Sınıf Öğretmeni Adaylarının Birleştirilmiş Sınıflı Öğretime İlişkin

Yıl 2016, Sayı: 37, 133 - 153, 01.04.2016

Cevat Eker Ali Sıcak

Öz

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının “birleştirilmiş sınıf” ve “birleştirilmiş sınıfta görev yapan öğretmen” kavramına ilişkin zihin imgelerini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 105 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma kapsamında tasarlanmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının belirlenen kavramlara ilişkin algılarını belirlemek amacıyla “birleştirilmiş sınıf … gibidir. Çünkü…” ve birleştirilmiş sınıflı ilkokul öğretmeni …. gibidir. Çünkü… sorularını cevaplandırmaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Öğretmen adaylarının birleştirilmiş sınıf kavramına ilişkin oluşturdukları metaforlar “heterojen yapı olarak birleştirilmiş sınıf”; “rahatsız edici ve sıkıntı verici yapı olarak birleştirilmiş sınıf”; “saf, temiz, değerli yapı olarak birleştirilmiş sınıf”; “yardımlaşma ve dayanışma ortamı olarak birleştirilmiş sınıf” olmak üzere 4 kategoride toplandığı, birleştirilmiş sınıfta görev yapan öğretmen kavramına ilişkin oluşturdukları metaforların ise, “yetiştiren, yönlendiren ve şekillendiren öğretmen”; “çok yönlü öğretmen”; “kısıtlı imkânlarla ve zorlukla mücadele eden öğretmen” ve “enerji ve bilgi kaynağı olan öğretmen” olmak üzere dört kategoride toplandığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metafor, birleştirilmiş sınıf, sınıf öğretmeni

