Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Millî Eğitim Akademisine Yönelik Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 21, 522 - 540, 31.08.2025

Yusuf Yıldırım , Alperen Çalışkan

https://doi.org/10.57135/jier.1731971

Öz

Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Millî Eğitim Akademisine yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel yöntemlerden birisi olan temel nitel araştırma deseninde yürütülmüştür. Bu bağlamda araştırmanın katılımcılarını 2024-2025 akademik yılı içerisinde Türkiye’de bulunan bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 25 farklı sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının seçiminde amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesinden yararlanılmıştır. Araştırmada toplanan veriler, nitel araştırmalarda sıklıkla kullanılan içerik analiziyle çözümlenmiştir. Analizler sonucunda öğretmen adaylarının cevaplarının sırasıyla; “yaklaşım”, “bilgiye erişim”, “ihtiyaç”, “gereklilik”, “sürdürülebilirlik”, “alternatif”, “odak”, “uyum” ve “motivasyon” olmak üzere dokuz farklı temel boyut etrafında toplandığı anlaşılmıştır. Bazı öğretmen adayları Millî Eğitim Akademisini desteklerken büyük çoğunluğu yanlış olarak değerlendirmiştir. Özellikle olumlu yanlarına değinen öğretmen adaylarının da olumsuz görüşte olanlar gibi uygulama esnasında çok fazla problemle karşılaşılabileceğini belirttikleri tespit edilmiştir. Bu kapsamda sosyal bilgiler öğretmen adaylarına Millî Eğitim Akademisinin daha net bir şekilde anlatılıp olumlu yanlarına değinilmesi gerekmektedir. Bunun için eğitim fakültelerinde Millî Eğitim Akademisine yönelik bilgilendirici faaliyetlerde bulunulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Millî Eğitim Akademisi , öğretmen adayı , sosyal bilgiler

Social Studies Teacher Candidates’ Views on the National Education Academy

Öz

This study aims to explore the perspectives of social studies teacher candidates regarding the proposed establishment of the National Education Academy in Türkiye. Employing a basic qualitative research design, the study draws on data collected from 25 social studies teacher candidates enrolled at a public university during the 2024–2025 academic year. Participants were selected using the easily accessible case sampling method, a type of purposive sampling method. Data were analyzed through content analysis, a widely used technique in qualitative research for identifying thematic patterns. The findings revealed that participants’ responses clustered around nine key thematic categories: “approach”, “access to information”, “need”, “necessity”, “sustainability”, “alternative”, “focus”, “adaptation”, and “motivation”. Although a minority of candidates expressed support for the National Education Academy, the majority viewed it critically. Interestingly, even those who voiced support acknowledged the potential for significant implementation challenges, echoing concerns raised by more suspicious participants. In this context, it is essential to provide social studies teacher candidates with a clearer understanding of the structure and objectives of the National Education Academy, emphasizing its positive aspects. Accordingly, informative events regarding the Academy should be organized within faculties of education.

Anahtar Kelimeler

National Education Academy , teacher candidate , social studies

Kaynakça

• Akhan, N. E. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler Lisans Programı üzerine düşünceleri. International Journal of Social Science, (32), 267-289. https://doi.org/10.9761/JASSS2735
• Akhan, N. E., & Mert, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler alanına yönelik görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 1-16. https://doi.org/10.38015/sbyy.772107
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (30. Baskı). Pegem.
• Çalışkan, A. (2021). Sosyal bilgiler ders kitaplarında küreselleşmenin yer alma durumu. [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çam, E., & Üstün, A. (2016). Öğretmenlerin mesleki tutumları ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişki. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 459-475. https://doi.org/10.17218/husbed.58800
• Demirkaya, H., & Ünal, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Science Research, 6(1), 24-36.
• Duman, P. (2023). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Ağrı ili örneği. International Journal of Progression and Development in Education, 1(1), 77-93. https://doi.org/10.5281/zenodo.7651497
• Ertürk, S. (1988). Türkiye'de eğitim felsefesi sorunu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 11-16. Gençtürk, E., Akbaş, Y., & Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bakış açısıyla ideal öğretmenin özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1559-1572.
• Güneş, F. (2016). Öğretmen yetiştirme yaklaşım ve modelleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 413-435.
• Harding, K., & Parsons, J. (2011). Improving teacher education programs. Australian Journal of Teacher Education, 36(11), 51-61. https://doi.org/10.14221/ajte.2011v36n11.7
• Harris, D. N., & Sass, T. R., (2011). Teacher training, teacher quality and student achievement. Journal of Public Economics, 95(7–8), 798-812. https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2010.11.009
• İnal, S., & Büyükyavuz, O. (2013). İngilizce öğretmen adaylarının mesleki gelişime ve lisans eğitimine yönelik görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-233.
• Karalı, M. A., & Akıncı, Z. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki geleceklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-11.
• Karataş, İ. H. (2024). Yeni Öğretmenlik Meslek Kanunu teklifi ve Millî Eğitim Akademisi’nin kurulmasına dair. Okul Yönetimi, 4(1), 1-10.
• Karataş, K. (2020). Öğretmenlik mesleğine kuramsal bir bakış. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(17), 39-56.
• Karatekin, K., Merey, Z., & Keçe, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 70-96.
• Köç, A., & Ünal, O. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2023 Eğitim Vizyonuna yönelik görüşlerinin incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(2), 65-79.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskı) (Çev. S. Turan). Nobel. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd Edition). SAGE.
• Moeini, H. (2008). Identifying needs: A missing part in teacher training programs. Seminar.Net, 4(1), 1-12. https://doi.org/10.7577/seminar.2488
• Recepoğlu, S., & İbret, B. Ü. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonlarının incelenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 8(1), 320-331. https://doi.org/10.7596/taksad.v8i1.1894
• Şengül Bircan, T. (2024). Öğretmenlikte yetkinlik düzeyi sorgusu: Sosyal bilgiler öğretmen adayları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(108), 1189-1195. https://doi.org/10.5281/zenodo.12603385
• Thomas, L., & Beauchamp, C. (2011). Understanding new teachers’ professional identities through metaphor. Teaching and Teacher Education, 27(4), 762-769. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.12.007
• Ünlü, İ., Koçoğlu, E., & Ay, A. (2015). Sosyal Bilgiler Lisans Programındaki uygulamalı derslere yönelik öğretmen adayı görüşlerinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 5(1), 371-386. https://doi.org/10.13114/MJH.2015111389
• Ünver, G. (2021). Program çalışmaları için öğretmen eğitimi. Öğretmen Eğitimi ve Öğretim, 2(2), 30-55. https://doi.org/10.55661/jnate.952088
• Yenen, E. T., & Kılınç, H. H. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2767-2787.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Y. (2024). Sosyal bilgiler ve okul dışı ortamlarda okuryazarlık eğitimi. Y. Yıldırım (Ed.), Sosyal bilgiler ve okul dışı ortamlarda okuryazarlık eğitimi: Etkinlik örnekleriyle (ss. 1-40) içinde. Nobel.