ERGENLERİN PSİKOLOJİK YARDIM İHTİYAÇLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 54, 488 - 508, 29.04.2020

Firdevs Savi Çakar , Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kılınç

Öz

Bu çalışmanın amacı ergenlerin psikolojik yardım ihtiyaçlarının incelenmesidir. Nitel araştırma modelinde tasarlanan bu çalışmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma Burdur il merkezinde ortaöğrenime devam eden 9. sınıf öğrencisi 58 (35 Kız ve 23 Erkek) ergen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın veri analiz için içerik analizi kullanılmış ve yapılan analiz sonucunda, ergenlerin en sık yaşadıkları ve psikolojik yardıma ihtiyaç duydukları sorunların; duygusal sorunlar, eğitim ve ders sorunları, aile sorunları, ergenlik döneminin zorlukları ve hayatında kendisini rahatsız eden sorunlar ve kötü alışkanlıklar olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, ergenlerin ruh sağlığı uzmanı ve okul psikolojik danışmanından destek alma düzeylerinin düşük olduğu; yaşadıkları sorunlara öğretmenleri, aileleri ve diğer yetişkinlerin yeterince önem ve destek vermedikleri, en çok başvurdukları yardım kaynaklarının ise sırasıyla; arkadaşları, öğretmenleri, ailesi ve diğer yakınları, okul psikolojik danışmanları, psikolog ve psikiyatristler olduğu; okullarda ergenlerin psikolojik yardım ihtiyaçlarının karşılanması için daha fazla çalışma yapılmasının gerekli olduğunu düşündükleri belirlenmiştir. Bu sonuçlara dayalı olarak, ergenlerin ruh sağlığını koruma ve güçlendirmenin önemi bu araştırma ile bir kez daha vurgulanmaktadır. Elde edilen bulguların, ergenlerin psikolojik yardım ihtiyaçlarının belirlenmesi ve psikolojik danışma uygulamaları açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ergen, psikolojik yardım

