Farklı Ülkelerin Öğretim Programlarının İçerik Boyutunun İncelenmesi: Yeni Bir İçerik Çerçevesi Önerisi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 1742 - 1765, 31.12.2023

Mustafa Kandırmaz , Pelin Üredi , Esra Doğan , Betül Binici İlaslan

https://doi.org/10.17679/inuefd.1378923

Öz

Bu çalışmanın amacı, ABD, Avustralya, Finlandiya, Fransa ve Almanya ülkelerinin fen bilimleri ve matematik öğretim programlarında içerik düzenlenmesini inceleyerek Türkiye’de kullanılan fen bilimleri ve matematik öğretim programlarına yönelik yeni bir içerik çerçevesi önermektir. Bu amaç kapsamında araştırma nitel araştırma deseni ile yürütülmüştür. İlk olarak yatay karşılaştırma yöntemi ile seçilen ülkelerin öğretim programı karşılaştırılmış ardından elde edilen veriler ve yapılan alanyazın taraması ışığında içerik önerisi sunulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak ABD, Avustralya, Finlandiya, Fransa, Almanya fen bilimleri ve matematik öğretim programları, bu ülkelerin öğretim programlarına kaynaklık eden raporlar, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 2018 fen bilimleri ve matematik öğretim programları, K12 Ulusal Beceriler Çerçevesi: Türkiye Bütüncül Modeli beceri kılavuzu ve diğer ek yazılı kaynaklar kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; fen bilimleri öğretim programında ülkelerin beceri temelli ya da beceri hedefli bir anlayış benimsedikleri ve farklı yapıdaki içerik sınıflamalarıyla ilgili dersin öğretimini yaptıkları görülmektedir. Matematik öğretim programları incelendiğinde; ABD matematik programında içerik belirlenirken konu merkezli bir yaklaşımın temele alındığı, Almanya’da sarmal bir içerik düzenlemesi yapıldığı, Avustralya’da sınıf bazında kavramsal gelişime önem verildiği, Finlandiya’da öğrenme alanları, alt öğrenme alanları, kazanımlar şeklinde sınıflandırıldığı, Fransa’da beceri temelli bir program yaklaşımı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular ışığında Türkiye’de fen bilimleri ve matematik öğretim programlarının içerik kapsamı ve yapısının beceri temelli öğretim programlarının standartları doğrultusunda güncellenmesine yönelik öneride bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

beceri temelli eğitim, öğretim programı, fen bilimleri, matematik, içerik, bütüncül eğitim

