KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, Yayın Etiği Komisyonu (COPE) yönergeleri, hakemli dergilerde görev yapan editörlerin sorumluluk ve etik yükümlülüklerine ilişkin olarak Bilim Editörleri Konseyi (CSE) tarafından yayımlanan yönergelere ve Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE, DOAJ, OASPA ve WAME ortak bildirisi) gibi etik ilke ve standartlara bağlı kalmayı amaçlar. Bu standartlar, akademik camiada etik davranışı, şeffaflığı ve sorumlu yayıncılığı desteklemek amacıyla hazırlanmıştır.
Dergi, bu standartlarla uyum sağlayarak yayımlanan tüm araştırmaların yüksek akademik dürüstlük düzeyine sahip olmasını ve bilim dünyasının etik beklentilerini karşılamasını amaçlamaktadır.

Dergi, araştırmalarda etik ilkelere uygunluğu temel bir yayın kriteri olarak benimsemektedir. İnsan katılımcılarına yönelik veri toplayan tüm çalışmalarda, araştırma türü ve yöntemi fark etmeksizin, geçerli bir etik kurul onayı alınması zorunludur. Bu çerçevede, aşağıda belirtilen türdeki çalışmalarda etik kurul kararı ibraz edilmelidir:

Etik kurul onayı, yalnızca üniversitelerin ilgili kurullarından değil, gerektiğinde kamu kurumları veya meslek örgütlerinin etik kurullarından da alınabilir. Araştırma herhangi bir etik kurul onayı gerektirmiyorsa, bu durum yazar tarafından makale içinde açıkça belirtilmeli ve bu gerekçelendirme hakem değerlendirmesine sunulmalıdır. Bir çalışma için etik onay gerekmiyorsa, yazar(lar) geçerli bir açıklama sunmalıdır. Etik onay belgesinin eksikliği durumunda ilgili COPE yönergeleri uygulanacaktır.

Etik kurul bilgileri, kurum bilgileri körleştirilerek (XXX şeklinde yazılarak) makalenin Yöntem bölümünde açıklanmalıdır:

Örnek: Bu araştırma, XXX Üniversitesi Etik Kurulu (Tarih: [gg.aa.yyyy], Onay no: [sayı]) tarafından onaylanmıştır.

İnsan katılımcılarla gerçekleştirilen araştırmalarda yazarlar katılımcılardan yazılı veya sözlü onam alındığını teyit etmelidirler. 18 yaş altındaki katılımcılar için ebeveyn veya yasal vasiden izin alınmalıdır. Anket, röportaj gibi veri toplama çalışmalarında katılımcılar verilerinin kullanılabileceğine onam vermelidir. Aksi bir açık kullanım izni alınmadığı takdirde kişisel kimlik bilgileri gizli tutulmalıdır.

Özellikle fotoğraf ve diğer teşhis edilebilir materyallerin kullanımında katılımcıların gizliliği ve isimlerinin saklanması yazarların sorumluluğundadır. Gerekli onam formları imzalanmalı ve saklanmalıdır. Katılımcıların onayı araştırmanın Yöntem bölümünde açıkça belirtilmelidir.

Dergiye gönderilen tüm makaleler hakem değerlendirme ve yayın süreçleri boyunca başta intihal tespit yazılımları (CrossCheck tarafından iThenticate) olmak üzere çeşitli kontrollere tabi tutulur. Benzerlik raporu referanslar (kaynaklar) hariç %20 sınırını aştığı durumda makale yazara tekrar iletilir.

Yazarlar tüm kaynaklara doğru atıf yapıldığından emin olmalıdırlar. Atıf yapılmış olsa dahi; metin, tablo ve görsellerin yeniden üretilerek orijinal çalışma gibi gösterilmesi intihal olarak sayılır. Bir kaynağı yalnızca kaynakça eklemiş olmak akademik dürüstlük sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Yazarların aşağıda da yer verilen tüm intihal ve etik olmayan uygulamalarından kaçınması önerilir:

Kendi Kendine Arşivleme Politikası
Yazarlar, yayımlanan çalışmalarını kişisel veya kurumsal web sitelerinde ya da açık erişimli arşivlerde kendi kendilerine arşivleyebilir. Makalelerini paylaşırken, orijinal yayına uygun şekilde atıf yapılmalı ve DOI numarası belirtilmelidir. Ayrıca, yazarların yayınevinin resmi web sitesine bağlantı vermesi teşvik edilir; bu, bilimsel kaydın güvenilirliğini ve bütünlüğünü korumaya yardımcı olur. Yayınevinin web sitesinde yer alan versiyon, nihai ve geçerli sürüm olarak kabul edilir.

KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) tarafından finanse edilmektedir. Yazarlar, değerlendirme ve yayın süreci boyunca herhangi bir ücret ödemez.

Dergiye gönderilen tüm makaleler çift-kör hakemlik sürecine tabi tutulur; yani yazarlar ve hakemler birbirlerinin kimliğini bilmez. Her makale, ilgili alanda en az iki bağımsız uzman tarafından değerlendirilerek tarafsızlık sağlanır.

İlk aşamada, gönderilen çalışmalar editöryal ekip tarafından teknik ön incelemeye alınır; derginin biçimsel ve gönderim kurallarına uygunluğu denetlenir. Uygun olmayan çalışmalar, teknik düzenleme yapılması talebiyle yazarlara iade edilir.

Ön değerlendirmeyi geçen makaleler Baş Editör tarafından derginin kapsamı ve kalite standartlarına göre değerlendirilir. Uygun görülmeyen çalışmalar bu aşamada reddedilebilir.

Uygun bulunan çalışmalar Alan Editörlerine yönlendirilir. Bu editörler, uygun hakemleri seçmekle yükümlüdür. Alan Editörleri, makaleyi reddedebilir, hakem değerlendirmesine gönderebilir veya değerlendirme öncesi revizyon talep edebilir.

Hakem görüşleri toplanarak Alan Editörleri tarafından değerlendirilir ve öneriler Baş Editöre sunulur. Gerekli durumlarda, revize edilen makaleler aynı hakemlere tekrar gönderilerek nihai kararın verilmesi sağlanır.

Tüm kararların verilmesinde nihai yetki Baş Editöre aittir.

Gecikmeler yaşanması halinde yazarlar bilgilendirilir ve çalışmalarını geri çekme hakkı tanınır. Editörler, mevcut kaynaklar dahilinde sürecin zamanında ve etkin yürütülmesi için azami çaba gösterir. Yayına uygun görülen makaleler için hızlı bir değerlendirme ve yayın süreci hedeflenir. Gecikme öngörülüyorsa, bu durum yazarlara bildirilir ve karşılıklı bir takvim belirlenir.

Dergi, değerlendirme dışı bırakılan çalışmalar hakkında yazarlara mümkün olan en erken aşamada bilgi verir. Böylece yazarlar, çalışmayı başka bir dergiye sunma imkânı elde eder.

Yazarların gönderim durumu hakkında kurdukları iletişime en son ICMJE önerisi uyarınca zamanında ve şeffaf bir şekilde yanıt verilmesi hedeflenir.

Yazarlar, iyi niyetle geri çekme talebinde bulunmuş ancak belirli bir süre içinde resmi yanıt alamamışlarsa, çalışmayı geri çekilmiş sayabilirler. Ancak bu durumda da yazılı olarak editöryal ofise bilgi vermeleri ve onay için makul bir süre tanımaları önerilir.

Hakem değerlendirmesi sonrası yazarlar, anonim geribildirimle birlikte editoryal kararı alırlar. Hakem raporları kamuya açık değildir ve gizli tutulur. Eğer bir hakem tarafından fikir veya veri hırsızlığı şüphesi oluşursa, Yayın Kurulu COPE yönergelerine göre hareket eder.

Yazarlar, çalışmayı gönderirken hakem önerisinde bulunabilir. Ancak, önerilen hakemlerin davet edilip edilmeyeceği tamamen editörün takdirindedir.

Hakemler, COPE’un “Hakemlik Etik Kuralları”na uymalıdır. Hakemlik sürecinde manipülasyon şüphesi oluşursa, Yayın Kurulu COPE’un ilgili akış şemasına göre işlem yapar (yayın öncesinde ve sonrasında).

Hakem adayları, daveti kabul etmeden önce olası çıkar çatışmalarını bildirmekle yükümlüdür. Bu şeffaflık, sürecin güvenilirliğini korur.

Editörler ile hakemler arasındaki tüm yazışmalar gizlidir ve paylaşılmamalıdır.

Çıkar çatışmalarını önlemek amacıyla, Yayın Kurulu üyelerinin gönderdiği makaleler dış editörler tarafından yürütülür. Bu editörler, nitelikleri ve hakemlik tecrübesi esas alınarak seçilir. Tüm hakemler ve dış editörler için gizlilik esas alınır. Çıkar çatışmaları açıkça bildirilmelidir.

Makaleye uygulanan süreç derginin standart hakemlik sürecinden farklılık gösteriyorsa, bu durum makalede şeffaflık gereği açıkça belirtilir.

Makalesi "minör" ya da "majör" revizyon gerektiren yazarlar, Baş Editör tarafından hazırlanmış ayrıntılı bir karar mektubu alır. Bu mektupta hakem yorumları ve düzeltilmiş dosyaların teslimi için bir son tarih bulunur.

