The Experiences of Curriculum Development Experts in the Framework of the Century of Türkiye Education Model

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 1, 11 - 60, 24.12.2025

Fatma Keleş , İlker Cırık

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1707179

Öz

The aim of this study is to examine the experiences, roles, forms of interaction, encountered challenges, and overall evaluations of curriculum development experts who participated in the preparation of curricula within the framework of the Century of Türkiye Education Model (CoTEM). The research was designed as a holistic single case study, one of the qualitative research designs. Criterion sampling a type of purposive sampling, was employed to define the study group. The participants consisted of 15 curriculum development experts who actively took part in the curriculum development process. Data were collected using a semi-structured interview form developed by the researcher and analyzed through content analysis using MAXQDA 2024 software. According to the findings, the strengths of the curriculum development process include the adoption of effective and constructive approaches in collaborative work, the presence of diversity in commission representation, and the pivotal roles undertaken by curriculum development experts throughout the process. On the other hand, limitations of the process were identified as time constraints, communication breakdowns, and coordination challenges. Participants were found to assume roles and responsibilities such as guiding, supervising, and model development. Moreover, they reported various professional and personal gains through their involvement in the process. Recommendations offered by participants for improving the effectiveness and efficiency of future curriculum development efforts include allowing more time for development, ensuring continued involvement of curriculum experts in subsequent stages, and increasing stakeholder participation. This study is expected to contribute to ongoing curriculum development practices and inform future research in the field.

Anahtar Kelimeler

The Century of Türkiye Education Model , curriculum development process , curriculum development , curriculum development experts

Etik Beyan

The study was conducted in accordance with all the rules specified under the "Directive on Scientific Research and Publication Ethics of Higher Education Institutions." The ethical evaluation was carried out by the "Ethics Committee for Research and Publication in Social and Human Sciences of Mimar Sinan Fine Arts University." The study was conducted in compliance with the directive, with the approval dated 05.07.2024 and numbered 15207191-050.99-174177.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Bağlamında Program Geliştirme Uzmanlarının Deneyimleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli perspektifinde geliştirilen öğretim programlarının hazırlanma sürecinde görev alan program geliştirme uzmanlarının deneyimlerini, süreçteki rollerini, etkileşim biçimlerini, karşılaştıkları zorlukları ve sürece ilişkin genel değerlendirmelerini incelemektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden bütüncül tek durum çalışması deseninde oluşturulmuştur. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını öğretim programı geliştirme sürecinde görev alan 15 program geliştirme uzmanı oluşturmaktadır. Veriler araştırma kapsamında geliştirilen yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmış ve MAXQDA 2024 programı kullanılarak içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre program geliştirme sürecinin güçlü yönleri arasında; iş birliği süreçlerinde etkili ve yapıcı yaklaşımların sergilenmesi, komisyonlarda temsilde çeşitliliğin gözetilmesi ve program geliştirme uzmanlarının sürece yönelik kilit roller üstlenmeleri öne çıkmaktadır. Öte yandan program geliştirme sürecinin sınırlı yanları arasında zaman sınırlılığı, iletişim kazaları ve eş güdüm zorlukları öne çıkarken; program geliştirme uzmanlarının rehberlik etme, denetim ve model geliştirme gibi rol ve sorumlulukları olduğu, ayrıca bu süreçte hem mesleki hem de kişisel gelişimlerine yönelik çeşitli kazanımlar edindikleri belirlenmiştir. Bununla birlikte program geliştirme sürecinin daha etkili ve verimli hâle getirilmesi için yeterli zaman verme, sonraki süreçlerde program geliştirme uzmanlarından mutlaka destek alma, paydaş katılımında artış sağlama katılımcılardan gelen öneriler arasında yer almıştır. Çalışmanın, mevcut program geliştirme çalışmalarına ve gelecekte yapılacak araştırmalara katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli , öğretim programı geliştirme süreci , program geliştirme , program geliştirme uzmanı

Etik Beyan

Araştırmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara göre hareket edilmiştir. Etik değerlendirmeyi “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu” yapmıştır. Araştırma 05.07.2024 tarihli ve 15207191-050.99-174177 sayılı izni ile yönergeye uygun şekilde yürütülmüştür.

