Türkçe Öğretmenlerinin Öğretimde Kullandıkları Yöntem ve Tekniklere İlişkin Görüşleri

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 3, 951 - 960, 26.06.2011

A.seda Saracaloğlu , Nuri Karasakaloğlu

Öz

Bu araştırmanın temel amacı Türkçe dersi öğretmenlerinin öğrenme öğretme sürecinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin kendi algıları doğrultusunda değerlendirilmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Aydın ili merkezindeki ilköğretim okullarında çalışan 13 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulması sırasında öğretmenlere araştırma amacı belirtilmiş; gönüllü olanlar çalışma grubuna alınmıştır. Görüşmeler sırasında ses kayıt cihazı kullanılmamış, araştırmacılar tarafından notlar alınmıştır. Araştırmada kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme formu araştırma ekibi tarafından hazırlanmıştır. Formda altı soru bulunurken her bir görüşme yaklaşık 20 dakika sürmüştür. Görüşmelerde elde edilen veriler üzerinde içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucu elde edilen nitel bulgulara göre, Türkçe öğretmenlerinin kendilerini en rahat hissettikleri yöntem ve teknikler; örnek metinle anlatma, tartışma, soru-yanıt, beyin fırtınası ve dramadır. Öğretmenler bu yöntem ve tekniklerden sıklıkla yararlandıklarını ifade etmişlerdir. Buna ek olarak öğretmenler kullanılacak yöntem ve tekniğe karar verirken konu içeriğini temel aldıklarını belirtmişlerdir. Özellikle Türkçe dersinin içeriği gereği okuma ve yazma becerilerinin öğretimi sürecinde, sözlü ve yazılı anlatımı geliştirici yöntemleri, dilbilgisi konularında ise öğretmen merkezli yöntemleri daha fazla kullandıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca öğretmenler, öğrencilerin kavrayamadığı bir durumla karşılaştıklarında tekrar anlatma yoluna gittiklerini, sınıfların kalabalık olması ve diğer fiziksel olanaksızlıklar nedeni ile de öğrenci merkezli bazı yöntem ve teknikleri kullanmaktan kaçındıklarını dile getirmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni, öğretim, yöntem ve teknik, nitel araştırma

The opinions of Turkish teachers on teaching methods and techniques

Öz

The main purpose of the study is evaluation of methods and techniques that Turkish teachers use
during learning and teaching process according to their own perceptions. Qualitative research method and half
structured interview technique was used in the study. The sample of the study consisted of 13 Turkish teachers,
working in primary schools in the centre of Aydın. During sample gathering process, teachers were
acknowledged about the research and only the volunteer teachers attended to the study. During the interviews,
recorder was not used; notes were taken by the researcher instead. Half structured interview form used in the
study was prepared by the research team. The form was made up of 6 questions and each interview lasted
approximately 20 minutes. The data, gained from the interviews was analysed by content analysis. According to
the qualitative findings, methods and techniques which Turkish teachers feel comfortable with were narration
with a sample text, discussion, question and answer, brain storming and drama. Teachers expressed that they
took advantage of these methods and techniques frequently. In addition, they said that while deciding which
techniques and methods to be used, they took into consideration the content. Especially for the content of
Turkish lesson, they stated that during reading and writing teaching process they prefer methods with improving
oral and written expression; for grammar subjects they preferred to use more teacher centred methods. And also
teachers indicated that when they come across a position that their students have difficulty with understanding,
they prefer to explain the subject again. Because of the crowded classes and other lack of physical capacity
problems, they stated that they avoid student centred methods and techniques.

Anahtar Kelimeler

Turkish teacher, teaching, method and technique, qualitative research

Kaynakça

• Aydede, M. N., Çağlayan, Ç., Matyar, F. ve Gülnaz, O. (2005). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Çukurova
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 1-10
• Aydın, A. (2003). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Bilen, M. (1990). Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Gelecek Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2004). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Öğretme Sanatı. 7. Baskı. Ankara: PegemA Yayınevi.
• Demirel, Ö. (2003). Türkçe Öğretimi. 5. baskı. Ankara: PegemA Yayınevi.
• Demirel, Ö. ve Ün, K. (1987). Eğitim Terimleri. Ankara: Şafak Matbaası.
• Erden, M. (1995). Eğitim Psikolojisi Gelişim- Öğrenme- Öğretme. Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Fidan, N. (1997). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
• Gökçe, E. (2004). İlköğretimde aktif öğrenme sürecine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri. Akdeniz
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1, 53-64. Karakış, Ö. (2006). Bazı yükseköğrenim kurumlarında farklı öğrenme stillerine sahip olan öğrencilerin genel öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. A. ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Oğuzkan, A. F. (1981). Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özer, K. (2002). İlköğretim 4-5. sınıflarda Türkçe öğretiminde işbirliğine dayalı öğrenme metodunun kullanımına yönelik bir değerlendirme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Konya: Selçuk
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Taşkaya, S. M. ve Muşta, C. M. (2002). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 7(25), 240-251.
• Saracaloğlu, A. S. (2003). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme, Yayınlanmamış Ders Notları.
• Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi. Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. ve Gencel, İ. E. (2008). Türkçe ve Fen Bilgisi
• Öğretmenlerinin Öğrenme Stilleri, Öğrenme Stratejileri ve Duyuşsal Özellikleri ile Tercih Edilen Öğrenme Strateji, Yöntem ve Teknikleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Proje Raporu. Aydın: ADÜ BAP Projesi No: EĞF- 04001.
• Saylan, N. ve Yurdakul, B. (2005). İlköğretim program tasarılarının gerektirdiği yapılandırmacı öğretmen özelliklerine sınıf öğretmenleri ile aday öğretmenlerin sahip olma düzeyleri. XIV.
• Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28–30 Eylül 2005.
• Schmeck, R. R. (1988). Individual Differences and Learning Strategies. (Editors: Weinstein, C.E.,
• Goetz, E.T. and Alexander, P.E.) Learning and Study Strategies. New York: Academic Press, Inc. Senemoğlu, N. (2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Kuramdan Uygulamaya. Düzenlenmiş yeni basım. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Snowman, J. (1986). Learning Tactics and Strategies. (Editors: Phye, G.D. and Andre, T.). Cognitive
• Classroom Learning: Understanding, Teaching and Problem Solving. New York: Academic Pres, Inc. Şahin, Ç. (2004). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin kullandıkları öğretim stratejileri.
• İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(8), Güz. Tan, Ş. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Tekin, H. (1980). Okullarımızda Türkçe Öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.
• Tok, Ş. (2007). Öğretme-Öğrenme Strateji ve Modelleri. Öğretim İlke ve Yöntemleri. (Ed: Doğanay,
• A.). Ankara: Pegema Yayıncılık, 129-159
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.