Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması

Koray Kasapoğlu

doi:10.17679/inuefd.709688

Araştırma Makalesi

Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 963 - 977, 31.08.2020

Koray Kasapoğlu

https://doi.org/10.17679/inuefd.709688

Cited By: 7

Öz

Öğretmenler, eğitim programı okuryazarlığından eğitim programının “ne”sini ve “nasıl”ını bilmeyi anlamaktadırlar (Yazar, 2017): Eğitim programının “ne”sini bilmek, bir eğitim programının ögeleri (kazanımlar, içerik, öğrenme-öğretme süreci, ölçme ve değerlendirme) hakkında bilgi sahibi olmak; eğitim programının “nasıl”ını bilmek ise bir eğitim programını uygulamayı ve eleştirmeyi bilmek ile ilişkilendirilmiştir. Literatür incelendiğinde eğitim programı okuryazarlığını doğrudan ele alan az sayıda çalışmaya (Bolat, 2017; Erdem & Eğmir, 2018; Yazar, 2017) rastlansa da öğretmenlerin algılanan eğitim programı okuryazarlığını ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracına hâlâ ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığına ilişkin algılarını ölçen, iyi psikometrik özelliklere sahip bir ölçme aracı geliştirmek ve geçerlemektir. Ölçek geliştirme aşamasında ölçek 240 öğretmene uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin program okuryazarı öğretmenin algılanan özellikleri ve program okuryazarlığının algılanan yararları/sonuç beklentileri olmak üzere iki faktörden meydana geldiğini ortaya koymuştur. Ölçek geçerleme aşamasında ölçeğin 17 maddelik nihai hâli 192 öğretmene uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin bu iki faktörlü yapısı doğrulanmıştır. Faktörlerin her biri için Cronbach Alfa güvenirlik katsayıları sırasıyla .93 ve .87 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, çok değişkenli varyans analizi sonucunda algılanan eğitim programı okuryazarlığının öğretmenlerin eğitim programları ve öğretim alanında lisansüstü eğitim alıp almamalarına göre anlamlı farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Sonuçlar, Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği’nden elde edilen puanların güvenilir ve geçerli olduğuna dair kanıtlar sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı, Öğretmen, Ölçek Geliştirme, Ölçek Geçerleme

Destekleyen Kurum

Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu

Proje Numarası

18.KARİYER.94

Kaynakça

Bay, E., Kahramanoğlu, R., Döş, B., & Turan-Özpolat, E. (2017). Programa bağlılığı etkileyen faktörlerin analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 110-137.
Bolat, Y. (2017). Eğitim programı okuryazarlığı kavramı ve eğitim programı okuryazarlığı ölçeği. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18), 121-138.
Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K.A. Bollen & J.S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
Bümen, N. T., Çakar, E., Yıldız, D. G. (2014). Türkiye’de öğretim programına bağlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 203-228.
Cohen. J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7), 1-9.
Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. New York: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Erdem, E., & Eğmir, E. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123-138.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
Flora, D., LaBrish, C., & Chalmers, P. (2012). Old and new ideas for data screening and assumption testing for exploratory and confirmatory factor analysis. Frontiers in Psychology, 3, 1-21. doi:10.3389/fpsyg.2012.00055
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York, NY: The McGraw-Hill Companies
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R.E. (2009). Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Kalin, J., & Valenčič Zuljan, M. (2007). Teacher perceptions of the goals of effective school reform and their own role in it. Educational Sciences, 33(2), 163-175.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Little, R. J. A., & Rubin, D. B. (2002). Statistical analysis with missing data (2nd ed.). New York: Wiley.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
Preacher, K. J., & MacCallum, R. C. (2003). Repairing Tom Swift’s electric factor analysis machine. Understanding Statistics, 2(1), 13-43.
Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2008). An introduction to applied multivariate analysis. New York: Routledge.
Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338, doi: 10.3200/JOER.99.6.323-338
Stevens, J. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Tabachnick, B., & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (3. baskı). 19 Aralık 2018 tarihinde http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu adresinden indirilmiştir.
Wolf, E. J., Harrington, K. M., Clark, S. L., & Miller, M. W. (2013). Sample size requirements for structural equation models: An evaluation of power, bias, and solution propriety. Educational and Psychological Measurement, 73(6), 913-934. doi: 10.1177/0013164413495237
Yazar (2017). Kör hakemliğin yapılabilmesi için yayın ile ilgili bir ayrıntıya değinilmemiştir.