Kaynakça

• Akbaslı, C. ve Pilten, Ö. (1999). İlköğretim Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim. Konya: Mikro Basım- Yayım-Dağıtım.
• Akkaya, E. (2012). Ortaöğretim Öğrenci Ve Öğretmenlerinin Okul Ve İdeal Okul Algılarının Metafor Yoluyla Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance administration as building and renovation.Journal of Education Administration, 37(1), 80-89.
• Arslan, M., ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
• Aslan, S. (2013). Birleştirilmiş Sınıflarda Görev Yapan Öğretmenlerin “Öğretmen” Kavramı İle İlgili Algılarının Metaforik İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring, 43–59,
• Aydın, İ.S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5 (3), 818-842.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim Okullarındaki Öğrenci Ve Öğretmenlerin Sahip Oldukları Okul Algıları İle İdeal Okul Algılarının Metaforlar (Mecazlar) Yoluyla Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi.
• Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2011). Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının Eğitim Programına İlişkin Metaforik Algılarının Karşılaştırılması. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresinde sunulan bildiri, Eskişehir, Türkiye.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical İmages Of School: School Perceptions Of Students, Teachers And Parents From Four Selected Schools (In Ankara). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Booth, W. (2003). Gerçeğe uygun on tez (M.H. Doğan, çev.). Kitaplık, 65, 70-72.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı) Pegem Akademi Yayınları.
• Cerit, Y. (2008). Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Müdür Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
• Clarken, R. H. (1997). Five metaphors for educators, Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, 24-28 March, Chicago.
• Cohen, L. Manion, L. Morrison. K. (2007). Research Methods in Education. (6. Baskı). Rotledge.
• Cortazzi, M., ve Jin, L. (1999). Bridges to learning: Metaphors of teaching, learning and language.L. Cameron ve G. Low (Eds.) Researching and Applying Metaphor, 149-176. Cambridge: Cambridge University Press.
• Creswell, J.W. (2009). Research Design. Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Sage Publications.
• Çırak, S.(2014). Ortaokul Öğretmenlerinin “Öğrenci” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (27), 221-236.
• Doğan, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Perspektifinden Okul Kavramının Metaforlarla Analizi, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi - Journal of Theoretical Educational Science, 7(3), 361-382.
• Doğan, R. (2000). Birleştirilmiş Sınıflarda Eğitim Öğretim. Trabzon: Uzun Yayınevi.
• Dursun, F. (2006). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim ve sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2, 33-57.
• Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metaforlarının tespit edilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2) : 439-458
• Erdem, A.R. (2004). Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim (2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık
• Fidan, N. (1987). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No:100.
• Fidan, N. ve Baykul, Y. (1993). Birlestirilmis Sınıflarda Öğretim Öğretmen Rehberi. Milli Eğitim Bakanlığı
• Frankel, J.R. ve Wallen, N.E. (2006) How to Design and Evaluate Research in Education. (6. Baskı) McGraw Hill
• Green, M. (1994). Epistemology and educational research: The influence of the recent approaches to knowledge. Review of Research in Education, 20, 423-464.
• Gültekin, M. (2011). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Kavramına Yükledikleri Metaforlar, Eğitim ve Bilim 38 (169), 126-141.
• Hofstein, A., Levy-Nahum, T. ve Shore, R. (2001). Assessment of The Learning Environment of Inquiry-Type Laboratories in High School Chemistry. Learning Environments Research, 4, 193-207.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38 (1), 77–92.
• Köklü, M. (2000). Birleştirilmiş sınıfların yönetimi ve öğretim. İstanbul: Beta Basın Yayın Dağıtım.
• Köksal, K. (2005). Türkiye’nin Gerçeği Birleştirilmiş Sınıflı Okullar. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9(3), 173-178.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çeviren: G.Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Little, A. (1994). Multi-Grade Teaching - A Review Of Research And Practice –Education Research Paper. No. 12, 1994, 63 P. Milli Eğitim Bakanlığı, (2012).
• Birleştirilmiş Sınıflar Haftalık Ders Programları.
• http://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/11110255_birlestirilmis_snflar_haf_ders_p
• rg.pdf adresinden 28.012.2016 tarihinde alınmıştır.
• Miles. M.B. ve Huberman. A.M. Qualitative Data Analysis. (2. Baskı) Sage Publications.
• Morgan, G. (1980). Paradigms, metaphors, and puzzle solving in organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 25, 606-622.
• Morgan, G. (1998). Yönetim Ve Örgüt Teorilerinde Metafor. (G. Bulut, Çev.) İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
• Nalçacı, A. Ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Okul Kavramına İlişkin Algıları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 13 (1), 239-258.
• Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). “Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Giriş Dersini Almadan önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293- 310.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarına göre orta öğretim öğretmenlerini temsil eden metaforlar. Milli Eğitim Dergisi, (182), 36-56.
• Örten, D., & Erginer, E. (2010). Türkiye’de eğitimde program geliştirme alanındaki öncü akademisyenlerin eğitimde program geliştirmeye ilişkin metaforik algıları. I.Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresinde sunulan bildiri, Balıkesir, Türkiye.
• Örücü, D. (2012). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Sınıfa ve Sınıf Yönetimine ilişkin Metaforik Bakışları: Karşılaştırmalı bir Durum Çalışması, İlköğretim Online, 11(2), 342-352.
• Özdemir, M., S. (2012). Eğitim Programı Kavramına ilişkin Öğretmen Adaylarının Metaforik Algıları, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi - Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 369-393.
• Öztürk, N. (2007). Cumhuriyetin başlangıcından günümüze birleştirilmiş sınıflar uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 28-35.
• Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
• Saban, A., Koçbeker, B.N., ve Saban, A., (2006). An investigation of the concept of theacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Science Theory and Practice, 6(2), 461-522.
• Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, "armies" and "monasteries" and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8(1), 137-145.
• Şahin, A. E. (2003). Birlestirilmis Sınıflar Uygulamasına İliskin Öğretmen Görüsleri. Hacettepe
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 166-175
• Taşdemir, M. (2000). Birleştirilmiş Sınıflarla Öğretim Öğretmen El Kitabı. Gözden Geçirilmiş 4. Basım. Ankara: Ocak Yayınları.
• Taşdemir, M. ve Taşdemir, A. (2011). Teachers’ metaphors on K-8 curriculum in Turkey “İlköğretım programı üzerine öğretmen metaforları”. 2nd International Conference On New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey, 795- 809.
• Taşdemir, M. (2014). Birleştirilmiş Sınıflar Hakkında Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görüşleri, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2, p. 1459-1475. Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6269
• Tsoukas, H., (1991). "The Missing Link: A Transformational View of Metaphors in Organizational Science." Academy of Management Review 16(3): 566-585.
• Uzun, S.ve Paliç, G. (2013).Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Algıların Metaforlar Yardımıyla İncelenmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/4: 244-260.
• Veenman, S. (1995). Cognitive and noncognitive effects of multigrade and multi-age classes: A best evidence synthesis. Review of Educational Research, 65(4), 319–381.
• Vincent, S. ve Ley, J. (1999). The Multıgrade Classroom: A Resource Handbook For Small, Rural Schools. Northwest Regional Educational Laboratory. Portland, Oregon.
• Yalçın, M. e Erginer, A. (2012). İlköğretim Okullarında Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algılar. Journal of Teacher Education and Educators (Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi. Cilt 1, Sayı 2, 229-256.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. basım). Ankara: Seçkin Yayınevi
• Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algıları: Bir Metaforik Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1).
• Zheng, H. ve Song, W. (2010). Metaphor analysis in the educational discourse. A critical review. US- China Foreign Language, 8 (9), 42-49.