HASİP AHMET AYTUNA’NIN TÜRK EĞİTİM TARİHİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 1, 245 - 262, 01.01.2014

Mustafa Güçlü

Öz

Hasip Ahmet Aytuna 1895 yılında Bulgaristan’ın Vidin ilçesinin Akcami mahallesinde dünyaya gelmiş, ilk ve ortaokulunu Vidin’de tamamlamıştır. 1910 yılında Bursa İdadisini yatılı olarak kazanmış, burada beş yıllık bir eğitim görmüştür. Pedagoji eğitimini 1922 ve 1926 yıllarında Sofya Üniversitesi Pedagoji Bölümü’nde tamamlayan Aytuna, ülkesinde görmüş olduğu baskılar sonucu 1931 yılında anavatanı Türkiye’ye gelmiştir. Türkiye’de çeşitli okullarda öğretmenlik ve yöneticilik görevlerinde bulunmuş, büyük çoğunluğu eğitimle ilgili çok sayıda kitap ve makale yazmıştır. Bu araştırmada Hasip Ahmet Aytuna’nın hayatı ve eserleri ile Türk eğitimine olan katkıları ele alınmıştır. Onun özellikle eserlerinde eğitim ve öğretim süreci, çocuk eğitimi, okulun mevcut ve gelecekteki durumu, kadın eğitimi, kekemelik problemi ve kooperatifle ilgili düşünceleri dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hasip Ahmet Aytuna, didaktik, metot, Comenius

The Place and Importance of Hasip Ahmet Aytuna in Turkish Education History

Öz

Hasip Ahmet Aytuna was born in 1895, in Akcami neighborhood of Vidin district, Bulgaria. He completed his primary education in Vidin. He got the right go to Bursa boarding high school in 1910 and completed his 5 years education. Then, he completed his pedagogy education in Sofia University, Department of Pedagogy between 1922 and 1926. Because of the pressures, he came back to his homeland, Turkey in 1931. He carried out various duties of teaching and administration in Turkey and wrote many books and articles, most of which were about education. In this research, life and works of Hasip Ahmet Aytuna and his contributions to Turkish education are analyzed. In his works, especially the topics of education process, child education, present situation of school and its situation in future, woman education, the problem of stammering and his thoughts on cooperative attract attention