Kaynakça

• Acar, T. (2009). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı ve psikolojik belirtiler. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key
• Akeren, İ. ve Ay, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde algılanan sosyal destek ve güvengenlik ile psikolojik yardım gereksinimlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1222-1248.
• Andrews, G., Issakidis, C., & Carter, G. (2001). Shortfall in mental health service utilisation. Br J Psychiatry. 179, 417-25.
• Atkins, M.S., Frazier, S.L., Adil, J.A., & Talbott, E. (2003). School based mental health services in urban communities. In M. Weist, S. Evans, & N. Tashman (Eds.), Handbook of school mental health: Advancing practice and research (pp. 165-178). New York: Kluwer Academic.
• Carnevale, D. (2001). Logging in with Robert P. Ouellette: A researcher says that professorsshould be attentive to students’ approaches to learning. Chronicle of Higher Education, Distance Education.http://chronicle.com/free/2001/16/2001062901u.htm
• Carr-Gregg, M.R., Enderby, K.C. & Grover, S.R. (2003). Risk-taking behaviour of young women in Australia: screening for health-risk behaviours. Med J Aust. 178(12):601-4.
• Cramer, K.M. (1999). Psychological antecedents to help-seeking behavior: A reanalysis using path modeling structures. Journal of Counseling Psychology, 46(3), 381-387.
• Erdeğer, N. (2001). Lise Öğrencilerinin Sosyal Destek ve Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Eskin, M. (2000). Adolescent Psychological Problems and Their Relation-ships with Suicidal Behavior. J Clin Psy. 3(4), 228-234.
• Eskin, M. (2001). Ergenlikte yalnızlık, baş etme yöntemleri ve yalnızlığın intihar davranışı ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 4(1), 5- 11.
• Fry, A.D., Messinger, A.M., Rickert, V.I. …. Davidson, L. L. (2013). Adolescent relationship violence: help-seeking and help-giving behaviour among peers. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine.
• Geldard, K. & Geldard, D. (2013). Ergenler ve Gençlerle Psikolojik Danışma. Proaktif Yaklaşım. (Çev. Ed. Metin Pişkin). Üçüncü Basımdan Çeviri Ankara: Nobel Yayınları.
• Gladding, S.T. (2013). Psikolojik danışma. Kapsamlı bir meslek. (Çev. Ed. N. Voltan Acar). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gökler, I. (2003). Çocukluk döneminde psikolojik sorunları önleme. Türk Psikoloji Bülteni, 9(30- 31), 114-119.
• Gulliver, A., Griffiths, K.M., & Christensen, H. (2010). Perceived barriers and facilitators to mental health help-seeking in young people: a systematic review. BMC Psychiatry, 10(1),1-9.
• Hinson, J.A. & ve Swanson, J.L. (1993). Willingness to seek help as a function of self-disclosure and problem severity. Journal of Counseling and Development, 71, 465-470.
• Jessor, R. (1991). Risk behavior in adolescence: A psychosocial framework for understanding and action. Journal of Adolescent Health. 12(8), 597-605.
• Karaca, R. & İkiz, F.E. (2014). Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Çağdaş Bir Anlayış. 3.Baskı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
• Kim, Y. H. (2003). Correlation of mental health problems with psychological constructs in adolescence: Final results from a 2- year study”, International Journal of Nursing Studies, 40(2), 115-124.
• Komiya, N., Good, G.E., & Sherrod, N. B. (2000). Emotional openness as a predictor of collegestudents’ attitudes toward seeking psychological help. Journal of Counseling Psychology, 47, 138-143.
• Lee, F. (1999). Verbal strategies for seeking help in organizations. Journal of Applied Social Psychology, 29 (7), 1472-1496.
• Meydan, B., & Lüleci, B. (2013). Prior help-seeking experience, perceived social support, and loneliness as the predictors of attitudes toward seeking psychological help among school of education students. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(4), 45-56.
• Nicholas, J., Oliver, K., Lee, K.0, & O’Brien, M. (2004). Help-seeking behavior and the internet: An investigation among Australian adolescents. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 3(1), 16-23.
• Özdemir, S. (2012). Psikolojik yardım alma tutumu ile kişilik, kendini saklama, cinsiyet rolleri arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Paisley, P.O. & McMahon, G. (2001). School counseling for the 21st century: Challenges andopportunuties. Professional School Counseling. 5 (2), 106-115.
• Rickwood, D., Deane, F.P., Wilson, C.J., & Ciarrochi, J. (2005). Young people’s help-seeking for mental health problems. Australia e-Journal for the Advancement of Mental Health, 4(3). Roeser, R.W., Midgley, C., & Urdan, T.C. (1996). Perceptions of the school psychological environment and early adolescents’ psychological and behavioral functioning in school: The mediating role of goals and belonging. Journal of Educational Psychology, 88, 408-422.
• Saföz Güven, İ.G. & Güçray, S. (2013). Ergenlerin Psikolojik Belirtileri Ve Genel Sağlık Örüntüleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30 (30), 119-136.
• Saunders, S.M. (1993). Applicants’ experience of the process of seeking therapy. Psychotherapy. 30, 554-564.
• Savi, F. (2008). 12-15 yaş arası ilköğretim öğrencilerinin davranış sorunları ile aile işlevleri ve anne-baba kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Savi Çakar, F. (2013). Behaviour problems and social support which children perceived from the different sources. International Education Research, 1(2), 50-64.
• Savi Çakar, F. (2015). The Role of Social Support, Subjective Well-Being, and Gender on Psychological Help-Seeking among Turkish Adolescents. British Journal of Education, Society & Behavioural Science. 9(1), 1-10.
• Savi Çakar, F. & İkiz, F.E. (2019). Çocuklarda Ruh Sağlığı Problemlerini Önleme, Ruh Sağlığını Koruma ve Güçlendirme. 1st International Science, Education, Art & Technology Symposium, Tam Metin Bildiri. İzmir.
• Sayıl, I. (2000). İntihar Davranışı, Kriz ve Krize Müdahale, Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları: 6, 165-168. Ankara.
• Sayıl, I., & Devrimci-Özguven, H. (2002). Suicide and suicide attempts in Ankara in 1998: results of the WHO/EURO Multicentre Study on Suicidal Behaviour. Crisis, 23,11-16.
• Sherer, M. (2007). Advice and help seeking intentions among youth in Israel: Ethnic and gender differences. Journal of Sociology & Social Welfare, 34(3), 53-75.
• Siyez, M.S. (2006). 15-17 yaş arası ergenlerde görülen problem davranışların koruyucu ve risk faktörleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sorias, O. (1988). Sosyal destek ve ruh sağlığı. Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27(1), 359-369.
• Tamar, M. (2005). Gençlikte Değişim ve Süreklilik. İzmir: Çelikkol Yayıncılık,
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik Analizi Ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
• Tarhan, N. (1996). The Relationships Of Sociometric Status, Sex, Academic Achievement, School Type And Grade Level With Loneliness Leels Of Secondery School Students. The Middle East Technical University The Graduate School of Social Sciences. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Vogel, D. L., Wade, N. G., Wester, S. R., Larson, L. & Hackler, A. H. (2007). Seeking Help From A Mental Health Professional: The İnfluence Of One’s Social Network. Journal of Clinical Psychology, 63(3), 233-245.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yörükoğlu, A. (2004). Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayınları, İstanbul.
• Watts, C. L., & Buckner, J. C. (2007). Children’s hospital neighborhood partnerships: A model for service delivery and systems change through school-community-university collaboration. The Community Psychologist, 40(3), 26-29.
• Weiten, W., Yost, H. E. & Dunn, D.S. (2016). Psikoloji ve Çağdaş Yaşam (Çev Ed: Ebru İkiz). Ankara: Nobel.
• Valente, T.W., Unger, J.B., & Johnson, A.C. (2005). Do popular students smoke? The association between popularity and smoking among middle school students. Journal of Adolescent Health. 37,323-329.