• Amaç:
IJISEF olarak, bilimsel araştırma ve yayın süreçlerinde yapay zekâ teknolojilerinin etik, şeffaf ve hesap verebilir biçimde kullanılmasını sağlamak; araştırmacıların, editörlerin ve hakemlerin karşılaşabileceği potansiyel riskleri önceden belirleyip, uygun önlemleri almalarına yardımcı olmaktır.
• Kapsam:
Bu politika, dergiye sunulan tüm makaleler, bildiriler, derleme çalışmalar ve diğer bilimsel içeriklerde; metin yazımından veri analizine, dil kontrolünden görsel üretime kadar YZ araçlarının kullanımını kapsamaktadır. YZ’nin hangi aşamalarda kullanıldığı mutlaka belirtilmeli ve nihai sorumluluk yazar(lar)a aittir.

2. Tanımlar
• Yapay Zekâ (YZ):
Makine öğrenimi, doğal dil işleme, görüntü işleme gibi alanlarda insan benzeri bilişsel süreçleri taklit eden ve yeni içerik üretebilen teknolojik araçlar.
• Üretken Yapay Zekâ (ÜYZ):
YZ teknolojilerinin, özgün metin, resim, ses, video veya kod gibi çıktılar üretebildiği uygulamalar.

3. Genel İlkeler

3.1. Şeffaflık
• YZ araçları kullanılarak hazırlanan kısımlar, makalenin ilgili bölümünde açıkça belirtilmelidir.
• Kullanılan YZ araçlarının adı, versiyonu ve kullanım amacı ayrıntılı olarak raporlanmalıdır.

3.2. Dürüstlük ve Özen
• YZ tarafından üretilen içerik, yazar(lar) tarafından titizlikle gözden geçirilmeli, bilimsel doğruluk ve tarafsızlık açısından kontrol edilmelidir.
• Makalenin özgünlüğü ve yazar(lar)ın bilimsel katkısı korunmalı; YZ’nin, araştırmanın temel hipotez, tartışma ve sonuç üretim süreçlerini otomatikleştirmesi yasaktır.

3.3. Hesap Verebilirlik
• YZ’nin ürettiği içeriklerde oluşabilecek hatalar, önyargılar ya da eksikliklerden nihai olarak sorumluluk yazar(lar)a aittir.
• YZ, yazar olarak kabul edilmeyecek, tüm etik ve yasal sorumluluk, insan araştırmacı(lar) tarafından üstlenilecektir.

3.4. Hakkaniyet, Saygı ve Gizlilik
• YZ’nin kullanımı sırasında veri kaynaklarının tarafsızlığı, gizliliği ve mahremiyeti korunmalıdır.
• Kişisel veya hassas veriler YZ araçlarına girmeden önce anonimleştirilmeli ya da maskelenmelidir.

4. Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımı ve Raporlanması

4.1. Yazar Yükümlülükleri
• Kullanım Bildirimi:
Makale tesliminde, hangi YZ araçlarının hangi aşamalarda kullanıldığına dair detaylı bir açıklama yer almalıdır.
• İçerik Kontrolü:
YZ tarafından üretilen metin, görsel veya diğer veriler; yazar(lar) tarafından titizlikle incelenmeli, gerekli düzenleme ve düzeltmeler yapılmalıdır.
• Atıf ve Kaynak Belirtimi:
YZ’nin ürettiği içeriğin kaynakları, mevcut literatüre uygun biçimde referans gösterilmeli; alıntı yapma ve intihal kurallarına uyulmalıdır.

4.2. Editör ve Hakem Yükümlülükleri
• Şeffaflık Kontrolü:
Makale değerlendirme sürecinde, yazar(lar) tarafından bildirilen YZ kullanımı gözden geçirilecek, eksiklik veya usulsüzlük tespit edildiğinde açıklama istenecektir.
• Etik İhlal Tespiti:
YZ’nin uygunsuz kullanımı durumunda (örneğin, makalenin temel fikrinin YZ tarafından üretilmiş olması ya da gerekli bildirimlerin yapılmamış olması) ilgili makale reddedilebilir ya da yayımlandıktan sonra düzeltme/retrait işlemleri uygulanabilir.

5. Risk Yönetimi Ve İhlal Durumları

• Riskler:
YZ’nin veri setine, model önyargılarına ve “hallusinasyon” (yanıltıcı çıktı) riskine bağlı olarak ortaya çıkabilecek bilimsel hatalar, taraflılıklar veya intihal gibi etik sorunlar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

• Önlemler:
o YZ’nin ürettiği içerik, alanında uzman kişilerce dikkatle incelenmeli ve doğruluğu teyit edilmelidir.
o YZ kullanımı ile ilgili bildirimsizlik durumları, etik ihlal kapsamında değerlendirilecek; bu durumlarda disiplin süreçleri devreye sokulacaktır.

• Sorumluluk:
YZ’nin otomatik ürettiği içeriklerin kontrolü ve nihai onayı tamamen yazar(lar)a ait olup, dergi yönetimi herhangi bir hatalı içeriğin yazar(lar) tarafından üretilen sorumluluğunu reddedemez.

6. Yasal ve Etik Uyum

• Yasal Çerçeve:
YZ’nin kullanımı, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlar çerçevesinde gerçekleştirilmelidir.

• Etik Rehber İlkeleri:
Bu politika, “Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber” gibi ulusal düzeyde hazırlanan dokümanlar ve benzer dergi politikaları

7. Politikanın Güncellenmesi

• Teknolojinin hızlı gelişimi ve YZ uygulamalarının evrimi göz önüne alındığında, bu politika periyodik olarak gözden geçirilecek ve gerekirse güncellenecektir.

• Dergi yönetimi, değişen teknolojik, bilimsel ve yasal gelişmelere uygun ek düzenlemeleri yapma hakkını saklı tutar.