Kaynakça

• Academic Senate for California Community Colleges. (2018). Effective practices for educational program development (Report No. ED591935). Academic Senate for California Community Colleges. https://eric. ed.gov/?id=ED591935
• Akşan, E., & Baki, A. (2017). Content analysis of curriculum-related studies in Turkey between 2000 and 2014. Edayasucational Sciences, Theory and Practice, 17(12), 877-904. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2017.3.0002
• Akşit, N. (2007). Educational reform in Turkey. International Journal of Educational Development, 27(2), 129-137. https://doi.org/10.1016/j. ijedudev.2006.07.011
• Aktan, S. (2015). Bir öncü ve eseri: Planlı eğitim ve değerlendirme- Türkiye’de bilimsel- teknik program geliştirme paradigmasının doğuşu. Turkish Studies, 10(11), 39-56. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8617
• Arsal, Z. (1998). Program geliştirme sürecinde ihtiyaç analizinin yeri ve nasıl yapıldığına ilişkin program geliştirme uzmanlarının görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Arslan, E. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51, Ö395-Ö407. https:// doi.org/10.30794/pausbed.1116878
• Bobbitt, F. (1918). The curriculum. Houghton Mifflin Company.
• Bortz, H. D. (2021). Understanding teacher experiences in the curriculum development process [Unpublished doctoral dissertation]. Northcentral University.
• Bümen, N. T. (2020). Türkiye’de eğitim programı uzmanı olmak. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 757-776. https://doi.org/10.37217/tebd.757483
• Bümen, N. T., & Holmqvist, M. (2022). Teachers’ sense-making and adapting of the national curriculum: A multiple case study in Turkish and Swedish contexts. Journal of Curriculum Studies, 54(6), 832–851. https://doi.org /10.1080/00220272.2022.2121178
• Charters, W. W. (1923). Curriculum construction. Macmillan.
• Cornito, C. M. (2021). Striking a balance between centralized and decentralized decision making: A school-based management practice for optimum performance. International Journal on Social and Education Sciences, 3(1), 69-78. https://doi.org/10.46328/ijonses.217
• Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.; 5. baskı). Siyasal Kitabevi. (Orijinal yayın tarihi 2013)
• Çobanoğlu, R., & Yıldırım, A. (2021). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları: Cumhuriyet’in ilanından günümüze tarihsel bir analiz. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 810-830. https://doi.org/10.37217/tebd.912329
• Darling-Hammond, L., Hyler, M. E., & Gardner, M. (2017). Effective teacher professional development. Learning Policy Institute. https://doi. org/10.54300/122.311.
• Demir, S., & Fer, D. D. S. (2009). 2005 Öğretim programını değerlendirme envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması (s.186-210). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 186-210. https://dergipark. org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13712/166020
• Demirel, Ö. (1992). Türkiye’de program geliştirme uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 27-43. http://www.efdergi. hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1385-published.pdf
• Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (27. baskı). Pegem Akademi.
• Deng, Z. (2021). Powerful knowledge, transformations and didaktik/curriculum thinking. British Educational Research Journal, 47(6), 1652–1674. https://doi.org/10.1002/berj.3748
• DePaolo, C. A., & Wilkinson, K. (2014). Get your head into the clouds: Using word clouds for analyzing qualitative assessment data. TechTrends, 58(3), 38-44. https://doi.org/10.1007/s11528-014-0750-9
• Doyle, W. (2017). The Didaktik/Curriculum dialogue: What did we learn? In M. Uljens & P. Ylimaki (Eds.), Bridging educational leadership, curriculum theory, and Didaktik: Nonaffirmative theory of education (pp. 219-228). Springer.
• Eğitim Programları ve Öğretim Alanı Profesörler Kurulu. (2005, Aralık 2). İlköğretim 1-5. sınıflar öğretim programlarını değerlendirme toplantısı sonuç bildirgesi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
• Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
• Esener Taşpolatoğlu, A. (1993). Türk millî eğitiminde Cumhuriyet›ten günümüze program geliştirme alanındaki gelişmeler ve bir eğitim programının temel özelliklerine ilişkin uzman görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Fernando, J. C. (2024, Nov.). Curriculum development and implementation: Identifying key gaps and challenges in education systems. Global Scientific Journal, 12(11), 1068-1074.
• Freire, P. (2000). Pedagogy of freedom: Ethics, democracy, and civic courage. Rowman & Littlefield Publishers.
• Freire, P., & Ramos, M. B. (1970). Pedagogy of the oppressed. Continuum.
• Friend, M., & Bursuck, W. D. (2006). Including students with special needs (6th ed.). A Pearson Education Company.
• Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). Teachers College Press.
• Gelner, A., Eitel, M., Mikhail, M., Olbrich, L., Pierri, A., Borgato, A., & Landgraf, T. (2023). An exploration on the effectiveness of face-to-face and virtual meetings in educational projects dealing with impact innovation. CERN IdeaSquare Journal of Experimental Innovation, 7(1), 12–17. https://doi. org/10.23726/cij.2023.1415
