Tudeh Party: Vehicle of Communism in Iran. CIA (2003). Iran: The Tudeh Since Revolution. An Intellegience Assessment. 29. 10. 2003’te yayımlandı. Çolaker, Ö. (2009). Samed Behrengi'nin Küçük Kara Balık, Richard Bach'ın Martı Jonathan Livingston ve Cahit Zarifoğlu'nun Motorlu Kuş adlı öykülerindeki ana karakterlerin kişilik gelişimi, bireyselleşme ve toplumsallaşma açısından karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Eskişehir. Ertan, G. G. (2011). Samed-i Behrengî’nin hikâyeciliği ve İran çocuk edebiyatındaki Yeri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (26). 163-171. Gökdağ, M. ve Heyet, M. R. (2004). İran Türklerinde kimlik meselesi. Bilig. S. 30. 51-84. Jahangiri, A. (2013). Political and social features of the allegorical short story Little Black Fish written by Iranian writer, Samad Behrangi. Elixir Literature. 54A. 12741-12744. Kodal Gözütok, T. (2008). Güney Azerbaycanlı yazar Samed Behrengi’nin hikâye ve masal dünyası. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 5(2), 31-51. Mohamed Tabriz, Ata (2019). İran romanının şekillenmesinde siyasi ve sosyal düzenin rolü (Kaçar ve Pehlevi Dönemi). Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 20, S. 37, s. 803-834. Pamuk, O. (2011). Saf ve düşünceli romancı. İstanbul: İletişim Yayınları. Parlatır, İ. (2000). Tevfik Fikret, dil ve edebiyat yazıları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Sarpkaya, S. (2019). Samed Behrengi’nin eserlerinde çocuk. Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (7). 62-73. Yavuz, H. (1987). Yazın üzerine. İstanbul: Bağlam Yayınları.