Kişiler Arası Sorun Çözme Beceri Eğitiminin Ergenlerin Yapıcı Problem Çözme ve Sürekli Öfke Düzeylerine Etkisi

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 2, 440 - 451, 26.06.2012

Ahmet Bedel Ramazan Arı

Öz

Bu araştırmanın amacı, kişiler arası sorun çözme beceri eğitiminin ergenlerin yapıcı problem çözme becerilerine ve sürekli öfke düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada ön test son test kontrol gruplu deneme deseni kullanılmış olup, deneme grubunda 13, kontrol grubunda ise 15 denek yer almıştır. Verilerin toplanmasında Kişiler Arası Problem Çözme Envanteri ve Sürekli Öfke Ölçeği kullanılmıştır. Deneklerin ön test son test puan farklarının anlamlılığı Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, kişiler arası sorun çözme beceri eğitiminin, deneme grubunda yer alan ergenlerin yapıcı problem çözme beceri düzeylerinin artmasında, sürekli öfke düzeylerinin azalmasında anlamlı düzeyde etkisinin olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Kişiler Arası Sorun Çözme, Yapıcı Problem Çözme ve Sürekli Öfke

The Effect of Interpersonal Problem Solving Skills Training on the Adolescents\' Constructive Problem-Solving Level and the Level of Trait Anger

Öz

The purpose of this study was to examine the effect of the interpersonal problem solving skills
training on the adolescents’ constructive problem-solving skills and the level of trait anger. Pre-test posttest
control group experimental research design was used. There were 13 subjects in the experiment group and 15
subjects in the control group. For the collection of data the Interpersonal Problem Solving Inventory and Trait
Anger Scale were used. Mann Whitney U test was conducted to find the differences between the scores of the
groups. The results showed that interpersonal problem solving skills training increased the level of the
constructive problem solving skills of the adolescents in the experiment group and reduced the level of trait
anger significantly.

Anahtar Kelimeler

Interpersonal Problem Solving, Constructive Problem-Solving and Trait Anger.

