Lise Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılık ve Çatışma Çözme davranışlarının Öznel İyi Oluşlarını Yordaması

Yıl 2018, Sayı: 46, 174 - 197, 19.04.2018

Bulut Akdoğan , Süleyman Barbaros Yalçın

https://doi.org/10.21764/maeuefd.370587

Cited By: 9

Öz

Özet:      Bu araştırmada lise öğrencilerinin
çatışma çözme becerilerinin ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin,
öğrencilerin öznel iyi olma seviyelerini nasıl etkilediği incelenmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 Eğitim- Öğretim yılında Kırıkkale il merkezinde
çeşitli ortaöğretim kurumlarında öğrenimlerine devam eden 313’ ü kız 235’ i
erkek  toplam 548 lise öğrencisi
oluşturmaktadır.

Araştırmada çatışma çözme becerilerini belirlemek için “Çatışma Çözme
Davranışı Belirleme Ölçeği” , psikolojik dayanıklılık seviyelerini belirlemek
için “Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği” ve Öznel iyi oluş seviyelerini
belirlemek için de “ Öznel İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde
edilen sonuçlara göre; Ergen Öznel İyi Oluş ölçeği alt boyutları ile ÇÇDBÖ alt
boyutlarından saldırganlık ile negatif yönde, problem çözme ile pozitif yönde
0.01 anlamlılık düzeyinde bir ilişkiye rastlanmıştır. EÖİOÖ alt boyutları ile
Ergen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği alt boyutları puanları arasında pozitif
yönde ve 0.01 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmuştur. EPDÖ alt
boyutlarından; aile desteği, akran desteği, okul desteği, mücadele azmi ve uyum
boyutunun ve ÇÇDBÖ alt boyutlarından, problem çözme ve saldırganlık boyutunun
öznel iyi oluşun önemli bir yordayıcısı oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

 

 Anahtar Sözcükler: Lise Öğrencileri, Çatışma Çözme Davranışı, Psikolojik
Dayanıklılık, Öznel İyi Oluş.

Anahtar Kelimeler

Lise Öğrencileri, Çatışma Çözme Davranışı, Psikolojik Dayanıklılık, , Öznel iyi oluş

Kaynakça

• Altundağ, Y. (2013). Anne-babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Arslan, C., Hamarta, E., ve Uslu, M. (2010). The relationship between conflict communication, self-esteem and life satisfaction in university students. Educational Research and Reviews, 5, 31–34.
• Ayaş, T. ve Pişkin, M. (2011). Investigation of bullying among high school students with regard to sex, grade level and school type. Elemantary Education Online, 10 (2), 550-568. 18 Mayıs 2012’de http://ilkogretim-online.org.tr adresinden indirildi.
• Bemak, F., ve Keys, S. (2000). Violent and aggressive youth. Intervention and prevention strategies for changing times. California: Corwing.
• Bulut, S., Dogan, U., ve Altundag, Y. (2013). Adolescent Psychological Resilience Scale: Validity and reliability study. Suvremena psihologija, 16(1). Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbay, H. (2010). Lise Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri İle Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül üniversitesi, İzmir.
• Cha, K. H. (2003). Subjective well-being among college students. In The quality of life in Korea (pp. 455-477). Springer Netherlands.
• Cowie, H. (2004). Peer influences. (Ed. Sanders, C. E. ve Phye, G. D.). Bullying implications for the classroom. California: Elsevier Academic Press.
• Efilti E. (2006). Ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık denetim odağı ve kişilik özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Eryilmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4).
• Gündoğdu, R. (2010). 9. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme, öfke ve saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 257-276.
• Güner, İ. (2007). Çatışma çözme becerilerini geliştirmeye yönelik grup rehberliğinin lise öğrencilerinin saldırganlık ve problem çözme becerileri üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Hamarta, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerindeki bazı değişkenlerin (benlik saygısı, depresyon ve saplantılı düşünme) bağlanma stilleri açısından incelenmesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Johnson, D. W. Ve Johnson, R. T., Dudley, B.ve Magnuson, D. (1995). Training elementary school students to manage conflict. Journal of Social Psychology, 135(6), 673-686.
• Johnson, D.W. ve Johnson, R.T. (2000): How can we put Odperative learning intopractice. The Science Teacher, 67, (2).
• Johnson D. W. and Johnson R. T. (2004). Implementing the “teaching students to be peacemakers program”. Theory ınto Practice, 43 (1), 68-79.
• Kamya, H. A. (2000). Hardiness and spiritual well-being among social work students: Implications for social work education. Journal of Social Work Education, 36(2), 231-240.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. (18. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
• Koruklu (Öner), N. (1998). Arabuluculuk Eğitiminin İlköğretim Düzeyindeki Bir Grup Öğrencinin Çatışma Çözme Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Masten, A. S. (2004). Regulatory processes, risk, and resilience in adolescent development. Annals of the New York Academy of Sciences, 1021(1), 310-319.
• Masten, A. S., and Reed, M. G. (2002). J.(2002). Resilience in development. Handbook of positive psychology, 74-88.
• Olweus, D. (2003). A profile of bullying at school. Educational leadership, 60(6), 12-17.
• Ögel, K., Tarı, I., Eke, C. (2006). Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme Klavuzu. İstanbul, Yeniden Yayınları, No:7.
• Öğülmüş, S. (2001). Kişiler arası Sorun Çözme Becerileri ve Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özer K. (2006). İletişimsizlik Becerisi (Altıncı basım) İstanbul: Sistem yayıncılık. Rehber, U. P. D. E., ve Atıcı, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1).
• Riggio, R. E. (1989). Social Skills Inventory. 1. basım, Consulting Psychologists Press, Inc., USA.
• Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel İyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Smith, P. K., Talamelli, L., Cowie, H., Naylor, P. ve Chauhan, P. (2004). Profiles of nonvictims, escaped victims, contiunuing victims and new victims of school bullying. British Journal of Educational Psychology. 74(4), 565-581.
• Taştan, N. (2004). Çatışma çözme ve akran arabuluculuğu eğitimi programlarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve akran arabuluculuğu becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Terzi, Ş. (2005). Öznel İyi Olmaya İlişkin Psikolojik Dayanıklılık Modeli. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: G. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Totan, T., ve Yöndem, Z. D. (2007). Ergenlerde zorbalığın anne, baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi [The investigation of bullying in adolescence related to parent and peer relations]. Ege Eğitim Dergisi, 8(2), 53–68.
• Yavuzer, y., Karataş, Z., ve Gündoğdu, R. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-1).
• Yıldız, M. A. (2014). Ergenlerde anne-babaya bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve baş etme yöntemlerinin çoklu aracılık rolü, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.