Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımı Rapor Formatının Öğretmen Adaylarının Başarılarına ve Fen Bilgisi Laboratuvarına Yönelik Tutumlarına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 2, 614 - 627, 01.04.2017

Mehmet Erkol Mustafa Kışoğlu Şeyda Gül

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.304723

Cited By: 4

Öz

Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme (ATBÖ) yaklaşımı laboratuvar raporu hazırlamada, geleneksel laboratuvar raporu formatından oldukça farklı bir format ortaya koymaktadır. Yapılan bu çalışmanın amacı ATBÖ yaklaşımına uygun laboratuvar raporu hazırlamanın öğretmen adaylarının başarılarına ve fen bilgisi laboratuvarına yönelik tutumlarına olan etkisini araştırmaktır. Kontrol gruplu ön-son test araştırma modelinin kullanıldığı çalışma ülkemizin Ege Bölgesinde bulunan bir üniversitenin eğitim fakültesinde Fen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı üçüncü sınıfına devam eden ve Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları-I dersini almakta olan 52 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Çalışmaya katılan öğrenciler rastgele olarak deney (1 erkek 25 bayan) ve kontrol (11 erkek 15 bayan) grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Her iki grupta da uygulama ve deneylerin aynı geleneksel öğretim yöntemiyle yürütüldüğü laboratuvar dersinin sonunda deney grubundaki öğrenciler laboratuvar raporlarını ATBÖ rapor formatına göre, kontrol grubundakiler ise geleneksel rapor formatına göre hazırlamışlardır. Çalışma kapsamında laboratuvar dersinde işlenen konular içerisinde yer alan madde-kütle-hacim, özkütle, basit makineler, kuvvet-hareket ve basınç konularıyla ilgili olan beş konuya yer verilmiştir. Öğrencilerin başarılarının belirlenmesinde araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 20 adet açık uçlu sorudan oluşan akademik başarı testi ile Yamak, Kavak, Canbazoğlu-Bilici, Bozkurt ve Peder (2012) tarafından geliştirilen “Fen Bilgisi Laboratuvarına Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgular ATBÖ rapor formatının öğretmen adaylarının akademik başarılarını artırdığını göstermiştir. Bununla birlikte çalışma sonunda öğretmen adaylarının fen bilgisi laboratuvarına yönelik tutumları arasında istatistiksel olarak herhangi bir farklılık olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımı Rapor Formatı, Geleneksel Rapor Formatı, Fen Bilgisi Laboratuvarı, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Akar, M. S. (2007). Laboratuar dersinde yazma metinleri oluşturmanın ve analoji kullanımının akademik başarıya etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Akar, M.S., Erkol, M., Kabataş, E., Büyükkasap, E. & Günel, M. (2007). “How did pre-service science teachers ideas toward laboratory activities changed after using the science writing heuristic student template?” Paper presented at the Esera Conference, Malmö, Sweden.
• Anderson, L. W. (1988). Attitudes and their measurement. In J. P. Keeves, (Ed.), Educational research, methodology and measurement: An international handbook (pp.421-426). New York: Pergamon Press.
• Arı, E. ve Bayram, H. (2012). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı kimya laboratuar uygulamalarının öğrencilerin başarısına, bilimsel süreç becerilerine ve laboratuar performanslarına etkisi. Western Anatolia journal of Educational Sciences, Cilt:3, Sayı:6, 1-18.
• Aslan, S. ve Tekin, N. (2015). Laboratuar uygulamalarını argümantasyon tabanlı bilim öğrenme rapor formatına göre raporlaştırmanın kavramsal anlamaya ve modsal betimleme kullanımına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, 73-97.
• Aslan, S. (baskıda). Argümantasyona dayalı laboratuar uygulamaları: Bilimsel süreç becerilerine ve laboratuar dersine yönelik tutuma etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, [Online]: http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/upload/files/3450-labuigulamalari.pdf adresinden 11.05.2016 tarihinde indirilmiştir. Doi: 0.16986/HUJE.2016015700
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ceylan, Ç. (2010). Fen laboratuvar etkinliklerinde argümantasyon tabanlı bilim öğrenme-atbö yaklaşımının kullanımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Çepni, S., Bacanak, A. ve Küçük, M. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler: Fen-teknoloji-toplum. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 7-29.
• Doğan, Y. ve Yılmaz, Y. (2013). Yapılandırmacı programın öğrencileri fen ve teknoloji okuryazarı yapma rolü ve programın uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:10, Sayı:23, 119-129.
• Erduran Avcı, D. ve Akçay, T. (2013). Fen ve teknoloji dersinde yazma etkinlikleri üzerine öğretmen görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, V:10, N:2, 48-65.
• Gül, Ş. ve Sözbilir, M. (2015). Fen ve matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen ölçek geliştirme araştırmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 85-102.
• Günel, M., Atila, M.E. ve Büyükkasap, E. (2009). Farklı betimleme modlarının öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinde kullanımlarının 6. sınıf yaşamımızdaki elektrik ünitesinin öğrenimine etkisi. İlköğretim Online, 8(1), 183-198, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 12 Mart 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Günel, M., Uzoğlu, M. ve Büyükkasap, E. (2009). Öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinin kullanımının ilköğretim seviyesinde kuvvet konusunu öğrenmeye etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 379-399.
• Günel, M., Kabataş Memiş, E. ve Büyükkasap, E. (2010). Yaparak yazarak bilim öğrenimi-YYBÖ yaklaşımının ilköğretim öğrencilerinin fen akademik başarısına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna etkisi. Eğitim ve Bilim, Cilt:35, Sayı:155, 49-62.