Kaynakça

• ACARA, (2018). Curriculum activity report July to December 2018. https://www.australiancurriculum.edu.au/r esources-and-publications/publications/curriculum-activity-report-july-to-december-2018/
• Akçaoğlu, M. Ö. (2016). Teacher candidates’ learning strategies and academic self-efficacy levels: Is there a relation between the two?. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(3), 48–66. https://doi.org/10.30703/cije.321406
• Aslam Orkun, M., Bayırlı, A. & Bayırlı, S. (2019). Fransa eğitim sisteminin incelenmesi. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 1-20.
• Aslan, F. (2005). Türkiye ve Singapur Fen Bilgisi öğretim programlarının TIMSS-R’ye göre karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Aşçı, M. (2009). Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İngiltere ve Türkiye'de genel lise sosyal bilimler programlarının karşılaştırılması ve bir model önerisi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (2018) https://www.myk.gov.tr/images/articles/TYC/Yayinlar/Hayat_Boyu_Ogrenme_icin_Anahtar_Yetkinlikler_Tavsiye_Karari_2018.pdf adresinden 23.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Barakos, L., Lujan, V., & Strang, C. (2012). Science, technology, engineering, mathematics (STEM): Catalyzing change amid the confusion. Portsmouth, NH: RMC Research Corporation, Center on Instruction.
• Bayındır, N. (2006). Öğrenme stratejilerinin öğretimi ve bilişsel süreçlere yansıması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: an introduction to theories and methods. Pearson Education.
• Böke, C. H. (2002). Türkiye ve İngiltere’deki ilköğretim Matematik programlarının karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research (3rd ed.). Sage, Thousand Oaks.
• Çoban, A., & Aşçı, M. (2022) Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Türkiye ilköğretim matematik programlarının içeriklerinin karşılaştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 1-15. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.489571
• Demirel, Ö. (2019). Eğitimde program geliştirme: kuramdan uygulamaya (26. baskı). Pegem Akademi.
• EDUFI, (2022). Primary and lower secondary education in Finland. https://www.oph.fi/sites/default/files/documents/Primary%20and%20lower%20secondary%20education%20in%20Finland-2022-Net-RGB_0.pdf 14.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Ersoy, Y. (2006). İlköğretim matematik öğretim programındaki yenilikler-1: amaç, içerik ve kazanımlar. İlköğretim Online, 5(1), 30-44. https://dergipark.org.tr/en/pub/ilkonline/issue/8607/107220
• Erten, S., Köseoğlu, P., & Gök, B. (2022). Fen öğretim programlarında çevre eğitimi: Türkiye, Kanada ve Amerika örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 63, 220-246. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1019038
• Eu Commission, 2006. https://economy-finance.ec.europa.eu/index_en
• Finnish National Agency for Education, (2023). https://www.oph.fi/en/statistics-and-publications/publications 13.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Gelen, İ. (2017). P21-Program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD Uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29.
• Griffin, P., McGaw, B., & Care, E. (2012). Assessment and teaching of 21st century skills. Springer.
• Güzel, İ., Karataş, İ., & Çetinkaya, B. (2010). Ortaöğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması: Türkiye, Almanya ve Kanada. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(3), 309–325. https://doi.org/10.17762/turcomat.v1i3.20 https://www.kmk.org/presse/pressearchiv/mitteilung/offizieller-start-des-quamath-programms-zur-langfristigen-verbesserung-des-matheunterrichts.html
• İnci, S. (2017). Türkiye ve Almanya ilkokul İngilizce dersi öğretim programlarının karşılaştırılması (Durum çalışması) [Doktora Tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Jong, A. J., & Ferguson-Hessler, M. G. (1996). Types and qualities of knowledge. Educational Psychologist, 31(2), 105-113, DOI: 10.1207/s15326985ep3102_2
• Kafadar, T. (2019). Türkiye, ABD ve Fransa'nın sosyal bilgiler öğretim programları ve ders kitaplarının değerler eğitimi boyutunda karşılaştırılması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karataşlı, E. (2019). Avustralya-Waldorf ve Türkiye ortaöğretim matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Kavak, Ş. (2014). Türkiye ve Almanya'daki okul öncesi eğitim programlarının karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• KMK, (2023). Kultusminister Konferenz 2023.
• Köse, N. (2021). Türkiye, Almanya, İsveç, İspanya, İran ve Japonya'daki zorunlu eğitimde İngilizcenin yabancı dil olarak öğretimi ve programları üzerine karşılaştırmalı bir durum çalışması. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kurtulmuş, Z. Ş. (2023). Türkiye ile Finlandiya ortaokul matematik öğretim programının yenilenmiş bloom taksonomisine göre karşılaştırmalı incelemesi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Kurtuluş, F. (2018). Çokkültürlü bazı ülkelerde eğitim politikaları ve öğretmen eğitimi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 178-195. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aujef/issue/37309/388168 adresinden erişilmiştir.
• Lunenburg, F. C. (2011). Key components of a curriculum plan : Objectives , content , and learning experiences. Schooling, 2(1), 2–5. http://www.nationalforum.com
• Marzano, R. J., Brandt, R. S., Hughes, C. S., Jones, B. F., Presseisen, B. Z., Rankings. C., & Suhor, C. (1988). Dimensions of thinking a framework for currıculum and instructıon. In dimensions of thinking a framework for currıculum and instructıon (pp. 1–14). Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria, Va.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim fen bilimleri dersi (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim matematik dersi (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim biyoloji dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim kimya dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Milli Eğitim Bakanlığı ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2023). K12 beceriler çerçevesi Türkiye bütüncül modeli. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Next Generation Science Standards (NGSS), (2023). https://www.nextgenscience.org/ 13.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• OECD, 2018. The future of education and skills: Education 2030. https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Position%20Paper%20(05.04.2018).pdf
• Özbek, Ü. (2022). Türkiye, Almanya ve İngiltere ortaöğretim İngilizce öğretim programlarının karşılaştırılması, Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Diyarbakır.
• Özkan, E. A. (2006). Türkiye, Belçika (Flaman) ve Singapur Matematik öğretim programları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Sönmez, V. (2015). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (18. baskı). Anı Yayıncılık.
• Şahenk Erkan, S. S. (2013). Türkiye Fransa İlköğretim Eğitim Sistemlerinin Ve İngilizce Ders Programlarının Karşılaştırılması. Turkish Studies, 8, 1207-1221.
• Şarlakkaya, K. ve Sülün, A. (2022). Fen bilimleri öğretmen adaylarının 21. yüzyıl öğrenmelerinde teknoloji yeterliliği öz-değerlendirme düzeylerinin belirlenmesi. Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 1-21. https://dergipark.org.tr/egebad
• Tekgöz, M. (2017). Almanya Baden-Württemberg Eyaleti İlkokul Eğitim Programı İle Türkiye İlkokul Eğitim Programının Karşılaştırmalı Eğitim Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. John Wiley & Sons.
• Turan, K. (2005), Avrupa Birliği giriş sürecinde Türk-Alman eğitim sistemlerinin karşılaştırılarak değerlendirilmesi, Milli Eğitim Dergisi, 167.
• Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi, (2020). TYÇ öğrenme kazanımları rehberi. https://www.tyc.gov.tr/ 13.09.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türkoğlu, A. (1998). Karşılaştırmalı eğitim, dünya ülkelerinden örneklerle. Baki Kitabevi.
• Umay, A. & Kaf, Y. (2005). Matematikte kusurlu akıl yürütme üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 188-195. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7808/102434
• Yağan, S. A. (2020). Avustralya ve Türkiye ilkokul matematik öğretim programlarının karşılaştırılması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 294-320. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.14
• Yavuz-Topaloğlu, M., & Balkan-Kıyıcı, F. (2015). Fen bilimleri programlarının karşılaştırılması: Türkiye ve Avustralya. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 344-363. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.1082000266
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.