Anahtar Kelimeler

Hasip Ahmet Aytuna, didactic, method, Comenius

Kaynakça

• Aytuna, H. A. (1929). Didaktika, İstanbul: Devlet Matbaası.
• Aytuna, H. A: (1931). Metodika, İstanbul: Devlet Matbaası.
• Aytuna, H. A: (1936). Tedris yenilikleri, Bilecik: Halkevi Basımevi.
• Aytuna, H. A. (1937a). Pedagoji dersleri: Not hülasaları, İstanbul: Aydınlık Basımevi.
• Aytuna, H. A. (1937b). İlk ve ortaokullarda nazari ve amali didaktika, İstanbul: Aydınlık Basımevi.
• Aytuna, H. A. (1938a). Disiplinsizlik, tedris sistemlerinin reaksiyonu mudur?, Taşan, 27- 51, 1-3.
• Aytuna, H. A. (1938b). Talebe suçlarının nedenleri, Taşan, 26-50, 1-3.
• Aytuna, H. A. (1939a). Sansürsüz okuma meselesi hakkında, Varlık, 135, 109-111.
• Aytuna, H. A. (1939b). Kooperatifçilik ve muallimlik, Varlık, 155, 285-290.
• Aytuna, H. A. (1939c). Vatandaş yetiştirmek meselesi, Varlık, 151, 191-195.
• Aytuna, H. A. (1939d). Disiplinin manası ve mahiyeti, Varlık, 7(139): 217-219.
• Aytuna, H. A. (1940). Okulda disiplin, Ankara: İnkılap Kitabevi.
• Aytuna, H. A. (1941a). Kooperatifin karakteri ve hizmetleri, Karınca Kooperatif Mecmuası, Sayı 1: 4-5.
• Aytuna, H. A. (1941b). Kooperatifin ahlaki cephesi, Karınca Kooperatif Mecmuası, Sayı 3: 3.
• Aytuna, H. A. (19440). Çocuklarımız ve biz, Kutlu Bilgi, Sayı 5: 140-143.
• Aytuna, H. A. (1945a). Çocuklarımız ve biz V: Çocukları için terbiye klinikleri, Kutlu Bilgi, Sayı 9: 262-265.
• Aytuna, H. A. (1945b). Çocuklarımız ve biz IV, Kutlu Bilgi, Sayı 8: 249-251.
• Aytuna, H. A. (1948a). Okul ve öğrenci kitaplıkları, Ülkü, Sayı 24: 19-20.
• Aytuna, H. A. (1948b). Küçük çocukların bakımı ve eğitimi, Ülkü, Sayı 17: 2-4.
• Aytuna, H. A. (1948c). Kimsesiz çocuklar, Ülkü, Sayı 19: 6-7.
• Aytuna, H. A. (1948d). Çocuklarımızın okul dışı hayatları, Ülkü, 20, 6-7 ve 17.
• Aytuna, H. A. (1949a). Özel öğretim metodu, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aytuna, H. A: (1949b). Çok çocuklu ailelere ne gibi yardımlar yapılabilir?, Ülkü, 34: 3-4.
• Aytuna, H. A. (1949c). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim, İlköğretim, 14(265-266), 3475- 3476.
• Aytuna, H. A. (1949d). Yeni okul ve yeni öğretim, İlköğretim, 14(269-270), 3524-3526.
• Aytuna, H. A. (1949e). Öğretmen, İlköğretim, 14(271-272), 3551-3552.
• Aytuna, H. A. (1949f). Öğretimde basmakalıpçılık, İlköğretim, 14(273-274), 3576-3578.
• Aytuna, H. A. (1950a). Okul-aile birlikleri nasıl çalışmalıdır?, Ülkü, 41, 3-4.
• Aytuna, H. A: (1950b). Çocuklarımız ve hatalı terbiyemiz, Ülkü, 42, 5-6.
• Aytuna, H. A: (1950c). Gençliğin okullar dışında yetiştirilmesi, Ülkü, 40, 3-4.
• Aytuna, H. A. (1950d). Uygulama bahçelerinin rolü, İlköğretim, 16(305-306), 3964-3965.
• Aytuna, H. A. (1950e). Öğretimde öğrencinin ve öğretmenin şahsiyeti, , İlköğretim, 16(308-310), 4011-4012.
• Aytuna, H. A. (1950f). Bir dersin teftişinde müfettiş neleri değerlendirir?, İlköğretim, 15(299-300), 3892-3893.
• Aytuna, H. A. (1953). Yeni bir okuma parçası nasıl işlenmelidir?, İlköğretim, 18(358): 4- 6.
• Aytuna, H. A. (1954a). Öğrenmenin manası ve mahiyeti, Mesleki ve Teknik Öğretim, 17, 4-5.
• Aytuna, H. A. (1954b). Kekemelik, Eğitim ve Psikoloji, 9, 12-15 ve 30.
• Aytuna, H. A. (1954c). Kekemelik II, Eğitim ve Psikoloji, 10, 8-10 ve 30.
• Aytuna, H. A. (1954d). Kekemelik III, Eğitim ve Psikoloji, 11, 23-24 ve ve 32.
• Aytuna, H. A. (1954e). Kekemelik IV, Eğitim ve Psikoloji, 12, 10-14 ve 24.
• Aytuna, H. A. (1954f). Kekemelik V, Eğitim ve Psikoloji, 13, 12-16.
• Aytuna, H. A. (1956). Kendi şartlarımız içinde aktif öğretim denemeleri I, Eğitim ve Psikoloji, 26, 14-17.
• Aytuna, H. A. (1961). Genel öğretim bilgisi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Aytuna, H. A. (1974). Orta dereceli okullarda öğretmenlik ve problemleri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Binbaşıoğlu, C. (1987). Hasip Ahmet Aytuna “Cumhuriyet Dönemi Eğitimcileri” içinde, Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu.
• Binbaşıoğlu, C. (2009). Başlangıçtan günümüze Türk eğitim tarihi, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gündüzalp, F. (1960). Hasip Ahmet Aytuna, Mesleki ve Teknik Öğretim, 93, 14-15.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.