Kaynakça

• Acar, N. V. (2007). Grupla psikolojik danışmada alıştırmalar deneyler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Altınay, D. (2009). Psikodrama 400 ısınma oyunu ve yardımcı teknik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bedell, J. R. and Lennox, S. S. (1997). Handbook for communication and problem solving skills training- a cognitive - behavioral approach. New York: John Wiley Sons Inc.
• Bingham, A. (2004). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev: F. Oğuzkan). İstanbul: MEB Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008). Kişilerarası problem çözme envanteri lise öğrencileri formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (2), 1-17.
• Danışık, N. D. (2005). Ergenlerin sürekli öfke öfke ifade tarzları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Dixon, D. N., Heppner, P. P., Petersen C. H., and Ronning R. R. (1979). Problem-solving workshop training. Journal of Counseling Psychology, 26 (2), 133-139.
• Durmuş, E. ve Gürgan, U. (2005). Lise öğrencilerinin şiddet ve saldırganlık eğilimleri. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (3), 253-269.
• D’Zurilla, T. J. and Goldfried, M. R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journel of Abnormal Psychology, 78 ( 1), 107-126.
• D'Zurilla T. J. and Chang, E. C. (1995). The relations between social problem solving and coping. Cognitive Therapy and Research, 19 (5), 547-562.
• D’Zurilla, T., Chang, E. C. and Sanna, L. J. (2003). Self-esteem and social problem solving as predictors of aggression in college students. Journal of Social and Clinical Psychology, 22 (4), 424-440.
• D’Zurilla, T..J., Nezu, A. M., Maydeu-Oliveras, A. (2004). Social problem solving: theory and assesment. Social problem solving: theory, research and training, Ec. Chang, T.J. D’Zurilla and L.J. SaFnna, (Ed.), Washington DC: American Psychological Association.
• Deffenbacher, J. L., Lynch, R. S., Oetting, E. R., and Kemper, C. C. (1996). Anger reduction in early adolescents. Journal of Counseling Psychology, 43 (2), 149-157.
• Egan, G. (1997). Psikolojik danışmaya giriş. (Ed: F. Akkoyun). Ankara: Form Ofset.
• Erkan, S. (2006). Örnek grup rehberliği etkinlikleri. Ankara: PEGEMA Yayıncılık.
• Erşahin, C. (2009). Bilgelik öyküleri. Ankara: Tutku Yayınevi.
• Güner, İ. (2007). Çatışma çözme becerilerini geliştirmeye yönelik grup rehberliğinin lise öğrencilerinin saldırganlık ve problem çözme becerileri üzerine etkisi. Doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Heppner, P. P., Witty, T. E. and Dixon, W. A. (2004). Problem solving appraisal and human adjustment. The Counseling Psychologist, 32 (3), 344-428
• Johnson, D. W. and Johnson R. T. (2004). Implementing the “teaching students to be peacemakers program”. Theory ınto Practice, 43 (1), 68-79.
• Johnson, D. W., Johnson, R., Dudley, B., Mıtchell, J. and Fredrıckson, J. (1997). The impact of conflict resolution training on middle school student. The Journal of Social Psychology, 137 (1), 11-21.
• Kesen, N. F., Deniz, M. E. ve Durmuşoğlu, N. (2007). Ergenlerde saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişki. Yetiştirme yurtları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 353-364.
• Kısaç, İ. (2005). Gençlerin öfkelerini ifade ettikleri hedef kişiler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (2), 71-81.
• Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
• Korkut, F. (2003). Rehberlikte önleme hizmetleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 441-452.
• Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lochman, J. E., Palardy, N. R., Mcelroy, H. K., Philips, N. and J. Holmas, K. (2004). Anger management interventions.Journal of Early and Intensive Behavior Intervention, 1 (1), 47-56.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Okullarda şiddetin önlenmesi. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2006/26 sayılı genelge.
• Mountrose, P. (2000). 6 ile 18 yaş çocuklarıyla sorunları çözmede 5 aşama. (Çev: Sermin Can). İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Novaco, R. W. (1975). Anger control. The Development and Evaluation of An Experimental Treatment Health and Company.
• Öğülmüş, S. (2001). Kişiler arası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öğülmüş, S. (2006). Okullarda şiddet ve alınabilecek önlemler. Eğitime Bakış, 2 (7), 16-24.
• Özcan, C. ve Öğülmüş, S. (2010). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklara bilişsel yaklaşıma dayalı kişilerarası sorun çözme eğitiminin katkıları. TAF Prev Med Bull, 9 (4), 391- 398.
• Özer, A. K. (1994b). Sürekli öfke (sl-öfke) ve öfke ifade tarzı (öfke-tarz) ölçeklerinin ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 26-35.
• Rıxon, R. and Erwın, P. G. (1999). Measures of effectiveness in a short-term interpersonal cognitive problem solving programme. Counselling Psychology Quarterly, 12, (1), 87-93.
• Shure, M. B. (1999). Preventing violence the problem solving way. Office of Juvenile Justice and Delinquent Prevention Washington: Juvenile Justice Bulletin, 1-13.
• Söylemez, S. (2002). Ergenlerde problem çözme becerisini geliştirmeye yönelik bir grup çalışması programının etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, H. (2000). Öfke denetimi eğitiminin çocuklarda gözlenen saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, (26), 47-61.
• Terzi, Ş. (2007). Okullarda yaşanan şiddeti önleyici yaklaşım: kendini toparlama gücü. Aile ve Toplum, Nisan-Mayıs-Haziran, 73-81.
• Türnüklü, A. ve Şahin, İ. (2004). 13-14 yaş grubu öğrencilerin çatışma çözme stratejilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 7 (13), 45-61.
• Üstündağ, T. (2002). Yaratıcı drama öğretmenimin günlüğü. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Yeşilyaprak, B. (2003). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yılmaz, N. (2004). Öfke ile başa çıkma eğitiminin ve grupla psikolojik danışmanın ergenlerin öfke ile başa çıkabilmeleri üzerindeki etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.