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 963 - 977, 31.08.2020

Koray Kasapoğlu

https://doi.org/10.17679/inuefd.709688

Cited By: 7

Öz

Teachers understand knowing “what” and “how” of a curriculum from the curriculum literacy (Kasapoglu, 2017): To know “what” of a curriculum is associated with being informed about the elements of a curriculum (objectives, content, teaching-learning process, measurement and evaluation) while knowing “how” of a curriculum with knowing how to implement and criticize a curriculum. When the literature is reviewed, few studies that directly address curriculum literacy are found (Bolat, 2017; Erdem & Eğmir, 2018; Kasapoglu, 2017). There is still a need for a valid and reliable measurement tool that measures perceived curriculum literacy of teachers. This study aims to develop a scale assessing perceived curriculum literacy of teachers. In the scale development stage, the scale was administered to 240 teachers. Results of exploratory factor analysis revealed that two factors were extracted: namely, perceived characteristics of a curriculum-literate teacher and perceived benefits/outcome expectations from curriculum literacy. In the scale validation stage, the 17-item final version of the scale was used on 192 teachers. The two-factor structure of the scale was confirmed by confirmatory factor analysis. For each factor, the Cronbach’s alpha was calculated as .93 and .87, respectively. Furthermore, results of the Multivariate Analysis of Variance revealed that perceived curriculum literacy significantly differed on whether teachers received graduate education in the field of curriculum and instruction or not. Findings presented some evidence for the fact that the scores obtained from the Perceived Curriculum Literacy Scale for Teachers were valid and reliable.

Anahtar Kelimeler

perceived curriculum literacy, teacher, scale development, scale validation

Proje Numarası

18.KARİYER.94

Kaynakça

Bay, E., Kahramanoğlu, R., Döş, B., & Turan-Özpolat, E. (2017). Programa bağlılığı etkileyen faktörlerin analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 110-137.
Bolat, Y. (2017). Eğitim programı okuryazarlığı kavramı ve eğitim programı okuryazarlığı ölçeği. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18), 121-138.
Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K.A. Bollen & J.S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
Bümen, N. T., Çakar, E., Yıldız, D. G. (2014). Türkiye’de öğretim programına bağlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 203-228.
Cohen. J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7), 1-9.
Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. New York: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Erdem, E., & Eğmir, E. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123-138.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
Flora, D., LaBrish, C., & Chalmers, P. (2012). Old and new ideas for data screening and assumption testing for exploratory and confirmatory factor analysis. Frontiers in Psychology, 3, 1-21. doi:10.3389/fpsyg.2012.00055
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York, NY: The McGraw-Hill Companies
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R.E. (2009). Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Kalin, J., & Valenčič Zuljan, M. (2007). Teacher perceptions of the goals of effective school reform and their own role in it. Educational Sciences, 33(2), 163-175.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Little, R. J. A., & Rubin, D. B. (2002). Statistical analysis with missing data (2nd ed.). New York: Wiley.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
Preacher, K. J., & MacCallum, R. C. (2003). Repairing Tom Swift’s electric factor analysis machine. Understanding Statistics, 2(1), 13-43.
Raykov, T., & Marcoulides, G. A. (2008). An introduction to applied multivariate analysis. New York: Routledge.
Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338, doi: 10.3200/JOER.99.6.323-338
Stevens, J. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Tabachnick, B., & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (3. baskı). 19 Aralık 2018 tarihinde http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu adresinden indirilmiştir.
Wolf, E. J., Harrington, K. M., Clark, S. L., & Miller, M. W. (2013). Sample size requirements for structural equation models: An evaluation of power, bias, and solution propriety. Educational and Psychological Measurement, 73(6), 913-934. doi: 10.1177/0013164413495237
Yazar (2017). Kör hakemliğin yapılabilmesi için yayın ile ilgili bir ayrıntıya değinilmemiştir.

Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Koray Kasapoğlu 0000-0003-2663-2244
Proje Numarası	18.KARİYER.94
Yayımlanma Tarihi	31 Ağustos 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Cilt: 21 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Kasapoğlu, K. (2020). Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 963-977. https://doi.org/10.17679/inuefd.709688
AMA	Kasapoğlu K. Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması. INUEFD. Ağustos 2020;21(2):963-977. doi:10.17679/inuefd.709688
Chicago	Kasapoğlu, Koray. “Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21, sy. 2 (Ağustos 2020): 963-77. https://doi.org/10.17679/inuefd.709688.
EndNote	Kasapoğlu K (01 Ağustos 2020) Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21 2 963–977.
IEEE	K. Kasapoğlu, “Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması”, INUEFD, c. 21, sy. 2, ss. 963–977, 2020, doi: 10.17679/inuefd.709688.
ISNAD	Kasapoğlu, Koray. “Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21/2 (Ağustos 2020), 963-977. https://doi.org/10.17679/inuefd.709688.
JAMA	Kasapoğlu K. Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması. INUEFD. 2020;21:963–977.
MLA	Kasapoğlu, Koray. “Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, c. 21, sy. 2, 2020, ss. 963-77, doi:10.17679/inuefd.709688.
Vancouver	Kasapoğlu K. Öğretmenlere Yönelik Algılanan Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Ve Geçerleme Çalışması. INUEFD. 2020;21(2):963-77.