Türkiye Cumhuriyetinin Kuruluşundan Günümüze Sosyal Bilgiler Programının Eğitim Programı Öğeleri Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 2, 406 - 420, 26.06.2011

Necdet Aykaç

Öz

Bu araştırma, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze Türkiye’de Sosyal Bilgiler Programı’nın eğitim programı öğelerine göre nasıl bir evrim geçirdiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma betimsel bir nitelik taşımaktadır. Bu çalışmada, Cumhuriyet'ten günümüze 1924, 1926, 1936, 1948, 1968, 1998, 2005 Sosyal Bilgiler Programları amaç, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme öğeleri açısından literatür taraması yapılarak programlar doküman analizine dayalı olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda, Sosyal Bilgiler adıyla hazırlanmış olan bir ders programına, ilk kez 1968 programında yer verilmesine karşın 1926, 1936 ve 1948 programlarında da bu dersin içerik ve amaçlarıyla örtüştüğü görülerek, Tarih, Coğrafya ve Yurt Bilgisi dersleri de incelenmiştir. Araştırma sonucunda, 1948 Sosyal Bilgiler Programı’na kadar sistematik olarak program geliştirme öğelerine yer verilmediği, eğitim programının yalnızca ders ve konu listesi olarak algılandığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler programı, eğitim programı öğeleri, sosyal bilgiler programı

Evaluation of the Social Studies Programs Implemented from the Establishment of the Turkish Republic in terms of Elements of Educational Program

Öz

The present study aims to reveal the evolution social studies program has undergone since the
establishment of the Republic according to the elements of the educational program. The study is descriptive in
nature. In the present study, the social studies programs put into effect in 1924, 1926, 1936, 1948, 1968, 1998
and 2005 were investigated in terms of their objectives, content, learning-teaching process, and evaluation. And
this investigation was carried out based on a literature review. At the end of the study, it was found that though
the Social Studies Course program was first included in 1968 program, there were History, Geography and
Getting to Know our Home Land courses concurring with the content and objectives of the course programs
were in effect in 1926, 1936 and 1948. Until the implementation of 1948 social studies program, there were no
elements of systematic program development and the educational program was only viewed as a list of the topics
to be covered.

Anahtar Kelimeler

Social studies program, elements of educational program, social studies program

Kaynakça

• Arslan, M. (2000). Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Programları ve Belli Başlı Özellikleri. Milli Eğitim Dergisi. 146, 42-48.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim Programında Yer Alan Etkinliklerin Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 19-35.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Eğitim-Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (22), 46-73.
• Binbaşıoğlu, C. (1999). Cumhuriyet Döneminde İlkokul Programları 75. Yılda Eğitim. (Editör: Fatma Gök). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. 145-170.
• Çelenk, S., Tertemiz, N. ve Kalaycı, N. (2000). İlköğretim Programları ve Gelişmeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Doğanay, A .(2004). Sosyal Bilgiler Eğitiminin Genel Amaçları Ne Olmalıdır? Dokuz Eylül Üniversitesi, I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Tebliğleri, İzmir, (15- 17 Mayıs).
• Ergun, D. (2005). Sosyoloji ve eğitim. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Gömleksiz, M.; Yaşar, Ş. vd. (2005). “İlköğretim 1-5. Sınıflar Öğretim Programlarını Değerlendirme Toplantısı (Eskişehir)” İlköğretim online, 1 (5), 1-8.
• Gözütok, F.D.; Akgün, E.Ö.; Karacaoğlu, Ö.C. (2005) “İlköğretim Programlarının Öğretmen Yeterlilikleri Açısından Değerlendirilmesi” Eğitimde Yansımalar: VIII. Yeni İlköğretim Programları Değerlendirme Sempozyumu: Kayseri: Erciyes Üniversitesi ve Tek ışık Eğitim Vakfı,17-39), Sim Matbaası. Ankara.
• Gözütok, F. D. (2003). Türkiye’de Program Geliştirme Çalışmaları. Milli Eğitim, 160, 44-61.
• Güven, İ. (2000). Türkiye’de Devlet Eğitim ve İdeoloji. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Karagöz, S. (1965). Program Geliştirmede Rehberlik. Ankara: Öğretmeni İş Başında Yetiştirme Bürosu Yayınları.
• MEB, (1930). İlk Mektep Müfredat Programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
• MEB, (1936). İlkokul programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
• MEB, (1948). İlkokul programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1968). İlkokul programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1998). İlkokul programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
• Öztürk, C., Dursun D. (2005). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim programları, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretimi, (Editörler: Cemil Öztürk ve Dursun Dilek). Ankara: Pegema Yayınları.
• Özpolat, A., Sezer, F., İşgör, İ., Sezer, M. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Programlarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi. (174), 206-21.
• Vural, M. (1999). İlköğretim Okulu Programı. Erzurum: Yakutiye Yayıncılık.
• Yavuz, N. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğrenci Çalışma Kitabı 4. İstanbul; Meram Yayıncılık.
• Yavuz, N. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitabı 4. İstanbul; Meram yayıncılık
• Yıldırım, C. M. (2008). Yeni İlköğretim Programının Değerlendirilmesi. Ankara: Milli Eğitim Dergisi, 180, 314-322.
• Waffort, K. (1951). Eğitim Raporu. İstanbul: MEB.