• Gewirtz, S., Mahony, P., Hextall, I., & Cribb, A. (Eds.). (2009). Changing teacher professionalism: International trends, challenges and ways forward (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203887264
• Good, C. (1959). Dictionary of education (3rd ed.). McGraw-Hill.
• Gökmenoğlu, T., & Eret, E. (2011). Eğitim programları ve öğretim anabilim dalı araştırma görevlilerinin bakış Türkiye’de program geliştirme. İlköğretim Online, 10(2), 667-681. https://dergipark.org.tr/en/pub/ilkonline/ issue/8592/106829
• Gözütok, D. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları. Millî Eğitim Dergisi.https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_ dergisi/160/gozutok.htm
• Grundy, S. (1994). Action research at the school level: Possibilities and problems. Educational Action Research, 2(1), 23-37. https://doi. org/10.1080/09650799400200007
• Gürkan, B. (2021). Transdisciplinary integrated curriculum: An analysis of teacher experiences through a design model within the framework of IB-PYP. Participatory Educational Research, 8(1), 176-199. https://doi. org/10.17275/per.21.10.8.1
• Haapaniemi, J., Venäläinen, S., Malin, A., & Palojoki, P. (2020). Teacher autonomy and collaboration as part of integrative teaching-reflections on the curriculum approach in Finland. Journal of Curriculum Studies, 53(4), 546-562. https://doi.org/10.1080/00220272.2020.1759145
• Heikkilä, M. (2020). Finnish teachers’ participation in local curriculum development: A study of processes in five school contexts. Policy Futures in Education, 19(7), 752-769. https://doi.org/10.1177/1478210320967816
• Kalaycı, N. & Baysal, S. B. (2020). Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi (2005- 2017-2018). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 106-129. https://doi.org/10.32709/ akusosbil.544022
• Kapur, R. (2024). Understanding the roles of curriculum specialists within educational ınstitutions. https://www.researchgate.net/ publication/383311953_Understanding_the_Roles_of_Curriculum_ Specialists_within_Educational_Institutions
• Keogh, J. J., Fourie, W. J., Watson, S., & Gay, H. (2010). Involving the stakeholders in the curriculum process: A recipe for success?. Nurse education today, 30(1), 37-43. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2009.05.017
• Kısakürek, M. A. (2019). Eğitim programlarının geliştirilmesi ile öğretim süreçleri arasındaki ilişkiler. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 2(1), 45-53. https://doi.org/10.1501/ Egifak_0000000255
• Kranthi, K. (2017). Curriculum development. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 22(2), 1-5. http://dx.doi.org/10.9790/0837-2202030105
• Lau, D. C.-M. (2001). Analysing the curriculum development process: Three models. Pedagogy, Culture & Society, 9(1), 29-44. https://doi. org/10.1080/14681360100200107
• Li, Z., Hassan, N. C., & Jalil, H. A. (2023). The effectiveness of face-to-face versus online delivery of continuing professional development for science teachers: A systematic review. Education Sciences, 13(12), 1251. https://doi.org/10.3390/educsci13121251
• Lin, K.Y., Ku, C.J., Wei, H.T., Yu, K.C., & Williams, P. J. (2025). Processes, challenges, and teacher roles in developing and implementing collaborative STEM curricula: Case studies of two Taiwanese schools. International Journal of STEM Education,12, 24.https://doi.org/10.1186/s40594-025- 00545-3
• Macdonald, J. B. (1978). The quality of everyday life in school. In J. B. Macdonald & E. Zaret (Eds.), Schools in search of meaning (pp. 3-22). McCutchan.
• Marsh, C. J. (2009). Key concepts for understanding curriculum (4th ed.). Routledge.
• Matković, P., Tumbas, P., & Sakal, M. (2014, November). University stakeholders in the analysis phase of curriculum development process model. In Proceedings of ICERI2014 Conference(pp. 2271–2277). IATED. Sevilla, Spain.
• Means, B., Toyama, Y., Murphy, R., Bakia, M., & Jones, K. (2010). Evaluation of evidence-based practices in online learning: A meta-analysis and review of online learning studies. U.S. Department of Education. https://www2.
• ed.gov/rschstat/eval/tech/evidence-based-practices/finalreport.pdf Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.; 3. baskı.). Nobel Yayın.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). SAGE Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2024a). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli: Süreç. https:// tymm.meb.gov.tr/surec
• Millî Eğitim Bakanlığı (2024b). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metni. https://tymm.meb.gov.tr/upload/ brosur/2024programortakmetinOnayli.pdf
• Minogue, M. (1983). Theory and practice in public policy and administration. Policy & Politics, 11(1), 63-85. https://doi.org/10.1332/030557383782628689
• Mushtaq, M. (2012). Significance of professionalism in curriculum development and research process. International Journal of Learning and Development. http://dx.doi.org/10.5296/ijld.v2i5.2161