Yazarlar, makaleyi yeniden gönderirken her bir hakem yorumuna ayrıntılı ve madde madde yanıt vermeli; yapılan değişiklikleri açıklamalı ve güncellenen metindeki satır numaralarına atıfta bulunmalıdır. İletilen belgede yapılan değişiklikler renklendirilmelidir.

Güncellenen makaleler, belirtilen süre içerisinde teslim edilmelidir, aksi takdirde yayın değerlendirme süreci süreci devam ettirilmeyecektir.

Yazarlık Kriterleri

Yazarlar, Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komitesi (ICMJE) tarafından belirlenen yazarlık kriterlerini karşılamalıdır. Bu kriterler şunlardır:

Yazarlar ayrıca, hangi eş yazarın hangi katkıda bulunduğunu tanımlayabilmelidir. Katkılar, gönderim sırasında CRediT (Katkı Rolleri Taksonomisi) sistemiyle ayrıntılandırılabilir. Bu katkı beyanı, son halini aldıktan sonra makale ile birlikte yayımlanır.
Her yazar, hem birlikte yazdığı yazarların dürüstlüğüne hem de sunulan araştırmanın bütünlüğüne güven duymalıdır. Yazarlık kriterlerini karşılamayan bireyler yazar olarak listelenmemeli; ancak uygun şekilde katkılarına yer verilerek teşekkür edilmelidir.
Eğer hayalet (ghost), fahri (honorary) veya hediye (gift) yazarlık şüphesi oluşursa, Yayın Kurulu gönderimi askıya alır ve durumu çözmek için COPE’un ilgili akış şemasını takip eder.

Yazarlık Değişiklikleri
Yazar listesinde yapılacak her türlü değişiklik (yazar ekleme, çıkarma veya sıralama değişikliği), tüm yazarlar tarafından imzalanmış ve değişiklikleri açıklayan bir mektup ile desteklenmelidir.
Bu talepler, COPE yönergelerine uygunluk açısından Yayın Kurulu tarafından incelenir ve şeffaflık ile adaleti sağlamak amacıyla değerlendirilir.

Çıkar Çatışması Beyanı
Yazarlar, gönderim sırasında olası çıkar çatışmalarını beyan etmelidir. Hakemler ve editörler de kararlarını etkileyebilecek tüm çıkar çatışmalarını bildirmekle yükümlüdür.
Potansiyel çıkar çatışmalarına ilişkin durumlar, COPE rehberliği doğrultusunda ele alınır.

Finansman Bilgisi
Yazarlar, araştırmalarını destekleyen tüm finansman kaynaklarını beyan etmelidir. Finansman bildirimi, varsa hibe numaralarını içermeli ve fon sağlayıcının araştırmadaki rolünü açıkça belirtmelidir. Fon sağlayıcılar araştırmaya dahil olmadıysa, bu durum da açıkça ifade edilmelidir.

Makale Yazarken Yapay Zekâ (YZ) Kullanımı
Dergi, makale hazırlığında yapay zekâ kullanımına ilişkin olarak COPE, STM (Uluslararası Bilimsel, Teknik ve Tıp Yayıncıları Birliği) ve WAME (Dünya Tıp Editörleri Derneği) tarafından yayımlanan önerileri benimser.

Şeffaflık: Dil düzenleme gibi amaçlarla yapay zekâ araçları kullanılmışsa, bu durum makalede belirtilmeli; kullanılan aracın adı, sürümü ve amacı açıklanmalıdır. Yazarlar, çalışmalarının özgünlüğü ve doğruluğundan tamamen sorumludur.
Yazarlık: YZ araçları yazar olarak listelenemez. Makalede yer alan tüm analiz ve yazı süreçlerinden insan yazarlar sorumludur. Yazarların YZ kullanımında akademik dürüstlük ilkelerine bağlı kalmaları beklenmektedir.
Görsel Kullanımı: Hukuki açıdan belirsizlikler nedeniyle, YZ ile oluşturulan görseller genellikle kabul edilmez. Ancak belirli koşullar altında (örneğin lisanslı kaynaklardan elde edilmişse ya da YZ odaklı makalelerde örnek olarak kullanılıyorsa) istisnalar tanınabilir. Onaylanan görseller "YZ ile oluşturulmuştur" etiketi taşımalı ve nasıl üretildiği açıklanmalıdır.