• Günel, M., Kıngır, S. ve Geban, Ö. (2012). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme (ATBÖ) yaklaşımının kullanıldığı sınıflarda argümantasyon ve soru yapılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 316-330.
• Hand, B. & Prain, V. (2002). Teachers implementing writing-to-learn strategies in junior secondary science: A case study. Science Education, 86, 737- 755.
• Hand, B., Prain, V. & Wallace, C. (2002). Influences of writing tasks on students’ answers to recall and higher-level test questions. Research in Science Education 32: 19–34.
• Hand, B., Hohenshell, L. & Prain, V. (2004). Exploring students’ responses to conceptual question when engaged with planned writing experiences: a study with year 10 science students. Journal of Research in Science Teaching, 41(2), 186-210.
• Hohenshell, M. L. & Hand, B., 2006. Writing-to-learn strategies in secondary school cell biology: A mixed method study. International Journal of Science Education, 28(2-3), 261-289.
• Kabataş-Memiş, E. (2014). İlköğretim öğrencilerinin argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımı uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:22, No:2, 401-418.
• Karaca, D. (2011). Yaparak yazarak bilim öğrenmenin (YYBÖ) genel fizik laboratuarı-I dersinde öğretmen adaylarının akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Kazazoğlu, S. (2013). Türkçe ve İngilizce derslerine yönelik tutumun akademik başarıya etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 294-307.
• Keys, C. W., Hand, B., Prain, V. & Collins, S. (1999). Using the science writing heuristic as a tool for learning from laboratory investigations in secondary science. Journal of Research in Science Teaching, 36(10), 1065-1084.
• Kıngır, S., Geban, Ö. ve Günel, M. (2011). Öğrencilerin kimya derslerinde Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme yaklaşımının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 15-28.
• Klein, P. D. (1999). Reopening Inquiry into Cognitive Processes in Writing-To-Learn. Educational Psychology Review, 11 ( 3), 203-270.
• Kutu, H. ve Sözbilir, M. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi “Hayatımızda Kimya” ünitesinin öğretimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 29-62.
• Lo, H.-C. (2013). Design of online report writing based on constructive and cooperative learning for a course on traditional general physics experiments. Educational Technology & Society, 16 (1), 380–391.
• Mason, L. & Boscolo, P. (2000). Writing and conceptual change. What changes?. Instructional Science, 28, 199–226.
• McDermott, M.A. & Hand, B. (2010). A secondary reanalysis of student perceptions of non-traditional writing tasks over a ten year period. Journal Of Research in Science Teaching, Vol:47, No:5, 518-539.
• McMillan, J. H. & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry (7th Ed.). Newyork, Longman.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB) (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı, [Online]: http://www.meb.gov.tr adresinden 14 Mart 2016 tarihinde indirilmiştir.
• Öğreten, B. ve Uluçınar-Sağır, Ş. (2014). Argümantasyona dayalı fen öğretiminin etkililiğinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(1), 75-100.
• Özay-Köse, E. (2013). Taşıma ve dolaşım ünitesinin öğretiminde argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), 9-17.
• Rivard, L. P. & Straw, S. B. (2000). The effect of talk and writing on learning science: An exploratory study. Science Education, 84(5), 566-593.
• Ulu, C. ve Bayram, H. (2014a). Araştırma sorgulamaya dayalı bilim yazma aracı kullanımının üstbilişsel bilgi ve becerilere etkisi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counseling, Volume:3, Issue:1, 68-80.
• Ulu, C. ve Bayram, H. (2014b). Fen öğretiminde laboratuvar uygulamalarında araştırma sorgulamaya dayalı bir yaklaşım: Bilim yazma aracı. International Journal of New Trends in Arts, Sports & ScienceEducation, Volume:3, Issue:4, 21-35.
• Ungan, S. (2007). Yazma becerisinin geliştirilmesi ve önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 461-472.
• Uzoğlu, M. (2010). Öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinin kullanımının ilköğretim seviyesinde kuvvet ve madde ünitesini öğrenmeye etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Uzoğlu, M. (2014). Farklı öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarılarına, laboratu-ar tutumlarına ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (Karadeniz Özel Sayısı), 195-209.
• Yamak, H., Kavak, N., Canbazoğlu-Bilici, S., Bozkurt, E., ve Peder, Z. B. (2012). Fen bilgisi laboratuvarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik analizleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran, 2012, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Yeşildağ-Hasançebi, F. ve Günel, M. (2013). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının dezavantajlı öğrencilerin fen bilgisi başarılarına etkisi. İlköğretim Online, 12(4), 1056‐1073.
• Yıldız, A. ve Büyükkasap, E. (2011). Öğretmen adaylarının compton olayını anlama düzeyleri ve öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinin akademik başarıya etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1643-1664.
• Yore, L., Bisanz, G.L. & Hand, B.M. (2003) Examining the literacy component of science literacy: 25 years of language arts and science research. International Journal of Science Education, 25(6), 689-725.
• Yore, L. & Treagust, D. (2006). Current realities and future possibilities: Language and science literacy– empowering research and informing instruction. International Journal of Science Education, 28(2), 291–314.