• Oliva, P. F., & Gordon, W. R. (2018). Program geliştirme ( K. Gündoğdu, Çev.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2004). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Pearson.
• Örten, D. & Erginer, E. (2016). Türkiye’de eğitimde program geliştirme alanındaki öncü akademisyenlerin eğitimde program geliştirmeye ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 386-414. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/258670
• Özaydınlı, B. (2023). Program geliştirme uzmanlarının bakış açısıyla Türkiye’de program geliştirme. Eğitim ve Bilim, 48(214), 177-218. https://doi. org/10.15390/eb.2023.11186
• Özerbaş, M. A. & Koç, M. (2022). Türkiye’de Cumhuriyet’ten günümüze ilkokul eğitim programlarının incelenmesi. Journal of Turkic Civilization Studies, 3(2), 95-105. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3788443
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. İçinde F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Eds.), Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (s. 119-134). Anı Yayıncılık.
• Parkay, F. W., Anctil, E. J., & Hass, G. (2014). Curriculum leadership: Readings for developing quality educational programs, (10th ed.). Pearson Education.
• Patton, M. Q. (2018). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). SAGE Publications.
• Pinar, W. F. (2014). International handbook of curriculum research (2nd ed.). Routledge.
• Pinar, W. F., Reynolds, W. M., Slattery, P., & Taubman, P. M. (1995). Understanding curriculum: An introduction to the study of historical and contemporary curriculum discourses. Lang Publishers.
• Print, M. (1993). Curriculum development and design. Allen & Unwin. Rüzgar, M. E., & Bümen, N. (2022). Didaktik geleneği ve Türk eğitimine olası yansımaları: Eğitim programları geleneği ile karşılaştırmalı bir çözümleme. E-Kafkas Journal of Educational Research, 9(3), 1213- 1244. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1089482
• Schoenfeld, A. (2020). Addressing horizontal and vertical gaps in educational systems. European Review, 28, 1-17. http://dx.doi.org/10.1017/ S1062798720000940
• Shirley, D., Hargreaves, A., & Washington-Wangia, S. (2020). The sustainability and unsustainability of teachers’ and leaders’ well-being. Teaching and Teacher Education, 92(1), 1-12. https://doi.org/10.1016/j. tate.2019.102987
• Spencer, H. (1884). What knowledge is of most worth. Alden. Stenhouse, L. (1975). An introduction to curriculum research and development (Vol. 46). Heinemann.
• Şeker, M. (2024). 2024 Sosyal bilgiler öğretim programının bireysel farklılıklar yönüyle incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 9(2), 386–392. https://doi. org/10.54979/turkegitimdergisi.1572825
• Tanner, L. N. (1982). Curriculum history as usable knowledge. Curriculum Inquiry, 12(4), 405-411. https://doi.org/10.1080/03626784.1982.11075855
• Taşkın, D. P., & Nayır, Y. D. D. K. F. (2015). Okulların tüzel kişiliği var mıdır? Olmalı mıdır? Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 1-17. https://doi.org/10.18026/cbusos.84833
• Tyler, R. W. (2021). Eğitim programlarının ve öğretimin temel ilkeleri (M. E. Rüzgar & B. Aslan, Çev.; 2. baskı.). Pegem Akademi. (Orijinal yayın 1949).
• Uludağ Kırçıl, R. & Uluçınar Sağır, Ş. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin sınıf içi yansımaları: Öğretmen görüşleri. Erciyes Eğitim Dergisi, 9(1), 1-23. https://doi.org/10.32433/eje.1673094
• Ünal, S., Çoştu, B., & Karataş, F. Ö. (2004). Türkiye’de fen bilimleri eğitimi alanındaki program geliştirme çalışmalarına genel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 183-202.
• Varış, F. (1989). Millî eğitimde birkaç kritik sorun. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 1-6. https://doi.org/10.1501/ Egifak_0000000873
• Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme. Teoriler-teknikler. Alkım Yayıncılık.
• Wood, J. N. (2010). Engaging stakeholders in curriculum development. Journal of School Public Relations, 31(2), 122-130. https://doi.org/10.3138/ jspr.31.2.122
• Wraga, W. (2006). Curriculum theory and development and public policy making. Journal of Curriculum and Pedagogy, 3(1), 83-87. https://doi.org/10.10 80/15505170.2006.10411581
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinler arası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 47-58. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/88151
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 24(110), 7-17. https:// hdl.handle.net/11511/80803
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı.). Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (1984). Case study research: Design and methods (3rd ed.). SAGE Publications.
• Yin, R. K. (2012). Applications of case study research (3rd ed.). SAGE Publications.
• Yuen, S., Boulton, H. & Byrom, T. (2018) School-based curriculum development as reflective practice: A case study in Hong Kong. Curriculum Perspectives, 38(1), 15-25. https://doi.org/10.1007/s41297-017-0032-8
• Yüksel, S. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları ve sorunları. Millî Eğitim Dergisi, 159, 120-125. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/ milli_egitim_dergisi/159/syuksel.htm