Yayım sonrası yapılacak tüm düzeltme talepleri Yayın Kurulu tarafından incelenir. Bir düzeltme yayımlanıp yayımlanmayacağı, hatanın ciddiyetine ve etkisine bağlıdır. Kurul, gerektiğinde yazarlar, hakemler ve diğer uzmanlarla istişare edebilir.
Dışarıdan kişiler ve sosyal medya üzerinden gelen yayın usulsüzlüğü iddiaları COPE’un akış şemalarına uygun şekilde ele alınır. İç çözüm mekanizmalarının yetersiz kaldığı durumlarda bir ombudsman görevlendirilebilir.
Yayın Kurulu, etik ihlalleri araştırmak amacıyla diğer dergilerle veya kurumlarla iş birliği yapabilir. Tespit edilen usulsüzlükler, ilgili makalenin geri çekilmesine (retraction) neden olabilir. Geri çekilen makaleler derginin arşivinde kalır ancak açıkça “geri çekilmiştir” (retracted) ibaresiyle işaretlenir.

Makale Geri Çekme (Yayım Öncesi)
Yayım öncesinde bir makalenin geri çekilmesi talep ediliyorsa, tüm yazarlar tarafından imzalanmış ve geri çekme gerekçesini açıklayan bir mektup sunulmalıdır. Editör Kurulu makul bir süre içinde yanıt vermezse, yazarlar çalışmayı geri çekilmiş kabul edebilir; ancak resmi onay alınmadan başka bir dergiye sunulmamalıdır.

Makale Geri Çekme (Yayım Sonrası / Retraction)
Yayım sonrası makalenin geri çekilmesi, ciddi yayın etiği ihlallerinde gerçekleştirilir. Bu durumlar arasında şunlar yer alır: İntihal, veri uydurma veya tahrif etme, sahte yazarlık, tüm yazarların onayı olmaksızın yayımlama.
Bir makale iptal edildiğinde şu adımlar izlenir:
Gelecek bir sayıda "Geri Çekilmiştir: [Makale Başlığı]" başlıklı resmi bir iptal bildirimi yayımlanır.
Makalenin PDF dosyasına görünür bir şekilde “Geri Çekilmiştir” (Retracted) filigranı eklenir.
Makalenin HTML versiyonu kaldırılır; böylece düzeltme süreci netleştirilir ve akademik dürüstlük korunur.
Dergi, geri çekme işleminin doğru yapıldığından emin olmak için ilgili COPE yönergesini izleyecektir.

Makale Silinmesi (Hukuki veya Güvenlik Gerekçeli)
İstisnai durumlarda, bir makalenin dergi web sitesinden kalıcı olarak silinmesi gerekebilir. Bu, yasal ihtilaflar, mahkeme kararları, iftira niteliğindeki içerik veya kamu sağlığı/güvenliğine tehdit oluşturan durumlar nedeniyle olabilir. Böyle durumlarda makalenin içeriği tamamen kaldırılır ve yerine yasal gerekçeyi açıklayan resmi bir bildiri yayımlanır. Ancak makalenin başlığı ve yazar listesi gibi üst veriler erişilebilir kalır.

Makale Değiştirme (Article Replacement)
Eğer bir makalede kamu sağlığı veya güvenliği açısından etkili olabilecek hatalar tespit edilirse, yazarlar düzeltme yapılmış yeni bir versiyon sunabilir. Bu durumda dahi, orijinal makale için bir “geri çekme bildirimi” yayımlanır ve yeni sürüme bağlantı verilir. Bu sayede şeffaflık sağlanır ve yayın kaydı doğru şekilde korunur.

İtiraz ve Şikâyetler
Tüm itiraz ve şikâyetler editöryal ofise yönlendirilmelidir. Bu başvurular, COPE yönergeleri çerçevesinde değerlendirilir. Nihai karar yetkisi Baş Editöre aittir. Kimi durumlarda, adil bir süreç yürütülmesini sağlamak üzere bir ombudsman devreye alınabilir.

İzinler
KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0) Uluslararası Lisansı altında yayımlanmaktadır. Bu lisans, içeriğin uygun atıf yapılarak ve ticari olmayan amaçlarla okunup paylaşılmasına izin verir. Ticari kullanım için Kadın ve Demokrasi Derneği’nden (KADEM) izin alınması zorunludur. Materyalin uyarlanmasına ve değiştirilmesine izin verilmemektedir.

Dergi, içeriğinin bütünlüğünü korumak için reklam kabul etmemektedir. Yayın kararları, herhangi bir ticari etki olmaksızın, yalnızca araştırmanın kalitesi ve katkısına dayanmaktadır.

Sorumluluk Reddi
Dergide yayımlanan makalelerde dile getirilen görüşler yazarlara aittir; editörlerin, yayın kurulunun veya yayımlayıcının görüşlerini yansıtmaz. Çalışmanın doğruluğu ve kalitesinden tamamen yazarlar sorumludur. Dergi, akademik iletişim için bir platform sağlar; ancak bireysel görüşleri desteklemez.