Örgün Eğitime Devam Eden Öğrencilerde Akademik Öz-yeterlik Algısının Belirlenmesinde Duygusal Zeka ile ilişkili Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 43 - 51, 01.06.2022

Pelin Üredi Sait Akbaşlı Lütfi Üredi Hakan Namlı

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, ortaokul öğrencilerinin duygusal zeka ve akademik öz-yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu araştırmanın gerçekleştirilmesinde nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modeli nicel ve nitel araştırma yaklaşımlarının birlikte kullanılabildiği bir modeldir. Araştırmanın kavramsal temelinde literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılının ilk yarısında Türkiye’deki devlet okullarında öğrenim gören 216 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS 18.0 for Windows programı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan bu öğrenciler cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde 104’ü (%48.9) kız ve 112’si (51.1) erkek öğrencidir. Ortaokul öğrencilerinin duygusal zeka ve akademik öz-yeterlik düzeyleri arasında ayrı ayrı yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık görülmemiştir. İstatistiksel olarak kız öğrencilerin duygusal zeka düzeylerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kız ve erkek öğrencilerin akademik öz-yeterlik algıları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ve son olarak duygusal zeka düzeyinin yüksek olmasının akademik öz-yeterlik algısını azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz-düzenleme, duygusal zeka, akademik başarı, algı, eğitim

Factors Associated With Emotional Intelligence In Determining The Perception Of Academic Self-Efficacy In Students Attending Formal Education

Öz

Anahtar Kelimeler

Self-regulation, emotional ıntelligence, academic success, perception, education

Kaynakça

• Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Austin E. J., Saklofske D. H., Huang S. H. S., & McKenney D. (1998). Measurement of trait emotional intelligence: testing and cross-validating a modified version of Schutte et al.’s measure. Pers Indiv Differ 200, 36(3), 555-562.
• Babaoğlan, E. (2010). Okul Yöneticilerinde Duygusal Zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 119-136.
• Balcı, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Pegem Akademi, Ankara
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Bong, M. (1995). Epistemological beliefs and generalizability of self-efficacy: Implications for instructional design. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Southern California, California.
• Dağlı, E. M. (2006). Ergenlikte Zeka Bölümü, Duygusal Zeka Ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Deniz, M. E., & Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9
• Doğan, S., & Demiral, Ö. (2007). Kurumların Başarısında Duygusal Zekanın Rolü ve Önemi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi, 14(1), 209-230.
• Durdukoca, S. F. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi 10 (1) 69-77
• Dutoglu, G., & Tuncel, M. (2008). The relationship between candidate teachers’ critical thinking tendencies and their emotional intelligencelevels, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 11-32
• Erdoğdu, M. Y. (2008). Duygusal zekanın bazı değişkenler açısından incelenmesi (Research on emotional quotient in terms of certain variables), Electronic Journal of Social Sciences, Winter 7 (23), 62-76.
• Erkuş, A., & Günlü, E . (2008). Duygusal zekanın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 9 (2), 187-209. Retrieved from: http://dergipark.org.tr/ifede/issue/4597/62842 İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, 2008, 187-209
• Goleman, D. (2000). İşbaşında Duygusal Zeka. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Güllüce, A. Ç., & İscan, İ. F. (2010). Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zeka Arasındaki İlişki, (The relationship between Occupational Burnout and Emotional Intelligence), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 7-29
• Gürbüz, S., & Yüksel, M. (2008). Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 174-190.
• İşmen, A. E. (2001). Duygusal Zeka ve Problem Çözme. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 111-124.
• Jinks, J., & Morgan, V. (2003). Children’ Percevied Academic Self-Efficacy: An Inventory Scale. The Clearing House, 72 (4), 224-230, DOI: 10.1080/00098659909599398
• Katyal, A. & Awasthi, E. (2005). Gender Differences in Emotional Intelligence among Adolescents of Chandigarh, Journal Human Ecology, 17(2), 53-155
• Kavcar, B. (2011). Duygusal Zeka İle Akademik Başarı Ve Bazı Demografik Değişkenlerin İlişkileri: Bir Devlet Üniversitesi Örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is emotional intelligence? In P. Salovey & D. J. Sluyter (Eds.), Emotional development and emotional intelligence: Educational implications (pp. 3-34). New York: Harper Collins. Available from: http://ei.yale.edu/journal/emotional-development-and-emotional-intelligence-educational-implications/
• Miller, L. K. (2010). The impact of intrusive advising on academic self-efficacy beliefs in first-year students in higher education. Yayımlanmamış doktora tezi, Loyola University Chicago, İllinois.
• Öncü, H. (2012). Akademik Özyeterlik Ölçeği (Aöyö) :Geçerlik Güvenirlik Çalışması (Academic Self- Efficacy Scale: Validity Reliability Study), Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, (1) 183-206.
• Salovey, P. & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition, and Personality, 9, 185-211. doi:0.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG, Available from: http://ei.yale.edu/wp-content/uploads/2014/06/pub153_SaloveyMayerICP1990_OCR.pdf
• Schultz, D., & Schultz, S. E. (2007). Modern Psikoloji Tarihi. (Çev. Yasemin Aslay), İstanbul: Kaknüs Yayınları
• Wuebbels, A. L. (2006). The development of a social emotional and academic self-efficacy curriculum for sixth grade adolescent students. Yayınlanmamış Doktora Tezi, School of Saint Louis University, Missouri.
• Schutte NS., Malouff JM., Hall LE., Haggerty DJ., Cooper JT., & Golden CJ, (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Pers Indiv Differ, 25(2), 167-77.
• Sevindik, F., Uncu, F., & Güneş Dağ, D. (2012). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 26(1), 021-026.
• Somuncuoğlu, D. (2005). Duygusal Zeka Yeterliliklerinin Kuramsal Çerçevesi ve Eğitimdeki Rolü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 269-293.
• Tatar, A., Tok, S., & Saltukoğlu, G. (2011). Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zeka Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21(4), 325-338.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları. Secondary School Teachers’ Self-Efficacy Beliefs. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
• Weisinger, H. (1998). İş Yaşamında Duygusal Zeka (1. Baskı), Çeviren: Nurettin Süleymangil, İstanbul: MNS Yayıncılık.
• Wong, Chi-S., & Kenneth S. L. (2002). The Effects of Leader and Follower Emotional İntelligence On Performance Attitude: An Exploratory Study, The Leadership Ouarterly, 13(3), 243-274.
• Yalmancı, S. G., & Aydın, S. (2014). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 21-27.
• Yalnız, A. (2014). Akademik Öz-Yeterlik: Olumlu ve Olumsuz Duygulanımın Yordayıcı Rolü. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 95-101.
• Yavuz, K. E. (2004). 0-12 yaş dönemi çocuklarda duygusal zeka gelişimi (4. Baskı), Ankara: Ceceli Yayınları.
• Yılmaz Karabulutlu, E., Yılmaz S. & Yurttaş A. (2011). Öğrencilerin Duygusal Zekâ Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2 (2), 75-79.
• Yılmaz, M., Gerçek, C., Köseoğlu, P., & Soran, H. (2006). Hacettepe Üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgli öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 278-287.
• Yılmaz, M., Gürçay, D., & Ekici, G. (2007). Adaptation of the academic self-efficiacy scale to turkish, Hacettepe University Journal of Education, 33, 253-259
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.